Đâu là giới hạn tự do dân chủ ở Mỹ?Nguyễn Quang Duy
Ngày 6/1/2021, liên danh Joe Biden và Kamala Harris đă được Quốc Hội công nhận là bên thắng cuộc, qua các phương tiện truyền thông tôi được chứng kiến ngày lịch sử này học hỏi được khá nhiều điều về tự do và dân chủ tại Mỹ.
Chuyện buồn đă xảy ra…
Biểu t́nh là quyền tự do biểu đạt chính kiến được Tu chính án thứ nhất bảo vệ, nhưng bạo động và bạo loạn là vi phạm luật pháp quốc gia.
Thật đáng buồn khi 1 người bị bắn chết, 5 người khác chết chưa rơ lư do (trong số có cả cảnh sát) và nhiều người cả hai phía bị thương khi đoàn biểu t́nh xông vào Quốc Hội.
Hạ Viện do đảng Dân Chủ nắm đa số đă quy trách nhiệm cho ông Trump “kích động nổi loạn" và đă bỏ phiếu luận tội ông lần thứ hai. Ông Trump phủ nhận cho biết ông luôn lên án bạo lực chính trị.
Lạ một điều là hằng ngàn người biểu t́nh, tại một nơi được cho là an ninh nhất nước Mỹ, nhưng lại không thấy giới chức có thẩm quyền sửa soạn để đối phó với thành phần sách động bạo loạn th́ thật là khó hiểu.
Chưa kể tới nhiều đoạn phim cho thấy chính cảnh sát đă mở cửa Quốc Hội để những người biểu t́nh đi vào.
Cuộc điều tra đă bắt đầu, tôi tin rằng nhiều câu hỏi sẽ sớm được trả lời và người phạm tội sẽ bị luật pháp trừng phạt.
Ngày 10/1/2021, Tổng thống Donald Trump đă ra lệnh treo cờ rủ trong ṿng 3 ngày trên toàn quốc để tưởng niệm tinh thần phục vụ và vinh danh sự hy sinh của hai sĩ quan thiệt mạng trong biến cố xảy ra tại Quốc Hội.
Ư thức của người biểu t́nh…
Cũng qua các phương tiện truyền thông tôi đă từng quan sát những biểu t́nh tại các quốc gia Đông Âu và Liên Xô, khi người dân xông vào Quốc Hội là ngày tàn của các thể chế độc tài cộng sản.
Nhưng điều làm tôi suy nghĩ là ngay sau lời lên án những người gây bạo loạn và kêu gọi người biểu t́nh “về nhà” của Tổng thống Trump “…hăy về nhà ngay, chúng ta cần phải ôn ḥa, phải tôn trọng luật pháp, trật tự và tuân theo những người đang thi pháp luật…” th́ đoàn biểu t́nh tự động giải tán.
Đại đa số những người tham gia biểu t́nh đều ôn ḥa và bất bạo động, một tập thể có ư thức tôn trọng trật tự và luật pháp quốc gia, có ḷng yêu nước, yêu tự do và yêu dân chủ quá xứng đáng để tôi học hỏi.
Trước Quốc Hội 6 tiểu bang tranh chấp cũng có những cuộc biểu t́nh nhỏ ôn ḥa ủng hộ ông Trump và các dân biểu nghị sĩ thách thức cử tri đoàn nhưng chỉ được vài tờ báo địa phương đưa tin.
Thật đáng tiếc, hầu như báo chí và những người khác chính kiến chỉ tập trung vào ông Trump và một số nhỏ những người biểu t́nh xông vào Quốc Hội rồi kết luận về tự do và dân chủ tại Mỹ.
Dân chủ qua tranh luận…
Ngày hôm ấy, một cuộc tranh luận chưa từng có trong lịch sử nước Mỹ đă diễn ra cả về số lượng tiểu bang bị thách thức, đến số nghị sĩ và dân biểu tham gia thách thức, cũng như nội dung việc tranh luận.
Các chính trị gia của đảng Cộng Ḥa được chia làm hai bên rơ rệt:
Phía ủng hộ thách thức dẫn đầu là Thượng Nghị Sĩ Ted Cruz, một luật sư chuyên về Hiến Pháp đă 9 lần tham gia tranh tụng trước Tối Cao Pháp Viện, bao gồm lần tranh chấp bầu cử 2000 giữa ông George Bush và ông Al Gore.
