Mai Thy
Tác giả lần đầu góp bài cho Viết Về Nước Mỹ. Theo một tài liệu
kèm theo, cô chuyên tu học về Kim Cang Thừa của Tây Tạng, hiện là
Vice-president của Viet Nalanda Foundation & Treasurer of Tara
without Borders. Cô cũng là sáng lập viên Vairotsana Foundation cùng
với Đạo sư Bhakha Tulku Rinpoche. Công việc hàng ngày của Mai Thy là
Counselor for Peek Funeral Home, cùng làm việc thiện nguyện cho The
Hospice Touch.
Khoảng thời gian c̣n ở trong dăy apartment cuối đường Peacock, gần
Chùa Liên Hoa, mỗi sáng mẹ tôi phải dẫn Thụy Vi – con gái lớn của
tôi đến trường. Ngôi trường tiểu học nằm đối diện với khu chung cư
này, nhưng khuất ở phía sau, nên phải băng qua khoảng sân rộng mới
đến được lớp. Trong số những người đồng hương cùng dắt trẻ con đến
trường, mẹ tôi có dịp làm quen với chú Vĩnh và cô An, lúc đó vừa đến
định cư tại Mỹ khoảng một tuần.
Cô An là một người rất dễ mến, thoạt nh́n tôi đă có cảm t́nh ngay.
Cô đặc biệt có đôi mắt to với hàng mi dài, cùng với đôi chân mày
cong thật đậm mà tôi không sao quên cho được. Giọng nói của cô th́
thật dịu dàng và nữ tính. Cô thường gọi mẹ tôi bằng tên thật nũng
nịu, cứ “Mai ơi” rồi “Mai à” suốt cả ngày. Phần mẹ tôi th́ thương cô
chú như em út trong gia đ́nh. Tuy mới quen, nhưng t́nh thân thiết,
đậm đà, rất chân thật, không khách sáo, bề ngoài.
Khi ấy, Thảo My, con gái nhỏ của tôi chỉ mới vài tháng tuổi cho nên
đôi khi đến giờ chị nó phải đi học, th́ con bé lại lăn quay ra ngủ,
nên cô An đă “lănh phần” trong việc đưa đón bé Vi đi học. Duy Hân,
con trai nhỏ của cô An học cùng lớp với bé Vi, nên cũng không có ǵ
bất tiện cho lắm.
Có hôm, cô đưa con bé về trễ hơn cả 15 phút, mẹ tôi lo lắng lắm. Hỏi
ra th́ biết cô bé vừa đi, vừa nhảy chân sáo, thỉnh thoảng lại dừng ở
dọc đường để nhặt một cành khuynh diệp hay vài lá phong rơi. Có khi
cô bé cho cả hai bàn tay nhỏ xíu vào cái thác nước nhỏ làm cảnh
trước văn pḥng. Mẹ tôi mắng con bé là đă làm mất nhiều th́ giờ của
cô chú, nhưng chú đă trả lời làm cho tôi vô cùng cảm động. Chú bảo
rằng chú có thể hối thúc hoặc la rầy để con bé sợ mà đi nhanh về
nhà. Nhưng chú nghĩ bụng, nó suốt ngày bị nhốt ở trên lầu, không
được chạy nhảy thoải mái như những đứa bé cùng tuổi, nên chú thương.
Lời nói của chú thật giản dị, nhưng chứa đựng cả một tấm ḷng từ ái.
Khi ấy, tôi thuê căn pḥng ở tầng trên, dưới nhà th́ đă có một gia
đ́nh Việt Nam khác ở. Mỗi lần con bé lỡ làm tiếng động mạnh, nó bị
tôi la om ṣm. Không có hôm nào mà tôi quên không nhắc cô nhỏ làm
cái ǵ cũng phải nhẹ tay, không khéo lại làm phiền người hang xóm ở
dưới. Chồng tôi bật cười và ngạo rằng ông thầy chấm tử vi cho tôi
quả thật tài t́nh. Đúng như lời ông tiên đoán “số tôi giàu sang, ở
toàn nhà cao, cửa rộng”. Cửa có rộng hay không th́ tôi không biết,
nhưng nhà quả có “cao” thật v́ tất cả pḥng ngủ đều ở tít trên lầu
ba. Mỗi chiều ra đứng nơi lan can, tôi có thể ngắm nh́n các chú chim
đùa giỡn trên những ngọn cây làm bóng mát trong cư xá và mỗi tối,
tôi c̣n thấy cả pháo bông rực rỡ từ Disneyland.
