LUẬN VỀ LƯ TƯỞNG

Trần Xuân Thời

Lư tưởng (Ideal) là những ǵ tốt đẹp nhất mà chúng ta muốn đạt đến. Nào là ngôi nhà lư tưởng, hai trái tim vàng trong túp lều tranh. Người yêu lư tưởng, công việc lư tưởng, đời sống lư tưởng, cộng đồng lư tưởng, quốc gia lư tưởng.

Phải chăng chỉ có con người mới có lư tưởng. Đúng, chỉ có con người mới có những ước mơ làm đẹp cuộc đời, cho nên con người không ngừng làm việc, phát minh để tiến bộ, cải tiến sinh hoạt hàng ngày, từ sinh hoạt của cá nhân, tổ chức, đoàn thể đến sinh hoạt của cộng đồng, xă hội từ thời thượng cổ đến thời đại văn minh như hiện nay.

Con người khác các sinh vật khác nhờ có lư trí, biết suy xét, biết phát minh những điều mới lạ, biết suy xa, hiểu rộng để theo đuổi lư tưởng của ḿnh. Lư tưởng có thể xếp loại theo đối tượng như những lư tưởng nhằm vào phúc lợi cá nhân, gia đ́nh, cộng đồng, quốc gia, nhân loại; hoặc theo mục đích như làm giàu, phát triển kiến thức, kiến tạo ḥa b́nh, thiết lập tự do, công lư, nhân quyền, kiến tạo hạnh phúc cho đồng bào, phát triển nghệ thuật, phát triển thể thao, phát triển các phương tiện giải trí.....

Trí tuệ là cơ năng đặc biệt của con người. Từ thuở sơ sinh, trí tuệ như một tờ giấy trắng. Trí tuệ thu nhận các dữ kiện từ thế giới bên ngoài qua các giác quan, tinh luyện các dữ kiện thu nhận được qua quá tŕnh thực nghiệm, học hỏi, tiếp xúc, chia sẻ, đối thoại, làm việc và lưu trữ kinh nghiệm vào vô thức.

Tiến tŕnh nầy đóng góp vào sự phát triển của trí tuệ. Tai càng nghe nhiều, mắt càng thấy nhiều, trí tuệ càng thu nhận được nhiều dữ kiện, gặp được nhiều hoàn cảnh, biết được nhiều sự việc th́ con người càng trở thành lăo luyện. Người khôn thường là người trường trăi, học hỏi nhiều, và biết ứng dụng kiến thức vào nhiều hoàn cảnh trong môi trường sống.

Muốn thực hiện được lư tưởng, cần phải hội đủ bốn yếu tố chính, ba yếu tố đầu có tính cách bẩm sinh (innate) và yếu tố thứ tư do sự tu luyện của bản thân.

(1)- Trí tuệ (intellect): Mọi người b́nh thường đều có trí tuệ do đấng Tạo hóa ban cho. Trí tuệ là cơ năng đặc biệt của con người, biết tự thu nhận kiến thức, học hỏi kinh nghiệm, tinh luyện suy luận, phát triển sáng tạo, và ứng dụng kiến thức vào công tác xây dựng cuộc sống cá nhân và xă hội.

(2)-Lư trí (reason) là cơ năng giúp con người biết suy xét, phân biệt, lành dữ, tốt xấu, phải trái, hướng thiện hành vi của con người.

(3)-Tự do (freedom): Tự do tâm lư là yếu tố bẩm sinh, mọi người đều có tự do quyết định về phương diện tâm lư như chọn lành lánh dữ, tự do suy tư, mơ ước, yêu thương. Tự do tâm lư có thể bị hạn chế bởi luân lư xă hội, tôn giáo, tạo thành cái gọi là siêu bản ngă (superego) đè nặng lên tự do tâm lư và tự do chính trị là tự do do luật lệ quy định qua các văn bản như hiến pháp, sắc lệnh, nghị định…hướng dẫn hành vi của con người.

(4)-Ư chí (will): Ư chí là yếu tố do con người tự rèn luyện. Có trí tuệ để suy tư, t́m ra việc phải làm, kiến tạo lư tưởng, có tự do chọn lựa lư tưởng, nhưng nếu không có ư chí mạnh mẽ thúc đẩy hành động th́ dù có chương tŕnh, kế hoạch mà thiếu quyết tâm thực hiện cũng như không. Có chí th́ nên

Nếu chúng ta có trí tuệ mà không biết học hỏi, thu nhận kiến thức, tinh luyện suy luận, phát triển sáng tạo và ứng nghiệm vào đời sống, th́ trí tuệ sẽ trở nên vô dụng. Ngọc bất trác bất thành khí, uổng công tạo dựng của đấng Tạo hóa.

