Ngày 10/3/75 cộng sản mở màn cuộc tấn công 1975
và chiếm Ban Mê Thuộc, tỉnh lị tỉnh Darlac. Thành phố Pleiku bị đe
dọa, và trưởng cơ sở CIA Don Nicol tại Pleiku gởi báo cáo khẩn
trương hằng ngày về cơ sở CIA Nha Trang. Ngày 12/3, súng pḥng không
của quân đội Bắc việt bắn hạ một chiếc Dakota chở hành khách của
hăng hàng không dân sự Air Việt Nam trên không phận ngoại ô Pleiku.
Không nhận được chỉ thị nào của Sài g̣n, ngày 13/3 Nicol họp nhân
viên t́nh báo tại Pleiku và tự động phát họa một kế hoạch dự pḥng
di tản cho toàn bộ nhân viên Mỹ-Việt có liên hệ với CIA.
Trong khi đang họp, Nicol nhận được điện thoại của Đại tá Lê Khắc
Lư, Tham mưu trưởng Quân đoàn 2 cho biết các vị trí của quân đội
VNCH đang bị đe dọa và khuyên người Mỹ nên rút khỏi Pleiku. Lư cho
Nicol biết ngày mai 14/3 tướng Phạm Văn Phú sẽ họp với tổng thống
Thiệu tại Cam Ranh. Buổi họp được giữ kín và máy bay của tướng Phú
sẽ đi Qui Nhơn trước để đánh lạc hướng. Lư hứa với Nicol có tin ǵ
sau khi Phú đi họp về Lư sẽ cho hay.
Nicol báo cho Robert Chin, trưởng cơ sở CIA Nha Trang biết nội dung
tin Lư vừa cung cấp. Ngày hôm sau 14/3 trước khi Nicol bay về Nha
Trang họp th́ được điện thoại của Chin cho biết cơ sở Qui nhơn cho
hay tướng Phú có bay về Qui Nhơn thăm bộ chỉ huy một sư đoàn ở đó.
Chiều ngày 14/3, sau khi Nicol đă đi Nha Trang, Stephens (phụ tá của
Nicol?) đến bộ tư lệnh quân đoàn 2 kiếm tin về cuộc họp giữa Phú và
Thiệu. Stephens gặp Lư trước, Lư chưa nói được ǵ th́ Phú bước vào.
Stephens thấy Phú có vẻ thất sắc và mất b́nh tỉnh, nhưng Stephens
nghĩ Phú đang lo về t́nh h́nh quân sự suy đồi của vùng 2 chứ không
liên quan ǵ đến nội dung chỉ thị của Thiệu trong buối họp buổi sáng
tại Cam Ranh.
Hôm đó Stephens không lấy được tin ǵ. Ngày mai Stephens trở lại với
hy vọng có tin sốt dẽo. Khi xe chạy qua phi trường Pleiku Stephens
không thấy các phản lực cơ của Không quân Việt Nam thường đậu ở đó.
Đến bộ tư lệnh Stephens thấy đồ đạt vương văi như đang dọn nhà. Nửa
giờ sau Stephens t́m được Lư. Lư kéo Stephens ra một chỗ vắng và sau
khi căn dặn tuyệt đối giữ kín, Lư cho Stephens biết Thiệu ra lệnh
tướng Phú bỏ Pleiku và Kontum. Stephens vội vàng thông báo tin sơ
khởi cho cố vấn tỉnh Darlac Earl Thieme, rồi đi t́m gặp Phú để xác
nhận. Thi hành lệnh của tổng thống Thiệu không cho người Mỹ biết
quyết định rút quân ra khỏi Pleiku và Kontum, tướng Phú nói với
Stephens ông cho dời bộ chỉ huy Quân Đoàn về Nha Trang cho an toàn
chứ không có ư bỏ Pleiku và Kontum. Tuy nhiên – cũng như đại tá Lư-
Phú khuyên người Mỹ nên rời khỏi Pleiku.
Nhận được báo cáo của Chin, Polgar c̣n đang lượng định sự xác tín
của nguồn tin, th́ lănh sự Mỹ tại Nha Trang Moncrieff Spear và Chin
đă khẩn khoản yêu cầu, và Polgar chấp thuận cho tất cả nhân viên Mỹ
rời khỏi Pleiku và Kontum. Sau khi toàn bộ nhân sự t́nh báo về đến
Nha Trang với máy giải mă và vũ khí, phó CIA Sài g̣n LaGueux dùng
máy bay đích thân bay quan sát và chụp h́nh đoàn quân rút lui của
tướng Phú trên đoạn đường Pleiku – Phú Bổn. LaGueux thấy cuộc rút
lui vô cùng hỗn độn.
Polgar tiếp xúc với Quang và tướng Lê Nguyên Khang, Tư lệnh Thủy
Quân Lục Chiến Việt Nam (TQLC) để t́m hiểu toan tính thật sự của
tổng thống Thiệu. Khang nói Khang không biết ǵ. Và rằng ông mới gặp
tướng Cao Văn Viên cũng không thấy Viên nói ǵ. Quang th́ nói úp mở
rằng việc di tản ra khỏi Kontum là điều có thể xẩy ra. C̣n Thiệu khi
gặp Phó đại sứ Lehmann cũng không xác nhận ông đă ra lệnh di tản.
V́ không biết được một cách chính xác Thiệu tính ǵ, Polgar cho rằng
việc bỏ Pleiku và Kontum là chiến thuật gom quân của Thiệu để chiếm
lại Ban Mê Thuột.
