Bệnh Mất Trí Nhớ

Câu Chuyện Buồn Không Của Riêng Ai - Thái Anh/ QNA -

Cụ Shigezo, một tư chức về hưu đă 20 năm, góa vợ và ở chung với gia đ́nh con trai tên Nobutoshi, con dâu Akiko và cháu nội trai Satoshi. Con dâu Akiko vừa đi làm, vừa lo việc nội trợ, vừa lo cho đứa con trai c̣n học trung học và nhất là chăm sóc bố chồng. Cụ Shigezo, 85 tuổi, với căn bị bệnh mất trí nhớ Alzheimer’s ngày càng nặng, là một trách nhiệm nặng nề mà Akiko phải gánh vác. Cuộc sống của cô căng thẳng mà cô phải chịu đựng, không có được sự cảm thông nào của chồng, dù chồng cô là con trai trưởng của cụ Shigezo. T́nh trạng tâm trí ông cụ như quay về tuổi ấu thơ. Akiko phải chăm sóc ông bằng cố gắng phi thường.

Cụ ông Shigezo bị bệnh lăng trí ngay từ khi cụ bà c̣n sống. Rất nhiều lần cụ ông đi ra ngoài và không nhớ đường về nhà. Có lần cảnh sát phải đưa về. Lúc bà vợ bị ngă nằm chết trong nhà, ông cũng không hề biết, lại bỏ đi ra ngoài. Akiko đi làm về thấy bố chồng đứng ngoài trời lạnh không áo khoác, cô đưa ông vào nhà mới phát giác bà mẹ chồng đă nằm chết từ lúc nào…

Sau khi vợ mất, bệnh của cụ Shigezo càng trở nặng, đến nỗi buổi tối Akiko phải ngủ bên cạnh để canh chừng ông. Chính v́ Akiko gần gũi chăm sóc, nên trong gia đ́nh, cụ chỉ quen mặt và nhớ tên một ḿnh Akiko. Điều này khiến vài lần chồng và cô em chồng tỏ ra ganh tị với Akiko. Cụ ngày càng ăn uống mất kiểm soát, ăn chẳng biết ngừng nếu không ai cản ngăn. Trong đám tang của vợ, ông vào bếp ăn hết cả nồi súp nấu cho khoảng chục người ở tang lễ. Sau đó, trong một đêm, Akiko rất đỗi kinh hoàng khi thấy b́nh tro cốt của mẹ chồng trên bàn thờ được bỏ nằm dưới đất, và trên hai tay cụ Shigezo cầm một vật như là mảnh xương lấy từ trong b́nh… Rồi có lần sau khi đi vệ sinh, cụ Shigezo cởi tă, bốc phân trét đầy tường, đầy thảm… Không chịu đựng nổi nữa, Akiko đề nghị chồng gửi cụ vào nhà dưỡng lăo. Vấn đề chưa được giải quyết th́ sau một lần rời nhà đi lạc, cụ Shigezo bị cảm nặng nằm liệt mấy ngày rồi trút hơi thở cuối cùng sau đó không lâu.

Trong ngày tang lễ bố chồng, Akiko – tay ôm chặt chiếc lồng có con chim mà lúc sinh thời cụ Shigezo rất ưa thích – chợt thấy một nỗi trống vắng vô cùng. Lúc này cô mới cảm thấy bố chồng đă là một h́nh ảnh rất thân thuộc. Khi cô cảm nhận được điều này th́ h́nh ảnh ấy đă xa rời cô măi măi…

Đó là nội dung tác phẩm The Twilight Years của nữ văn sĩ Nhật Sawako Ariyoshi, một trong những tiểu thuyết từng bán chạy nhất của Nhật. Ngay lần phát hành đầu tiên (1972), tác phẩm đă bán trên một triệu bản. Một vấn đề xă hội ở Nhật, cũng như ở nhiều nước khác đó là cuộc sống của người già, vị trí xă hội và quyền lợi mà họ xứng đáng được hưởng sau nhiều năm cống hiến cho cộng đồng xă hội. Và đi cùng với điều đó là căn bệnh khá phổ biến: Alzheimer’s.