Tạo hoá dành cho con người tự do điều khiển vận mệnh của ḿnh, nhưng muốn thành công phải sống theo thiên lư để được soi đường, dẫn lối. ” Man has been given the authority over his own life, but he must have the Lord's direction to succeed.”

Con người có tự do để hành động, nhưng phải biết hành sử quyền tự do quư báu này đề làm việc hữu ích cho nhân quần xă hội. “Tự do chân chính (intrinsic freedom), nhân bản, là tự do làm việc thiện và ngược lại là thứ tự do giả tạo”. Tự do mà đấng Tạo hoá ban cho loài người không phải tự do biếng nhác, phí phạm cuộc đời.

Sự biếng nhác sẽ làm hạ nhân phẩm con người (dehumanization) qua những hành vi tiêu cực, khiến cho thân thể không phải là phương tiện cho trí tuệ phát triển. Nếu trí tuệ bị giam giữ trong một cơ thể biếng nhác, có mắt mà không có tṛng, có tai mà không chịu nghe..., th́ trí tuệ sẽ bị lụn bại, thân xác nẫy nở theo tuổi tác mà trí tuệ vẫn ở trạng thái thiếu trưởng thành.

Trạng thái ấu trĩ này khiến cho con người gặp nguy cơ rơi vào t́nh trạng thiếu nhân cách, sống không tưởng:

Tự xem ḿnh là tuyệt hảo, tài ba hơn người, cái ǵ cũng hay cũng giỏi, nên không cần học hỏi, v́ nghĩ ḿnh là thiên thần giáng thế (angelism).

Cũng có thể ngược lại thái độ tự thần thánh hoá, con người rơi vào hố sâu vật chất, không phân biệt được sự khác biệt giữa đời sống của con người (humanity) và đời sống của cầm thú (animality), tin tưởng con người không có linh hồn, duy vật, người là chó sói đối với người, tranh ăn, tranh sống như chủ trương của môn phái vô thần ( atheism) "Man is a wolf to man-Homo homini lupus”.

Hơn 2/3 nhân loại thiên về Duy tâm (Idealism) quan niệm: Mọi sự đều do tâm thức mà ra, tồn tại bên trong tinh thần, ư thức, tin tưởng vào đấng Tạo hóa, chú trọng đến đời sống tâm linh, như chủ trương của các tôn giáo.

Khoảng 1/3 thiên về Duy Vật (Materialism) quan niệm: Mọi sự đều do vật chất mà ra, vật chất là cơ bản, trạng thái tinh thần và ư thức là kết qủa của sự tương tác của vật chất, không tin vào đấng Tạo hoá.

Thế th́ với trí tuệ mà đấng Tạo hoá ban cho chúng ta, với quyền tự do quyết định và với ư chí cương quyết để thực hiện những ǵ chúng ta mong ước, con người đă có đủ phương tiện sống ở đời để thừa hưởng sản nghiệp thiên phú gồm đất đai, sông núi, tài nguyên thiên nhiên, muông thú, cỏ cây, hoa lá.... Đấng Tạo hoá như vậy đă yêu thương con người không bút nào tả xiết.

Mặc dù con người , nhân linh ư vạn vật, hưởng được cuộc sống thần tiên ở trần gian, nhưng con người vẫn tự tạo cho chính ḿnh những ngăn trở khiến cho đời sống bớt phần thi vị hạnh phúc. Dù có sự thành công và cố gắng, con người vẫn gặp cảnh bất công, xấu xa, và cảm nhận sự bất hạnh, do ma vương, quỷ dữ tạo nên như làn sóng vô thần, bạo loạn, chiến tranh làm cho chúng ta mất tự do, xa ĺa quê hương, sống viễn xứ.

Mỗi khi gặp sự bất hạnh, con người lại cố gắng vượt thoát sự bất hạnh nhờ tiềm năng tự tồn bẩm sinh. Đặc điểm của tiềm năng này là tái tạo lư tưởng cho cuộc sống. Một khi đă có lư tưởng th́ con người biết việc ǵ phải làm, con đường nào phải đi và biết ứng dụng khả năng ḿnh để thực hiện lư tưởng ḿnh mong ước.

Người ta thường nói đời sống mà không có lư tưởng như bầu trời không tinh tú, hoặc “Người mà không có lư tưởng như thuyền không lái, như ngựa không cương trôi dạt long bong không ra thế nào cả”. Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta cũng nhận thấy nhiều người làm việc không có chương tŕnh, kế hoạch, làm thật nhiều mà kết quả chẳng bao nhiêu, v́ bị người ta phụ hay v́ ḿnh kém khả năng cũng không biết!

