Page 117 - index
P. 117
sau lời lẽ tuyên truyền đó là cả khối đe dọa khủng hôi mồ kê nhễ nhại vì những ngày cận Tết không
bố thù hằn. khí, thời tiết có vẻ hơi nong nóng nhưng trong
Sau cái Tết Mậu Thân chính phủ ra lệnh Tổng không khí rộn ràng như vậy ai cũng vui vẻ tươi
Động Viên thanh niên đi lính và Tết nhất không cười háo hức mong chớ cái gì không biết. Quả là
được phép đốt pháo nữa. Đúng là mất gà mới rào điều thiêng liêng không thể lý giải theo lẽ thường
dậu. Tuy nhiên vào những ngày cận Tết vẫn còn tình được.
đây đó vài tiếng nổ đì đẹt của tràng pháo chuột. Lá dong rửa sạch sắp ra sẵn. Lá chuối rửa sạch,
Lúc còn cho phép đốt pháo, ngay đêm trừ tịch, vào lau khô. Dùng lá chuối cho nó rẻ nhưng trong
lúc Giao Thừa chuông, chiêng, trống nổi lên thì cùng bao giờ cũng là lá dong cho cái bánh nó
pháo nổ râm ran khắp nơi làm như chiến tranh xảy xanh, đẹp vuông vức. Lá xếp, bẻ góc cạnh đặt
đến không bằng. Đôi khi còn nghe tiếng súng đạn trong khuôn ngay ngắn. Nếp ngâm nước qua đêm
thật nổ đâu đó. Đạn lửa veo véo trên nền trời. Trái vo qua vài nước để ráo. Múc một bát nếp bỏ vào
sáng trái châu phụt lên lóe sáng một góc trời. trước, trải đều theo khuôn. Đậu xanh đãi sạch vỏ,
Thực ra tục lệ cây nêu và đốt pháo cũng như đồ (xôi) lên cho chín rồi giã nát. Lấy chừng vài
quét vôi mới lại căn nhà ăn Tết là những tục lệ cổ muỗng canh bỏ trên nếp. Chắc ăn là nắm sẵn từng
xưa ông bà truyền lại cho con cháu do truyền nắm xôi đậu xanh cho nó cân phân đều như nhau.
thuyết Ông Đùng, Bà Đà, Thần Trà, Uất Thịt heo xắt lát dài dài 4,5cm kèm với mấy lát
Lũy…Nói tới tục lệ ngày Tết lẫn những sự kiêng hành ta giã dập trộn chung với thịt heo khi chín
cữ thì nhiều vô thiên lủng. Chẳng hạn như việc cữ mùi hành quyện với nếp, đậu xanh, thịt heo quyện
quét nhà: trong 3 ngày Tết mẹ tôi cứ lấy chổi quét vào nhau có mùi thơm kỳ lạ. Anh tôi nói đó là mùi
rác dập vào một góc nhà không cho hốt đi đâu cả. quê hương. Nếu không có lá dong hay lá chuối sẽ
Sau Tết mới dọn sạch. Lạ vậy đó. Kể cả câu không còn được gọi là bánh chưng nữa. Lấy vài
chuyện Bánh Chưng Xanh dưới đây. ba miếng thịt đặt trên đậu xanh. Sau đó lập lại đậu
Bánh Chưng Xanh: Bánh chưng là do sự tích xanh và nếp giống như lúc đầu. Rồi bẻ lá xung
Hoàng Tử Lang Liêu (Tiết Liêu) thời Hùng quanh trên mặt. Trước khi lấy khuôn ra nhớ luồn
Vương thứ 6. (Sự tích bánh dày bánh chưng). vài sợi lạt dưới cái bánh để cột hờ bánh lại cho
Phàm là người VN ai mà không biết. khỏi bung. Cái khó là làm sao bẻ các góc cạnh của
Mà tại sao phải là bánh chưng xanh? Cái gì bánh cho vuông vức, cho khéo kẻo nó phòi bánh
cũng vậy. Do thói quen chăng? Chẳng phải vậy ra khi gạo nở. Lạt giang cột vuông ngay ngắn
đâu. Cái bánh chưng khi từ khi gói, nấu hay luộc xung quanh bánh. Lạt này còn được dùng để cắt
xong. Lột ra bỏ trên đĩa bàn mà nhìn nó xám xịt, bánh khi còn trên đĩa trước khi dùng. Tất cả
đen không ra đen, nó dại dại, bẩn bẩn nằm trên cái nguyên liệu tính toán sao cho khéo để khi vừa
đĩa thì chẳng ai muốn đụng đũa. Mặc dầu không xong, hoàn tất là các thứ cũng vừa hết. Đỡ mất
biết bên trong nó có ngon có rền không. công dọn dẹp mà tiết kiệm được tiền. Một điều tối
Coi vậy chứ, ra được cái bánh chưng vừa xanh quan trọng là bánh ngon hay dở là do người nêm
vừa ngon vừa rền vừa đẹp không phải dễ à nghen. nếm khi trộn nếp với muối. Mặn quá không ăn
Nguyên liệu chính là nếp mà phải là nếp ngon được, lạt quá ăn cũng không ngon cho nên vấn đề
không pha tẻ. Lá gói bánh là lá chuối và lá dong. nêm nếm rất quan trọng nó quyết định phần lớn
Sau khi chuẩn bị nguyên liệu. Bố đã đặt bác trong các công đoạn mà có mấy ai để ý tới đâu.
phó mộc thửa cho 4,5 cái khuôn gói bánh chưng. Việc này Mẹ tôi chẳng nói chẳng rằng cứ lẳng
Có 2 cỡ khác nhau (lớn/nhỏ). Bố gói buông (tức lặng làm một mình. Sau này Mẹ tôi truyền lại cho
không cần khuôn) rất đẹp. Còn anh em tôi phải có cô con gái lớn và mấy đứa em trai. Bà chẳng giữ
khuôn mới gói được. Gói bánh cũng là cái thú. Cả cái gì làm của riêng cho mình cả. Năm nào cũng
nhà xúm xít lại cùng làm cùng nói chuyện cười vậy, bố mẹ tôi bàn với nhau là gói chừng vài chục
đùa vui vẻ thân mật đoàn kết thương yêu nhau cái nhà ăn và đãi khách, chục cái biếu bà con, chỗ
đậm đà. Ai có việc nấy cứ tuần tự mà làm. Chẳng ơn nghĩa. Bánh gói nấu tại nhà nó mới quý mới
hề kèn cựa hay sanh nạnh. Dù bận rộn, vất vả mồ sang. Chứ bánh mua người ta không thích lắm.
117
Đặc San Bất Khuất 2017 – Khóa 8 B+C/72 TB/TX