Ngày 17/3, tướng Viên, với phép của Thiệu chính thức thông báo cho
tướng Homer Smith, tùy viên quân lực Hoa Kỳ biết quân đội VNCH đang
rút ra khỏi Pleiku và Kontum. Viên xin lỗi tướng Smith đă không
thông báo sớm hơn v́ lệnh của tổng thống Thiệu.
Ngày 14/3 trong khi tổng thống Thiệu gặp các tướng Phú, Khiêm, Viên,
Quang tại Cam Ranh th́ Polgar đang nhức đầu v́ mất Ban Mê Thuột và
áp lực cộng sản nặng nề tại tỉnh Tây Ninh. Theo Polgar cường độ của
cuộc tấn công vượt quá trận tấn công 1972. B́nh nói với Polgar rằng
quân đội VNCH đang cố gắng tái chiếm Ban Mê Thuột, và việc chiếm lại
được hay không sẽ quyết định vận mạng của Nam Việt Nam.
Sau này nh́n lại t́nh h́nh lúc đó Polgar cho rằng cuộc tấn công của
cộng sản chưa đủ sức làm cho miền Nam sụp đổ. Nam Việt Nam sụp đổ v́
lỗi lầm chiến thuật của VNCH. Vùng 2 rồi Vùng 1 sụp đổ nhanh chóng
v́ Thiệu quyết định rút ra khỏi Pleiku và Kontum quá vội vàng, và
các tướng lănh đă thực hiện cuộc rút lui một cách tồi tệ. Tuy nhiên
thủ tướng Trần Thiện Khiêm cho rằng Hoa Kỳ đă gián tiếp làm miền Nam
sụp đổ. Ông nói: “Chừng nào cái Quốc hội Hoa Kỳ ‘khốn kiếp’ đó c̣n
chơi tṛ thắt chặt viện trợ th́ chừng đó cộng sản Hà Nội càng được
khuyến khích.” Một nhân vật khác (TBN: tài liệu không ghi là ai
nhưng có thể đoán là tổng thống Thiệu) nói rằng “khi Hà Nội tấn công
Nam Việt Nam trong năm 1972 Hoa Kỳ c̣n dùng B52 và hải pháo đánh phá
trả đũa Bắc việt, bây giờ th́ im thin thít. Hoa Kỳ sau khi chơi tṛ
Kissinger, bây giờ đến tṛ Quốc hội, và chúng tôi có thể làm ǵ
đây?”
Trong khi Hà Nội đang mở cuộc tấn công, đại sứ Martin đang chữa răng
ở Mỹ, và – theo Polgar- các phụ tá của Martin không đủ khả năng để
nắm t́nh h́nh . Cho nên các báo cáo có chất lượng phản ánh thực tế
đều do CIA báo cáo.
Ngày 20/3 Langley yêu cầu Polgar cho biết sự tính toán của Thiệu
trước t́nh h́nh đổ vỡ nhanh chóng và cho Polgar biết Washington đang
chuẩn bị một chương tŕnh giúp người tị nạn từ miền Trung vào.
Phản ứng của Polgar : “Chương tŕnh giúp người tị nạn th́ giải quyết
được ǵ ? Thiết giáp của Hà Nội chỉ có thể bị chận lại bằng vũ khí
chống tăng chứ không thể bằng một chương tŕnh nhân đạo. Hoa Kỳ đă
không giữ lời cam kết thay thế vũ khí cho quân đội Nam Việt Nam trên
căn bản ‘một đổi một’ và cũng không nhắc cho Hà Nội biết hậu quả họ
sẽ gánh chịu nếu vi phạm Hiệp định Paris bằng cách mở một cuộc tấn
công quy mô vào miền Nam là hai nhát búa kết thúc sinh mạng của một
miền Nam tự do không cộng sản. Bây giờ nói ǵ th́ cũng quá trễ.”
Langley đồng ư trên nguyên tắc với Polgar, nhưng nhắc lại các giới
chức cao cấp Hoa Kỳ cho rằng đổ vỡ là do cộng sản Hà Nội và lúc này
điều cần thiết là giúp người chạy giặc.
Ngày 21/3 trong khi quân đội Nam Việt Nam đang rút chạy từ cao
nguyên về miền duyên hải th́ ṭa đại sứ Hoa Kỳ một mặt làm ra vẻ
b́nh tỉnh để trấn an dư luận, một mặt không cho thân nhân của nhân
viên ṭa đại sứ đến Sài g̣n nữa và không làm ǵ khác hơn để đáp ứng
với t́nh h́nh (TBN: có lẽ đây là tâm lư phản ánh cái nh́n của Bộ
trưởng ngoại giao Kissinger, chuyện miền Nam Việt Nam xem như đă
xong rồi).
Thấy được tâm lư đó Polgar và LaGueux ra sức làm những ǵ có thể làm
được để che đậy tâm lư chủ bại của ṭa đại sứ. Polgar thuyết phục
tổng thống Thiệu tái tổ chức và t́m cách nâng cao tinh thần binh sĩ
và không ngừng mời Quang, B́nh, Nhă dùng cơm để bàn việc.