Khi gặp thất bại triền miên v́ thiếu lư tưởng, con người có thể rơi vào một trong ba thái độ:

(1)-Thái độ thứ nhất là dù thất bại nhưng vẫn cố gắng làm việc. Thua keo này bày keo khác. Học hỏi kinh nghiệm, thất bại là mẹ thành công, là những người có thái độ tích cực đáng khích lệ. Thi hỏng không bỏ cuộc mà chuẩn bị thi lại. Nhà nước chưa yên, sĩ không thể thung dung. Có chí th́ nên.

(2)-Thái độ thứ hai là thoái thác, quy ẩn. Thất bại vài lần sinh ra chán nản, bi quan, chán chường, “Quan bất sai, lại bất vấn”. Mời gọi tham gia việc này, thực hiện việc nọ đều bị khước từ bằng cái lắc đầu từ nan. "Thôi thôi ta đă biết rồi, lồng vàng âu cũng là nơi ngục tù”.

(3)-Thái độ thứ ba là đả phá tiêu cực, bất măn, sinh ra phá hoại để trả thù thực tại, không lấy cũng quấy cho hôi. Một số người thất bại sinh ra oán hận đời, chống đối, nói hành, nói xấu cho bỏ ghét, chê bai mọi người.

Do đó, trong đời sống hàng ngày, chúng ta thấy những người hay chống đối phi lư thường là những người tâm hồn bị giao động v́ thiếu lư tưởng, như thuyền không lái, như ngựa không cương, trôi dạt long bong không ra thế nào cả.

Trong một đoàn thể, cộng đồng mà nhiều người có lư tưởng là dấu hiệu tốt đẹp, xă hội có tiềm năng tiến bộ. Ngược lại, trong một đoàn thể, cộng đồng mà nhiều người không được hướng dẫn để t́m ra một lư tưởng để sống th́ hội đoàn, cộng đồng sẽ tiến triển một cách chậm chạp, làm tŕ trệ mọi chương tŕnh và kế hoạch hữu ích cho sự phát triển của đoàn thể, cộng đồng và xă hội.

Thế th́ điều quan trọng là mọi người trong đoàn thể, cộng đồng, thử xét lại chính ḿnh, quay lại cuốn phim của đời ḿnh, xem thử xưa nay ḿnh đă làm những ǵ, thành công như thế nào, và tại sao lại thất bại.

Tạo hoá đă cho chúng ta lư trí để suy xét th́ hăy bỏ chút th́ giờ dùng lư trí để t́m về dĩ văng, phân tách xem những việc đă làm, xét lại hiện tại đang làm những ǵ, và dự phóng những công tác sẽ thực hiện trong tương lai.

Những người chỉ trông cậy vào quá khứ, xưa bày nay làm, có thể là những người thiếu khả năng suy luận và thiếu sáng kiến. Những tư tưởng người trước lưu lại nên được xem là những suy luận căn bản để chúng ta dựa vào hầu bổ túc và phát triển cho hợp với sự tiến bộ của con người, với tinh thần trung thành một cách sáng tạo (creative loyalty) theo dấu chỉ của thời đại (Signs of the times).

“Đọc sách mà tin hoàn toàn vào sách, nhược bằng đừng đọc sách th́ hơn” là vậy. Thật ra, trên đời này chẳng có ǵ mà không làm được, hay không cải tiến được. Cái khó là ở chỗ biếng nhác, thiếu kiên nhẫn mà thôi. "Thế thượng vô nan sự, nhân tâm tự bất kiên.”

Muốn thành người hữu dụng và sống đúng với ư nghĩa làm người (to be fully human), chúng ta phải kiến tạo cho ḿnh một lư tưởng.

Người không có lư tưởng là người chưa trưởng thành (immature). Người trưởng thành thật sự, là những người sống một cách hữu dụng cho cá nhân, gia đ́nh và nhân quần xă hội.

*

Diễn tŕnh (process) kiến tạo lư tưởng là diễn tŕnh suy luận, tự kiểm thảo, thu nhận dữ kiện, ứng dụng khả năng hầu t́m ra một hướng tiến thích hợp cho ḿnh trong bối cảnh phục vụ phúc lợi chung.

