Đôi dép tháng tư
- Sau ngày 30 tháng Tư năm 1975, hắn “được
Cách Mạng nhân đạo khoan hồng tập trung để bảo vệ tính mạng cho, v́
nếu để ở ngoài sẽ bị nhân dân trả thù”.
Huyện Củng Sơn thuộc tỉnh Tuy Ḥa là vùng hoạt động của “Cách Mạng”
trước 75. Lúc mới “nhập môn” giữa vùng rừng núi này, mỗi lần đi ra
ngoài “học tập lao động để sau này trở về không c̣n bóc lột như thời
Mỹ Ngụy nữa, mà biết tự ḿnh làm ra của cải vật chất hầu nuôi sống
bản thân, gia đ́nh và đóng góp cho xă hội”, hắn nơm nớp sợ đồng bào
địa phương có tiếng là dân Cách Mạng, sẽ trả thù (thù ǵ th́ hắn
không biết), nếu họ bắt gặp và nhận ra hắn là “ngụy quân.”
Một hôm, trên đường đi “lao động là vinh quang” ngang qua khu chợ,
có mấy người dân chạy theo đoàn tù binh. Hắn lo lo; đang lúc chuẩn
bị tinh thần chịu trận “nhân dân trả thù” th́ có người dí vào túi áo
hắn gói thuốc lá Sông Cầu. Đó là một nhân dân hoàn toàn xa lạ. Hắn
sửng sờ, chưa kịp nói lời cảm ơn th́ người đàn bà ân nhân đă lách
vội vào đám đông như t́m đường chạy trốn. Từ đó về sau, nhiều người
trong đám tù và hắn lâu lâu lại được “nhân dân trả thù” như thế; khi
cục đường mía, lúc miếng kẹo lạc.
Lại một hôm, đám tù được thả lỏng phân tán mạnh ai nấy tự đi t́m...
cỏ tranh để cắt (về lợp nhà). Hắn được một phụ nữ quần áo vá đùm vá
đụp mặt hốc hác, chạy đến trước mặt, mắt dáo dác ngó trước ngó sau
một ṿng rồi dí vào tay cho cái bánh ú làm bằng bột củ sắn ḿ với
nhân hột mít. Chị ta nói,” Anh ăn cho đỡ đói. Bây giờ chúng tôi mới
hiểu ra... và thương các anh quá”.
Không thấy “nhân dân trả thù” mà chỉ gặp nhân dân “thương các anh
quá”, nhưng Cách Mạng vẫn nhất quyết tiếp tục “bảo vệ tính mạng cho
Ngụy quân ngụy quyền, những kẻ có tội với nhân dân mà lấy hết trúc
Trường Sơn làm bút, lấy sạch nước Biển Đồng làm mực cũng tả không
xiết”. Tháng lại tháng. Năm qua năm. Đêm đêm nằm nêm cối đến ngộp
thở trong những dăy nhà được bao bọc bởi nhiều lớp kẽm gai xen kẽ
lớp xương rồng rồi lớp ḿn bẩy, lớp hầm chông. Ngày ngày đi ra ngoài
làm đủ thứ công việc của người tù khổ sai. Khi đi lẫn lúc về, đoàn
tù binh phải dừng lại nơi cổng ra vào để lính gác đếm. Đi, đếm rất
mau; về, vừa đếm vừa khám xét khắp người tù xem có lận theo trong
túi áo thắt lưng con cóc con nhái, con rắn con rít, hay cọng rau nạm
cỏ (như cỏ sam heo ăn được là tù ăn được)... gọi chung là những thứ
“cải thiện linh tinh” bị cấm ngặt, nên trong khi chờ đợi, cứ phải ứa
gan với cái bảng đỏ to tổ chảng trước mặt treo vắt ngang giữa hai
cái lô cốt chằm chằm hai bên cửa ra vào, có hàng chữ màu vàng khè
“KHÔNG CÓ G̀ QUÍ HƠN ĐỘC LẬP TỰ DO” phía trên hàng chữ “TRẠI CẢI TẠO
A30” . Mỗi lần như thế, hắn lại h́nh dung ra cảnh tú bà cho treo
trước cửa nhà chứa của mụ, cái băng trắng chữ đỏ “Chữ Trinh đáng giá
ngàn vàng”.
