THANH THƯƠNG HOÀNG
Mười mấy năm trời trôi qua Thắng vẫn tưởng như
mới xẩy ra ngày hôm qua. Và anh vẫn nhớ như in từng sự việc. Căn nhà
của bà già, đúng hơn là một túp lều nhỏ, bốn phía được quây bởi mấy
tấm ni lông và mái lợp bằng lá dừa khô.
Đă mười mấy năm trôi qua mà mỗi lần nhớ lại cái ngày khủng khiếp ấy
Thắng vẫn không khỏi rùng ḿnh, nổi da gà. Chẳng bao giờ anh nghĩ
c̣n sống được tới hôm nay, có lẽ do phước đức ông bà để lại. Cái
ngày khủng khiếp đó diễn ra sau ngày 30 tháng 4 năm 1975. Trong một
trận đánh ở mặt trận Long Khánh, Thắng bị thương nặng và được chuyển
về Bệnh viện Cộng Ḥa cấp cứu. Sau những ngày mê man Thắng hồi tỉnh
mới biết ḿnh bị cụt hai chân trên quá đầu gối và cánh tay phải. Và
khi gỡ băng ở mặt ra anh biết thêm ḿnh bị hư một con mắt. Viên đạn
pháo của địch đă rớt trúng hố cá nhân của Thắng làm anh bất tỉnh từ
giờ phút đó. Sau này anh được một bạn đồng đội kể lại là khi vết
thương làm độc, anh mới được chuyển tới Bệnh viện Cộng Ḥa.
Rồi ngày 30 tháng Tư ập xuống Thành phố Saigon, Thắng chỉ được biết
tin tức một cách lơ mơ. Mặc dù vết thương chưa lành vẫn c̣n băng bó
nhưng buổi chiều ngày hôm đó, Thắng c̣n nhớ như in, người ta vào
Bệnh viện xua đuổi anh và các thương bệnh binh khác phải rời khỏi
nơi này ngay để họ lấy chỗ chữa trị cho các đồng chí của họ. Thế là
tất cả thương bệnh binh Miền Nam Việt Nam dắt díu nhau rời Bệnh
viện. Thắng rời Bệnh viện, cũng như mọi người, với bộ đồ bệnh nhân
và chân tay c̣n băng bó. Một anh bạn hạ sĩ may mắn chỉ cụt một cánh
tay đă cơng Thắng ra khỏi cổng bệnh viện. Ngoài đường người người
nhớn nhác qua lại với tất cả sự hoảng hốt sợ hăi. Một người trông
thấy Thắng ngồi bệt bên lề đường, nói to:
- Không chạy mau đi c̣n định ngồi đó ăn vạ sao! Chúng nó giết chết cả lũ bây giờ.
Anh bạn thương binh cơng Thắng, đang ngồi bên cạnh thở mệt, nghe vậy vội vàng đứng lên, nói với Thắng:
- Thôi cậu ráng lết đi, tớ phải chuồn đây, hết sức rồi.
Dứt lời anh ta tất tả bước lẫn vào đám đông. C̣n lại ḿnh Thắng, anh đưa bàn tay c̣n lại che mặt khóc rưng rức. Anh không hề buồn trách người bạn bỏ đi, đó là lẽ thường t́nh của con người trước nguy cơ đe dọa.