Hầu hết mọi người đều có lư tưởng, dù có khi mơ hồ chưa nhận chân được lư tưởng một cách rơ rệt. Có khi lẫn lộn giữa lư tưởng chính đáng (authentic ideal) và lư tưởng sai lạc (false ideal), giữa lư tưởng và các mục tiêu (objectives) phải thực thi để đạt tới lư tưởng. Đặt phụ thành chính và biến chính thành phụ làm cho tâm hồn ḿnh cứ phân vân không biết nên làm ǵ trước, làm ǵ sau. Sự lưỡng lự làm ḿnh mất th́ giờ, có khi nửa đường mà bỏ cuộc. "Bán đồ nhi phế."

Nói một cách tổng quát, muốn biết lư tưởng, nên xét lại ḿnh đă dùng tiền bạc, th́ giờ, công sức, suy tư đến vấn đề ǵ nhiều nhất trong cuộc sống của ḿnh th́ có thể vấn đề đó là lư tưởng của đời ḿnh.

Có người hy sinh th́ giờ để viết lách nhằm "Phù thế giáo một vài câu thanh nghị". Có người hy sinh cả cuộc đời v́ lư tưởng cách mạng, giải thoát dân tộc ra khỏi nơi đắm đuối. Có người bỏ cuộc đời trần thế để tu tŕ, cứu nhân độ thế. Có người hy sinh th́ giờ để phục vụ nhân quần xă hội, hay suốt ngày trong pḥng thí nghiệm để giải quyết một vấn nạn về khoa học hay y tế…

Một khi đă kiểm điểm sự việc chúng ta mô tả rơ sự việc đó, so sánh với luật lệ, với luân lư cổ truyền, với các tiêu chuẩn luật xử thế của một người b́nh thường (reasonable person standard) xem thử những ǵ chúng ta theo đuổi có tính cách chính đáng hay không, để gạt bỏ những lư tưởng giả h́nh (false ideal), không thực tế (unrealistic), phi nhân thất đức (immoral). Từ đó, chúng ta có thể điều chỉnh tư duy và hành động nhằm thực hiện lư tưởng đích thực hữu ích cho cá nhân, gia đ́nh, cộng đồng, quốc gia, và nhân loại.

Vai tṛ của lư tưởng rất quan trọng trong đời sống của con người. Lư tưởng là nguồn sống của con người. Nguồn sống bao gồm cả sự thích thú khi thực hiện lư tưởng. Bao gồm cả ước vọng, sở thích, khiến cho con người dồn toàn năng lực vào sự thực hiện để đạt đến lư tưởng mong muốn (self- actualization). Nhu cầu thực hiện lư tưởng của đời ḿnh (self-actualization need) là nhu cầu thứ 5 trong hệ cấp nhu cầu của nhân thế theo nhà Tâm lư học Maslow.

Chọn lư tưởng là suy luận việc phải làm và dồn hết sở thích của ḿnh vào lư tưởng đó. Thực hiện lư tưởng c̣n phải được thôi thúc bởi ư chí (will) tức là nguyên động lực thúc đẩy ḿnh thực thi lư tưởng. Nếu thiếu ư chí, đôi khi có lư tưởng nhưng không thực hiện được v́ thiếu quyết tâm, sa ngă, yếu ḷng, bị lôi kéo, chia trí bởi những ư tưởng lệch lạc.

Lư tưởng chính đáng (authentic ideal) là lư tưởng có thể thỏa măn mọi nhu cầu của ḿnh. Nhu cầu về đời sống thiêng liêng cũng như đời sống thế trần. Một công tŕnh có ư nghĩa nhất mà ḿnh có thể hiến trọn cuộc đời để thực hiện, khi thực hiện như vậy, chúng ta đạt đến giai đoạn trưởng thành.

Làm thế nào để kiến tạo cho ḿnh một lư tưởng

(1) Trước hết, phải ấn định chủ đích (goal), việc dự định làm, việc cần thực hiện để có thể thỏa măn nhu cầu hiện tại và tương lai của ḿnh. Chủ đích này phải có sức hấp dẫn lôi cuốn sức cố gắng của ḿnh. Nghĩa là không tạo sự chán nản trong lúc thực hiện, v́ sự chán nản có thể làm cho chúng ta bỏ cuộc. Chủ đích phải có tính cách thử thách tài năng của chúng ta, khiến cho chúng ta quyết chí đạt đến việc đă định. Chủ đích phải có tính thực tế, nghĩa là có thể thực hiện được, có thể đạt được, phù hợp với khả năng của ḿnh. Chọn chủ đích quá khả năng của ḿnh tức là chọn chủ đích không tưởng.