Cô chú không ở cùng cư xá với chúng tôi, mà ở dăy nhà phía sau, phải
đi ṿng ṿng qua các ngơ hẹp mới đến nơi. Bổng có một hôm, mẹ tôi
phát hiện rằng nếu đứng nơi cửa sổ trong pḥng ngủ của mẹ, có thể
nh́n thấy cô An đang nấu ăn hay rửa chén trong nhà bếp. Kể từ hôm
ấy, mẹ tôi và cô chú “nh́n” nhau qua khung cửa hẹp này. Ngày nào cô
cũng sang đưa đón bé Vi đi học và lên tṛ chuyện với mẹ tôi một lúc
mới về. Vậy mà lắm khi chiều đi làm về, tôi c̣n thấy hoặc là mẹ tôi
gọi phone cho cô hay ngược lại. Tôi tự hỏi không biết mẹ và cô An có
chuyện ǵ mà nói nhiều đến thế, nhưng tôi biết chắc một điều là cô
rất thương mẹ tôi.
Cô An là người Phan Thiết nên tài nấu ăn, đặc biệt là kho cá của cô
th́ khỏi phải nói. Không những ăn đă ngon mà nước cá kho màu vàng
ngậy, trông thật là hấp dẫn. Thỉnh thoảng, cô mang cho tôi một nồi
cá ngừ kho riềng và ớt sừng , ăn với bún. Gặp những ngày mưa to, gió
lớn, vừa lùa bún, vừa hít hà… ôi chu choa là ngon. Cô hôm cô chỉ
luộc thịt vịt, ăn với xôi nếp trắng và nước mắm gừng, vậy mà cũng
thấy ngon tuyệt cú mèo. Cô c̣n biết làm cả bánh sinh nhật với những
cánh hồng bắt bằng kem, thật khéo léo.
Độ ít tháng sau, một hôm cô An rụt rè cho mẹ tôi biết có lẽ cô bị
ung thư như lời tiên đoán của bác sĩ. Mẹ tôi an ủi cô hết lời. Khi
ấy, cha của tôi cũng vừa nhuốm bệnh và chỉ vỏn vẹn bốn tháng sau,
người qua đời. Buổi sáng khi cả gia đ́nh vừa từ nhà thương thất thểu
đi về, mẹ tôi nhận được tờ giấy ly dị. Cô An ngược lại đă thăm hỏi,
chia sẽ với mẹ tôi trong khoảng thời gian đau khổ đến tột độ này.
Sau đó ít lâu, gia đ́nh tôi dọn đi nơi khác, nhưng chúng tôi vẫn giữ
liên lạc với cô chú và t́nh cảm hai bên th́ vẫn nguyên vẹn như ngày
nào.
Cô An trải qua một cuộc giải phẫu cho nên sức khỏe của cô có vẻ kém
hơn xưa, nhưng cô vẫn sinh hoạt và đi lại b́nh thường. Thỉnh thoảng
cô chú đến chở mẹ đi ăn ḿ Quảng và cô đă không quên mang cả nồi cá
ngừ kho riềng hoặc kho thơm cho tôi.
Sau vườn nhà tôi có khoảng sân với cây cối um tùm, có hồ cá Koi và
ngôi trà thất hệt như cảnh trong “Trà đạo” của thiền sư Suzuki (chỉ
khác một điều là trước cửa, chỗ đi vào trà thất không có phiến đá
lơm để rữa tay). Mỗi lần cô đến là tôi có dịp pha trà trong cái ấm
bằng đất đặc biệt của Nhật gọi là Kyusu. Hai cô cháu nhâm nhi ly trà
nóng, ngồi nh́n ra khoảng sân nắng, gió hiu hiu.… Cô bảo ước ǵ có
đêm trăng rằm được ngồi ăn bánh, uống trà và ngắm trăng trong khu
vườn này nhỉ. Tôi nghĩ thầm, ước mơ của cô sao mà giản dị, dễ thương
quá, lại trong tầm tay với, thế nhưng chúng tôi đă chẳng bao giờ
thực hiện được. Đời sống cơm áo quá cực nhọc ở cái xứ văn minh này,
đă phần nào chi phối làm mất cái lăng mạn, t́nh tứ của con người.
