Page 7 - Tuyen_Tap_Truyen_Ngan_The_Gioi_Tap_2
P. 7
Tuyển Tập Truyện Ngắn Thế Gới. Cuốn hai.
Đọc Là Nghe Hay Thấy?
Đọc sách là gì? Có bao giờ một ai trong chúng ta tự
hỏi như vậy? Câu hỏi ngớ ngẩn. Đọc sách là đọc chữ
nghĩa ý tứ trong sách. Đúng không?
Thi sĩ Mark Strand trả lời: “Mực chảy ra khóe miệng.
/ Không ai sung sướng như ta. / Nhai ngấu nghiến thi
ca.” (Eating Poetry.)
Dĩ nhiên, thơ là ẩn dụ. Diễn ý ra văn xuôi, đọc là ăn
ngôn ngữ trong sách. Ăn vì đói hiểu biết, vì trí tuệ cần
dinh dưỡng, vì tinh thần cần được thuần hóa vẻ đẹp
làm người. Ăn để sống. George R.R.Martin nói. “Một
người đọc sống cả ngàn đời trước khi chết. Người
không bao giờ đọc, sống chỉ một đời.” Chết đói vì
thiếu ăn dễ thấy. Chết đói vì thiếu đọc, ít nhận ra.
Đọc sách địa phương và đọc sách ngoại quốc; ăn
món ăn quê nhà, ăn món ăn xứ lạ; thám hiểm đất
nước và thám hiểm thế giới. Tuy nhiên, không may,
các hãng du lịch bị đóng cửa. Đành lên trên mạng tìm
hiểu thế giới qua các hình ảnh, video, và bài viết.
Đoạn văn gạch bên dưới có nghĩa tương xứng với
“đọc sách dịch”. Người đọc nhiều sách dịch qua
nhiều ngôn ngữ như nhà văn Anthony Burgess, để lại
cho chúng ta kinh nghiệm: “Dịch thuật không chỉ là
vấn đề của từ ngữ: Đó là vấn đề làm cho cả một nền
văn hóa trở nên dễ hiểu.” (Translation is not a matter
of words only: it is a matter of making intelligible a
whole culture.) Nói một cách khác, đọc sách dịch là
tìm hiểu văn chương vượt qua từ ngữ để đào sâu văn
hóa ngoại. Vì lý do này, dịch không phải là chuyển
ngữ, vì không chỉ đơn thuần chuyển đổi ngôn ngữ.
Câu nói của Burgess đả phá toàn bộ cơ bản của
châm ngôn: “dịch là sai.” Dùng để phản đối dịch. Dịch
là sai, chủ yếu nói về ý nghĩa giữa bản gốc và bản
7