Ông cho biết cuộc thăm ḍ của Reuters và Ipsos gần đây cho thấy 39% người Mỹ vẫn tin rằng cuộc bầu cử có gian lận, niềm tin này thể hiện ở 67% cử tri đảng Cộng Ḥa, 17% cử tri đảng Dân chủ và ở 31% những cử tri độc lập.
Các ṭa án và cả Tối cao Pháp Viện đă có cơ hội để giải quyết các tranh chấp nhưng đều từ chối, nếu không được giải quyết th́ sự ngờ vực sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến tiến tŕnh dân chủ, đe dọa tính hợp pháp của bất kỳ chính quyền nào kế nhiệm.
Vai tṛ dân cử Quốc Hội là bảo đảm việc bầu cử phải công bằng và đáng tin cậy, v́ thế từ xa xưa đă có tiền lệ tranh luận về các hành vi gian lận trong bầu cử.
Cuộc bầu cử tổng thống 1877 giữa ông Rutherford Hayes và ông Samuel Tilden, có ba tiểu bang Florida, Louisiana và Nam Carolina bị cho là có gian lận, Quốc Hội khi ấy đă không coi những người phản đối cử tri đoàn là phá hoại nền dân chủ.
Quốc hội đă chỉ định một Ủy ban bầu cử, gồm 5 nghị sĩ Thượng Viện, 5 dân biểu Hạ viện và 5 thẩm phán Tối cao Pháp Viện trong ṿng 10 ngày xem xét và giải quyết các tranh chấp giữa đôi bên.
Sau khi xem xét, Ủy ban xác nhận có gian lận bầu cử nên từ chối phiếu cử tri đoàn và xác nhận ông Rutherford Hayes làm tổng thống thứ 19 của Hoa Kỳ, tạo tính hợp hiến và hợp pháp cho Chính Quyền của ông Hayes.
Phía chống lại thách thức có Thượng Nghị Sĩ Mitch McConnell Lănh đạo Đa số Thượng Viện, ông cho biết cuộc bầu cử nào cũng xảy ra gian lận và bất thường, nhưng lần này các cáo buộc v́ không đủ bằng chứng nên đều bị ṭa án bác bỏ.
Theo ông Hiến Pháp chỉ cho phép các thành viên Quốc Hội vai tṛ có giới hạn, nếu vượt qua sẽ làm hỏng nền Cộng Ḥa:
“Nếu cuộc bầu cử này bị lật chỉ v́ những cáo buộc từ bên thua cuộc, nền dân chủ của chúng ta sẽ đi vào ṿng bế tắc, đất nước chúng ta sẽ không bao giờ chấp nhận một cuộc bầu cử nữa, cứ bốn năm một lần sẽ là một cuộc tranh giành quyền lực bằng bất cứ giá nào.”
Diễn biến cho thấy có tới một nửa thành viên thuộc đảng Cộng Ḥa, trong đó nhiều người tuyên bố ủng hộ ông Trump và tin rằng có bất thường trong cuộc bầu cử, nhưng họ vẫn đặt lợi ích đảng phái bên trong quyền hạn mà Hiến Pháp và nền Cộng Ḥa cho phép để chấp nhận phiếu cử tri đoàn và công nhận liên danh Joe Biden và Kamala Harris thắng cử.
Ngay sau đó, ông Trump tuyên bố chấp nhận quyết định của Quốc Hội, ông cho biết sẽ bảo đảm quá tŕnh chuyển giao quyền lực một cách có trật tự, đồng thời ông kêu gọi hàn gắn và ḥa giải.
Luận tội “chính trị”…
Nhưng chính trị không đơn giản như ông Trump nghĩ, tại Hạ Viện đảng Dân chủ đă thông qua Nghị Quyết kêu gọi ông Mike Pence sử dụng Tu chính án thứ 25 tước quyền tổng thống của ông Trump nhưng ông Pence đă từ chối.