Chỉ chừng hai năm sau đó, cô An lại trở bệnh nặng. Lần này, khi thăm
cô từ nhà thương trở về, mẹ tôi buồn buồn bảo chắc cô khó bề qua
khỏi. Hôm ấy, tôi chải lại mái tóc cho cô. Nh́n cô đau đớn mà tôi
không biết phải làm ǵ để chia sẽ, cho nên tôi chỉ thầm cầu nguyện.
Cô nói huyên thuyên với mẹ rằng, cô chỉ bị đau lưng thôi, nhưng
không hiểu tại sao cô không tài nào ngồi dậy nổi. Nếu được đi đứng
b́nh thường, th́ cô sẽ khỏi bệnh ngay. Tôi c̣n nhớ cô bảo rằng “Nằm
trong nhà thương này buồn quá, chỉ trông có “Mai” vô thăm thôi”. Mẹ
tôi cảm động, vỗ về cô như trẻ thơ.
Buổi chiều chủ nhật, vừa đi chợ về tôi nhận được lời nhắn của cô
Mạnh, người hàng xóm của tôi, cũng là người trong hội Thánh với cô
An, báo tin cô An đang hấp hối và muốn gặp những người thân lần
cuối. Chúng tôi vội vă đi vào bệnh viện ngay với cô Mạnh. Không phải
đây là lần đầu tiên tôi vào thăm cô An, nhưng thật t́nh tôi không
nhớ đường đi. Nếu không thả hồn lên những hàng cây dọc bên đường th́
tôi cũng dúi mũi vô một quyển sách nào đó, chỉ khi nào xe đậu vào
trong parking của bệnh viện th́ tôi mới ngẩng đầu lên.
Nói cho đúng th́ đây không phải là bệnh viện mà chỉ là ngôi “Nursing
home” với trần nhà thấp. Tôi lại phải áp dụng bài “Hít & thở” thiền
đơn giản của Thầy Nhất Hạnh mới có thể giữ được b́nh tĩnh. Bệnh nhân
ở đây đa số là những người lớn tuổi, không có thân nhân chăm sóc.
Người th́ mất hết đôi chân, người chỉ c̣n một cánh tay, có người th́
mù hết đôi mắt. Khi băng qua hành lang ngạt mùi nhà thương, thỉnh
thoảng tôi lại nghe tiếng rên la, rồi khóc lóc, kể lể từ các pḥng
vọng ra: “Vợ ơi, đừng bỏ tui, vợ ơi!” Tôi nói với mẹ rằng, có dịp
ḿnh cũng nên vào đây để tập quán chiếu sự vô thường của cuộc đời,
để có thể dẹp bớt ḷng ngă mạn, tham ái và si mê. Mẹ tôi gật đầu, ra
vẻ đồng ư.
Khi chúng tôi đến, cô An c̣n rất tỉnh táo. Cô nhận ra mẹ và tôi
ngay. Cô c̣n hỏi:
- Cưng c̣n bị thai hành không? Thôi nhe, có hai đứa con gái rồi, lần
này phải sanh con trai đó!
Chuyện có con trai hay con gái, thật ra không quan trọng lắm đối với
chúng tôi. Bởi đă thấm nhuần lư nhân duyên của nhà Phật, tôi nghĩ
đứa bé này từ nhiều đời, nhiều kiếp đă là quyến thuộc của chúng tôi
nên bây giờ mới luân hồi, đầu thai vào trong nhà của tôi. Nếu như em
bé sanh ra được khỏe mạnh th́ tôi đă măn nguyện lắm rồi, không c̣n
mơ ước ǵ hơn nữa.