* * *
Các trường hợp mất trí nhớ trên toàn thế giới sẽ gia tăng gấp ba vào năm 2050 với 135 triệu người bệnh, theo phúc tŕnh mới nhất của Alzheimer’s Disease International, được công bố trong cuộc họp G8 về bệnh Alzheimer tại London. Riêng tại Mỹ, hơn năm triệu người Mỹ đang mắc bệnh này. Các thống kê chính thức về bệnh lăng trí Alzheimer cho thấy bệnh này là nguyên nhân làm chết người nhiều thứ sáu tại Mỹ, với khoảng 83,000 người chết mỗi năm. Tuy nhiên, nghiên cứu mới nhất cho thấy con số thật có thể nhiều gấp sáu lần, theo CNN. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Neurology ước tính rằng bệnh lăng trí Alzheimer’s làm chết 503,000 người mỗi năm, và con số này là nguyên nhân làm chết người nhiều thứ ba tại Mỹ, chỉ sau bệnh tim (600,000), và bệnh ung thư (575,000). Nhóm nghiên cứu tại Alzheimer’s Disease Center ở Chicago nói rằng giấy chứng tử báo cáo thiếu sót về bệnh lăng trí Alzheimer’s thường ghi nguyên nhân chết v́ bệnh trực tiếp hơn, như là bệnh hoại huyết (pneumonia).

Bệnh Alzheimer’s là căn bệnh của tuổi già, phá hủy tế bào năo và chức năng của năo bộ và làm người bệnh thiệt mạng. Bệnh có những dấu hiệu sau:

– Trí nhớ sụt giảm, ảnh hưởng đến công việc hàng ngày.
– Mất định hướng về thời gian và không gian.
– Có vấn đề với cách dùng ngôn ngữ như xáo trộn từ ngữ thông thường.
– Để lạc đồ đạc và mất khả năng nhớ lại.
– Thay đổi tính t́nh hay tâm trạng.

Rồi dần dần bệnh nhân không c̣n biết tự kiểm soát, dẫn đến bỏ ăn, nằm liệt và chết dần. Từ trước nay, y khoa vẫn chưa t́m ra phương pháp chữa trị dứt, ngoài những khuyến cáo nên làm đối với người mới nhuốm bệnh, như tập thể dục, chữa mất ngủ, chữa bớt quên sót. Giới y khoa chỉ biết là bệnh liên quan đến việc thoái hóa những mảng xám của thần kinh năo (neocortex), nơi điều hành suy nghĩ và lư luận của con người. Từ sự thoái hóa này, bệnh Alzheimer’s sẽ đem đến một cái chết khổ sở, kéo dài, và đau đớn về cả thể xác lẫn tinh thần cho cả người bệnh và thân nhân.

Alzheimer’s từ lâu không xa lạ với cộng đồng Việt hải ngoại. Tại Nam California, trước đây có hai vợ chồng giáo sư bác sĩ Lương Vinh Quốc Khanh và Nguyễn Hoàng Lan chuyên nghiên cứu việc dùng sinh tố D (loại bác sĩ kê toa chứ không phải loại bán tự do) để chữa trị Alzheimer’s. Tạp chí y khoa của giới y sĩ Hoa Kỳ American Journal of Alzheimer’ s Disease & Other Dimentias, Volume 26 (7): 510, đă đăng bài khảo cứu này. Bác sĩ Khanh là cựu giáo sư bác sĩ tại University of Southern California (USC), Keck Medical School, Los Angeles, California. Ông c̣n là chủ tịch sáng lập VAMA (Vietnamese American Medical Research Foundation). Nhưng không may, vị bác sĩ tâm huyết này đă đột ngột từ trần năm 2013, trong khi công tŕnh nghiên cứu về cách chữa trị Alzheimer’s của ông đang tiến

Theo mẹ kể lại, ông cố tôi (bố của ông ngoại) lúc già cũng hay quên đường về nhà. Người nhà cứ phải đi t́m ông. Có lúc lối xóm thấy đưa ông về giùm. Sau ngày 30-4-1975, ông cố lên Sài G̣n ở nhà ông bà ngoại tôi. Sau đó, ông chú út, em ruột ông ngoại tôi (ra Bắc từ năm 1954, nay trở về là “cán bộ cách mạng”), khẳng định bố ḿnh bị mất trí như người điên, nên đưa ông cố vào bệnh viện tâm thần Biên Ḥa. Ông cụ bị nhốt chung pḥng với những người điên thật sự. Chỉ thời gian ngắn ngủi sau, ông bị khủng hoảng trầm trọng. Ông cụ bỏ cả ăn uống, kiệt sức dần. Ông ngoại tôi hay tin, đến đón cụ về nhà. Cụ nằm mê man. Một ngày sau th́ qua đời.

