Page 216 - index
P. 216
NỤ CƯỜI CỦA TĂNG NGỌC HIẾU
Lúc mới đến Trại Trừng Giới A20 tôi với anh “ Mỗi người chỉ được lưng chén cơm, lường
Tăng Ngọc Hiếu tuy khác đội nhưng cùng ở nhà được khoảng từ 4 tới 5 muỗng, nếu múc mỗi
3. Cả hai đều ở tầng trên; tôi nằm cách anh 5, 6 người một muỗng đầy (20 đến 25% lượng cơm
người; tuy gần…mà xa. Cả tháng chỉ nhìn nhau của bữa ăn) sợ là nhiều quá, những người ít thăm
chứ không ai nói với ai câu nào. Sau khi điểm nuôi- đặc biệt là những anh em mồ côi- sẽ chịu
danh đóng cửa phòng anh Hiếu ngồi ra mép ngoài không nổi.”
tầng trên, chân xếp bằng, mắt đeo kính cận, thả Cuối cùng đi đến quyết định: “mỗi người một
hồn về một cõi xa xăm. Mặt anh lúc nào cũng muỗng lưng.” Trước khi bắt đầu anh Thuật nhắc
nghiêm và buồn, lại thêm đôi kính cận dầy cộm nhở:
nên trông khó đăm đăm. Tôi có cảm tưởng như “Mấy ông phải kín đáo một chút. Đừng lộ liễu
anh đang bị bệnh táo bón kinh niên. (Sau này mới quá ăng-ten nó để ý báo cáo thì cũng phiền lắm.”
biết hoàn cảnh gia đình anh thật đáng…lo đến táo May mắn được Nguyễn Văn Quỳnh (tự Tư
bón. Năm 1975 lúc anh đi tù gia cảnh một vợ 6 Quết) tình nguyện múc cơm, tôi và Ngọc Đen
đứa con , 3 trai, 3 gái; đứa con gái lớn nhất sinh đóng vai “đề lô” chỉ điểm, chén nào của phe ta
năm 1968, mới 7 tuổi, đứa nhỏ nhất mới tượng được phép múc, chén nào của những người mình
hình còn nằm trong bụng mẹ, mãi đầu năm 1976 chưa biết ý, chưa biết thái độ của họ thì thôi. Hôm
mới chào đời) đó kết quả thật đáng khích lệ; chính những người
Lúc ấy trong nhà còn có bộ tứ Ánh, Phụ, Thuật, ít thăm nuôi hoặc mồ côi lại là những người hăng
Khải, rồi luật sư Trần Danh San, Vũ Hùng Cương hái, mạnh dạn đẩy chén cơm của họ đến trước mặt
người nào cũng một bụng kiến thức, lại cởi mở, Nguyễn Văn Quỳnh. Hạnh, Hải mỗi người mỗi
vui vẻ, sẵn sàng trả lời những câu hỏi đôi khi khờ bữa được một tô cơm đầy để ăn thêm lấy lại sức.
khạo ngớ ngẩn của tôi nên trên con đường học hỏi, Buổi tối vừa điểm danh vào buồng xong anh
mở mang kiến thức, dù biết anh Hiếu đã từng là Hiếu đến chỗ tôi nằm. Sau vài lời thăm hỏi xã giao
giáo sư triết, tôi vẫn tạm gác khuôn mặt khó đăm anh đi thẳng vào vấn đề:
đăm của anh qua một bên. “Tại sao Quỳnh lại không múc chén cơm của
Thế rồi Nguyễn Hạnh, Phạm Văn Hải trốn trại anh Hiếu?” (Anh Hiếu có thói quen xưng là “anh
bị bắt lại, bị đánh bầm dập tống vô xà lim. Lúc Hiếu” với những người trẻ tuổi hơn anh.) Tôi lại
được về đội thì thân tàn ma dại trông thật thảm phải giải thích cho anh rõ. Nào là “đây là việc làm
thương. Ngọc Đen và bà đầm Nguyễn Đại Thuật trái với nội quy của trại, anh em phải làm kín đáo
(cùng một số người khác nữa mà tôi đã quên tên) trong số những người quen biết cũ. Anh Hiếu đối
khởi xướng mỗi người một muỗng cơm giúp hai với anh em còn mới quá nên chưa ai dám nói
bạn Hạnh, Hải có thêm chút bổ dưỡng để sớm chuyện với anh Hiếu và dĩ nhiên, chưa có lệnh,
phục hồi sức khỏe. Sau khi đi vòng quanh rỉ tai Quỳnh làm sao dám múc cơm của anh Hiếu
thuyết phục và được cái gật đầu đồng thuận của được.” Rồi tôi vừa cười vừa nói tiếp:
“khổ chủ”, đến giờ lãnh cơm chúng tôi lao vào “Với lại anh Hiếu mặt lúc nào cũng khó đăm
công việc cứu trợ. Trước đó, khi bàn bạc chúng đăm như vậy thì bố ai dám hỏi.”
tôi định chỉ nhắm vào những “khổ chủ” vừa có Anh Hiếu tháo cặp kính cận xuống vừa chùi
thăm nuôi ở trại mới, hoặc đã từng có thăm nuôi vừa nói một cách rõ ràng dứt khoát như ra lệnh:
đều đặn ở trại cũ. Nhưng số người thuộc loại này “Mai nhớ nói Quỳnh múc cơm của anh Hiếu.”
quá ít nên đành phải mở rộng đến những thành Trưa hôm sau, lúc chia cơm anh Hiếu đứng xớ rớ
phần khác. Tôi đưa ra ý kiến: gần chén cơm của mình. Khi người chia cơm vét
hết hột cơm cuối cùng từ đáy nồi và lên tiếng: “lấy
216
Đặc San Bất Khuất 2017 – Khóa 8 B+C/72 TB/TX