Nhưng đây là lần đầu tiên trong đời anh cảm thấy bơ vơ trơ trọi, đơn độc tận cùng. Từ ngày ra trận mạc với bao gian nan nguy khốn anh vẫn coi thường, nhưng lần này bỗng nhiên anh thấy sợ và bật khóc. Biết về đâu bây giờ? Quê anh tận Miền Trung xa lắc. Trừ bà mẹ già ra anh không c̣n một người thân. Anh có một cô bạn gái nhưng hai người chưa hề có lời cam kết sống đời. Nhất là sau trận đại hồng thủy này chắc ǵ cô c̣n sống? Mà nếu cô c̣n sống chắc ǵ đă có cơ hội gặp lại nhau. Và nếu có may mắn gặp lại nhau chăng nữa chắc ǵ cô đă nhận ra anh và chấp thuận những rủi ro mất mát anh đang có? Thắng bây giờ mới thấm thía câu “tứ cố vô thân”. Không nhà cửa, không gia đ́nh, không người thân, nhất là không một đồng bạc trong túi, Thắng biết đi về đâu, biết làm ǵ để sống trong khi thương tật trên thân thể anh vẫn chưa lành lặn, vẫn nhức nhối vô cùng v́ sự vận động và xúc động quá mức. Thắng trong lúc suy nghĩ bi quan dẫn đến tuyệt vọng, anh thấy chỉ c̣n có con đường duy nhất giải thoát sự sống là lao ḿnh vào những xe quân sự của bộ đội cộng sản di chuyển trên đường. Tiếng động cơ rầm rầm khiến Thắng có cảm tưởng như tiếng gầm gừ của con thú dữ đang há miệng nhe nanh sắp sửa ăn thịt ḿnh. Phải chết thôi. Chết để trọn vẹn với cuộc đời người chiến sĩ bại trận: chết bởi quân thù. Nước mắt nơi con mắt độc nhất của Thắng lại tuôn ra. Tại sao ḿnh không chết luôn ngoài mặt trận để khỏi phải nhận lănh cái nhục bại trận thảm hại này? Giữa lúc Thắng cố lết cái tấm thân tàn tật ra khỏi lề đường th́ có một cánh tay níu anh lại. Một giọng nói của người đàn bà nổi lên:
- Ô hay, muốn chết hay sao mà ḅ ra ḷng đường đầy xe cộ!.
Thắng quay nh́n lại phía tiếng nói. Đó là một bà già gầy g̣, áo quần rách rưới. Thắng nói như trong mê sảng không suy nghĩ:
- Phải, tôi muốn chết.
- Đừng có tính bậy nào. Có phải thương binh quân ta không? Vừa bị chúng nó đuổi ra khỏi nhà thương Cộng ḥa à?.
Dứt lời bà già dồn tất cả sức lực kéo Thắng vào trong lề đường. Bà hỏi:
- Nhà ở đâu?. Thắng không trả lời chỉ lắc đầu.
- Thế c̣n vợ con?. Thắng vẫn lắc đầu. Bà già thở dài:
- Thế là vô gia cư rồi. Có phải v́ vậy mà anh định tự tử?. Thắng vẫn lắc đầu nhưng khóe mắt anh nước mắt lại trào ra.
- Bây giờ về nhà tôi ở tạm ít ngày chịu không?.
Không đợi Thắng “chịu không” bà già ngoắc một xích lô đạp chở hai
người đi.
Mười mấy năm trời trôi qua Thắng vẫn tưởng như mới xẩy ra ngày hôm
qua. Và anh vẫn nhớ như in từng sự việc. Căn nhà của bà già, đúng
hơn là một túp lều nhỏ, bốn phía được quây bởi mấy tấm ni lông và
mái lợp bằng lá dừa khô. Căn lều nằm trong góc sâu của một nghĩa
điạ, h́nh như một nghĩa địa bị bỏ hoang từ lâu. Mấy ngày sau Thắng
biết trong nghĩa địa này có nhiều gia đ́nh những người ăn xin. Chính
bà già ân nhân của Thắng cũng hành nghề này. Bà sáng sớm đă ra khỏi
“nhà”, tới trưa mới về đưa thức ăn cho Thắng xong lại đi. Phần ăn là
một tổng hợp pha trộn đủ thứ thuộc loại cơm thừa canh cặn như: cơm,
canh, thịt, cá, xương, rau, đậu...Đây là đồ ăn thừa của khách ở các
cửa hàng ăn uống. Lần đầu ăn Thắng thấy rờn rợn ghê ghê, nhưng rồi
quen dần anh lại thấy ngon miệng. Chính những thức ăn ‘ăn xin’ này
đă nuôi dưỡng Thắng, làm cho thương tật của anh mau chóng lành lặn,
sức khỏe mau chóng hồi phục v́ cơ thể được cung cấp đầy đủ chất bổ.