Lại có người mách với tôi rằng trong Kinh Pháp Hoa, phẩm Phổ Môn có
đoạn niệm danh hiệu Đức Quán Thế Âm Bồ Tát th́ sẽ được sanh con theo
ư muốn, bởi v́ ngay đến danh hiệu của Ngài là “Quán sát âm thanh của
thế gian để tầm thinh, cứu khổ”. Tôi suưt bật cười thành tiếng. Đức
Phật đă từng nhắc nhở chúng ta “y kinh giải nghĩa, tam thế Phật oan”
có nghĩa là nếu cứ đọc sao, hiểu vậy th́ thật là oan cho ba đời chư
Phật. Kinh điền đại thừa vốn thâm sâu, vi diệu. Người đọc tụng cần
t́m hiểu cái nghĩa bóng, ẩn tàng bên trong. Đọc kinh cầu lư, họa
chăng mới hiểu được phần nào lời chư Phật dạy. Cầu con trai hay con
gái theo thiển ư của tôi có nghĩa là cầu cho có đủ bản lỉnh, tinh
thần dủng mănh, ư chí kiên cường của người nam để chống lại ma vương
phiền năo và tam độc tham, sân, si. Lại có được sự nhẫn nhục, chịu
đựng, ḷng trung kiên trước mọi thử thách trên con đường đạt đến
gíac ngộ giải thoát của người nữ. Nhưng hiểu cho cùng, người Phật tử
chân chính chẳng bao giờ cầu xin điều ǵ cho riêng ḿnh cả. Nếu như
có tạo được chút ít công đức cũng đem hồi hướng cho chúng sanh trong
khắp cơi tam thiên, đại thiên thế giới. Đạo Phật quả rất cao siêu,
vi diệu và người Phật tử thực hành theo đúng lời dạy của Đức Phật
không phải chỉ “tu nhân, tích đức” như một số người vẫn quan niệm.
Tôi đang suy nghĩ miên man, bổng giật thót người v́ những cơn co
giật của cô An mỗi lúc một mạnh. Tôi nghe nói rằng bộ óc của cô đang
chết dần, chết ṃn cho nên không thể điều khiển các cơ quan một cách
b́nh thường được nữa. Bàn chân trái của cô th́ lạnh ngắt, đă chết
cứng từ lúc chiều. Mặt của cô th́ xanh xao, tái nhợt. Hai g̣ má nhô
cao, nhưng đôi mắt sáng với hàng mi đen mượt vẫn c̣n linh hoạt lắm.
Cô nắm tay cô Mạnh, khi ấy đang đứng cạnh giường trăn trối:
“Chị Mạnh ơi, em sắp chết rồi … nhưng chị đừng cho anh Vĩnh biết ….”
Những người hiện diện trong pḥng đều không cầm được nước mắt. Cô
thường tâm sự với mẹ rằng chứng bệnh ung thư thật là quái ác, nó
hành hạ cô đau đớn đến tận xương tủy, nhưng mỗi chiều khi chú Vĩnh
đi làm về th́ cô cắn răng chịu đựng mà không rên la hay than khóc.
Cô không muốn chú phải quá lo lắng v́ cô. Từ lúc cô ngă bệnh, một
ḿnh chú vừa săn sóc cô, vừa lo cơm nước, lo việc học hành, bài vở
cho ba đứa con trai nhỏ. Đúng là lúc b́nh thường ai cũng tất bật, bù
đầu, bù cổ lo việc cơm áo, nên lắm khi chúng ta không c̣n để ư đến
sự hiện diện của nhau. Nhưng khi có chuyện không may xăy đến, chúng
ta mới cảm nghiệm được t́nh nghĩa vợ chồng thật là thiêng liêng và
cao quư.
Cô bắt đầu lên cơn mê sảng. Có lúc cô la lên là có một đứa bé nào đó
đang đi t́m mẹ của nó, chú Vĩnh làm ơn chỉ giúp dùm cháu. Khi cô bảo
thèm ăn cháo đậu, bún ḅ hay ḿ Quảng… rồi lại ngâm thơ, ḥ Huế, ca
hát vang lừng. Các cô chú trong hội Thánh cùng nhau hiệp dâng những
bài Thánh ca và đọc kinh cầu nguyện cho cô, rồi mọi người cũng lần
lượt ra về. Tối hôm ấy, tôi trở vào thăm cô An một lần nữa với mợ và
chị của tôi. Cô vẫn lúc mê, lúc tỉnh. Tôi định nói với cô rằng cô
phải ráng khỏe lại v́ tôi thèm món cá ngừ kho riềng của cô, nhưng
nghĩ bụng sợ cô mắc phải lời hứa nên thôi.