Sau này ở Mỹ, lúc tôi c̣n học tiểu học, bà nội tôi cũng mất v́ bệnh này năm 2004. Lúc ấy bà nội về ở chung nhà với bố mẹ và tôi. Tôi chỉ nhớ bố hay bảo tôi nói chuyện, rồi ôm bà cho bà thấy vui. Mà nào tôi có thấy bà cười. Ánh mắt bà dửng dưng, như ngó tận đâu đâu xa vắng. Sau đó, bà bệnh nhiều nên phải vào bệnh viện để chữa. Rồi một hôm, đi học về, tôi thấy nhà tôi đầy người. Mẹ khóc, nói với tôi bà mất rồi, con sẽ không bao giờ thấy bà nữa.

Mẹ tôi không phải là người làm nghề y nhưng từ cuộc đời những người thân, bà bắt đầu để ư t́m hiểu những tài liệu nói về bệnh Alzheimer’s. Bà trở thành một thành viên của nhóm hỗ trợ người bệnh và người nuôi bệnh (Alzheimer’s Vietnamese Caregiver Support Group). Bà sinh hoạt hàng tháng với nhóm vào mỗi ngày thứ năm trong tuần lễ thứ nh́. Mẹ tôi có gần bốn năm tham gia săn sóc cho một bà cụ bị bệnh. Lúc đầu mới tiếp xúc với bà, mẹ gặp rất nhiều khó khăn. Do lần đầu tiên gặp người lạ, bà cụ la lối, xua đuổi, có khi c̣n nặng lời với mẹ. Thời gian đầu mẹ tôi rất stress, có lúc tưởng phải bỏ ngang, nhưng rồi mẹ hiểu là bà cụ bị Alzheimer’s không hề ư thức được hành động của ḿnh, cũng như ông cố hồi đó hay như bà nội tôi lúc bệnh, và cũng y như ông cụ Shigezo trong truyện Nhật kể trên…

Tôi cũng theo gương mẹ góp phần vào việc vận động mọi người mở ḷng nhân ái, đóng góp chút công sức và vật chất vào những buổi đi bộ gây quỹ của Hội Alzheimer’s. Khi nắm tay nhau trong những cuộc đi bộ gây quỹ, chúng tôi quyết tâm thực hiện như lời kêu gọi của ông Jim McAleer, chủ tịch kiêm tổng giám đốc điều hành Hội Alzheimer’s: “Cùng nhau, chúng ta hy vọng ở một thế giới không c̣n bệnh Alzheimer’s”. Mỗi lần đi bộ, tôi lại được phát chiếc T-shirt màu tím in tên của Hội. Tôi từng hỏi mẹ, “Sao Hội lại chọn màu tím buồn vậy?”. Mẹ nói màu tím giống như buổi hoàng hôn của tuổi già, buồn bă và quạnh hiu như căn bệnh Alzheimer’s thời kỳ cuối. Trong quyển truyện về cụ Shigezo lẫn trí, có chi tiết đứa cháu nội Nobutoshi, trong một lúc bực dọc khi cuộc sống gia đ́nh bị xáo trộn do căn bệnh của ông nội, đă thốt ra với bố mẹ: “Bố mẹ đừng bao giờ sống già như thế!”.
Tôi cầu mong các nhà nghiên cứu về y khoa trên thế giới sớm t́m ra thuốc điều trị được căn bệnh quái ác này để con cháu trong nhà không phải thốt ra những câu đau ḷng như thế, để rồi phải ân hận, như Nobutoshi cuối cùng hối tiếc nói với mẹ: “Giá mà ông nội sống thêm vài năm nữa!”…

* * *

Đọc thêm:

Đă Có Thuốc Chữa Bệnh Mất Trí Nhớ Alzheimer’s

New York: Trong hôm thứ hai ngày 7 tháng 6, cơ quan đặc trách về thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đă chuẩn y cho việc dùng thuốc Aducanumab của công ty Biogen trong việc điều trị bệnh Alzheimer’s. Và đây là lần đầu tiên trong ṿng 30 năm qua, đă có thuốc chữa bệnh lăng trí.