Một hôm bà già ôm về một đứa bé c̣n đỏ hỏn. Thắng ngạc nhiên. Bà già
nói:
- Má thấy nó khóc eo éo nơi thùng rác nên bồng về đây. Kiến với ruồi bu đầy ḿnh nó. Nếu má không thấy th́ chỉ vài giờ nữa thằng bé toi mạng.
Bắt đầu từ đó Thắng có bổn phận trông nom chăm
sóc đứa bé. Anh tên là Thắng bây giờ trở thành kẻ thua nên để ghi
nhớ cái năm thắng định mệnh của đất nước và của cả đời ḿnh, anh đặt
tên thằng bé là Nguyễn Thua. Nguyễn là họ của Thắng. Đương nhiên
thằng bé trở thành con nuôi của Thắng.
Ngày tháng trôi mau. Khu nghĩa địa ngày càng đông người các nơi đổ
tới định cư và biến thành một khu gia cư ồn ào náo nhiệt. Những ngôi
mộ được xây cất có mái đúc giờ trở thành tổ ấm của những cặp vợ
chồng ăn xin trẻ. Đó là những “căn nhà” của những kẻ chiếm ngụ từ
đầu. C̣n đa số “nhà” được cất trên khoảng đất chật hẹp giữa hai ngôi
mộ. Một nửa dân số trong khu gia cư này thuộc thành phần ăn xin. Số
c̣n lại th́ đi làm những công việc nặng nhọc ở các xí nghiệp thủ
công nhỏ của tư nhân hoặc quét dọn hốt rác tại các chợ, hoặc trộm
cắp cướp giật. Khi trời sắp tối người ta mới về và sự ồn ào náo
nhiệt nổi lên từ đây cho tới tận khuya. Người ta nhậu nhẹt, người ta
chửi nhau rồi đánh lộn. Thằng bé Nguyễn Thua lớn lên trong môi
trường đó. Sáu tuổi nó đă là một đứa trẻ khỏe mạnh và lanh lợi. Nó
được cho biết bà già ăn xin là bà ngoại và bố là Nguyễn Thắng, mẹ nó
bị chết v́ bệnh ngay sau khi sinh nó. Nó càng lớn càng thương yêu
“bố Thắng” và bà ngoại. Hàng ngày nó được bố Thắng dạy đọc và viết
chữ quốc ngữ.
Sau khi thân thể quen với sự tàn tật và cuộc sống mới ổn định, Thắng
cố ḍ la tin tức mẹ ḿnh nhưng vẫn biệt tăm. Anh cho rằng mẹ ḿnh
nếu không chết về bom đạn cũng bị chết đói rồi. Trong lúc cuộc sống
đang im ĺm phẳng lặng trôi th́ bà mẹ nuôi của Thắng mắc bạo bệnh
qua đời. Bà thường ao ước, mong muốn khi chết được chôn trong áo
quan. Bà có dành dụm một số tiền nhỏ không đủ trang trải việc chôn
cất. May nhờ bà con sống trong khu nghĩa địa xúm lại giúp đỡ. Xác bà
được bao bọc kín bởi những tấm ni lông và ngoài cùng bó chiếu. Phải
đợi tới tối khuya người ta mới lén lút đào phần trên của một ngôi mộ
đất rồi đặt xác bà già vào đấy vùi đất lại. Thắng và thằng Thua ngày
ngày quanh quẩn bên ngôi mộ bà già khóc lóc thảm thiết. Bà chết đi
để lại cuộc sống vất vả khốn khó cho hai bố con Thắng. Cuộc đời hai
người từ đây rẽ vào một khúc ngoặt mới: phải tự lực mưu sinh. Thắng
nhờ người đóng giúp một tấm ván khoảng mét vuông có bốn bánh xe nhỏ.