Ít hôm sau, cô qua đời. Cô ra đi thật thanh thản, nhẹ nhàng trong
tiếng cầu kinh của thân bằng, quyến thuộc, với những nghi thức tôn
giáo đặc biệt được cử hành bởi vị mục sư.
Một buổi tối mùa đông, trời lành lạnh, trước hôm đưa linh cữu cô An
ra nhà quàng để mọi người cùng viếng xác lần cuối, chú Vĩnh ghé nhà
tôi. Gương mặt chú đượm đầy vẻ đau khổ, chịu đựng với cái cảnh côi
cút “gà trống nuôi con”. Mẹ tôi thừa dịp đă mở cho chú nghe bộ tape
được đọc ra từ tác phẩm “Trở về từ cỏi sáng” mà chú Nguyên Phong đă
diễn dịch. Đây chỉ là trích đoạn trong tác phẩm “To those who mourn”
của giám mục Leadbeater, một nhà thần học rất nổi tiếng của thế kỷ
20, nói về đời sống bên kia cửa tử, sau khi từ giă cỏi đời. Thật
chẳng có ǵ để gọi là hoang đường, huyền bí hay dị đoan cả, bởi v́
những sự việc xăy ra trong sách đă được các nhà khoa học chứng minh.
Tôi thiết nghĩ, giả sử như chúng ta định đi du lịch ở một nơi nào
đó, chúng ta phải chuẩn bị hành lư, rồi mua vé máy bay. Sau đó,
chúng ta lại t́m hiểu thêm về hoàn cảnh địa lư, di tích lịch sử, hay
danh lam, thắng cảnh của nơi đó th́ tốt hơn là không lo toan ǵ hết,
chỉ đùng một cái th́ đi. Đó chỉ là đi ngao du sơn thủy, chứ c̣n cái
chết th́ không ai thoát khỏi, cho dù đó là một người trí thức, giàu
sang hay một kẻ dốt nát, hạ tiện, ai cũng phải một lần đối mặt với
nó.
Chỉ trong ṿng hai năm, đầu tôi hai lần chít khăn tang, lần đầu của
nội và kế đến là của cha. Như trong tác phẩm “Truyện Kiều”, Nguyễn
Du đă thốt lên rằng: “Đoạn trường ai có qua cầu mới hay!”, hoặc như
thời nay nhạc sĩ Vũ Thành An từng than thở: “Có một lần mất mát, mới
thương người đơn độc, có oằn ḿnh đớn đau, mới hiểu được t́nh yêu”,
tôi bổng nhiên thương cảm với những gia đ́nh có tang chế. Họ thật sự
cần lời an ủi, hỏi han và những người quá văng, thần thức của họ vô
cùng hoang mang, xáo động nên rất cần được khai thị hay những lời
cầu nguyện để được trấn an. Tác phẩm “Trở về từ cỏi sáng” đă được
truyền tay như thần dược có công năng làm xoa dịu trước cảnh sinh
ly, tử biệt. Đây cũng chính là tinh thần “Vô úy thí” trong nhà Phật
mà tôi đă học được, rồi mang ra sử dụng.
Đám tang của cô An đă được tổ chức thật long trọng và đầm ấm trong
t́nh thương yêu của mọi người. Vị mục sư khả kính trong thời gian
ngắn ngủi đă quyên được trên $4,000. Riêng mẹ cũng vận động với hội
Cựu nữ sinh Gia Long được gần 2,000 Mỹ kim. Tôi không muốn nói đến
vấn đề tiền bạc ở đây, mà chỉ muốn đề cao tinh thần tương thân,
tương trợ của mọi người trước hoàn cảnh khó khăn của gia đ́nh cô An.
