Page 287 - index

Tầu! Sao không nói là “Tôi đi Nha Trang chơi”,
24. “Quản lý” = management = quản trị, chịu
trách nhiệm
Bắt chước từ Trung Quốc và bị lạm dụng. Nói:
“Anh X quản lý một xí nghiệp” thì được, nhưng
câu sau nhái lại khôi hài “Anh sẽ xây dựng với
đồng chí gái, và đồng chí gái sẽ quản lý đời
anh…”. “Quản lý” chỉ dùng trong lĩnh vực kinh
doanh, thương mại, hành chánh. “Quản lý” không
dùng cho lĩnh vực tình cảm được, tình cảm không
phải là một lô hàng, không phải là một xí nghiệp.
25. “Sơ hữu”
“Mối quan hệ Việt-Mỹ chỉ là sơ hữu”.
Sơ hữu = bạn mới quen, mới làm bạn (new
friendship).
Tại sao không nói: “Mối quan hệ Việt-Mỹ chỉ là
bạn mới quen…”?
26. “Sự cố” “Sự cố kỹ thuật”
Tại sao không dùng chữ vừa giản dị vừa phổ
thông trước đây như “trở ngại” hay “trở ngại kỹ
thuật” hay giản dị hơn là chữ “hỏng”? Nói “xe tôi
bị hỏng” rõ ràng mà giản dị hơn là nói “xe tôi có
sự cố”.
27. “Tai tệ nạn”
“Tai tệ nạn xảy ra khá nhiều trên đoạn đường
này” Tai nạn + tệ nạn xã hội (accident + social
crime/evil). Cách ghép nối kỳ lạ.
28. “Thành viên” = member = theo cách nói và
viết thông thường là một người trong một tổ chức,
hội đoàn, nhóm nào đó
Không thể dùng “thành viên” cho một cá nhân
trong gia đình được. Thí dụ sau đây nghe rất Tây:
“Các thành viên trong hộ đó có cha, mẹ và hai
con/Bé Năm là một thành viên trong gia đình…”
Tại sao không nói: “Trong gia đình đó có cha, mẹ
và hai con/Bé Năm là một đứa con trong gia
đình…”. Thí dụ sau đây mới là dùng đúng: “Mỹ
là thành viên trong Hội đồng Bảo An Liên Hiệp
Quốc có quyền phủ quyết…”
29. “Tham quan”
Đi thăm, đi xem thì nói là đi thăm, đi xem cho
rồi tại sao lại phải dùng cái chữ này của người
Đặc San Bất Khuất 2017 – Khóa 8 B+C/72 TB/TX
“tôi đi thăm lăng Minh Mạng”, mà lại phải nói là
“tôi đi tham quan Nha Trang”, “tôi đi tham quan
lăng Minh Mạng”.
30. “Tháng một, tháng mười hai”
Hiện nay ở Việt Nam trong trường học họ
không dạy học sinh “tháng giêng” và “tháng
chạp” nữa. Tháng giêng và tháng chạp là cách gọi
rất Việt Nam. Lịch in ở Việt Nam ghi tháng một
là tháng giêng cũ. Từ xưa đến nay chúng ta vẫn
gọi tháng đầu năm âm lịch là “tháng giêng”, tháng
thứ 11 là “tháng (mười) một” và tháng cuối năm
là “tháng chạp”. Gọi là tháng chạp là do tháng
cuối năm âm lịch có nhiều lễ, trong đó có lễ chạp.
Ca dao đã có câu:
“Tháng chạp là tiết trồng khoai
Tháng giêng trồng đậu tháng hai trồng cà”
Tháng thứ 11 âm lịch gọi là “tháng một” dễ lầm
lẫn với tháng giêng, nên đã tạm bỏ. Nhưng gọi
tháng January dương lịch là “tháng một” nghe
không ổn, phải gọi là tháng giêng. Còn tháng
December gọi là tháng mười hai, không có vấn đề.
Nhưng họ có dạy cho học sinh tiểu học hiểu rằng
muốn chỉ tháng thứ 12 trong năm âm lịch bắt buộc
phải gọi là tháng chạp không?
31. “Thống nhất”
“Tôi đã xuống huyện thống nhất đồng chí X “.
Câu này mắc hai lỗi. Thứ nhất thiếu từ liên tự
“với”, thứ nhì là thống nhất điều gì, chuyện gì.
Thống nhất: (unify, unified). Trường hợp này
phải nói là “đồng ý” với, “nhất trí” với.
32. “Thứ nhất, thứ nhì”
Từ xưa theo cách đếm số, chúng ta có con số
thường (cardinal number) như 1, 2, 3, 4 và số thứ
tự (ordinal number) thứ nhất, thứ nhì. Hiện nay
họ dường như không ưa dùng số thứ tự và gọi thứ
nhì là thứ hai. Chỉ second, deuxième là “thứ hai”
dễ lầm lẫn với “thứ hai” = Monday. Trên sách
báo chỉ thấy viết: một là, hai là. Như thế chỉ riêng
nước Việt Nam không cần đến số thứ tự (ordinal
number) nữa sao?
287