Trần Thị Đông Phương
Sáu năm dài thật dài, ngày này qua tháng khác, tôi mong ngóng tin
tức của chồng, biệt mù, không một ai trong tất cả những người đàn bà
có chồng đang ở trại tập trung cải tạo, biết chồng ḿnh sống ra sao,
khỏe, yếu như thế nào - mù tịt. Họa hoằn, tôi mới nhận được một mảnh
giấy, với vài ḍng như công thức định sẵn. Bao giờ cũng là....anh
học tập tốt..... lao động tốt....Em yên tâm, cách mạng rồi sẽ khoan
hồng cho anh về với gia đ́nh và trở thành người công dân tốt....mỉa
mai và trơ trẽn, tôi nhận thấy như vậy - Tôi đang giữ trong túi 4
miếng giấy - Cũng chỉ có bấy nhiêu chữ.
Tôi thu xếp hàng, đem gởi nhà người quen, để về sớm hơn thường lệ.
Trong nỗi khốn cùng, tôi cũng gặp được điều may - Chị Liệu, vợ anh
Lượng, họ là bạn của gia đ́nh tôi - Anh chị Lượng trước 30-4-75, có
tiệm buôn bán xe gắn máy, xe đạp và phụ tùng, thuộc loại lớn ở Ngă
Bảy, ngay đầu đường Minh Mạng - Từ lúc 9 giờ sáng ngày 30-4-75, Anh
Lượng cũng là quân nhân, chạy ra bến Bạch Đằng và biệt tích đến bây
giờ -Thoát hay chết chưa ai biết -Chị Liệu là bạn học của tôi, ở lại
với 6 đứa con, tiếp tục bán đồ xe đạp, chỉ là đồ xe đạp thôi, v́ nhà
cửa kho hàng bị tịch thu - Liệu thương t́nh đă gọi tôi lên chỗ chị
ta, nhường lại cho tôi một số phụ tùng để bán lẻ nơi lề đường - Hai
chị em mỗi sáng trải chiếc poncho của chồng để lại, bầy lên đó những
thứ phụ tùng xe đạp - Trời cũng c̣n thương kẻ khốn cùng, nên những
chú Bắc kỳ vào Sàig̣n vẫn thích t́m mua, nhờ vậy mẹ con tôi vẫn c̣n
được ngày hai bữa cơm ăn.
Tôi về sớm v́ con gái lên chỗ tôi bán hàng cho hay: “Mẹ! có thư của
Bố, kèm theo phiếu thăm nuôi, Bố dặn cách xin giấy đi thăm, mẹ về
coi th́ mới biết được”- Sáu năm xa cách, tuy chẳng hề được nh́n mặt
một giây, nhưng dù vài chữ tôi vẫn thấy ấm ḷng, nh́n nét chữ của
anh, tôi h́nh dung ra khuôn mặt yêu dấu của chồng, nhất là nghe
thằng con út đọc thư oang oang, tôi cũng vui được đôi chút và cầu
nguyện xin ơn trên che chở cho chồng, cho đồng đội của anh sống sót
trở về - Lần này th́ đúng là thư thật v́ được viết dài hơn một trang
giấy - Tuy không được kể lể tâm t́nh, thương nhớ, khoẻ, yếu - Bù
lại, anh hướng dẫn tôi phải làm những ǵ để được chấp thuận cho đi
thăm.
Việc đầu tiên là tôi phải mang thư, giấy thăm nuôi của trại cải tạo
gởi về, kèm theo hộ khẩu, đến phường, nơi cư ngụ để được xác nhận là
tất cả những thứ mang theo đó là đúng - T́nh trạng cư trú của gia
đ́nh đúng, là vợ chính thức của anh ấy. Phường chứng thực xong, viết
cho mấy chữ giới thiệu lên Quận, để chính thức cấp giấy đi đường,
cho phép đến trại cải tạo thăm chồng đang “học tập cải tạo”. Lên tới
Quận, lại thêm một lần may mắn, trong lúc ngồi chờ duyệt xét giấy
tờ, tôi gặp được các chị cũng xin giấy đi thăm nuôi chồng, hỏi ra
th́ được biết, các chị ấy là vợ anh Tâm (KQ), vợ anh B́nh (BĐQ), chị
Đỗ văn Nhĩ (SĐ.18BB) và cô Tuyết, đi thăm hai người anh ruột, anh Lê
Hoàng Nghi, cùng trại Lam Sơn, Thanh Hoá. Sau đó Tuyết lại c̣n đi
tiếp ra trại Ba Sao thăm anh hai là Tướng Lê Minh Đảo, chưa lên
đường, chúng tôi đă thấy mối cảm thương dành cho Tuyết, lặn lội, cơ
cực, đi thăm hai người anh đang trong tù cộng sản, khoảng vài phút
làm quen, cùng cảnh ngộ, nên chúng tôi thân nhau nhanh chóng và hẹn
nhau mua vé xe lửa, để được đi cùng chuyến và cùng toa xe, để chuyện
tṛ hàn huyên, hy vọng quên vất vả dọc đường.