(2)-Sau khi định được chủ đích phải thực hiện, phải tạo cho ḿnh ḷng tin sắt đá sẽ đạt được chủ đích đó. Sự xác tín (conviction) chở được núi. Ḷng tin thúc đẩy ḿnh thực hiện chủ đích một cách dễ dàng, thoải mái.

(3) Đang khi thực hiện chủ đích, chúng ta sẽ cảm thấy thích thú trong công việc làm, không cảm thấy mệt mỏi, nhờ đó công tác được thực hiện nhanh chóng.

(4) Khi thực hiện các mục tiêu đề đạt đến chủ đích, phải đặt ra những tiêu chuẩn (criteria) để lương định công tác, xem thử công tác đă thực hiện đúng mức, quá nhanh, quá chậm, đúng đường hướng, hay sai lệch để tiện việc điều chỉnh.

(6) Một khi đă có lư tưởng, th́ tâm hồn b́nh thản v́ biết ḿnh có hướng đi rơ rệt, không lo lắng vẩn vơ, không bị lôi kéo bởi mănh lực này, ư kiến nọ, mà nhất quyết thi hành cho trọn vẹn lư tưởng của ḿnh.

Những người làm việc có lư tưởng không tranh chấp, không b́nh phẩm vu vơ, không tiên đoán lệch lạc, không ganh tỵ, không lộng ngôn. Những người có lư tưởng thường bận rộn nhằm chu toàn lư tưởng đang theo đuổi.

Theo đuổi một lư tưởng tức là yên tâm thực hiện những ǵ ḿnh mong ước, an tâm sống với lư tưởng của ḿnh, sự thực hiện lư tưởng dần dần trở thành lối sống của ḿnh (way of life), một lối sống đầy đủ về mọi phương diện, trong ấm, ngoài êm. Những người có lư tưởng khác hẳn người thường là sự b́nh tâm, an lạc, say mê lư tưởng và dồn nỗ lực phục vụ lư tưởng của ḿnh, như nhà bác học Albert Einstein tự lập cho ḿnh một công thức “Im lặng, làm việc và may mắn= thành công”.

(6) Một khi sự thực hiện lư tưởng đă trở thành thói quen của cuộc sống, có nghĩa là nếu không thực hiện được những ǵ ḿnh mong ước th́ ḿnh cảm thấy không được b́nh an trong tâm hồn. Khi đó, chính lư tưởng đă thôi thúc chúng ta làm việc một cách hăng hái, khiến cho công lực chúng ta gia tăng, nhờ đó vượt mọi trở ngại, thử thách đề đạt đến những ǵ ḿnh đă quyết định.

(7) Lư tưởng đến giai đoạn này là trụ buồm vững chắc cho cuộc sống của chúng ta, giúp chúng ta trải qua cơn sóng gió của cuộc đời, giữ vững đức tính làm người xứng đáng, làm người có lư tưởng, làm người toàn diện (fully human).

(8) “Đời người không có lư tưởng như bầu trời không tinh tú”. Người có lư tưởng là người tự tin. Thận trọng trong lời nói và chín chắn trong hành động v́ ngôn và hành đều có chủ đích nhắm đến một chủ đích đă định.

(9) Bá nhân bá tánh, mỗi người thiên về một loại lư tưởng. Những người có lư tưởng tương đồng thường kết hợp để thực thi lư tưởng như lập chính phủ, chính đảng để thực thi lư tưởng cách mạng dân tộc... Lập hội để phục vụ cộng đồng, lập nơi thờ tự để chiêm bái....

(10) Điều quan trọng là phải tôn trọng lư tưởng chính đáng của tha nhân. Ai không đồng lư tưởng với ḿnh không phải là kẻ chống đối ḿnh. Lư tưởng chính đáng là lư tưởng có mục đích hữu ích, tôn trọng nhân quyền, nhân phẩm, phục vụ cá nhân, gia đ́nh và quốc gia, dân tộc.

(11) Lư tưởng của những người lănh đạo cộng đồng, xă hội, chính trị, theo Aristotle là giúp cho đồng loại được hạnh phúc bằng cách đạt được bảy (7) mục tiêu: Sinh sống (life), kiến thức (knowledge), giải trí (play), kinh nghiệm về thẩm mỹ, (aesthetic experience); t́nh thân hữu (friendship), sự hợp lư (reasonableness); và tín ngưỡng (religion).

(12) Nhà Tâm lư học Maslow đă nhắc đến 5 loại nhu cầu căn bản của nhân thế: (1) Nhu cầu sinh vật lư (physiological need) như đói ăn khát uống; (2) nhu cầu sống an toàn (safety need); không bị chèn ép, bắt nạt, kỳ thị; (3) nhu cầu hội nhập, sinh hoạt hội đoàn, thân hữu (social need); (4) nhu cầu được tôn trọng (esteem need) và (5) nhu cầu thực hiện lư tưởng của đời ḿnh (self-actualization need).