Các cô trong Hội Gia Long chẳng mấy ai biết đến cô An, v́ không học
cùng khóa, mặc dù khi c̣n cắp sách đến trường cô đă từng hoạt động
tích cực trong ban báo chí với cái tên thật dể mến: Dương Thiên An.
Tôi cũng xúc động không ít trước sự lo lắng tận t́nh của vợ chồng
chú Thư, người anh bà con của chú Vĩnh. Đó là những tấm ḷng từ ái
t́m thấy được ở những người có niềm tin nơi tôn giáo.
Cả tuần măi vùi đầu trong công sở, tôi định bụng ngày chủ nhật sẽ
ngủ bù. Đang cuộn ḿnh trong chăn ấm, tôi bị đánh thức bởi tiếng hát
phát ra từ dàn máy Karaoke bên nhà hàng xóm: “Một mai xa nhau, xin
nhớ cho nhau nụ cười, cho cuộc t́nh người, hẹn ḥ nhau đến kiếp mai
…” Không biết tôi đă nghe bài hát này đến mấy trăm lần rồi, bởi tôi
có cái thói quen kỳ cục là khi thích một bài hát nào đó, tôi nghe đi
nghe lại cả tháng trời mới thôi. Có hôm đi làm chung xe với tôi, chị
của tôi đă phải ôm đầu và bịt tai lại v́ hết chịu nổi. Vậy mà lần
này khi nghe lại bài hát đó, tôi thấy thật thấm thía và nước mắt
chảy dài.
Tôi bổng nhớ đến cô An, nhớ đến những cơn đau đớn đến quằn ḿnh của
cô trên giường bệnh với những cơn co giật không làm chủ được ḿnh.
Những cảnh tượng đó đâu khác ǵ những tội nhân đang chịu những h́nh
phạt trong Ngục Vô Gián. Bây giờ, cô đang đi trên đường thênh thang,
ung dung tự tại, hoặc cô đă về bên chân Chúa, được sống vĩnh viễn
ngàn đời trên Thiên quốc như lời vị mục sư đă giảng trong Thánh Lễ
tiễn đưa, th́ thử hỏi tôi có lư do ǵ mà lại đau buồn. Tôi tự khiển
trách ḿnh đă quá ích kỷ, chỉ nghĩ đến những mất mát của riêng tôi.
Cuộc đời chúng ta, nghĩ cho cùng, có giận dữ, sân hận ra vào cửa lợi
danh, hay bon chen một đời với cơm áo, th́ cuối cùng cũng nằm yên
trong bốn tấm ván dưới mấy tầng huyệt lạnh. Đời sống của chúng ta
quả thật ngắn ngủi, thấy đó, mất đó chẳng khác nào giấc chiêm bao.
Tôi thầm nguyện mỗi người chúng ta sẽ biết sống một đời sống tỉnh
thức, biết thương yêu và đùm bọc lẫn nhau trong t́nh thân ái, để một
mai có xuôi tay ĺa đời, chúng ta chẳng mang theo trong ḷng một
chút giận hờn hay nuối tiếc nào cả.
Mai Thy
Bài vở cũ 2015
Bài vở cũ 2014
Bài vở cũ 2013
Bài vở cũ 2012
Hồi ức -
Một thời chinh chiến
No Easy Day - Ngày Vất Vả
Giấc mộng kinh hoàng
Hồi Kư của
vợ người tù “cải tạo”
Viễn thám
Trong bóng hoàng
hôn
Tâm sự cùng
Nữ Sĩ Dư Thị Diễm Buồn
Phản bội Đồng Minh
hay thay đổi chiến lược chống CS
Cái áo Jacket Không Quân
Ánh sáng cuối
đường hầm
Sức mạnh của đồng
tiền
Di chúc tuyệt mệnh
Rồi tôi sẽ hạnh phúc
Anh không chết đâu anh
V́ sao tôi là Nữ Quân Nhân?
Nồi chè của Ông Tướng
Người cha trăm tuổi
Hai ngày gác ở Nghĩa Trang Quân Đội
Dự
lễ Phật Đản
Từ mặt đường dậy sóng ...
Viết cho một người lính
Mặt trận Tân Cảnh, Kontum 1972
Nghĩa Quân
Chia sẻ với các em
của chị