Đảng Dân chủ tại Hạ Viện đă thông qua thủ tục luận tội và truất phế ông Trump với lư do ông đă cố t́nh “kích động bạo lực lật đổ chính quyền Hoa Kỳ”, nhưng Thượng Viện do đảng Cộng Ḥa nắm đă từ chối mở phiên ṭa.
Theo ư kiến của tôi, đây chỉ là một tṛ chơi chính trị “vi hiến” v́ theo Tu chính án Thứ nhất của Hoa Kỳ về quyền tự do ngôn luận ṭa án chỉ truy tố những ai có hành vi bạo lực chứ không thể truy tố những ai phát biểu ư tưởng của ḿnh.
Sau ngày 20/1/2021, ông Trump không c̣n là tổng thống nhưng ảnh hưởng “chính trị” của ông Trump c̣n rất lớn, khi ấy đảng Dân Chủ đă Thượng Viện có thể sẽ mở phiên ṭa luận tội ông.
Nhưng không phải dễ 2/3 số nghị sĩ Thượng Viện sẽ đồng ư là ông Trump có tội, việc luận tội nếu không thành cũng đặt ông vào vị trí của một tổng thống với hai lần bị Quốc Hội luận tội.
Trước sự kiện lịch sử này theo nhận xét của tôi đảng Cộng Ḥa những người bảo thủ sẵn sàng chấp nhận thua cuộc để bảo vệ Hiến Pháp, c̣n đảng Dân Chủ phe cấp tiến vẫn chỉ xem Hiến Pháp là luật chơi và bằng mọi giá sẵn sàng chơi tới cùng và như thế chính trị nước Mỹ càng ngày càng chia rẽ hơn.
Tự do ngôn luận bị đe dọa
Ngày 6/1/2021, khi những người biểu t́nh xông vào Quốc Hội Facebook và Tweeter đă xóa video kêu gọi những người biểu t́nh giải tán và khóa tài khoản của Tổng thống Trump.
Sau đó Twitter đă cấm vĩnh viễn tài khoản @realDonaldTrump, c̣n Facebook có thể cũng theo chân Twitter khóa vĩnh viễn tài khoản ông Trump với lư do có nguy cơ "kích động bạo lực".
Có những điều ông Trump nói, có những việc ông Trump làm tôi không đồng ư, nhưng không phải v́ thế mà tôi chấp nhận Twitter và Facebook “bịt miệng” ông Trump hay “bịt miệng” bất cứ ai.
Hành động của họ không chỉ là vi phạm quyền tự do biểu đạt của ông Trump, nó c̣n vi phạm trầm trọng quyền tự do t́m kiếm, tiếp nhận và phổ biến thông tin của hằng tỷ người khắp thế giới những người cần thông tin liên quan đến ông Trump.
Là một người nghiên cứu và viết báo tôi thấy cần bảo vệ tự do ngôn luận, tôi tin rằng hành động của Twitter và Facebook là không thể chấp nhận được.
Việc kiểm duyệt thông tin chỉ có thể xảy ra ở các quốc gia độc tài thiếu dân chủ, việc chấp nhận “bịt miệng” một tổng thống Mỹ vô h́nh trung tạo thêm quyền lực cho các đại công ty truyền thông ngày càng trở nên những công cụ phục vụ độc quyền và độc tài.
Là tư nhân nên có quyền ?
Nhiều người cho rằng Twitter và Facebook là những công ty tư nhân, họ phải được đối xử như những doanh nghiệp tư nhân thay v́ bắt họ phải tôn trọng tự do ngôn luận, điều này thiếu thuyết phục bởi v́:
Thứ nhất, Mạng xă hội (Internet) là phát minh của Chính phủ Mỹ đưa ra cho công chúng sử dụng nhằm giúp thế giới ngày càng mở rộng hơn về mọi mặt, nhất là về tự do ngôn luận và thông tin;
Thứ hai, theo Đạo luật khuôn phép trong Truyền thông (47 U.S.C. § 230) được Quốc Hội Mỹ ban hành năm 1996, th́ Twitter và Facebook là những trang web hay diễn đàn nơi mà chủ trang web không phải chịu trách nhiệm trước luật pháp, về thông tin của các bên thứ ba đăng tải.