Hàng ngày thằng Thua kéo tấm ván có Thắng ngồi trên tới các ngả tư
đường đông người qua lại để hành nghề ăn xin.
&
Nhiều đêm khuya trằn trọc không ngủ được Thắng nhớ tới những ngày
tháng xưa cũ, thời gian anh sống với các bạn bè đồng ngũ. Anh nhớ
nhiều tới lăo trung sĩ trung đội phó, tuy hay hách ś sằng và nổi
nóng chửi thề với anh em nhưng rất tốt bụng. Thắng mới đầu rất ghét
lăo nhưng một lần trong trận đánh, một anh tân binh bị trọng thương,
lăo đă vác trên vai người bạn đồng ngũ trẻ này chạy phăng phăng giữa
lằn đạn địch. Khi tới chỗ an toàn th́ người lính trẻ tắt thở. Lăo
trung sĩ đă ôm thây người lính trẻ khóc nức nở như chính con lăo
chết. Rồi nhớ tới thằng Tư móm, một cây hề của trung đội, thằng này
không bao giờ biết buồn là ǵ. Hôm được tin mẹ nó chết, nó vẫn nói
năng khôi hài khi mọi người đến chia buồn với nó. Nhưng Thắng đă bất
chợt bắt gặp nó ôm mặt khóc khi tưởng không có ai gần bên. Và c̣n
biết bao bạn hữu đồng ngũ thân thiết nữa.
Bây giờ không biết bọn họ ở đâu, sống hay chết. Thắng cầu nguyện cho
họ không gặp phải những nỗi đoạn trường như ḿnh. Chiến tranh đă phá
hoại thân thể và đời sống anh, anh không oán trách và chấp nhận thân
phận kẻ thua trận phải chịu cảnh đọa đầy nhục nhă. Nhưng trong anh
vẫn c̣n lẩn quẩn một nỗi niềm, một uẩn khúc ǵ đó mà anh chưa gọi
tên nó ra được. Anh đă bị các cấp chỉ huy, các bạn đồng đội và tất
cả chiến hữu trong quân đội Việt Nam Cộng Ḥa bỏ quên? Anh phải gánh
chịu nhục nhă cho tất cả những người thua trận? Anh nghe tin tức
thấy nói những quân nhân may mắn chạy thoát khỏi bàn tay trừng trị
của kẻ thù giờ đây đang lập nghiệp nơi nước ngoài có một đời sống no
đủ, sung sướng. Và họ cũng không quên những chiến hữu trong nước. Họ
đă tổ chức lạc quyên nhiều lần gửi tiền về cứu giúp, nhất là trong
dịp Tết nhất. Nhưng riêng bản thân Thắng cho tới nay vẫn chưa nhận
được một đồng nào. Có lẽ họ tưởng anh chết hoặc không biết địa chỉ.
Ở khu đất này chỉ có địa chỉ người chết chứ làm ǵ có địa chỉ người
sống!
Cuộc đời Thắng cứ thế sống trong sự tàn phế tối tăm nhục nhă, không
một chút hy vọng, không một chút đợi chờ vào ngày mai. Đời sống ngày
càng khó khăn đến nỗi nghề ăn xin cũng phải dùng tất cả mánh lới thủ
đoạn mới đánh động được ḷng người. Nhiều buổi hai cha con Thắng xin
không đủ tiền ăn tối, phải uống nước lă cầm hơi. Thắng chịu đựng
được nhưng c̣n thằng Thua, nó đang tuổi ăn tuổi lớn. Nó nhịn đói một
bữa đă xanh mặt muốn té sỉu. Cả bầu trời u ám đen ś đang phủ xuống
cuộc sống hai cha con Nguyễn Thắng. Nhiều đêm Thắng nằm mơ thấy ḿnh
nhận được tiền bạn bè đồng ngũ từ ngoại quốc gửi về, không nhiều
nhưng cũng đủ để hai cha con Thắng sống cầm hơi một thời gian. Ít ra
th́ hai người khỏi phải hành cái nghề đốn mạt nhất xă hội này. Có
được số vốn dù là nhỏ, Thắng sẽ cho thằng Thua đi bán vé số. Nhưng
giấc mơ vẫn là giấc mơ. Sáng ra mở mắt thấy đời vẫn tối tăm mù mịt.