Có giấy phép cho đi Thanh Hoá thăm nuôi chồng rồi, tôi bắt đầu lo
tiền để mua sắm thức ăn, chẳng c̣n ǵ ngoài mấy lon gạo, vài kư
khoai ḿ hợp tác xă bán theo hộ khẩu - Vật dụng th́ c̣n cái tủ lạnh,
biết bán nó cho ai bây giờ? Nh́n quanh, tôi đang trơ trọi một ḿnh,
gia đ́nh chồng th́ chưa liên lạc được, suy nghĩ đến đau cả óc, cuối
cùng tôi phải cầu cứu mẹ:
- Mợ ơi! tuần sau con đi thăm chồng ở Thanh Hoá, con chỉ c̣n đúng 30
$ và mấy lon gạo, phải làm ǵ bây giờ hở mợ! - Mẹ tôi im lặng, suy
nghĩ giây lát rồi nói:
- Con xem có c̣n cái ǵ bán được th́ bán đi - Mợ sẽ nói các em mày
nó phụ mỗi đứa một chút. Cố gắng đi con ạ! - Bố tôi nghe được, ông
thở dài, quyết định thật nhanh:
- Đừng lo, Cậu c̣n cái máy chụp h́nh Canon, bây giờ cũng chẳng cần
đến nữa, cậu cho con, đem lên nhờ cô Liệu quen biết nhiều bán giúp,
lấy tiền mà thăm nó.
Tủi thân thế đấy! lấy chồng làm quan, bao nhiêu năm, giờ đây lại vẫn
phải dựa trong ṿng tay cha mẹ để nương nhờ. Bán chiếc máy ảnh, tôi
bán luôn chiếc nhẫn cưới một chỉ vàng đang đeo trên tay. Tạm đủ để
mua vé xe lửa và ít đồ khô, theo sự ấn định cho phép của “cách mạng”
- Các em tôi được mẹ tôi hô hào, đă xúm nhau mỗi đứa cho ít đồ ăn
khô và chút tiền. Tôi tưởng tượng thật nhiều về chuyến đi t́m chồng
lần đầu, bao nhiêu ngày đêm ṃn mỏi nhớ thương, lo âu và cả hận thù,
oán ghét kẻ đă giam cầm chồng tôi - Tôi suy đoán, gặp nhau chắc anh
mừng lắm - Tôi sẽ được sờ lên mặt, cầm tay chồng, dù chỉ chốc lát
cũng đă cho tôi nhiều an ủi và yên tâm tần tảo nuôi con chờ ngày anh
về - Đă sáu năm, cả hai chúng tôi đang bắt đầu vào tuổi già - Chúng
tôi cùng ngoài bốn mươi.
Đúng 5 giờ sáng Chủ nhật, tôi và thằng con thứ ba, sau hai chị nó,
mang đồ đạc lên ga xe lửa, thật ra đồ thăm cũng chỉ có trong hai cái
giỏ đệm (bao bị cói) và một túi nhỏ đựng vật dụng riêng của hai mẹ
con, cháu đeo sau lưng - Tới ga, tôi gặp đủ những chị đă gặp ở quận
hôm đi xin giấy, ngoài ra c̣n có các chị đi thăm chồng, nhưng khác
trại như Thanh Cẩm, Thanh Lâm, Kỳ Anh (Nghệ Tĩnh) v..v..