Nếu tôi viết một bài đăng trên một tờ báo mà vu khống hay mạ lỵ bên thứ ba, th́ bên thứ ba có thể kiện cả tôi lẫn tờ báo, cũng bài ấy được đăng trên các trang mạng hay Facebook th́ bên thứ ba theo Đạo Luật này chỉ có quyền kiện tôi.
Hay có những người đưa những thông tin kỳ thị giới tính, chủng tộc, tôn giáo, hay những thông tin sai hoặc cố t́nh kích động chống đối chính phủ th́ Twitter và Facebook không bị trách nhiệm trước pháp luật.
Chỉ có pháp luật của nước Mỹ mới có quyền phán xét việc ông Trump hay bất cứ ai làm là vi phạm pháp luật.
Chính Đạo luật này giúp những người sáng lập các công ty tư nhân như Twitter và Facebook trở thành những người giầu nhất trên thế giới;
Thứ ba, không gian mạng chẳng khác ǵ các dịch vụ công cộng, nơi mọi người đều có quyền như nhau trong việc tiếp cận dịch vụ của Twitter và Facebook nếu họ muốn;
Thứ tư, tôi tôn trọng những luật riêng của Twitter và Facebook trong việc quản lư và điều hành, nhưng không phải v́ thế mà họ có quyền “kiểm duyệt” tư tưởng của những người khác chính kiến hay “quyết định đường lối biên tập định hướng thông tin";
Thứ năm, đă là công ty tư nhân Twitter và Facebook cần độc lập với chính trị, bằng không sẽ trở thành những công cụ phục vụ chính trị, không khác ǵ các công cụ thông tin ở các quốc gia độc tài cộng sản;
Thứ sáu, tôi có một thời gian tin rằng Twitter và Facebook là hai công ty của Mỹ, một quốc gia có truyền thống cổ vũ tự do ngôn luận, niềm tin của tôi càng ngày càng bị “sứt mẻ” và đó là bài học bắt tôi phải suy nghĩ kỹ nhất trong những ngày qua.
Nguyễn Quang Duy
Melbourne, Úc Đại Lợi
B̀NH LUẬN
2020
2019
2018
2017
2016
"Việt
Nam, Việt Nam" & cái chết trong ca khúc PD
Làm sao
thiết lập chính thể vô thần....
Luận về tâm lư chính trị
Công lư
không thể được giải thích theo...
Cách mạng văn hóa
Bia đá không đau
Nói chuyện thuế với SBTN
Những đại họa của Biden
Trận quyết
chiến cuối cùng của nước Mỹ
“Giai cấp mới” tại Việt Nam
Tiền Biden mất giá
Nước Mỹ đại loạn?
Sử gia Trần Huy Liệu:
ông thầy bịa sử
Chỉ tự do chính trị
mới giúp VN chống tham nhũng
Xạo sự về chuyện "CUA"
TT
Trần Văn Hương mẫu người quốc gia tiêu biểu
Thời mạt vận
Liệu Hoa
Kỳ có thể tiếp tục lănh đạo thế giới ?
Nhân tưởng niệm về Quốc Hận 30/4/75
Người Mỹ thực dụng
CP Biden
tiếp tục đường lối cứng rắn với Bắc Kinh?
Người Mỹ nhận xét về
người VN
Luận về tâm lư
chính trị
Những lănh
đạo tệ hại của đảng Dân Chủ
Chính Trị cộng đồng
Chủ
nghĩa Trump là ǵ mà thay đổi được nước Mỹ ?
Đại diện nước Mỹ trên thế giới
V́ sao ông
Trump vẫn được nhiều người ủng hộ ?
CNN trở mặt?
Tổng thống
Biden: Con rối của cánh tả cực đoan
Việc phá hoại
nước Mỹ của dân chủ
Đấu tố kiểu Mỹ
Hệ thống siêu
quyền lực tại Hoa Kỳ
Quanh chuyện cờ VNCH
trong băo tố chính trị Mỹ
Đâu là giới hạn tự do dân
chủ ở Mỹ?
Nước Mỹ hôm
nay: Ảo tưởng về sự tự do
Bốn năm
nội chiến không đổ máu tạm chấm dứt
Tự do báo chí
dưới thời Tổng thống Trump