Một hôm Thắng bị sốt phải nằm nhà để thằng Thua đi xin ăn một ḿnh.
Tối về, vừa thấy Thắng nó đă kêu lên:
- Thua rồi Bố ơi! Cả ngày nay chẳng có ma nào bố thí một đồng!. Thắng vuốt tóc thằng Thua an ủi:
- Không sao con, ngày mai nhất định sẽ khá! Các
bạn đồng ngũ của Bố ở ngoại quốc sẽ gửi tiền về. Con sẽ thoát khỏi
cảnh ăn mày ăn xin này. Con sẽ đi bán vé số. Con sẽ có một cuộc sống
ổn định có nhân cách.
Nhưng rồi nhiều năm tháng trôi qua bố con Thắng cứ sống trong mỏi
ṃn chờ đợi, tuyệt vọng. Anh đă nhờ người viết thư cho các Báo, các
tổ chức từ thiện, các hội đoàn ái hữu binh chủng ở nước ngoài, nhất
là ở Mỹ...
&
Chiều Ba mươi Tết, Thắng nằm sốt rên rỉ. Thằng Thua “đi làm” (dân ăn
xin trong khu này gọi đi ăn xin là đi làm cho nó sang) từ sáng tới
giờ vẫn chưa thấy về. Ngoài cơn sốt lại c̣n thêm cơn đói hành hạ.
Các nhà hàng xóm lăng xăng sửa soạn Tết. Có nhà c̣n giết cả gà luộc
và mùi cơm nếp bốc ra thơm lừng. Thắng kéo chiếc mền rách che kín
mặt để khỏi phải ngửi thấy những cái mùi hấp dẫn ấy. Anh đang lo
lắng thấp thỏm chờ đợi thằng Thua về th́ có tiếng người léo nhéo:
- Đấy, đúng chỗ ấy đấy! Bác Thắng ơi có khách Việt kiều tới thăm!.
Khách Việt kiều tới thăm! Một sự việc mà Thắng mong ước, ṃn mỏi chờ đợi từng ngày bấy lâu nay! Thắng tung chăn ngồi dậy. Khách là một người đàn bà xa lạ. Thắng trố mắt nh́n.
- Ông có phải là Nguyễn Thắng trước ở binh chủng B.?. Người đàn bà hỏi, dọng nói nhỏ nhẹ lịch sự.
- Vâng, đúng là tôi.
Nh́n thân thể đại tàn phế của Thắng khách sững sờ xúc động. Bà quay mặt đi lấy khăn giấy lau vội mấy giọt nước mắt. Thấy khách lạ Việt kiều sang trọng quá bộ tới xóm nhà mả này, một số người hiếu kỳ xúm lại coi và x́ xào bàn tán.
- Ông có thể cho tôi biết số quân?.Thắng đọc ngay số quân và tên đơn vị của ḿnh. Anh đă thuộc làu từ khi nhập ngũ.
- Ông có c̣n nhớ trung sĩ La không? khách hỏi. Thắng kêu lên:
- Ô, lăo trung sĩ trung đội phó hách ś sằng, hơi một chút là la lối om ṣm! Tôi làm sao quên lăo được!. Khách cười:
- Tôi là vợ của lăo trung sĩ ấy đây!. Thắng trố mắt nh́n khách chột dạ:
- Tôi xin lỗi. Tuy ông ấy rất khó tính nhưng anh em trong trung đội đều quư mến ông ấy. Người đàn bà hạ dọng nói nhỏ cho Thắng đủ nghe:
- Hôm nay tôi đem số tiền quyên góp của anh em ở nước ngoài về tặng ông.
