HAI SẮC HOA TI GÔN

Một mùa thu trước, mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn,
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc,
Tôi chờ người đến với yêu đương.
Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng
Dải đường xa vút bóng chiều phong,
Và phương trời thẳm mờ sương, cát,
Tay vít dây hoa trắng chạnh ḷng.
Người ấy thường hay vuốt tóc tôi,
Thở dài trong lúc thấy tôi vui,
Bảo rằng: “Hoa, dáng như tim vỡ,
Anh sợ t́nh ta cũng vỡ thôi!”
Thuở ấy, nào tôi đă hiểu ǵ
Cánh hoa tan tác của sinh ly,
Cho nên cười đáp: “Màu hoa trắng
Là chút ḷng trong chẳng biến suy”
Đâu biết lần đi một lỡ làng,
Dưới trời đau khổ chết yêu đương.
Người xa xăm quá! – Tôi buồn lắm,
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường…
Từ đấy, thu rồi, thu lại thu,
Ḷng tôi c̣n giá đến bao giờ
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ…
Người ấy, cho nên vẫn hững hờ.
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi,
Mà từng thu chết, từng thu chết,
Vẫn giấu trong tim bóng “một người”.
Buồn quá! hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ.
Và đỏ như màu máu thắm pha!
Tôi nhớ lời người đă bảo tôi
Một mùa thu trước rất xa xôi…
Đến nay tôi hiểu th́ tôi đă,
Làm lỡ t́nh duyên cũ mất rồi!
Tôi sợ chiều thu phớt nắng mờ,
Chiều thu, hoa đỏ rụng chiều thu
Gió về lạnh lẽo chân mây vắng,
Người ấy sang sông đứng ngóng đ̣.
Nếu biết rằng tôi đă lấy chồng,
Trời ơi! Người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ tới loài hoa… vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng?

Tác giả: TTKH
Tác giả bài thơ “Hai sắc hoa ti gôn” là người Phủ Lư?

Vietnamnet vừa đăng bài viết “Giai nhân Hà thành tiết lộ về tác giả bài thơ “Hai sắc hoa ti gôn”?”, theo đó, một cựu nữ sinh trường Đồng Khánh đă tiết lộ tác giả bài thơ nổi tiếng trên là người Phủ Lư. Xin giới thiệu bài viết này.

Giai nhân Hà thành tiết lộ về tác giả bài thơ ‘Hai sắc hoa ti gôn’?

Một ngày cuối tháng 5, tại căn nhà nằm khuất sâu trong con ngơ nhỏ Vơ Thị Sáu, Hai Bà Trưng, Hà Nội, chúng tôi có dịp gặp gỡ bà Viên Thị Thuận, năm nay 94 tuổi, một trong những nữ sinh Đồng Khánh thuở nào.

Trường nữ sinh Đồng Khánh – Hà Nội (College de Jeunes Filles) được thành lập năm 1917, nay là trường THCS Trưng Vương – Hà Nội, là ngôi trường duy nhất của miền Bắc dành riêng cho nữ sinh tới cấp trung học.

Ngôi trường được xây dựng vào những thập niên đầuthế kỷ 20, khi vấn đề nữ quyền đang gặp nhiều rào cản của tư tưởng phong kiến.
Từ đây, nhiều tiểu thư khuê các nhanh chóng bước ra khỏi chốn “màn che trướng rủ” để nhập cuộc với thời đại, trở thành những nữ sinh Đồng Khánh có tiếng duyên dáng và nết na.

Trong số họ có rất nhiều người là bậc kỳ nữ tài hoa sau này, như giáo sư Lê Thi (Dương Thị Thoa) con gái GS Dương Quảng Hàm, nhà giáo Hoàng Xuân Sính – nữ tiến sĩ toán học đầu tiên ở Việt Nam…

Bên cạnh đó, trường Đồng Khánh c̣n được nhiều người biết đến là ngôi trường của những giai nhân…

Ngôi trường của những giai nhân

Trong tâm trí người Hà Nội xưa, trường nữ sinh Đồng Khánh nổi tiếng với những cô học tṛ xinh đẹp đầy mộng mơ, hồn nhiên thướt tha trong tà áo dài đă trở thành một miền kí ức khó phai.

Một ngày cuối tháng 5, tại căn nhà nằm khuất sâu trong con ngơ nhỏ Vơ Thị Sáu, Hai Bà Trưng, Hà Nội, chúng tôi có dịp gặp gỡ bà Viên Thị Thuận, năm nay 94 tuổi, một trong những nữ sinh Đồng Khánh thuở nào.