Sỡ dĩ xă hội tiến bộ là nhờ những công dân hữu dụng, hoàn thành những chương tŕnh kế hoạch trong lúc thực thi lư tưởng của ḿnh. Xă hội tiến bộ có hàng trăm ngành hoạt động. Thời gian sống của con người hữu hạn, không ai có thể làm hết mọi việc, học hết mọi ngành.

Đời sống hữu hạn, kiến thức chúng ta thu nhận được cũng rất hạn chế và tương đối. Có thể làm “Thầy” ngành nầy nhưng cũng nên biết làm “Học tṛ” của ngành khác. Không ai toàn thiện, toàn mỹ và cũng không ai không biết ǵ.

Nền giáo dục của các nước Tây Phương chú tâm vào sự hướng dẫn (orientation) các ngành học, nhằm mục đích để tránh cho học sinh khỏi bị lạc lơng giữa chợ đời đông đảo hoặc phí phạm thời gian khi chọn ngành để học.

Khi học đúng ngành, khả năng được phát triển nhanh chóng nhờ thích ứng với năng khiếu và sở thích hay lư tưởng của tuổi thanh xuân. Nhờ đó, sau khi ra trường, tri và hành thường hợp nhất để phục vụ nhân quần xă hội một cách hợp lư (reasonable) theo khả năng và sở thích, năng khiếu của ḿnh. Nói khác đi theo khả năng bẩm sinh mà đấng Tạo hóa đă sắp xếp cho mỗi người theo luật tự nhiên khi chào đời nhờ đó đă tạo nên những công dân hữu ích trong những xă hội thịnh vượng.

Khi nói đến luật tự nhiên là nói đến sự hợp lư, do đó những đạo luật phi lư, bất công, không được gọi là luật v́ không nhằm bảo vệ nhân quyền, trái với lương tâm và đạo lư nhân gian.

Bản Tuyên Ngôn Độc Lập Hoa Kỳ năm 1776 (The Declaration of Independence of 1776) đề cập đến “Life, liberty and the pursuit of happiness”, không phải nói đến nhân luật, theo suy lư thường t́nh, mà đặt căn bản trên luật tự nhiên (natural rights). “Natural meant in accordance with reason. Laws did not conform to reason may be regarded as invalid”.

Thuận Thiên giả tồn, nghịch Thiên giả vong” theo nguyên tắc “Tin trước, hiểu sau”. Nói đến đức tin là nói đến tín ngưỡng. khoa học là môn học về vật chất không thể chứng minh, giải thích được các ư niệm vê tinh thần, thiêng liêng. V́ thế “Unless you believe, you will not understand”. Trừ phi có ḷng tin, nếu không, không thể hiểu thế nào là luân hồi, nghiệp chướng, đầu thai vạ kiếp khác hay các ư niệm Niết bàn, Thiên dành, điạ ngục.

Hoa Kỳ phát triển, tạo được tự do và hạnh phúc nhờ ḷng tin vào tôn giáo. Tổng Thống thứ 30 Calvin Coolidge quan niệm “It is only when men begin to worship that they begin to grow”. Tuyên Ngôn Đôc Lập của Hoa dựa trên triết lư hành động:

Luật Tự Nhiên này được phổ quát qua các văn bản (1)“Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền” (Universal Declaration of human Rights) được Liên Hiệp Quốc ban hành năm 1948; (2) Bản Công Ước về Nhân Quyền Âu Châu (European Convention on Human Rights) hoặc trong (3) American Bill of Rights , 10 Tu Chính trong Hiến Pháp Hoa Kỳ, tương đồng với ư niệm “Đem đại nghĩa để thắng hung tàn” mà Nguyễn Trăi đă nêu lên trong “B́nh Ngô Đại Cáo” năm 1428.

Luật Tự Nhiên cũng được âm thầm áp dụng trong vụ án Nuremberg, xử các can phạm tội ác chiến tranh chống lại nhân loại “crimes against humanity”. Khi các phán quan cho rằng nhân luật (man-made law) không phải là yếu tố duy nhất để phân định phải trái “the positive law is not necessarily the sole determinant of what is right”.

Tuyên Ngôn Độc Lập của Hoa dựa trên triết lư hành động:

“The Declaration of Independence states three basic ideas: (1) Creator made all men equal and gave them the rights of life, liberty, and the pursuit of happiness; (2) the main business of government is to protect these rights; (3) if a government tries to withhold these rights, the people are free to revolt and to set up a new government.”