Hai tai Thắng ù lên và đầu óc chuếnh choáng. Anh muốn nghe người khách nhắc lại lần nữa để biết chắc là ḿnh không nghe lầm. Khách ngại ngùng đưa mắt nh́n những người đang đứng vây quanh. Thắng biết ư nói to:
- Đây là người bà con của tôi ở Mỹ về thăm tôi. Mong bà con cô bác giải tán để chúng tôi được tự nhiên chuyện tṛ.
Khi mọi người bỏ đi hết, khách lạ mở bóp lấy mấy tờ giấy bạc đô la trao cho Thắng. Hai tay Thắng run lên khi nhận tiền.
- Có thư của các bạn ông gửi ông đây. Chẳng bao giờ họ quên ông đâu, chỉ v́ không có địa chỉ của ông nên sự cứu trợ hôm nay mới tới. Mong ông đừng buồn phiền oán trách là anh em họ vui rồi. Thôi giờ tôi xin phép. Ít ngày nữa tôi sẽ trở lại thăm ông và nhận thư ông gửi cho bạn bè, nhất là cho ông trung sĩ hách ś sằng thường nhắc tới ông luôn.
Khách vừa đi khỏi th́ thằng Thua về. Mặt nó dài ra méo sệch:
- Vẫn thua to Bố ơi. Thiên hạ mải lo sắm Tết quên chuyện bố thí. Thế là Tết này bố con ḿnh đành....
Thằng Thua chưa nói hết câu Thắng đă cất tiếng cười lớn - tiếng cười mà thằng Thua mới nghe thấy lần đầu ở Bố ḿnh.
- Bố con ḿnh phen này đổi đời rồi con ạ. Con nghe xem có phải gió mùa Xuân đang tới không?.
Trong lúc thằng Thua c̣n ngơ ngác không hiểu Bố nó nói ǵ th́ Thắng đưa cánh tay độc nhất c̣n lại ôm nó vào ḷng gh́ chặt và nói tiếp qua hai hàng nước mắt rưng rưng:
- Gió mùa Xuân bên kia bờ đại dương đă thổi tới
nhà bố con ḿnh mang theo t́nh người, t́nh đồng ngũ đầy ắp. Nhất
định ngày mai Mùng Một Tết sẽ là ngày mở đầu cho những tháng năm tốt
đẹp. Thế mà bao năm qua Bố cứ tưởng….
THANH THƯƠNG HOÀNG
Bài vở cũ 2015
Bài vở cũ 2014
Bài vở cũ 2013
Bài vở cũ 2012
Hồi ức -
Một thời chinh chiến
No Easy Day - Ngày Vất Vả
Giấc mộng kinh hoàng
Hồi Kư của
vợ người tù “cải tạo”
Viễn thám
Trong bóng hoàng
hôn
Tâm sự cùng
Nữ Sĩ Dư Thị Diễm Buồn
Phản bội Đồng Minh
hay thay đổi chiến lược chống CS
Cái áo Jacket Không Quân
Ánh sáng cuối
đường hầm
Sức mạnh của đồng
tiền
Di chúc tuyệt mệnh
Rồi tôi sẽ hạnh phúc
Anh không chết đâu anh
V́ sao tôi là Nữ Quân Nhân?
Nồi chè của Ông Tướng
Người cha trăm tuổi
Hai ngày gác ở Nghĩa Trang Quân Đội
Dự
lễ Phật Đản
Từ mặt đường dậy sóng ...
Viết cho một người lính
Mặt trận Tân Cảnh, Kontum 1972
Nghĩa Quân
Chia sẻ với các em
của chị