Ngày 22/3 Polgar cho Khiêm và Quang xem các tấm không ảnh chụp cảnh
rút quân hỗn loạn và những tổn thất của quân đội VNCH trên đường
Pleiku – Phú Bổn. Ngày hôm sau Quang tŕnh các tấm ảnh đó cho Thiệu
xem. Đại tá William Legro cũng thuyết tŕnh cho một số tướng lănh
Việt Nam t́nh h́nh bi đát qua không ảnh.
Ngày Chủ Nhật 23/3 Polgar báo cáo về Washington rằng: Hà Nội đang
thắng lớn, Nam Việt Nam đang thua đậm trong khi ṭa đại sứ Hoa Kỳ
bất động! Polgar cho biết Hà Nội đă đưa 5 sư đoàn trừ bị (có nhiệm
vụ bảo vệ miền Bắc) vào Nam bỏ ngỏ miền Bắc và yêu cầu Langley thông
báo cho Bộ trưởng ngoại giao Kissinger và Bộ trưởng quốc pḥng
Schlesinger rằng – theo nhận xét của ông – miền Nam Việt Nam đang
sụp đổ.
Chiều hôm đó Langley hỏi Polgar quân đội Nam Việt Nam tổn thất đến
mức độ nào và Thiệu tính phản công ra sao để Hoa Kỳ kịp gởi vũ khí
cần thiết tới. Langley lượng định ông Thiệu có thể sẽ mất Đà Nằng và
có thể cả Tây Ninh và muốn biết ông Thiệu định giữ trận tuyến ở
đường ranh nào. Trả lời trong ngày Polgar nói t́nh h́nh bi đát hơn
người ta có thể tiên đoán 10 ngày trước. Nhưng các thành phố Đà
Nẵng, Quy Nhơn, Phan Thiết có thể giữ làm nơi gom quân và bảo vệ
tiềm năng quân đội cho một trận đánh quyết liệt sắp tới. Thiệu chưa
có ư định lập một pḥng tuyến nào ngoài nỗ lực cứu văn những ǵ có
thể cứu văn.
Ngày 25/3 Langley định cho phép Polgar bắt đầu di tản những đối
tượng cần di tản, nhưng tỏ ư quan ngại phản ứng bất lợi trong dân
chúng. Polgar cho biết sự lo ngại đó không cần thiết v́ với thái độ
bất hợp tác của quốc hội Mỹ cộng thêm việc hàng ngàn nhân viên Việt
– Mỹ hốt hoảng từ các tỉnh phía Bắc chạy xuống đă đủ gây kinh hăi
cho dân chúng tại Sài g̣n.
Về chiến lược, Polgar nhận thấy cả hai phía Hoa Kỳ và Nam Việt Nam
đều lúng túng thiếu đường lối chỉ đạo. Ông đề nghị tướng Fred C.
Weyend, nguyên tư lệnh MACV nên đến Sài g̣n t́m hiểu t́nh h́nh.
Washington chấp thuận đề nghị của Polgar và phái đoàn gồm tướng
Weyand, Shackley, George Carver và Martin quá giang lên đường ngày
27/3.
Ngày 26/3 Polgar báo cáo rằng tinh thần chiến đấu dũng cảm của quân
đội VNCH “như chúng ta từng biết” không c̣n nữa sau vụ rút ra khỏi
cao nguyên và Hà Nội có thể kết thúc sự tồn tại của VNCH một cách
nhanh chóng nếu họ muốn, ngoại trừ có áp lực quân sự và chính trị
đối với Hà Nội, chẳng hạn như Hoa Kỳ khai thác miền Bắc đang bỏ
trống, và vận động Nga khuyên Hà Nội đừng hấp tấp mà hố. Chiều ngày
26/3 Hoa Kỳ rút khỏi Tây Ninh bằng trực thăng.
Một báo cáo nội bộ CIA tại Sài g̣n cho biết tướng Viên, Tham Mưu
Trưởng quân đội rất bi quan. Theo Viên, tái phối trí hay không tái
phối trí cũng không cứu được miền Nam, ngoại trừ một cuộc phản công
mạnh mẽ bằng B-52 của không lực Hoa Kỳ .
Tại Sài g̣n Thiệu ra lệnh cho Quang và B́nh t́m mọi cách chận đứng
các tiếng nói phản chiến của bà Ngô Bá Thành và của các linh mục
Công giáo, và ngày 28/3, sau những cảnh hỗn loạn tại phi trường Đà
Nẵng hôm 27/3, Shackley báo cáo cho Colby biết kế hoạch giữ Đà Nẵng
không thể thực hiện được. Ngày 27/3 phi trường Đà Nẵng mất an ninh
v́ quân lính và dân chúng chen chúc nhau dành chỗ và chuyến bay thứ
nhất của Hoa Kỳ chỉ chở được 1/3 số người trong danh sách do Hoa Kỳ
thiết lập. Chuyến bay thứ hai phải lén đậu một chỗ khuất trên phi
đạo mới lấy được đủ số người trong danh sách. Riêng nhân viên t́nh
báo Hoa Kỳ an toàn rời Đà Nẵng trong ngày bằng phương tiện chuyên
chở riêng của CIA.
Polgar thúc dục Quang cho Thiệu biết nếu không tái lập được an ninh
tại phi trường th́ Hoa Kỳ sẽ hủy bỏ nỗ lực di tản người Mỹ và người
Việt bằng máy bay. H́nh như tổng thống Thiệu không được báo cáo
chính xác về t́nh h́nh hỗn loạn tại phi trường Đà Nẵng.