Với những tin tức được loan báo, giá cổ phiếu của công ty Biogen gia tăng $107.76 và ở mức $393.90 một cổ phiếu trên thị trường chứng khoán New York. Loại thuốc Aducanumab có nhiệm vụ tách rời một loại protein có tên là amyloid beta trên năo của bệnh nhân, những người bắt đầu có triệu chứng của bệnh lăng trí. Loại protein amyloid beta bám trên màng năo sẽ gây cho bệnh nhân bị mất trí nhớ, không có khả năng tự chăm sóc lấy ḿnh.
Theo những ước tính th́ trong năm 2020 có khoảng trên 6 triệu người Mỹ bị bệnh Alzheimer’s và có khoảng 1 triệu người Anh cũng bị bệnh này.

Khác biệt giữa dementia và Alzheimer’s: dementia là các triệu chứng quên trong khi Alzheimer’s là bệnh quên, bệnh mất trí nhớ. 60 phần trăm cho đến 70 phần trăm những người có các triệu chứng quên sẽ dần dần biến thành bệnh. Đa số những người bị bệnh mất trí nhớ là những người trên 65 tuổi. Trước đây không có thuốc chữa cho nên một người có những triệu chứng quên, dần dần biến thành bệnh và cuối cùng cũng chết.

Các triệu chứng của bệnh mất trí nhớ

Khó nhớ những thông tin mới học
Không nhớ phương hướng
Tính t́nh thay đổi bất ngờ
Luôn luôn nghi ngờ về gia đ́nh, bạn bè và những người chăm sóc, không tin những người này
Dần dần sự mất trí nhớ trở nên nghiêm trọng
Khó nói, khó nuốt đồ ăn và khó khăn trong việc đi lại.

Những cách pḥng ngừa bệnh mất trí nhớ

Người ta thường nói pḥng bệnh hơn trị bệnh: nếu chúng ta có thể pḥng ngừa được bệnh mất trí nhớ xảy ra th́ đó là cách tốt nhất. Sau đây là những cách pḥng ngừa bệnh mất trí nhớ theo tài liệu của bệnh viện Mayo ở thành phố New York:

- Không hút thuốc
- Kiểm soát không để gia tăng áp huyết, lượng cholesterol và bệnh tiểu đường.
- Ăn uống theo kiểu Địa Trung Hải: ăn nhiều rau trái, chất đạm nạc (lean protein) và có chất omega
- Tránh không ăn nhiều chất bột, chất đường, nước soda, nước tăng lực, không ăn nhiều thịt đỏ, cơm trắng, các loại bánh ngọt, khoai tây chiên, các thứ đồ ăn fast foods.
- Giảm nhũng thực phẩm đă chế biến (processed foods) như lạp xưởng, hotdog, các đồ hộp.
- Nên ăn cơm gạo đỏ hay nâu, ăn các loại hạt (nuts), dầu olive, cá (nhưng tránh ăn những loại cá có nhiều thủy ngân như cá tuna)
- Tập thể dục đều đặn nhất là aerobics (thể dục nhịp điệu)
- Tránh bị suy thoái tâm thần
- T́m cách học hỏi những thứ cần suy nghĩ, cần trí nhớ như học sinh ngữ, học chơi đàn
- Ngủ đủ giấc mỗi đêm
- Tham dự những sinh hoạt xă hội cộng đồng như học khiêu vũ, học hát, học đàn… t́nh nguyện làm việc giúp người nghèo trong cộng đồng.

Chile thông báo đang phát triển một bộ xét nghiệm nhanh có thể phát hiện bệnh Alzheimer chỉ qua một xét nghiệm máu đơn giản và hy vọng có thể đưa vào sản xuất trong năm tới.

