Page 228 - Dac San BK 2013
P. 228
Khmer "kìntho",người nghiên cứu có thể sưu tầm các - Cái Răng (thuộc Cần Thơ) là sự Việt hoá của
tài liệu về lịch sử dân tộc, về sinh hoạt của người "k'ran", tức cà ràn, là một loại bếp lò nấu bằng củi, có
Khmer xa xưa trong địa phương này, rồi đi đến kết thể trước kia đây là vùng sản xuất hoặc bán cà ràn.
luận là địa danh Cần Thơ xuất phát từ danh từ Khmer - Trà Vinh xuất phát từ "prha trapenh" có nghĩa là
"kìntho". ao linh thiêng.
- Sông Trà Cuông ở Sóc Trăng do tiếng Khmer
Mỹ Tho "Prek Trakum", là sông rau muống (trakum là rau
Trường hợp Mỹ Tho cũng tương tự. Sự kết hợp muống).
hai thành tố có ngữ âm hoàn toàn Việt Nam, "mỹ" và - Sa Đéc xuất phát từ "Phsar Dek", phsar là chợ,
"tho", không tạo nên một ý nghĩa nào theo cách hiểu dek là sắt.
trong tiếng Việt. Những tài liệu thích ứng về lịch sử và - Tha La, một địa danh nổi tiếng ở Tây Ninh (Tha
sinh hoạt của người Khmer trong vùng thời xa xưa đã La xóm đạo), do tiếng Khmer "srala",là nhà nghỉ ngơi,
xác định địa phương này có lúc đã được gọi là "Srock tu dưỡng của tu sĩ Phật giáo.
Mỳ Xó" (xứ nàng trắng). Mình gọi là Mỹ Tho, đã bỏ đi - Cà Mau là sự Việt hoá của tiếng Khmer "Tưck
chữ Srock,chỉ còn giữ lại Mỳ Xó thôi. Khmau", có nghĩa là nước đen.
Sóc Trăng Địa danh do công dụng của một địa điểm hay do
Theo cố học giả Vương Hồng Sển, đúng ra phải một khu vực sinh sống làm ăn.
gọi là Sốc Trăng. Sốc Trăng xuất phát từ tiếng Khmer Đây là trường hợp phổ biến nhất trong các địa
"Srock Khléang". Srock có nghĩa là xứ, cõi. Khléang là danh. Theo thói quen, khi muốn hướng dẫn hay diễn tả
kho chứa vàng bạc của vua. Srock Khléang là xứ có một nơi chốn nào đó mà thuở ban đầu chưa có tên
kho vàng bạc nhà vua. Trước kia người Việt viết là Sốc gọi,người ta thường hay mượn một điểm nào khá phổ
Kha Lăng, sau nữa biến thành Sốc Trăng.Tên Sốc biến của nơi đó, như cái chợ cái cầu và thêm vào một
Trăng đã có những lần bị biến đổi hoàn toàn. Thời vào đặc tính nữa của cái chợ cái cầu đó; lâu ngày rồi
Minh Mạng, đã đổi lại là Nguyệt Giang tỉnh, có nghĩa thành tên, có khi bao trùm cả một vùng rộng lớn hơn vị
là sông trăng (sốc thành sông, tiếng Hán Việt là giang; trí ban đầu.
trăng là nguyệt).Đến thời ông Diệm, lại gọi là tỉnh Ba
Xuyên,châu thành Khánh Hưng. Bây giờ trở lại là Sóc Chợ
Trăng. Phổ biến nhất của các địa danh về chợ là chợ cũ,
chợ mới, xuất hiện ở rất nhiều nơi. Sài Gòn có một khu
Bãi Xàu Chợ Cũ ở đường Hàm Nghi đã trở thành một địa danh
Bãi Xàu là tên một quận thuộc tỉnh Sóc Trăng. quen thuộc. Chợ Mới cũng trở thành tên của một quận
Đây là một quận ven biển nên có một số người vội trong tỉnh An Giang. Kế bên Sài Gòn là Chợ Lớn, xa
quyết đoán, cho rằng đây là một trường hợp sai chính hơn chút nữa là Chợ Nhỏ ở Thủ Đức. Địa danh về chợ
tả, phải gọi là Bãi Sau mới đúng. Thật ra, tuy là một còn được phân biệt như sau;
vùng bờ biển nhưng Bãi Xàu không có nghĩa là bãi nào - Theo loại hàng được bán nhiều nhất ở chợ đó từ
cả. Nó xuất phát từ tiếng Khmer "bai xao" có nghĩa là lúc mới có chợ, như: Chợ Gạo ở Mỹ Tho, Chợ Búng
cơm sống. Theo truyền thuyết của dân địa phương, có (đáng lý là Bún) ở Lái Thiêu, Chợ Đệm ở Long An,
địa danh này là vì nơi đây ngày trước, một lực lượng Chợ Đũi ở Sài Gòn.
quân Khmer chống lại nhà Nguyễn đã phải ăn cơm - Theo tên người sáng lập chợ hay chủ chợ (độc
chưa chín để chạy khi bị truy đuổi. quyền thu thuế chợ), như: chợ Bà Chiểu, chợ Bà Hom,
chợ Bà Quẹo , chợ Bà Rịa.
Kế Sách - Theo vị trí của chợ, như: chợ Giữa ở Mỹ Tho,
Kế Sách cũng là một quận của Sóc Trăng. Kế chợ Cầu (vì gần một cây cầu sắt) ở Gò Vấp, chợ Cầu
Sách nằm ở gần cửa Ba Thắc (một cửa của sông Củu Ông Lãnh ở Sài Gòn.
Long), phần lớn đất đai là cát do phù sa sông Hậu, rất
thích hợp cho việc trồng dừa và mía. Cát tiếng Khmer Xóm
là K'sach, như vậy Kế Sách là sự Việt hoá tiếng Khmer là một từ để phân biệt một khu vực trong làng hay
"k'sach". một địa phương lớn hơn, về mục tiêu sản xuất, thương
mại hay chỉ đơn thuần về vị trí.
Một số địa danh khác
___________________________________________________________________________________
Đặc San Bất Khuất 2013 – Khóa 8 B+C/72 TB/TX 227