Được lệnh của Thiệu, nhưng tướng Ngô Quang Trưởng tư lệnh Quân đoàn
2 cũng khoanh tay không tái lập được trật tự phi trường. Ngày 28/3
lănh sự Mỹ tại Đà Nẵng Albert Francis ra lệnh chấm dứt chương tŕnh
di tản bằng máy bay chuyển sang dùng đường biển.
Hừng đông ngày 28/3 lợi dụng trời c̣n tối Hoa Kỳ cho một chiếc phà
cặp bến sông Đà Nẵng để di tản 3.000 người Việt làm việc với Hoa Kỳ.
Tin bị lộ khoảng 1.000 người không có trong danh sách tràn lên bè,
chen lấn xô đẩy nhau, té xuống sông và nhiều người chết đuối. Phà
được vội kéo ra, một số đông trong danh sách 3000 người của Hoa Kỳ
c̣n lại trên bờ. Đêm hôm sau ṭa lănh sự lại cho nhiều phà cập bến,
nhưng chỉ có một số vào được.
Lănh sự Mỹ nhờ một tàu kéo (tugboat) của Úc, chiếc Osceola giúp.
Sáng ngày 29/3 chiếc Osceola rời bến sông Đà Nẵng an toàn chạy ra
biển với nhân viên người Mỹ và một ít người Việt thuộc cơ sở CIA và
ṭa lănh sự Mỹ. Đang c̣n trên sông một chiếc thuyền máy nhỏ chở lính
TQLC chạy áp lại phía sau lái bất chấp chiếc Osceola bắn thị uy.
Hank Boothe, một nhân viên an ninh Mỹ bước ra sau lái và lời qua
tiếng lại rất căng thẳng với một binh sĩ TQLC lăm lăm một khẩu súng
lục chĩa thẳng vào người Boothe. Sau cùng không khí bớt căng thẳng,
người lính TQLC kéo ổ đạn cho thấy súng không có đạn. Boothe yêu cầu
các binh sĩ TQLC hăy lên các thuyền đánh cá khác lúc này đang bu
quanh chiếc Osceola.
Ra đến biển, từ chiếc Osceoala có thể thấy vô số thuyền máy đánh cá
đủ loại chỡ lính có, thường dân có chạy lung tung trên biển. Hạm đội
7 dàn ngoài khơi trong hải phận quốc tế không biết đón được bao
nhiều người. Osceola đánh điện kêu cứu theo luật hàng hải quốc tế và
các thuyền buôn đang chạy qua vùng Đà Nẵng đă tích cực đáp ứng nhưng
không giúp ǵ được v́ hỗn loạn.
Đêm 29/3 bốn nhân viên CIA và những nhân viên ṭa lănh sự ngủ trên
chiếc Osceola chờ trời sáng chuyển qua một chiếc tàu lớn hơn để vào
Sài g̣n. Khi Osceola cặp vào chiếc tàu buôn Pioneer Commander th́
thấy trên tàu đă có hằng trăm lính TQLC với quang cảnh rất hỗn loạn.
Tuy nhiên hành khách Mỹ Việt của chiếc Osceola lên tàu an toàn, và
sau đó giúp thuyền trưởng tổ chức bảo vệ an ninh đài chỉ huy và
pḥng máy. Trong đêm 30/3 nhiều lính TQLC định lên chiếm đài chỉ
huy, nhưng nhân viên an ninh Mỹ ngăn chận và đuổi đi.
Tổng kết lại, ṭa lănh sự Mỹ và CIA phối hợp nhau đă di tản được
khoảng 50.000 người ra khỏi Đà Nẵng, nhưng nhiều người Việt trong số
từ 3.000 đến 4.000 người làm việc với Hoa Kỳ và thân nhân của họ vẫn
c̣n kẹt lại.
Ngày 27/3 trên chiếc máy bay chở phái đoàn tướng Weyand đi Việt Nam
Shackley tóm tắt cho đại sứ Martin biết t́nh h́nh hỗn loạn tại phi
trường Đà Nẵng, Martin có vẻ không tin. Đến Sài g̣n, và sau khi Đà
Nẵng đă rơi vào tay cộng sản Polgar đưa Vince Daly, một nhân viên
CIA của trạm Đà Nẵng đến gặp để tường tŕnh trực tiếp cho Martin,
Martin vẫn chưa tin và nói có thể ông sẽ đi Đà Nẵng để đích thân
quan sát t́nh h́nh. Polgar hỏi máy bay ông đại sứ làm sao có thể đáp
xuống một phi trường do quân lính cộng sản kiểm soát? Hoạt cảnh này
có lẽ là hoạt cảnh đại sứ Martin bắt đầu đóng để bảo đảm một cuộc
rút chạy an toàn cho đến ngày 30/4/1975! Theo chính sách của đại sứ
Martin, Polgar bắt đầu cho ra những tin tức lạc quan.
Đà Nẵng thất thủ trong hỗn loạn như một gáo nước lạnh dội suốt miền
Nam. Tổng thống Thiệu cũng mất b́nh tỉnh. Ngày 30/3 không một viên
chức nào có tầm cỡ ứng trực tại dinh tổng thống. Ngày 2/4 Shackley
và Polgar gặp tổng thống Thiệu và thấy ông không kềm chế được xúc
động phải bật khóc. Shackley ghi nhận Vùng 1 và Vùng 2 mất đă làm
cho tinh thần binh sĩ và dân chúng miền Nam hoàn toàn suy sụp. Dân
cũng như quân miền Nam đều cho Hoa Kỳ phản bội và đồng ư với nhau
một điều là miền Nam chỉ có thể sống c̣n nếu Hoa Kỳ dùng B-52 dội
bom vào các đoàn quân Bắc việt đang nghênh ngang tiến về Sài g̣n.