Một xét nghiệm máu đơn giản có thể sớm phát hiện mắc bệnh Alzheimer

Ông Ricardo Maccioni, trưởng nhóm nghiên cứu chung của Đại học Chile và Trung tâm Y sinh quốc tế (ICC), cho biết công tŕnh này dựa trên kết quả nghiên cứu gần 10 năm qua về protein TAU. Các nhà nghiên cứu khẳng định mô h́nh mới này là 'duy nhất trên thế giới', cho phép có được thông tin chính xác không chỉ giúp ích trong chẩn đoán mà c̣n cả trong ngăn ngừa sớm, thậm chí tới 10 năm, trước khi phát bệnh.
Theo ông Maccioni, bệnh Alzheimer cũng như nhiều bệnh lư suy giảm thần kinh khác bắt nguồn từ những rối loạn sinh hóa trong năo bộ khi protein TAU bắt đầu sản sinh ra những polymer không mang tính sinh lư, do vậy việc ngăn ngừa và điều trị những bệnh lư này cần hướng tới khả năng kiểm soát tiến tŕnh nói trên.

Cụ thể, xét nghiệm kiểu mới được thực hiện theo công nghệ mang tên Alz Tau, bao gồm một thiết bị để chuẩn bị protein tiểu cầu và một thiết bị để phân tích giá trị và mức độ của protein TAU. Xét nghiệm này dựa trên việc tính toán, thông qua một chỉ số sinh học, các dạng protein TAU khối lượng cao và các dạng khối lượng thấp, với cơ sở nghiên cứu là 90% các bệnh nhân Alzheimer có liên quan tới protein TAU khối lượng cao.

Các nhà khoa học cũng chứng minh rằng chỉ số sinh học này trong máu của bệnh nhân cũng tương tự như trong năo, và quá tŕnh biến thiên protein TAU khối lượng cao này trong nhiều trường hợp không có triệu chứng và đây được coi là giai đoạn tiền lâm sàng của bệnh Alzheimer.

Việc phát hiện bệnh Alzheimer sớm có thể giúp đẩy lùi thời điểm phát bệnh và thậm chí chặn được nguy cơ phát bệnh từ góc độ nhất định. Theo thống kê mới nhất, số người được chẩn đoán mắc bệnh Alzheimer chiếm tới 1,06% dân số Chile, và tỉ lệ này có thể lên tới 3,1% vào năm 2025. Nhóm nghiên cứu đang làm việc với các quan chức y tế của quốc gia Nam Mỹ này để có thể triển khai rộng răi biện pháp xét nghiệm mới trên toàn quốc.

Thái Anh/ QNA

 


Y HỌC

Phục dương đại bổ tửu
Toa rượu thuốc Minh Mạng
11 bài thuốc trị bệnh bất lực


Tin tốt về Covid-19  
Bạn có biết quả tim thứ 2 thứ 3 là gì?  
Ai cũng nghĩ tiểu đường là do ăn ngọt  
Bệnh mất trí nhớ  
Loại rau có thể làm giảm lượng đường...
Tiếng Anh trong Y khoa
Bệnh thận dưới cái nh́n của một bệnh nhân
10 tín hiệu cảnh báo “vỡ” mạch máu năo  
COVID - Cách bảo toàn sinh mạng  
Thuốc hết hạn vẫn c̣n hữu dụng  
10 thực phẩm tốt nhất cho tim
Nước tiểu và những điều cần biết  
Làm sao để áp huyết không cao?  
Một bác sĩ Mỹ t́m ra thuốc trị virus Vũ Hán
Tác dụng của thuốc trị khớp glucosamine, colchicine, thuốc trị sốt rét
Triệu chứng nhiễm bệnh Covid-19
Cholesterol
Sinh tố
Bệnh tiểu đường loại 2
Bệnh sạn thận
Kiến thức y khoa  
21 cách đơn giản giúp bạn sống khỏe mạnh ...  
Chống lại cảm cúm, cảm lạnh vào mùa đông
Ung thư cuống phổi
Toa thuốc trị ung thư gan
Công thức thông tắc động mạch, “làm sạch” mỡ máu
Tự điều trị bại liệt sau đột qụi
Trị bệnh mẹo
Công dụng của trái BƠ (avocado)
Bệnh GOUT đến từ đâu ?!
Tập Yoga để bảo vệ sức khỏe
Bệnh nấc cụt, bài thuốc lạ kỳ
Húng chó – vị thuốc dân gian
Chữa bệnh gai cột sống
Toa thuốc trị ung thư gan