Nh́n về cố lư, cái gọi là Hiến Pháp Cộng Hoà Xă hội Chủ Nghĩa Việt Nam thực chất là một bản văn với nhiều điều khoản bất công trong đó có điều 4 dành quyền cai trị VN cho đảng Cộng Sản nhằm áp đặt chế độ vô sản chuyên chế (dictatorship of the proletariat) lên toàn dân quốc nội. Một bản văn bất công như vậy làm sao được gọi là hiến pháp theo tiêu chuẩn của thế giới tự do!

Quốc gia mà không có luật pháp hợp lư th́ không được gọi là quốc gia mà chỉ là một bọn gian nhân hợp đảng. “

What are States without justice, but robber bands enlarged?” (St. Augustine, 5th century).

Một ngụy quyền ban hành các luật lệ bất công th́ quốc dân đồng bào có quyền bác bỏ và bất tuân lệnh. “A government that abuses its authority by enacting laws that are unjust, unreasonable or against the common good, forfeits its right to be obeyed because it lacks moral authority, … and their subjects are not obliged to obey them…

Đúng vậy, một văn kiện bất công không phải là luật mà nhân dân phải tôn trọng.

” An unjust law is not law. Lex iniesta non est lex” (Cicero) và triết gia John Locke đồng t́nh hỗ trợ nhân dân nổi dậy chống bất công, bạo ngược. …” accepts the right of the people to overthrow tyranny”, nghĩa là đồng bào quốc nội có quyền lật đổ chế độ độc tài đảng trị.

Thực hiện lư tưởng không những thực hiện chương tŕnh hợp với cương thường đạo nghĩa mà c̣n phải ngăn cản người khác làm việc ác. “The only thing necessary for the triumph of evil is for good men to do nothing” (John S. Mill). Nếu người tốt ṿng tay, tĩnh tọa, th́ kẻ gian tà sẽ chiến thắng.

*

Các bậc phụ huynh mong sao con cháu thành công trên đường học vấn, hầu kiến tạo một tập thể người Việt tự do hải ngoại hùng mạnh. Khi đó, tập thể người Việt hải ngoại sẽ là hậu thuẫn vững mạnh cho đồng bào quốc nội cải tổ chế độ độc tài đảng trị qua chế độ tự do, dân chủ để mang lại hạnh phúc, phú cường thực sự và sự toàn vẹn lănh thổ cho quê hương Việt Nam.

Luận về lư tưởng là luận bàn về chiều sâu (inner side) của cuộc sống liên quan đến phạm trù triết lư nhân sinh, góp phần suy diễn về đời người và người ở đời nhằm giúp cho đời sống được thêm phong phú và hạnh phúc.

Lư tưởng đóng vai tṛ điều hướng hành vi của con người. Thiếu lư tưởng tức là chưa trưởng thành về tư tưởng. Nói khác đi, chưa trở thành con người toàn diện vậy.

Trần Xuân Thời

 

       

 

 


