Page 132 - index
P. 132
VÀI KỶ NIỆM VỀ TẾT TRONG TÙ HÀ-NỘI
Võ Đại Tôn
Trải qua 10 "cái gọi là Tết" trong lao tù cộng nên tôi coi ông ta như người anh cả. Khi đã tin cậy
sản Hà Nội, tôi còn nhớ rõ nhiều kỷ niệm, tất nhau, ông ta mới cho tôi biết rõ là đã bị bắt giam
nhiên chỉ có nỗi buồn chứ không thấy bóng Xuân oan ức tại nhiều trại tù khác nhau từ nhiều năm
sang ngay trên quê hương mình. Thời gian đã trôi qua. Bộ Nội Vụ cộng sản dường như muốn bỏ
qua từ lâu nhưng mỗi lần Tết đến, dù là Tết lưu quên ông ta, và không cho gia đình tại Pháp biết
vong, cũng gợi lại trong lòng tôi nhiều ý tưởng xót tin tức gì cả, chính phủ Pháp và tòa đại sứ Pháp
xa ngậm ngùi về cảnh sống trầm luân của cả Dân tại Hà Nội cũng không biết tin. Coi như là biệt
Tộc dưới chế độ cộng sản. Đặc biệt là Tù nhân tăm. Trong tù, chúng tôi tự coi như là tù "tồn kho"
chính trị - từ hải ngoại xâm nhập về lại quê hương hoặc R.X (rục xương). Sau 40 năm sống tại Pháp,
để mưu đồ kháng chiến Phục Quốc, bị ghép tội là ông ta xin về thăm Hà Nội vào khoảng tháng 3
"đại phản động chống phá cách mạng" - là nạn năm 1975, trước ngày miền Nam bị mất độ một
nhân bị đày đọa cực hình bằng mọi kỷ thuật bạo tháng. Đang đi dạo chơi ở bờ hồ Hoàn Kiếm
lực tàn khốc nhất, ít ai hiểu được hoàn cảnh sống (1975), chợt có xe công an đến hốt về giam,
trong đáy ngục trần gian này. Với thời gian bị chuyển qua nhiều trại tù, rồi bây giờ (1984) thì về
giam cầm hơn 10 năm, tôi có nhiều kỷ niệm vẫn trại tù Thanh Liệt. Qua thời gian chung sống với
còn nhớ rõ, nhưng chỉ ghi lại một vài sự kiện xảy nhau, ông ta cho tôi biết mấy chục năm trước ông
ra trong dịp Tết tù đày, hòa chung vào nỗi đau của ta có quen với Nguyễn Hữu Thọ ở Toulouse
quê hương hiện nay vẫn còn tiếp diễn. (Pháp), lúc Thọ còn học luật tại đây. Sau này, lúc
Thèm một chút đường trước khi chết Thọ về lại Việt Nam, tham gia Mặt Trận Giải
Tôi thường bị biệt giam, nhưng có một thời Phóng Miền Nam và dần dần leo lên chức Phó
gian gần 3 năm, từ cuối năm 1984 đến Tết năm Chủ Tịch Hội Đồng Nhà Nước, chủ tịch Quốc Hội
1987, có một bạn tù chuyển đến sống bên cạnh xà CSVN ở Hà Nội. Thọ có hai người con gái, một
lim số 7, có khi lại chuyển qua sống chung buồng người lấy chồng Mỹ, và một người lấy chồng
giam với tôi, xà lim số 8, Khu D, trại tù B-14 Pháp. Sự kiện gia đình riêng tư này, Thọ không
(Thanh Liệt, ngoại ô Hà Nội), khi tù nhân nhiều muốn cho ai biết vì sợ các đối thủ phanh phui làm
quá không còn chỗ giam riêng. Ông ta già yếu, mất tính đảng (chống thực dân Pháp và chống đế
khoảng 72 tuổi, người gốc Long Xuyên, miền quốc Mỹ mà lại gã con gái cho Pháp và Mỹ !). Lúc
Nam. Du học tại Pháp thuở còn niên thiếu, đậu ông Tô Cẩm Sơn về Hà Nội (1975) có đến thăm
bằng Tiến Sĩ Công Pháp Quốc Tế tại Pháp, có vợ Nguyễn Hữu Thọ, Lê Đức Thọ, Mai Chí Thọ và
đầm, sống ở Pháp hơn 40 năm. Thời gian đầu, một người bà con làm y sĩ riêng cho Lê Duẩn. Sau
chúng tôi không dám tâm sự gì với nhau vì còn e những buổi gặp nhau và ăn cơm xã giao với mấy
ngại nhiều điều, nghi ngờ bị "cài ăng-ten". Nhưng người này, ông ta bị bắt giam mà không cho biết
dần dà, sống chung với nhau trong một xà lim chật tội trạng gì. Khi chúng tôi gặp nhau trong tù thì
hẹp, nói chuyện với nhau thường bằng tiếng Pháp, ông ta đã bị giam tại các nơi khác gần 9 năm rồi,
ban đêm rù rì tâm sự, biết rõ quá khứ của nhau, không cho liên lạc với gia đình và chưa hề bị kết
trở nên thân tình. Tên thật ông ta là Tô Cẩm Sơn. tội gì cả. Họ đặt cho ông ta một bí số là H-74 cũng
Hơn nữa, mỗi người chúng tôi tự biết mình cận kề như trường hợp của tôi là X-1. Ông ta tự suy nghĩ
cái chết, cho nên cũng chẳng còn lo sợ gì nữa, có lẽ mình là người biết quá nhiều về đời tư của
thường kể cho nhau nghe nhiều chuyện về quê các kẻ đang cầm quyền cho nên họ đã ra lệnh bắt
hương, cuộc đời, gia đình, năm tháng lưu vong, giam để bịt miệng. Tiến sĩ Công Pháp Quốc Tế
đặc biệt về nước Pháp mà cá nhân tôi cũng có cũng phải chịu thua luật rừng !.
nhiều kỷ niệm. Vì sống cô đơn trong lao tù, cho
132
Đặc San Bất Khuất 2017 – Khóa 8 B+C/72 TB/TX