Có lẽ đây là lần đầu, nên số người đi ra Bắc t́m thăm chồng khá
đông. Chúng tôi không đủ tiền mua vé tàu suốt, nghĩa là chạy thẳng
từ Sàig̣n, không ngừng các ga nhỏ - Chúng tôi mua vé tàu chợ, thời
gian đến sẽ kéo dài hơn v́ tàu ngưng nhiều ga, để khách buôn lên
xuống. Chúng tôi chen chúc nhau lên tàu, quả thực là vất vả, trong
toa, kẻ nằm người ngồi ngổn ngang, đủ các loại hàng, từ thú vật như
gà, vịt, lại có cả hai con heo con, cũng được bỏ rọ mang đi - Mùi
phân thú, mùi mắm, mùi người nồng cả toa, mỗi lần bị đụng chạm hay
xô lấn, lũ gà, vịt kêu réo oang oác, hai con heo cũng eng éc phụ họa
- Từ thuở bé, tôi chưa được đi xe lửa lần nào, nay là lần đầu tiên,
cảm thấy hơi khó chịu, nhưng tự an ủi:
“Có chỗ cho ḿnh đi là may rồi” - Chị vợ anh Nhĩ thật nhanh nhẹn và
mau mắn, chị vượt lên trước, loay hoay thế nào kiếm được một chỗ
trong góc toa, chị gọi chúng tôi mang đồ để chung vào một nơi, dễ
canh chừng. Chị Nhĩ dặn: “Chị em ḿnh có ngủ th́ chia làm hai, một
nửa thức giữ đồ đạc, lơ đễnh chúng nó lấy mất”
- Tiếp theo chị ghé tai từng người nói thật nhỏ: “Nếu có tiền hay
vàng giữ thật kỹ, coi chừng bị cắt túi đó, mấy thằng móc túi nó lẹ
và ma mănh lắm”.
Chúng tôi cố thu xếp cho nhau để mỗi người có một chỗ ngồi, lúc ngủ
th́ dựa người trên mấy cái giỏ đồ, hoặc tự gục trên hai gối của
ḿnh, nhưng có lẽ không ai ngủ đúng nghĩa, mà chỉ thiếp đi trong cơn
mệt, phần háo hức mong gặp mặt chồng, phần lo lắng nên chỉ chập chờn
theo âm điệu của tiếng bánh sắt nghiến trên đường ray. Con trai tôi
th́ quên cả chật chội, chẳng quan tâm đến mùi hôi hay thơm trên tàu,
cháu len ra chỗ hai toa tàu nối nhau, có chỗ cho người đứng, nó đứng
giữa hai người đàn ông để an toàn và dơi mắt nh́n say mê cảnh vật
dọc đường, chỉ lúc thật mỏi mệt và mỏi mắt, cháu mới trở vào chỗ,
tội nghiệp cháu, nó sợ tôi mệt, đói, nên thỉnh thoảng lại nhắc
chừng: “Mẹ ăn ǵ chưa? Mẹ có khát nước không?”
Hành tŕnh khởi sự từ ga Hoà Hưng Sàig̣n, đến ga Thanh Hóa vừa mất
đúng 3 ngày, 3 đêm, tàu vào ga Thanh Hóa lúc 9 giờ sáng. Chúng tôi
vội vàng phụ nhau khiêng vác đồ thăm nuôi xuống, đặt cạnh đường ray.
Tất cả đều ngơ ngác, chốn lạ xứ người, chúng tôi lấy thư của chồng
ra coi lại, trong đó có chỉ dẫn của trại tù viết trên giấy. Chúng
tôi đi về cuối ga, gặp hai tù h́nh sự do một công an có súng đă đợi
sẵn - Một trong hai anh tù hỏi: “Các chị có phải “nà” người đi thăm
cải tạo, trong trại “lăm Nam Sơn” (5, Lam Sơn) không?” chúng tôi trả
lời đúng, lúc đó người công an mới lên tiếng:
- Bọn tôi đợi ở đây để giúp các chị chở tiếp phẩm vào trại - Hai
thằng này sẽ đánh xe trâu đến để xếp đồ lên, chỉ chở đồ đạc thôi
nhé, người đi bộ theo sau - Đường khá xa và qua phà nữa đấy. Để
tranh thủ, bây giờ là 10 giờ - Đúng 10 giờ 30 ta sẽ về trại - Các
chị vào trong lều gần xe trâu nghỉ đi.
Khoảng đường từ Thanh Hóa vào đến trại 5 Lam Sơn thăm thẳm, qua
đồng, qua ruộng, hết ruộng đến núi, lại rừng - Nàng chinh phụ trong
Chinh phụ ngâm, má hồng truân chuyên như thế nào, chỉ đọc, chỉ nghe
mà không thấy. Bây giờ, chúng tôi, những người vợ lính đi lên núi,
vào rừng t́m chồng, có lẽ cơ khổ và truân chuyên hơn bà vợ chàng hào
kiệt của Chinh phụ ngâm khúc, gấp mấy lần. Dọc đường, ai cũng phải
ngồi xuống xoa bóp chân ḿnh nhiều lần. Tôi có cảm giác như mấy chục
mũi gai đâm vào ḷng bàn chân, chị Nhĩ khóc mếu máo:
“Cha ơi! Mẹ ơi! sao lúc nhỏ cha mẹ không tập cho con đi bộ” - Cũng
c̣n may, chúng tôi ai cũng đi giày vải (Bata), nếu đi giày khác chắc
chết. Cả bọn ai cũng lặc lè, sắp qụy, duy nhất có con trai tôi, v́
tuổi nhỏ, mong gặp Bố, lại được đi xa lần đầu, lạ cảnh, thỉnh thoảng
cháu liều lĩnh đu lên sau xe trâu ngồi đỡ vài phút, cũng không bị
quở trách, v́ thế, cháu có vẻ chưa đau chân và mệt - Cố gắng cách
mấy, chúng tôi cũng không thể nào đến trại Lam Sơn kịp trong ngày,
đường đi khá xa, có lẽ cũng vài chục cây số, mặt trời đă tụt sau dăy
núi phía Tây, dăy đồi thấp, hàng cây hai bên đường bắt đầu nḥa
bóng, thỉnh thoảng mới gặp hai, ba người đi thồ hàng, đạp xe vội vă
vượt qua hoặc ngược ra ga Thanh Hóa.