Trong hai điệp văn Shackley gởi về Langley trong hai ngày 31/3 và
2/4 Shackley tiên đoán hau điều có thể xẩy ra. Thứ nhất là quân đội
miền Bắc tiến thẳng vào Sài g̣n thanh toán chính quyền miền Nam bằng
vũ lực. Thứ hai, Hà Nội ngưng tiến quân, ép thành lập một chính phủ
liên hiệp để hiến cho miền Nam một cách đầu hàng. Polgar và Martin
luôn luôn chờ đợi tín hiệu thứ hai, nhưng nó không bao giờ tới. Phái
đoàn Weyand cũng thấy không có ǵ để thuyết phục Hà Nội chớ nên dùng
sức mạnh để chiếm miền Nam lúc này, ngoại trừ Hoa Kỳ dùng không lực
yểm trợ và ồ ạt viện trợ xăng nhớt súng đạn cho quân đội VNCH.
Sau khi chiếm Đà Nẵng quân đội cộng sản tiến ra vùng duyên hải. Ngày
1/4 bộ đội cộng sản tiến sát Nha Trang. 10:30 sáng đại tá Lư Bá
Phẩm, tỉnh thị trưởng Khánh Ḥa Nha Trang kiêm tiểu khu trưởng báo
cho Hoa Kỳ biết Nha Trang đă bỏ ngỏ. Tổng lănh sự Mỹ vội rời Nha
Trang và vào lúc 11:17AM cơ sở CIA đóng cửa và khoảng xế trưa chủ sự
CIA Robert Chin và toàn bộ nhân viên rời Nha Trang bay về Sài g̣n.
Chương tŕnh di tản nhân viên người Việt làm việc với Hoa Kỳ và thân
nhân bằng đường biển không thực hiện được v́ sự ra đi đột ngột của
người Mỹ. Sau này kiểm điểm lại có 50% trong số này tự xoay xở vào
đến Sài g̣n.
Ngày 2/4 Langley cho Polgar biết Bộ ngoại giao sắp ra lệnh di tản
toàn bộ nhân viên Mỹ và những người Việt có thể bị Hà Nội trả thù ra
khỏi Sài g̣n. Con số này ước lượng một triệu người. George Carver
nói kế hoạch di tản này là kế hoạch của “người điên”, v́ sự di tản
sẽ tạo ra hỗn loạn c̣n hơn sự hỗn loạn trong trường hợp không làm ǵ
cả. Carver chỉ thị Polgar không nên động tỉnh ǵ cho đến khi có
lệnh, và nếu di tản rất có thể phải đổ bộ một sư đoàn TQLC được yểm
trợ bởi Không quân chiến thuật. Phụ tá Bộ trưởng quốc pḥng Philip
Habib quyết định di chuyển thân nhân, c̣n nhân viên và công chức Mỹ
th́ cho di tản nhỏ giọt từng nhóm nhỏ để tránh tin đồn “Mỹ bỏ chạy”.
William Colby, giám đốc CIA dặn rằng nếu phía chính quyền Việt Nam
chất vấn th́ nói Vùng 1 và Vùng 2 đă mất, công việc ít nên các cơ sở
Hoa Kỳ tại Việt Nam giảm nhân số theo nguyên tắc hành chánh thôi
(TBN: ông Colby quả có óc khôi hài!). CIA chỉ định William Johnson
bố trí người ở lại sau khi Sài g̣n sụp đổ để lấy tin. Không biết
Johnson làm ăn thế nào sau này CIA không nhận được một tin tức t́nh
báo nào cả.
Ngày 2/4 Thiệu cho Shackley và Polgar biết ông dự tính lập một chính
phủ rộng răi để hy vọng Hà Nội thấy thích hợp bàn chuyện ngưng bắn.
Ngày 3 tháng 4 Polgar báo cáo với Langley rằng tướng Không quân
Nguyễn Cao Kỳ và Chủ tịch Thượng viện Trần Văn Lắm cũng định thành
lập một chính phủ như vậy mà không có Thiệu. Kế hoạch là Thượng viện
thông qua một Quyết Nghị yêu cầu Thiệu từ chức. Polgar thấy kế hoạch
của Kỳ khó thực hiện v́ Thiệu sẽ không dễ bị ép như vậy.
Sáng ngày 8/4 Trung úy Nguyễn Thành Trung của Không quân VNCH đào
ngũ dùng phản lực cơ ném bom dinh Độc Lập. Cũng trong ngày tin t́nh
báo của CIA từ Hà Nội cho biết Hà Nội đă lấy quyết định thanh toán
Nam Việt Nam bằng sức mạnh quân sự vào thời điểm do Hà Nội chọn lựa,
không thương thuyết, không liên hiệp, dù Thiệu từ chức hay dù Hoa Kỳ
mở lại đường tiếp vận quân trang vũ khí cho quân đội VNCH.
