Page 138 - BẢN TIN SINH HOẠT CƯ AN TƯ NGUY SỐ 5
P. 138
138
tri giác (thu nhận kiến thức qua giác quan – per- Dù thuộc loại chuyên viên nào chăng nữa,
ception) mà nghe và thấy là hai giác năng quan trong một ngày mình nên xét ba điều:
trọng nhất giúp con người thu nhận ngoại giới.
(1) Mình giúp ai việc gì, có giúp hết lòng không?
Do đó, cổ nhân khuyên là “Nên nghe cho nhiều,
điều gì còn nghi ngờ thì để đó, tìm hiểu thêm. (2) Mình giao du với bạn bè có giữ được chữ tín
Điều gì biết rõ ràng, chắc chắn thì nên nói, nhưng không?
nên nói một cách ôn tồn.” và “Nên thấy cho (3) Mình có học hỏi thêm điều gì mới mẻ trong
nhiều, những gì chưa được rõ thì để đó đừng làm, ngày không?
còn những gì biết rõ thì cũng phải làm một cách “Mỗi ngày biết thêm điều mình chưa biết,
cẩn thận như vậy sẽ ít phải ăn năn”.
mỗi tháng không quên những điều mình đã biết
Trong thiên hạ thường có 4 hạng người: như vậy là biết học rồi đó”. Nhưng cũng nên biết
(1) Không ai dạy mà biết được đạo lý là hạng ưu rằng “Biết học không bằng ham học và ham học
tú – Sinh nhi tri chi giả, thượng dã – Đó là hạng không bằng vui mà học”. “Nếu mình yêu thích
công việc mình làm, thi xem như cả đời không
người thông minh vốn sẵn tính trời, là hạng ưu
việt. làm gì hết”!
(2) Học rồi mới biết là hạng trung – Học Diễn trình giáo dục là diễn trình thu nhận
nhi tri chi giả, thứ dã – gồm đa số khoa bảng, kiến thức, tinh luyện suy luận và phát triển
chuyên viên. sáng tạo. Tuy vậy, đó chỉ mới là giai đoạn đầu
hay nói khác đi là giai đoạn “cách vật chí tri”,
(3) Dốt mà chịu học là bậc thấp – Khốn
nhi học chi, hữu kỳ thứ dã – là những thành phần hiểu biết sự việc ngoại giới mà chứng chỉ,
hiếu học để thăng tiến. bằng cấp là biểu tượng cho giai đoạn này. Nếu
đến giai đoạn này rồi tự thõa mãn và ngưng
(4) Dốt mà không chịu học là hạng cuối học hỏi, tu thân, thì chỉ là hiểu biết vòng
cùng của xã hội – Khốn nhi bất học, dân tư vĩ hạ
hỉ – Hạng thứ tư nầy đa số bất cần đời, sinh lộn ngoài, nghĩa là mới thu nhận được kiến thức
kiếp. “Cũng liều nhắm mắt đưa chân, thử xem ngoại giới nhưng chưa đạt đến trình độ
con tạo xoay vần đến đâu?” “Thành tâm, chánh ý, tu thân, tề gia, trị quốc
và bình thiên hạ”.
Tại Hoa Kỳ nguời ta cũng thường đề cập
đến ba hạng chuyên viên: Kiến thức thu nhận được ở nhà trường từ
tiểu học đến đại học chỉ là kiến thức căn bản ai
(1)-Hạng chuyên viên ưu tú thường nêu ra
sáng kiến, phát minh. “Professionals with great cũng có thể học được miễn có thì giờ và phương
minds talk about ideas” tiện để trở thành chuyên viên. Đó là sự thực, vì
nhìn vào xã hội chúng ta thấy sinh đồ càng ngày
(2)- Hạng chuyên viên trung bình thường càng đông và trường học càng ngày càng nhiều.
bàn về những chuyện đang xảy ra “Professionals
with average minds talk about current events”; và Học để hiểu biết và hiểu biết hơn về một
ngành chuyên môn để trở thành “chuyên
(3)- Hạng chuyên viên thường hay bàn viên” (professional) là điều tốt, nhưng nếu chỉ để
chuyện người khác.” Professionals with small “mong an nhàn, sống lâu giàu bền”, còn việc
minds talk about people”.
Bản Tin SH/CATN Số 5 PHÁT HÀNH NGÀY 24/12/2021