Chúng tôi đi thêm được chừng hai cây số, đến một khu phố buôn bán,
có ngôi chợ nhỏ đă họp xong buổi sáng. Người công an áp tải cho lệnh
hai “tài xế xe trâu” dừng lại nghỉ, đường c̣n xa, không đi kịp. Họ
chỉ cho chúng tôi khu nhà trọ, dặn ḍ: “ Các chị thuê chỗ ngủ trọ,
sáng mai tập trung tại quán nước chè, ta sẽ đi tiếp”.
Mẹ con tôi đă trải qua một đêm chưa bao giờ khiếp hăi đến thế - Bộ
ván, chiếc chiếu ước chừng đă khá lâu không được làm vệ sinh, giặt
giũ - Thật mệt, nhưng giấc ngủ vẫn không đến với chúng tôi, v́ nhiều
lư do. Nỗi sợ ám ảnh, phải đối phó với hàng trăm, hàng ngàn con rệp,
chị em đành ngồi kể chuyện cho nhau nghe chờ sáng.
Khoảng 12 hay 1 giờ trưa hôm sau th́ chúng tôi tới trại 5 Lam Sơn,
con đường ngoằn ngoèo, ṿng qua dăy núi đá không cao lắm, xuyên qua
một khu đất rộng đang canh tác, nh́n từ xa, không ai biết, tới gần,
chúng tôi mới nhận ra - Họ là tù, toàn thể là nữ tù, chia thành
nhiều tốp, trồng đậu phọng, cấy lúa v...v... Đám người này khá đông,
nhưng dường như họ là những bộ máy, lạnh lùng làm công việc của
ḿnh, âm thầm như những chiếc bóng, đầu phủ kín bằng những tấm khăn
vải để chống nắng. Người cuốc đất, người nhổ cỏ, hoàn toàn lặng lẽ,
đến cả hai giám thị công an, một nam và một nữ, như hai pho tượng,
ngồi kế bên nhau trên bờ đường. Trên lưng áo vải mỗi người đều có
hàng chữ Lam Sơn 5, chúng tôi c̣n gặp thêm hai toán người đang đập
đá để nung vôi - Nhận ra chúng tôi, một vài anh cũng lên tiếng hỏi:
“Các chị đi thăm ai?”, nhưng chỉ có thế, v́ các anh đă buộc phải im
tiếng.
Sau khi làm những thủ tục của trại tù xong, đă vào buổi chiều, hết
giờ thăm nuôi, chúng tôi phải chờ qua ngày sau. Người cán bộ phụ
trách thăm nuôi, dẫn chúng tôi ṿng ra sau căn “nhà việc” (văn
pḥng) để đến nhà văng lai - Sáu người ở chung một gian nhà, vách
ván, mái ngói, kê ba chiếc giường tre, trong trại tương đối sạch
hơn, chiếu c̣n mới - Họ cho mượn mùng, nếu ai không có, chúng tôi rủ
nhau xuống bếp, ngay đầu nhà, có sẵn củi, nồi - củi phải mua mỗi
người 5 đồng, nồi cho mượn, vợ B́nh (BĐQ) đem lon mắm ruốc xào thịt
ra xào lại để tiếp tế cho chồng, tôi cũng xào lại lon gà kho gừng
cho khô thêm.
Thời gian chờ đợi, dằn vặt, xao xuyến trong ḷng chúng tôi không ít,
cứ đứng lại ngồi - Mỗi lần có anh “cải tạo viên” đến, chúng tôi lại
rướn cổ nh́n, nhưng vẫn là chồng người ta - Mấy ông tuy là mặc đồ
lành lặn, sạch sẽ, nhưng nh́n bóng dáng đi, bộ điệu cố ưỡn ngực
thẳng lưng, vẫn chẳng dấu được cái tiều tụy, tàn tạ, trên thân thể.