Lúc này Nội các của Khiêm hoàn toàn tê liệt. Tổng thống Thiệu cũng
không buồn liên lạc với Martin. Ngày 10/4 khi báo cáo về Washington
các cuộc tấn công của cộng quân quanh Sài g̣n Polgar tiên đoán Hà
Nội sẽ tiến vào Sài g̣n khoảng tháng 6/75. Martin lúc này nghĩ Thiệu
ra đi là tốt nhưng ông không thấy ai có thể thay thế. Riêng Polgar
nhận định rằng, ngoại trừ Hoa Kỳ đổi ư mạnh tay can thiệp bằng vũ
lực, cách tốt nhất c̣n lại để tránh đổ máu là Thiệu từ chức và thành
lập một chính phủ gọi là “liên hiệp quốc gia” như một cách đầu hàng
và Hoa Kỳ vận dụng mọi sức ép quốc tế (như cung cách Hoa Kỳ đă làm
khi quân đội Do Thái tiến vào Ai Cập năm 1973) kêu gọi Hà Nội ngưng
tiến quân. Nếu không, Nam Việt Nam sẽ bị đánh gục trong một thời
gian ngắn và không một người Việt Nam nào có thể chạy thoát.
Về phần di tản, có lẽ kinh nghiệm của các vụ di tản Pleiku, Đà Nẵng
cho Polgar thấy một cuộc di tản đông đảo ra khỏi Sài g̣n không phải
là chuyện dễ làm nên Polgar trở nên dè dặt theo đường lối của
Martin. Khác với một Polgar lúc nào cũng nhận định dứt khoát rơ ràng
dựa vào thực tế của ông trước đây, bây giờ Polgar hay nói đến giải
pháp liên hiệp và ngưng bắn. Ông dự tính chỉ di tản ồ ạt người Mỹ và
thân nhân khi Biên Ḥa mất và đường bộ Sài g̣n – Vũng Tàu bị cắt.
Ngày 10/4 trong một báo cáo lời lẽ trung thật Polgar kết luận:
“Tháng 2/1975 chúng ta có nhiều đường an toàn rút khỏi Việt Nam và
Nam Việt Nam c̣n nhiều ưu thế để tồn tại, nhưng chúng ta đă để cho
cơ hội vuột khỏi tầm tay (TBN: ư Polgar muốn nói sau khi cộng sản vi
phạm Hiệp định Paris đánh chiến Phước Long mà Hoa Kỳ vẫn bất động)
khuyến khích Hà Nội làm tới. Và bây giờ th́ không c̣n ǵ nữa, ngoài
sự thất bại!
Theo Polgar lúc này chỉ c̣n 4 bước: (1) di tản nhanh chóng người Mỹ
ở một mức độ sao cho không tạo ra cảm tưởng Mỹ đang trốn chạy (2)
vận động ngưng bắn qua Nga Sô và Pháp (3) ép Thiệu từ chức và thành
lập chính phủ liên hiệp để đầu hàng [TBN: thực tế có ép Thiệu từ
chức và đầu hàng nhưng không có khâu liên hiệp!] (4) thương thuyết
với Hà Nội để có th́ giờ di tản người Việt có thể bị Hà Nội trả thù
[TBN: chương tŕnh HO thực hiện điều này nhưng chỉ thực hiện được
sau khi sĩ quan quân đội VNCH và công chức cao cấp của chính quyền
miền Nam đă bị trả thù trong các trại cải tạo!]. Theo Polgar giải
pháp 4 bước này giúp rữa mặt mày cho Hoa Kỳ và giúp Hà Nội tránh
được tiếng vi phạm một hiệp định được quốc tế công nhận.
Lúc này vấn đề di tản an toàn là mối lo chung từ Washington đến Sài
g̣n. Hoa Kỳ có trách nhiệm đối với 250.000 người có quan hệ với Hoa
Kỳ chưa kể toàn bộ sĩ quan, binh sĩ và công chức các cấp của chính
quyền miền Nam Việt Nam.Tin cho biết nếu thấy người Mỹ “bỏ chạy” mà
không ngó ngàn ǵ đến người Việt một số đơn vị quân đội VNCH có thể
đơn phương lấy sáng kiến giữ người Mỹ lại làm con tin để bảo đảm sự
ra đi của họ và vợ con.
Giải pháp đưa đến một sư đoàn TQLC để yểm trợ cuộc di tản được gạt
bỏ v́ những hệ lụy không thể lường trước được.
Chương 9: T́m lối đầu hàng và di tản
Video về quân cách lễ nghi
Cách thức đeo dây
biểu chương...
Lễ nghi
quân cách - Vị trí các lá cờ và toán quốc quân kỳ
Quân phục, cấp hiệu,
huy hiệu... QLVNCH
Tiến
tŕnh h́nh thành Quốc Kỳ & Quốc Ca VN
Tim hiểu về ngày Quân Lực VNCH 19-6
Lịch sử Hướng Đạo Quân Đội Việt Nam Cộng Ḥa
và Trường Trung Học Vơ Khoa Thủ Đức
Đệ nhất Cộng Hoà - Ngày Quốc Khánh 26 tháng 10
Vài Nét Về
Quân Lực VNCH Và Sự H́nh Thành Ngày Quân Lực 19.6
Gươm lạc giữa rừng hoa
“ Triều đại “ Tổng Thống lạ lùng nhất lịch sử Hoa Kỳ
Sắc lệnh về
quần đảo Hoàng Sa
Vị Tổng Thống vĩ đại của nước Mỹ
Giờ phút cuối cùng của một thành phố – Tháng 3 - 1975
Từ chiến trường Khe Sanh đến chiến dịch Tết Mậu Thân
5 điều có thể bạn chưa biết về lá cờ Hoa Kỳ
Sự ra đời của chữ
quốc ngữ...