Lá lốt chữa đau nhức xương khớp
Tai biến mạch máu năo
Dấu hiệu cảnh báo các bệnh hiểm nghèo
7 loại thực phẩm tốt nhất cho gan
Một toa thuốc rất hay cả về tinh thần lẫn thể xác
Đôi Điều về bệnh Lú Lẫn Alzheimer
12 bí quyết loại bỏ bệnh tiểu đường đơn giản
Công dụng của Cần Tây
15 tác dụng chữa bệnh không ngờ của củ hành
Những bài thuốc trị bệnh...
Mật ong trị lành vết thương
Thuốc ở trong rau
Trị bệnh nắc cụt
Toa thuốc trị bệnh tê bại....
BÍ ĐÁI - Tiên Dược Cứu Bịnh...
24 triệu chứng trong người bạn không thể lơ là
Chanh trừ được các bệnh ung thư
Cảm lạnh và những hậu quả biến chứng
Công dụng Củ Cải - Trái Chanh - Củ Nghệ cho sức khỏe
Hạt Methi - Trị tiểu đường
Đậu Bắp - Vị Khắc Tinh Của Bệnh Tiểu Đường
Lọc thận không đến 1 đô-la
Thuốc chống tai biến
Lá đu đủ chống ung thư...
Trị bịnh tiền liệt tuyến
Trí nhớ giảm sút, phải làm sao ?
Pḥng bệnh Alzheimer
Lợi ích của đi bộ
Những triệu chứng cần lưu ư cho tuổi già
Chữa bệnh GOUT không cần uống thuốc
Tại sao bạn cần chất béo...  (saturated-fat)?
Các loại bệnh thấp khớp
Clean your kidneys
Măng tây và bệnh ung thư
Clean your kidneys
Trị Sạn, Ho và Ung Thư
Trị cảm cúm đơn giản
Khoai lang tốt cho bệnh tiểu đường
Chất bổ từ quả nho
Bài thuốc trị bệnh viêm gan
Trị bệnh Gout đơn giản
Sách thuốc gia truyền
Trị ho đơn giản nhưng mầu nhiệm
Củ nghệ trị ...
Sự kỳ diệu của đôi bàn tay
Thuốc bổ thận
Bài thuốc trị Gout
Bài thuốc hữu hiệu để giảm : máu cao, mỡ cao
Chữa phỏng
Dầu dừa - Thần dược của nhiều bệnh
Dầu dừa chữa bá bệnh !!!
Huyết áp thấp
Nấm sữa Kefir
Tỏi với sức khỏe
Thuốc trong rau
Bệnh cúm heo
Cập nhật về bệnh ung thư
Trị bệnh đau ngang thắt lưng
Tin vui cho người bệnh nghèo
Dầu dừa chữa bệnh...
Huấn thị điều hành căn bản cho người cao niên
Sơ Gan
Cây Sả chữa bệnh ung thư!!!
Cholesterol Tốt, Xấu ...
5 phương pháp tập thể dục buổi sáng
Chữa bệnh Gout không cần thuốc
Bệnh Dời Ḅ (Shingle)
Toa thuốc trị cao máu và mỡ trong máu
Trị Cholesterol bằng lá Aloe-Vera
Trị bệnh bằng "Đậu Đen"
Thuốc xông chữa cảm cúm
Phương pháp cầm máu dị thường
Bệnh Gout đến từ đâu
Dùng "dấm táo & mật ong" để trị bá bênh
Heart attacks and drinking warm water
Tắm âm dương
Canh chua bạc hà - Gây chứng bệnh Gout
Lá dứa trị bện tiểu đường
Cây Aloe Vera
Những lợi ích về việc đi bộ
Nước gạo lức, thần dược !!!
Với cây kim, ta có thể cứu người
Làm thế nào để khỏi già ?
Thuốc trị tê bại, đau nhức ...
Thuốc thần chữa bệnh "gout"
Những toa thuốc "mẹo"
Khám phá mới về gạo lức
Viêm gan