Ai cũng giống nhau, sự hành hạ qua năm tháng đă làm họ mất thật
nhiều phong độ, cố giữ cho thẳng mà vẫn xiêu vẹo - Giờ này qua giờ
khác, lại mất một ngày nữa chờ. Chúng tôi an ủi nhau, ḿnh tới trại
sau, nên được gặp sau, chắc chắn ngày mai sẽ đến lượt ḿnh.
Ngày thứ ba, kể từ ngày chúng tôi bưóc vào khu thăm nuôi của trại 5,
chừng 10 giờ sáng, cán bộ thăm nuôi đến gọi chi Tâm (KQ) và Tuyết,
em anh Lê Hoàng Nghi lên pḥng thăm nuôi, mọi người vui hẳn lên và
hồi hộp - Mười lăm phút sau, việc thăm nuôi xong, chị Tâm và Tuyết
trở lại, mặt đỏ v́ vừa khóc xong - Tuyết vội vàng thu xếp đồ và nói:
“Em chào các chị, em phải đi ra Ba Sao ngay bây giờ, may quá, có xe
của trại ra Thanh Hóa, họ cho em quá giang” - Nh́n theo Tuyết quảy
đồ ra cửa, chúng tôi không ngăn được xúc cảm - Tội nghiệp cô bé, lặn
lội, tất tả, đi thăm hai anh ở cách nhau hàng trăm cây số.
Cuối cùng rồi cũng đến phiên ḿnh, sáng ngày thứ tư ở trại (thật ra
mới có ba ngày rưỡi) vợ B́nh, vợ anh Nhĩ và tôi, cùng được gọi lên
nhà thăm nuôi một lượt, ba người ngồi một bàn, con trai tôi ngồi sau
lưng tôi - Chừng 10 phút sau th́ một tên công an bước vào pḥng, anh
cán bộ thăm nuôi vội đứng dậy chào rồi nói: “Báo cáo anh, các chị ấy
đă tập họp đủ”, chúng tôi chưng hửng, tự hỏi: “sao lại thế này,
chồng tôi đâu?, thằng quỷ dịch này là đứa nào? bước vào chẳng chào
hỏi, mặt như âm binh, lạnh ngắt “. Một chút sau hắn mới lên tiếng:
- Chào các chị - Các chị đi đường chắc vất vả lắm, nhưng nghỉ mấy
ngày, chắc cũng khỏe rồi - Tôi là Bắc, cán bộ chấp pháp trại, hôm
nay đến đây có mấy điều quán triệt với các chị - Hắn ngừng lại, nh́n
mặt chúng tôi thật chậm và làm oai - Tôi cũng nh́n lại hắn, quan sát
và nghĩ: “Hèn chi nó làm chấp pháp (an ninh) là đúng, mặt tái xanh,
mắt như hai lằn chỉ, môi dầy và đen như hai miếng thịt trâu phơi
nắng” - Tên Bắc chợt hỏi:
- Chị nào là vợ “cải tạo viên” B́nh, chị nào là vợ “cải tạo viên”
Đỉnh? - Chúng tôi dơ tay - Lại im lặng và hồi hộp.
- Thật là quá đáng, từng ấy năm học tập cải tạo, uổng công “cách
mạng” quan tâm giáo dục, chưa nói tốn cơm, tốn của - Chồng các chị
thuộc loại không thể cải tạo, “cách mạng” rồi sẽ phải xử lư. Tôi và
X. rụng rời, nghẹt thở, há miệng mà không thở được - Giọng tên Bắc
lại cất lên ch́ chiết:
- Một bọn phản động, ngoan cố, cấu kết với nhau, ra sức chống phá
“cách mạng”, cách này, cách khác - Bọn phản động ấy có chồng hai chị
- Tụ họp lại bày đặt tuyệt thực, yêu cầu cải thiện, cho nên trại đă
tạm thời kỷ luật các tên này, để tạo cơ hội hối lỗi cho bọn họ - Các
chị không tin lời tôi nói à? Đây, để chứng minh, tôi đọc cho các chị
nghe lệnh tạm giam những tên phản động. Cấm thăm nuôi bốn lần. Hắn
đọc tên từng người: Nguyễn Xuân, Hồ văn Phước, Phan Nhật Nam, Hồ
Công B́nh và chồng tôi, có tất cả trên 10 người, nhưng tới lúc này
th́ tôi mắt hoa, đầu váng, mọi vật quay như chong chóng - Vẫn giọng
tên Bắc:
- Đấy bọn phản động, nguyên cả một buồng, các chị hiểu không? Giờ
phút này rồi, c̣n ǵ nữa đâu mà vọng động - Các chị về viết thư động
viên chồng hối cải, lao động, học tập cho tốt, để c̣n về chứ - Trại
lần này họp, các đồng chí lănh đạo đă nhất trí để hai chị đi về, lần
sau sẽ thăm nuôi.