B̀NH LUẬN

2021
2020
2019
2018
2017
2016

Tương lai nước Mỹ với phong trào đồng tính...
Ai đă làm mất miền Nam?
V́ sao Hà Nội luôn mặc cảm với cờ vàng VNCH?  
 Những điều nghịch lư  
Đất có thổ công?
Luận về lư tưởng  
 CSVN trong tiến tŕnh cuối: nội bộ ăn thịt lẫn nhau!  
 Philippines kiên cường Việt Nam ở đâu ?
Thất bại trong hoà b́nh
Miệng lưỡi cộng sản
Ai có quyền viết sử VN?
Joe Biden thay trắng đổi đen
Trung cộng và Taiwan : Đánh hay không đánh
Toàn bộ kế hoạch của đảng Dân Chủ  
Đặng Tiểu B́nh trong chiến tranh Việt-Trung 1979
Những ưu tư về hệ thống y tế Hoa Kỳ  
 Hoàng Sa giữa những phản bội và trung thành  
 Trách nhiệm chính trị
Dĩ ḥa vi qúy
Môi sinh và đời sống con người  
 Những kẻ phản quốc  
 Bạn muốn nước Mỹ trở thành như Florida hay như California?
Sự hổn loạn không ngừng trên toàn thế giới  
 Từ xung đột Israel-Hamas 2023  
Giá trị của Việt Nam Cộng Ḥa
Khi “Đồng Minh” lại nhảy vào?  
Triết lư - Hành động xây dựng CĐVN/HN  
Ai mới là Ngụy?
Sự thật sẽ giải thoát chúng ta  
Không phải nước mắt nào cũng mặn  
Quyền dân tộc tự quyết  
 Người đứng bên trái bức h́nh tên ǵ?
Nhân lễ Độc Lập Hoa Kỳ  
Đọc Nguyễn Gia Kiểng: Tổ Quốc ăn năn  
Nước mắt Tây Nguyên
Ơn đăng cái con cờ
VNCH thua là đúng rồi?
Lời thật mất ḷng  
Khi bộ trưởng trả thù  
Ghẹo cho chúng chửi
Liệu nước Mỹ có thể vỡ nợ ?  
Những người tranh đấu ở VN....
Thư không niêm gửi bà Dương Thu Hương
Trăm ngh́n nhánh khổ!  
Một nền giáo dục dối trá toàn diện  
Món nợ tuổi 20  
 Bạn sẽ dạy con trẻ thế nào về sự thật và lịch sử VN?
Nói với ông Bảo Ninh
Nghề ... bán nước  
 Chính trị và nói láo
Một năm nói nhảm, nói láo
Hữu Loan và bài thơ "Màu tím hoa sim"
Cách chặt cánh tay nối dài...  
Bệnh háo danh  
 Nội chiến Cộng Hoà  
Chính trị Mỹ đi vào cực đoan  
Lạy ông tôi ở bụi này
Tại sao ủng hộ Ông Trump?  
Thực hư tăng trưởng kinh tế 2.6% trong quư 3/2022  
 Dân Tây không hiểu ǵ về nước Mỹ  
 Bầu cử 2022  
Joe Biden, Một Tổng Thống bất tài...
Dân gánh lè lưỡi  
Nạn cuồng trong cộng đồng tị nạn  
 Di dân, tội ác & ma túy đe dọa tới dân Hoa Kỳ  
 Biden bị cuồng nặng  
 Bùi Tín: kẻ đánh tráo lịch sử  
Thủ tướng của năm bộ - Dân chủ Úc có vấn đề?  
Ai cho tôi được làm người trung thực?
Ukraina: Sau 6 tháng chiến tranh  
Tôi ủng hộ Donald Trump  
Một Trung Quốc đă thấm mệt – I. Bài học Mỹ  
Ông Tập tái đắc cử chưa hẳn là chuyện xấu...  
FBI đă vượt sông Rubicon?  
 Thế lực ngầm sẽ thống trị toàn thế giới  
 Nếu Mỹ và Trung Quốc thực chiến, ai sẽ thắng?
Tư tưởng chủ nghĩa của Marx....  
Dốt hay nói chữ  
Tiếng Việt trong sáng  
Phản bác ông Bùi Bảo Trúc  
Hát cho một người quỳ xuống
Tin tối cao pháp viện  
Biden t́m phao để khỏi chết ch́m  
 Nước Mỹ biến thái dưới Biden  
Khi Domino ngă  
Nhạc sĩ Cung Tiến ... 
Thái độ mới của Mỹ đối với Đài Loan  
 Điều tra cuội...  
Cuộc chiến Ukraina: trận đồ Bát Quái
Học thuyết... chống liên xô  
 Bầu tổng thống Pháp  
 Hoa Kỳ hồi sinh  
 Chuyện bà Clinton bao giờ chấm dứt?  
Tản mạn ngày 30 tháng 4  
 Anh hề thay đổi thế giới  
Bảo vệ chính nghĩa  
 Dân Việt Nam không có khả năng  
thay đổi chính phủ một cách ôn ḥa?
TT Kennedy & VN
Nguy cơ trung cộng
Biden: Một đại họa thế giới  
 Biden: Bỏ rơi con người & vô trách nhiệm
Cháy nhà ra mặt chuột  
 Gấu điên mà thế giới bó tay  
 Putin bất ngờ trước cuộc chiến kinh tế của Châu Âu  
Tầm nh́n chính trị qua xung đột Nga & Ukraine  
Ai để Nga "chơi cha" dân Mỹ?  
Putin trong cơn tuyệt vọng  
 Đây là nơi an nghỉ cuối cùng của một thằng không do người đẻ !!!  
Tranh chấp tại Biển Đông ...  
Trung Cộng cài gián điệp ảnh hưởng bầu cử ở Úc
Biden quá tầm tay
Viết cho tuổi 30
Câu chuyện "mắc dịch" 
Chính quyền ngoài hành tinh 
Năm mới bới chuyện cũ  
 Điều tra cuội về biến cố 6/1/2021
Đại dịch tội ác
Tổng thống Mỹ "Giỏi nhất"