Thời gian dẫu nhuốm màu tuổi tác, nhưng vẻ quư phái, thanh tao của giai nhân Hà thành ngày đó vẫn toát ra từ người đàn bà ở tuổi cửu thập cổ lai hy này.
Bằng chất giọng nhỏ nhẹ với phong thái đoan trang, bà Thuận kể: “Muốn vào trường Đồng Khánh học, các học tṛ phải vượt qua các kỳ thi gắt gao, chỉ ai thực sự học giỏi mới đỗ được vào trường Đồng Khánh”.

Theo bà Thuận, ngày xưa nữ sinh Đồng Khánh được học toàn diện, họ không chỉ được dạy văn hóa, dạy tiếng Pháp mà c̣n được dạy nữ công gia chánh, hát, đàn piano, thể dục thể thao.

Lớp của bà Viên Thị Thuận khóa 1934 – 1942.

Bên cạnh đó, trường c̣n dạy thêu thùa may vá, cách tắm và chăm sóc cho trẻ sơ sinh, cách chi tiêu sao cho hợp lư bằng cách phân loại ra tiền điện, tiền nước, tiền ăn…

Ngày đó, nữ sinh Đồng Khánh nổi tiếng không chỉ thông minh, xinh đẹp mà c̣n hết sức nết na thuỳ mị. Ai cũng dịu dàng đài các, rất đỗi đa cảm nhưng vô cùng kín đáo, tế nhị. Dù có thích ai họ cũng chỉ giữ kín trong ḷng hoặc gửi gắm vào những trang lưu bút.

Cựu nữ sinh Đồng Khánh cho biết: “Ngày đó cuộc sống của chúng tôi nói riêng và các tiểu thư đương thời nói chung rất lăng mạn. Chúng tôi thường đọc thơ và chép thơ vào những quyển lưu bút”.

Một cô bạn cùng lớp bà Thuận, so với các bạn có phần cá tính, mạnh mẽ hơn nhưng tâm hồn cũng không kém phần lăng mạn, cô là con gái một bác sĩ.
Cô bạn này có t́nh cảm với thầy giáo dạy thể thao người Pháp, đẹp trai và phong độ. Bị các bạn trong lớp phát hiện, trêu đùa, cô thường hay ngượng ngùng.
Rồi mối t́nh đơn phương đó cũng sớm kết thúc khi thấy giáo kết hôn cùng người phụ nữ khác. C̣n cô th́ gửi nỗi buồn da diết của mối t́nh đầu tan vỡ vào những quyển sổ lưu bút.

Bà Viên Thị Thuận cho biết thêm, các nữ sinh Đồng Khánh thường mặc áo dài thướt tha, thả mái tóc dài mượt, gọn gẽ đến trường.

Đặc biệt, theo nội quy nhà trường, không ai được phép trang điểm khi đi học. Thế mà các nữ sinh Đồng Khánh lại rất đẹp, đẹp đến hút hồn khiến bao trái tim nam sinh các trường THPT, ĐH phải si mê, ngơ ngẩn. theo đó nam nữ học riêng, buổi chiều tan học, nam sinh từ các trường khác thường mon men đến cổng trường Đồng Khánh, đứng ngắm, nh́n trộm từ xa lúc các cô gái tan học về. Hầu như chàng trai nào cũng mơ được làm quen với một nữ sinh Đồng Khánh.

Họ coi đó là niềm hănh diện, tự hào để khoe với bạn bè, nhưng điều này quả là chuyện khó, bởi mấy nữ sinh Đồng Khánh luôn lạnh như băng, thâm trầm như biển sâu. Với họ nữ sinh Đồng Khánh luôn là… một ẩn số.
Tác giả bí ẩn của bài thơ “Hai sắc hoa ti gôn”
Bà Thuận cho biết, học sinh nữ từ các tỉnh miền Bắc về đây học tập, phần lớn là con gái gia đ́nh trung lưu, có địa vị trong xă hội. Vào thời gian bà Thuận học năm 3 ở trường Đồng Khánh, có người bạn rất xinh đẹp, tên là Phạm Thị Lư (SN 1922, quê ở Phủ Lư).

Người bạn này của bà được mệnh danh là hoa khôi trường Đồng Khánh, xinh đẹp, thông minh nhưng gia đ́nh muốn bà lấy một người chồng bà không có t́nh cảm. Vốn có tâm hồn đa sầu, đa cảm nên khi phải lấy người ḿnh không yêu, bà rất buồn bă.