Tôi cố chơi tay, để đầu không gục xuống bàn, đưa tay trái véo nhẹ
lên tay vợ B́nh - Cần phải can đảm - Lát sau vợ B́nh hỏi:
- Trại không cho gặp, vậy xin cho chúng tôi gửi thuốc và chút đồ ăn
cho chồng tôi có được không?
- Không được, đă là kỷ luật th́ phải cấm hết, mang về đi các chị -
Trại đă lo đủ cả, thuốc men, ăn uống không lo. Biết là vô ích khi
ḿnh đang nói với một xác ướp, nên chúng tôi càng im lặng. Tên Bắc
đăi bôi:
- Các chị yên tâm, động viên chồng học tập cho tốt, biết đâu chừng
sau lần kỷ luật này, các anh tiến bộ, lại được tha về sớm.
Tôi có ư nghĩ muốn trở thành người đàn bà đanh đá, chửi vào mặt
thằng xác ướp này vài câu, nhưng nghĩ lại, làm vậy là dại - Thôi! -
Liếc qua vợ B́nh cười nửa miệng - Muôn ngàn cơ cực, đến mà không
gặp. Niềm đau, nỗi buồn đă đóng băng trong ḷng hai người chúng tôi.
Bắc hướng qua chị Đỗ Văn Nhĩ, giọng trở nên dịu dàng
- Chào chị Nhĩ, hết mệt rồi phải không? Vất vả quá đấy nhỉ - Chị vui
ḷng cho tôi xem thư và giấy thăm nuôi từ trại gửi về cho chị nào -
Liếc đọc lá thư, tờ giấy thăm nuôi, tên Bắc hỏi tiếp:
- Chị nhận được thư này lúc nào?
- Tháng 8, cán bộ. Trong thư đề tháng 3, nhưng tháng 8 tôi mới nhận
được, có sao không cán bộ? - Tên Bắc thở dài, cố làm vẻ trang
nghiêm:
- Tiếc quá, chị nhận thư anh Nhĩ hơi muộn, sớm hơn th́ chị đă gặp
chồng, bây giờ th́ quá muộn.
- Trời, sao vậy cán bộ, chồng tôi làm sao, anh ấy bị cái ǵ? Anh Nhĩ
làm sao rồi?
- Chị b́nh tĩnh nghe tôi nói, như chị đă biết, anh ấy có hai ba thứ
bệnh từ thời “ngụy”, vừa suyễn, vừa cao máu, trại đă chữa hết sức
rồi, đồng chí y tế đă tận lực, nhưng anh Nhĩ đă chết hồi giữa tháng
6 - Anh ấy là người cải tạo tốt, sắp được tha về.
- Trời ơi là Trời! chồng tôi sao lại chết - Ba mẹ ơi! chồng con chết
rồi! Anh ơi! Tưởng ra đây gặp anh, bây giờ anh đi mất, bỏ mẹ con em,
bỏ ba má sao anh -Chồng tôi năm nay mới có 32 tuổi, làm sao mà cao
máu? Anh ơi, anh chết oan rồi!
Hai chúng tôi cùng chồm qua, ôm lấy vai chị Nhĩ, cố kềm, nhưng rồi
cũng khóc theo, vợ anh B́nh mếu máo khuyên: “Chị nín đi, chị nín để
hỏi cán bộ anh ấy chôn ở đâu chớ” - Chị Đỗ văn Nhĩ rũ xuống như tàu
lá, toàn thân lạnh và mềm oặt, hơi thở đứt quăng. Chị Nhĩ đă mê đi
trong cơn đau mất chồng. Vợ B́nh vội lần trong túi áo bà ba lấy ra
chai dầu gió thoa lên trán, thái dương cho chị Nhĩ miệng vẫn gọi
liên hồi - “Tỉnh đi, dậy đi để đi t́m mộ chồng chứ! Tỉnh dậy đi chị
Nhĩ!”. Im lặng một lúc, khoảng năm, mười phút, tên cán bộ Bắc lại
nói:
- Thôi, để tranh thủ, trại sẽ giao lại cho chị vật dụng của chồng
chị và giấy chứng nhận anh Nhĩ đă chết bệnh. Sau đây, tôi bận công
tác, đồng chí Cận (tên cán bộ phụ trách thăm nuôi) sẽ đưa chị ra chỗ
mả anh ấy - Tôi và vợ B́nh cũng xin đi theo, nhưng không được chấp
thuận.