Nh́n lại cuộc Chiến tranh Triều Tiên 1950 – 1953
Lời phản biện tại buổi tŕnh chiếu sơ lược
phim the Việt Nam War
Không quên biến cố kinh hoàng 11 tháng 9 – 2001 !
140
chữ với mẹo nhớ Hỏi, Ngă & chính tả
Cuộc tổng khởi nghĩa cướp chính quyền ngày 19/8/1945 tại
VN
Vị Tổng Thống giữ chức vụ lâu nhất Nước Mỹ
Tổng Thống Abraham Lincoln
Video về quân cách lễ nghi
VNCH 10 ngày cuối cùng...
Bảo
vệ an toàn cho công dân Hoa Kỳ khi ở Việt Nam
Lễ Hùng
Vương
Cần bảo trọng niềm tự hào dân tộc
Luận về Tậm Lư
Chính Trị
Từ chến trường Khe Sanh đến chiến dịch Tết Mậu Thân
Cố Tổng Thống Ronald Reagan và… H.O.
Diễn tiến cuộc đảo chánh lật đổ Ông Ngô Đ́nh Diệm
Tại sao có cuộc đảo chánh lật đổ ông Ngô Đ́nh Diệm
Ai ra lệnh giết Ông Ngô Đ́nh Diệm? Tại sao?
Một tài liệu 42 năm cũ
Dựng
Lại Quốc Kỳ Việt Nam nền vàng ba sọc đỏ
Quốc Kỳ chúng ta giương cao khắp nơi
Tài liệu về Hải chiến Hoàng Sa năm 1974
Những điều nên biết về
Medicare 2016
Remember C-Rations?
Ai đă bắn nát chân Tướng Nguyễn Ngọc Loan?
Tướng lănh VNCH
Bài phỏng
vấn cố Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu
Hồi kư về Tướng Lê Văn Hưng và trận An Lộc
Sư Đoàn 23 Bộ Binh và cuộc quyết chiến Ban Mê Thuột
tháng 3, 1975
Đại Tá
Nguyễn Văn Cư
Trường Sa: Băi Cỏ Mây
Thiên Thần
Mũ Đỏ ai c̣n ai mất
Tổng Thống Trần Văn Hương những ngày cuối tháng Tư 1975
tại Sài G̣n
Chuyện của một
ngôi trường
Luận về khoa bảng
Liên Hiệp Quốc và vấn đề: Bảo vệ nhân quyền
Phiếm luận
về mộng mơ qua văn chương và triết học
Chính sách
thuế khóa
Cách viết hoa
trong tiếng Việt
Đoàn
thể Xă hội và Sinh hoạt Chính Trị
Học Viện Quốc Gia Hành
Chánh
John Paul Vann, một viên tướng CIA
Văn hóa
ảnh hưởng ngôn ngữ như thế nào?
Một vài nét về văn hóa
Việt Nam
Tiếng Việt ba miền -
Tiếng nào là ‘chuẩn’ ?
TT
Ngô Đ́nh Diệm đă từng giúp gạo cho dân Tây Tạng tỵ nạn tại Ấn Độ?
HCM đă âm mưu
bán nước từ năm 1924
Vài nét
về hoạt động của Biệt Kích Dù tại Bắc Việt
Hải
chiến Midway
Adm
Chester Nimitz
Nguồn gốc thuyết âm dương tám quẻ...
SĐ Nhảy Dù và cuộc
hành quân Lam Sơn 719
Những trận đánh đi vào quân sử
Nguyên nhân xụp
đổ VNCH 1975
Hậu Quả Của Việc Hoa Kỳ Bỏ Rơi Đông Dương
Tưởng
Niệm Vị Tướng Của Mùa Hè Đỏ Lửa
Thuyết bất biến
Chương tŕnh
chiêu hồi của VNCH
Chiến tranh
Việt Nam (1945-1975)
50 năm đọc và coi lại clip cuộc đảo chánh 1963
An Lộc anh dũng
Nguyên do chính khiến VN bất tử
Người cha đẻ
hành khúc "Lục Quân Việt Nam"...
Trận Ấp Bắc: Thực tế và
huyền thoại
Vài nét hoạt
động của Biệt Cách Dù tại Bắc Việt
Cảnh Sát Dă Chiến
VNCH
Trung
Đoàn 44 trong Mùa Hè Đỏ Lửa ở Kontum
QLVNCH - 1968-1975
Vua Duy Tân
Lịch pháp bách Việt
Đại đội 72,
TĐ7 ND mất tích trên chuyến bay định mệnh ngày 11 tháng
12 năm 1965
Nhảy Dù và
Cổ Thành Đinh Công Tráng
Nhân chứng lịch sử:
Mậu thân Huế
Trận KAMPONG
TRACH 1972
Trả lại sự thật v/v
Sư Đoàn 3BB lui binh...
Thống Tướng Lê Văn
Tỵ
Tướng Đỗ Cao Trí và
Tôi
Những ngày cuối cùng của QLVNCH
Tướng Dư Quốc Đống
Dư âm Cửa Việt
Tướng NGÔ
QUANG TRƯỞNG...