Bà Viên Thị Thuận chia sẻ: “Cũng có thể trong ḷng bà ấy đă có ư trung nhân nào khác nhưng ở thời kỳ nữ quyền vừa bắt đầu những bước đi đầu tiên, vẫn mang nặng tư tưởng phong kiến th́ việc dành t́nh cảm cho người con trai nào đó, dẫu “t́nh trong như đă, mặt ngoài c̣n e” là điều không thể. Nên khi phải về lấy chồng bà ấy rất buồn… Trước khi lấy chồng, bà Phạm Thị Lư đă sáng tác bài thơ ‘Hai sắc hoa ti gôn’ gửi đăng báo bằng bút danh TTKH, với mục đích giấu tên.
Bà không ngờ được bài thơ ḿnh sáng tác trong cái giây phút ngẫu hứng lại trở nên nổi tiếng cho đến ngày nay. Hôm đó, bà Lư cùng tôi đến ṭa soạn gửi bài thơ rồi đi thẳng nên chẳng ai t́m được tác giả”.

Bà Thuận cũng cho biết thêm: “Trước khi gửi đăng báo, bà Lư từng đọc cho các bạn trong lớp nghe…”.

Sau này, rất nhiều giả thiết được đưa ra để xác định tác giả thực sự nhưng đều dừng lại ở mức độ nghi vấn, v́ tác giả bài thơ chưa bao giờ lên tiếng xác nhận.
Dù là cuộc hôn nhân “ép buộc” nhưng cuộc đời bà lại vô cùng hạnh phúc. Có thể v́ thế, những cảm xúc đầu đời cùng bài thơ “Hai sắc hoa ti gôn” được bà Lư cất gọn trong kí ức.

Vợ chồng bà được 10 người con, sau này bà theo chồng sang Mỹ định cư và mất ở tuổi 80. Và, tác giả của một bài thơ nổi tiếng giờ vẫn là bí ẩn trong văn đàn.
Một nữ sinh nổi tiếng khác của trường Đồng Khánh, không thể không nhắc đến là GS Lê Thi tên thật là Dương Thị Thoa, con gái của cố GS Dương Quảng Hàm.
Bà cùng các anh chị em được cha mẹ cho ăn học tử tế ngay từ khi c̣n nhỏ. Bà chính là một trong hai nữ sinh đă kéo cờ trong ngày độc lập đầu tiên tại Quảng trường Ba Đ́nh lịch sử ngày 2/9/1945.

Gần 80 năm đă trôi qua, nữ sinh trường Đồng Khánh cùng khóa bà Thuận chỉ c̣n lại vài người. Nhưng mỗi dịp có cơ hội gặp gỡ, họ vẫn tranh thủ ngồi lại hàn huyên và ôn lại những kỷ niệm vàng son thuở nào…

Lão Phan sưu tầm
 

 

 


Thơ

Những bài thơ tháng TƯ ĐEN
Hùng
Tháng Tư em gọi anh về
Tâm sự
Dạo tuyết
Ông lái đ̣ và người khách lạ
Hăy tiến lên....
Mẹ đặt tên con
Hai sắc hoa Ti Gôn
Rừng chiên giồng, Động Ông Đô  
Xa rồi  
Cám ơn anh!
Sống sau đáng sống
Mấy năm nữa thôi
Thương tích
Mưa xứ người có lạnh lắm không anh?
Đừng tưởng
Ngụ ngôn ngày Tám tháng Ba
Thương nhớ nơi này
Thuyền nhân ơi! Thuyền nhân
Một mai chết
V́ đó là em!
Tóc em đuôi gà!
Chồng  
Vợ 
Sáng tác của lính 
Rước giặc...  
Ḷng thương xót Chúa
Đất nước Mỹ  
Duyên nợ  
Lại đi cắt tóc  
Đa tạ 
Biển lửa Sa Huỳnh
Xuân Giáp Th́n 2024  
Vận đời quê hương 
Cho anh xin lỗi
Nghiệp thơ văn  
Rượu thơ và thuốc  
Những ngày tháng không quên  
Mình
Lời đầu năm  
Hạng người vô tri 
T́nh người thời đổ đểu 
Sài Gòn vẫn dậy  
Nhớ về Hà Nội
H́nh ảnh một mùa xuân  
Đời trần thế
Người lính già
Tổ quốc vinh danh
Quê hương tôi
Cho tôi gửi
Đă 50 năm
Đón con về phép
Tạ ơn trời
Vinh danh Nguyễn M. Trung Tuấn
Tứ trụ ba đ́nh  
Nạn khủng bố
Ai hiểu ḷng con xa?  
Hương sông quê nghèo 
Nh́n em vá cờ... 
Nh́n lại đất nước 
Sàigòn, ngày tháng cũ  
Chiêu niệm
Thế sự đầu năm 2024  
Chỉ có ở VN 
Kệ diệt khổ
T́nh chiền hữu 
Thương người qua sân  
Tệ nạn buôn người 
Những bà mẹ VN
Ngậm ngùi một thuở!  
Cá chê  
Hăy làm những ǵ có thể... 
Chiều qua Vàm Cống