Mấy chị em chúng tôi quay về Sàig̣n lúc mờ sáng ngày hôm sau - Ngày
thứ năm ở trại “cải tạo” của chồng, nh́n những dăy nhà cũ kỹ, khóa
kín cửa, tôi tưởng tượng là chồng tôi đang phải bị giam nhốt trong
những ngôi mộ đó, gần ngay kế bên mà cách biệt muôn trùng. Ngày đi
náo nức, mong ngóng hy vọng bao nhiêu, nay trở về, cơi ḷng tan tác,
sự thất vọng chiếm hết mọi suy tư - Chúng tôi đi trong vô thức - Tội
nghiệp chị Đỗ văn Nhĩ, nếu không có bạn đồng hành chúng tôi phụ
giúp, không hiểu có c̣n đủ sức, đủ nghị lực để về với các con không
- Điều an ủi là ngày về, nhân chuyến xe trâu đi không, họ đặc ân cho
chúng tôi quá giang, với giá 10 đồng một người đến ga Thanh Hoá.
Phải chăng những người đàn bà Việt Nam chúng tôi, những người vợ
lính Việt Nam Cộng Ḥa, là người bị đọa đầy hơn tất cả mọi người của
thế gian.
Trần Thị Đông Phương
Hồi ức -
Một thời chinh chiến
No Easy Day - Ngày Vất Vả
42 năm t́nh
cảm đồng môn
42 Năm T́nh
Chúc mừng hội ngộ
Tôi và Tiểu Đoàn 7
TQLC
Thơ gửi Đại Gia
Dấu ấn vào đời
USA 20 năm và Tôi
Hăy c̣n đó niềm
tin
Pleiku và hoài
niệm
Kư sự
những ngày tháng 2
Một mảnh đời
Xuân quê hương
Một chuyến về
thăm nhà
Tết đến
Một buổi
chiều, hai người già
Đời người như
thoáng mây bay
Mùa lá thay màu
Hồi tưởng về
một cánh Dù đơn lẻ
Bất Khuất của tôi
Nó và Tôi
C̣n nợ Thanh An
Mùa Đông năm ấy
Kể chuyện chúng
ḿnh
Hai h́nh ảnh -
một cuộc đời
No Easy Day - Ngày Vất Vả
Những ngày hè
không thể quên !
Họp mặt
Những cái
tên không thể quên !
40 năm Bất Khuất
Hành tŕnh
của 5 ngày t́m về một thời tuổi
trẻ
Kỷ niệm Quân trường:
Đi Phép - Về Phép
Thuyền đời
Cuộc
sống của người lính chiến ĐPQ & NQ
Highway of Heroes
Nắng ấm quê hương
Truyện dài Bất Khuất
Thuyền đời ơi !
Những thằng
chúng tôi
Bài thơ trên
đồi Bác sĩ Tín
Viên đạn vang rền
Chuyện t́nh trái
ngang
Khối diễn hành
Băi tập
Lễ măn khóa
Một Đời Bất Khuất
Kỷ niệm Quân Trường - Về phép
Kỷ niệm Quân Trường - Cúp phép
Hồi
tưởng chiến trường 1062 Thượng Đức
Dọc đường gió bụi
T́nh Bất Khuất
Ngày xưa thân ái
Tôi đi lính
Bất Khuất
Quan Âm Tây
Du Hí truyện
Làm trong
sáng tiềng Việt
Hạ cờ tây
Thù dai
Kỷ niệm khó quên
Trận cuối
trong đời lính của tôi
Khúc hát Quân Hành
Một nỗi đau
Thủ Đức - Tuần huấn
nhục
Tâm thư của Cố Thiếu Úy
Trần Văn Quí
Trận Ô-Căm
Một lần vĩnh biệt
Một lần đi
Chuyến đi cuối năm
Nhớ về mái trường xưa
Phạm Xuân Tịnh - Một cuộc đời
Những ngày tháng
không quên
Tự do ơi, tự do!
V́ hai chữ Tự Do
Ngh́n trùng cách biệt
Thầy Chín
Để nhớ để quên
Về từ Tân Cảnh
Cô đơn và ước mơ
Trên đồi cao
Phạm Thị
Thàng - Nữ anh hùng đất G̣ Công
Bạn cũ năm mươi năm
Hương xưa ngày ấy
Đại Bàng gẫy cánh - F5
Sự thật đời tôi / Trung Tướng Trần Văn Minh
Thèm
Sao chổi
Đừa con dâu
Đại đội 17 "Hoàng Gia" 1
-
2
Sau cuộc biển dâu
Những người lính Dù
Tiễn nhau ngàn dặm cũng chia phôi
Tấm Poncho
Người bạn học và
ông thầy cũ
Mối hận ngh́n trùng!