Lịch sử Cảnh Sát
Quốc Gia VNCH
Người Nhái VNCH
Mùa hè đỏ lửa 1972
Không Quân
VNCH và Chiến trường An lộc
NT Nguyễn Mạnh Tường
Tưởng niệm Quốc
Hận 30 tháng 4
Bậc thầy vĩ đại
Quân Dù tiến về
thành nội Tết Mậu Thân
Một ngày với Đô Đốc
Chung Tấn Cang
Tr/T Huế, chiến binh
anh dũng và trung thành với Tổ Quốc
Sinh Vi Tướng, Tử Vi Thần -
Trung Tướng Dương Văn Đức
Viễn thám
Hổ Cáp - Gia đ́nh 9 Kỵ Binh cuối
tháng tư 75
Cố Thiếu Tướng
Trương Quang Ân
Sống anh dũng, chết
hiên ngang
Chuyến công tác cuối
cùng
Cái chết của Cố Thiếu Tá
BĐQ TRẦN Đ̀NH TỰ
Chuyện một người
chiến binh...
Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm
Tháng 3 buồn hiu...
Người Lính Ǵà
Không Bao Giờ Chết
Thành h́nh của Quân Lực VNCH
Hăy thắp cho anh
một ngọn đèn
Những ngày cuối cùng của
Truờng Bộ Binh
Một chuyến đi toán phạt
Những NT Vơ Khoa TQLC
Tôi nh́n đồi 31 thất thủ
Ngày tàn cuộc chiến
Tiểu Đoàn 5 Dù - Trấn
thủ B́nh Long; thượng kỳ Quảng Trị
Quân trường
Những người lính bị
bỏ rơi
Tết với người lính cũ
Thái Dương - Nguyễn Văn Xanh
Phi vụ Tống Lệ Chân
Trên đỉnh Chu Pao
Trung Tá Nguyễn Văn Cư
Vài biến cố đàng
sau mặt trận Tây Nguyên 75
Trận đánh phi
trường Phụng Dực...
Sinh nhật thứ 58 - Trường
BB/TĐ
Trung Sĩ Vũ Tiến Quang
Mũ Đỏ, mũ Đen
Chân dung người Chiến Sĩ
CIA và các ông Tướng
Dựng Cờ
Bức tượng Thương Tiếc
Kẽm gai bọc thây anh
hùng
Lịch sử h́nh thành
QLVNCH
Văn tế Chiến Sĩ Trận
Vong
Người lính
VNCH trong mắt tôi (video)
Cà-fê nha, Chuẩn Úy?
Chân dung người
lính VNCH
Chiến thắng An Lộc 1972
Quảng Trị - Mùa hè đỏ lửa
Trương Văn Sương - Người tù
bất khuất
Chết trận Đồng Xoài
Ư nghĩa ngày QL 19/6
Viết cho ngày QL 19/6
Sự h́nh thành QL 19/6
Nhân ngày QL 19/6
Tâm t́nh ngày QL 19/6
Bối cảnh
chính trị quân sự trước 19/6
VNCH bị bức tử
Thủ Đức... gọi ta về
Chân dung người lính
VNCH
Sự thật về cái chết
của Tướng Lê Văn Hưng
Người lính không có số
quân
Giày Saut trong tử địa
Chuyện tháng 4 của những
chàng BK
Trung Tá CSQG Nguyễn
Văn Long
Những v́ sao thời lửa đạn
Mùa hè đỏ lửa: Phần 1,
Phần 2,
Phần 3
Lịch sử chiến tranh VN từ
1945...
Thời chinh chiến
Tiểu Đoàn 5 Dù
Tưởng niệm Tướng Trần Văn
Hai
Vài kỷ niệm với Tướng Lê Nguyên
Vỹ
Tiểu Đoàn 42 BĐQ - Cọp Ba Đầu Rằn
Địa Phương Quân và Nghĩa Quân
QLVNCH
Những người trở về
với đại gia đ́nh dân tộc
Khe Sanh trong ṿng vây
Vietnam,
Vietnam
Từ Mậu Thân 68 đến mùa hè đỏ
lửa 72...
Trận đánh Đức Huệ
Lam Sơn 207A - Khe Sanh
Trận chiến Khe Sanh
Mật trận Thượng Đức -
1974
Người cha đẻ
hành khúc "Lục Quân Việt Nam"...
Quốc Kỳ và Quốc
Ca Việt Nam
Việt Nam Quốc Dân Đảng
Vua Duy Tân
Lịch pháp bách Việt
Cái chết trong tù
CS của cựu Thủ Tướng Phan Huy Quát
Sự đáng sợ cuả nước
Mỹ
Oan hồn trên xứ Huế
Sau 42 Năm, Nh́n Lại Vụ Tết Mậu Thân
Mưa Đồng Tháp Mười
Chăn gối với kẻ thù
Ông Lộc Hộ - Anh hùng vô danh
Cải cách ruộng đất...
Giờ thứ 25
Biến động miền Trung
Người Mỹ phản bội
chúng ta
cs nằm vùng
Những ngày cuối
của TT Nguyễn Văn Thiệu ở SG
T́m hiều về h́nh Tiếc
Thương và Vá Cờ
Tháng Tư đen
Giờ phút hấp hối Thành
Phố Đà Nẵng
Ai giết đức thầy Huỳnh Phú
Sổ
H́nh ảnh VN từ 1884-1884
Thổn thức cho VN
Valentine trong di
sản Chiến Tranh
Hoàng Hậu Nam Phương
Thảm sát ở Tân Lập
Hố chôn người ...
T́nh h́nh nhân quyền
ở VN năm 2007
Người Việt xây thành Bắc
Kinh