Những mùa Trung Thu
Tấm ảnh hai người
lính
Tin quan trọng gửi
đến các anh em TPB ở Việt Nam
Chim bay về biển
Văn chương
Việt Nam và chữ “Y”
Hạnh phúc và bất hạnh
Chữ "Tín"
Nếu ngày ấy...
Thuận An
Thôi ! Ḿnh
về Linh Xuân Thôn, đi em !
Văn hoá phương Nam
Thức tỉnh
Sự xâm lăng văn
hóa của việt cộng
Tác giả
“Những Đồi Hoa Sim” đă chết trên đồi hoa sim
Hành trang và lư
tưởng
Góp nước miếng
húp chung
Đêm chờ sáng 1975
Thuốc lào trong tù....
Người chồng một đêm
Khóa 8 B+C/72
SQTB/Thủ Đức họp mặt
Trở về cố hương
Trôi theo ḍng đời
Ngộ chiêu
T́nh người
trong cuộc chiến
Khóc bạn
Cư An Tư Nguy
Con c̣n nợ ba
Không Quên những người Chiến Sĩ QLVNCH
Những
người chiến sĩ đáng hănh diện
Nắng chiều vẫn đẹp
Hạnh phúc vẫn
long lanh
Con Trâu đâu có cải tạo
Nhớ nhà
Bác sĩ trong tù
Nhà bốn anh em
Tháng Sáu và Tôi
Chuyện về một cô gái
Chuyện một người mang tên Nguyễn Thị Di Tản
Cái giường đôi
Ưu việt nhất !!!
Hậu nhân trả lời VC
Huỳnh Tấn Mẫm
Chúng tôi vẫn sống
Bọt không cần vớt
Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa, Chuyện kể từ đầu
Làm sao để chôn hai Chế Độ?
Cà-phê lính
Cuộc trùng phùng
bi thảm
Tuổi trẻ nghĩ ǵ ?
Tiển con
Nhớ anh linh Anh
hùng Nguyễn Ngọc Trụ
40 năm nhớ về
C̣n đó niềm đau
Viết cho con cháu
Tưởng nhớ bác Thái Văn Kiểm
Người bạn thân
Người già cả, người bệnh tật
Người tỵ nạn và
Việt kiều
Sự ra đi
của hai vị Tướng Tư Lệnh
Nhạc Sĩ Thục Vũ
Câu chuyện
của Nguyễn Thị Thái Ḥa
Một thoáng Pleiku
Bạn đồng môn khóa 2 CSQG
Quân đội bị quên
lăng của Việt Nam Cộng Hoà
Nhạc sĩ Lê
Trạch Lựu và bài hát Em Tôi
Bắc Kỳ
Văn chương trào
phúng truyền khẩu
Mậu Thân Huế – Nhân chứng sống
Kỷ niệm với Hồ Ngọc Cẩn
Điều c̣n lại sau
40 năm
Thương
Tiếc những nữ Anh Thư tử chiến với giặc thù
Anh là áng mây trôi
Tâm thức
người lính Nhảy Dù trong cơi vô sắc
Rợp bóng cờ
Trên núi Hoàng Liên
Kư ức mùa Xuân
Để tưởng niệm một
người Anh
San Jose, năm hết tết
đến
Valentine trong di sản Chiến Tranh
T́nh như gió thoảng
Thằng Thời
40 năm cuộc sống người thương phế binh VNCH
Ăn Tết thôn quê
Hạt bụi nào trong mắt
Giọt nắng cho người
Gặp tướng Ngô Quang Trưởng Lần Cuối Cùng...
Những Đồng Minh Của Mỹ Bị Bỏ Rơi Tại Miền Nam VN
Quê Hương, chùm khế ngọt
Quả tim người tử tù
Anh hùng Ngụy Văn Thà
Người ở lại Hoàng Sa
Trận Hoàng
Sa, biểu tượng hội tụ ḷng yêu nước
Ngày 19-01: Tưởng Niệm ngày Hoàng Sa nhuộm máu
Em gái hậu phương Dạ Lan là ai?
Hồi kư Việt Nam
Để nhớ một thời áo trận
Con dao xếp trong ngày Tết Tây
Người về từ Đại Dương
Lễ Tưởng Niệm Tử
Sĩ Hoàng Sa
Lăo Mốc
Lên núi t́m chồng
Bài vở cũ 2014
Bài vở cũ 2013
Bài vở cũ 2012