“Ngày như lá tháng như mây”, chỉ là với thế giới bên ngoài. Nhất
nhật tại tù thiên thu tại ngoại. Hắn thường bày tỏ rằng, nhờ Ơn Trên
phù hộ hắn mới qua khỏi hơn 2500 cái "thiên thu tại ngoại”, để có
ngày được “Cách mạng khoan hồng” cấp cho tờ “Giấy Ra trại”. Trên
đường về với gia đ́nh tận vùng Cao Nguyên, hắn phải ghé lại Nha
Trang để chờ mua vé xe cho chặng đường cuối. Hắn đi lang thang để
nh́n lại cảnh cũ người xưa nơi thành phố mà hắn đă qua nhiều thời kỳ
gắn bó. Thuở nhỏ “du học”; lớn đi thi Tú Tài; mấy tháng học Không
Trợ tại Trường Không Quân, và những lần “quá cảnh” trên đường đi đi
về vê. Người thiếu nữ đầu tiên đi qua đời hắn cũng từ băi thùy dương
cát trắng này. Nha Trang đă là một phần đời hắn.
Hắn đi ngang quầy bán thuốc lá lẻ bên lề đường Nguyễn Hoàng. Bỗng
dưng hắn nhớ và thèm một điếu thuốc CAPSTAN ngày nào. Sau khi tính
nhẩm và chắc chắn số tiền Trại cải tạo cấp cho theo tiêu chuẩn nhà
nước làm “của ăn đi đường” c̣n đủ để mua được hai điếu thuốc lá Song
Long (hắn biết giá thuốc v́ Trại thỉnh thoảng có mua giùm cho những
ai có tiền cần mua), hắn mạnh bạo tiến đến phía quầy bán thuốc. Đă
gần bảy năm, nay hắn mới được thấy lại nụ cười chào khách của những
người bán thuốc lá bên đường mà trước kia hắn thường gặp. Hắn hân
hoan như vừa t́m lại được một điều ǵ quư hóa đă mất từ lâu lắm.
Nhưng bỗng dưng hắn chưng hửng khi thấy mặt cô gái bỗng nhiên tối
sầm lại và tỏ vẻ dửng dưng với khách. Hắn ngạc nhiên trước thái độ
thay đổi đột ngột của cô gái. Hắn kiểm điểm lại ḿnh, và đinh ninh
ḿnh không hề có cử chỉ khiếm nhă nào hay nói năng ǵ khác ngoài lời
hỏi mua thuốc lá. Hắn sực nhớ lúc năy cô gái có liếc mắt xuống đôi
chân hắn. Hắn chợt thoáng “lư đoán” ra nguyên nhân. Nh́n thẳng vào
mặt cô bán thuốc, với vẻ nghiêm trang, hắn nói:
“Anh vừa từ trại Cải tạo ra, đang trên đường về, nên đành phải mang
đôi dép này”.
Khi hắn vừa mới nói đến “Anh vừa từ trại cải tạo ra”, cặp mắt cô gái
sáng lên và đôi má cô ửng hồng, nhếch lên để lộ ra cái núm đồng
tiền. H́nh như cô muốn nói điều ǵ mà không cất lên được. Cô luống
cuống lấy trong hộc ra gói thuốc Hoa Mai c̣n nguyên rồi bằng hai tay
đưa lên sát ngực hắn, với ánh mắt thương cảm tŕu mến:
“Anh cầm lấy, em biếu anh. Rất tiếc bây giờ không c̣n thuốc trước
75”.
Hắn đă bỏ hút thuốc từ lâu, nhưng vẫn nhớ măi gói thuốc của ba mươi
năm về trước. Mỗi tháng Tư về, hắn lại càng thấy món nợ hắn mắc mỗi
to hơn.
Không phải nợ gói thuốc lá cô gái biếu. Nhưng là nợ chính cuộc đời
cô mà hắn đă không bảo vệ được. Để ít ra cô khỏi phải nh́n thấy
những Đôi Dép Tháng Tư đưa dân Nam đến cảnh bần cùng khốn nạn.
Nguyễn Bá Chổi
VĂN CHƯƠNG
Cây viết Bất Khuất
Đời người như
thoáng mây bay
Mùa lá thay màu
Hồi tưởng về
một cánh Dù đơn lẻ
Bất Khuất của tôi
Nó và Tôi
C̣n nợ Thanh An
Mùa Đông năm ấy
Kể chuyện chúng
ḿnh
Hai h́nh ảnh -
một cuộc đời
No Easy Day - Ngày Vất Vả
Những ngày hè
không thể quên !
Họp mặt
Những cái
tên không thể quên !
40 năm Bất Khuất
Hành tŕnh
của 5 ngày t́m về một thời tuổi
trẻ
Kỷ niệm Quân trường:
Đi Phép - Về Phép
Thuyền đời
Cuộc
sống của người lính chiến ĐPQ & NQ
Highway of Heroes
Nắng ấm quê hương
Truyện dài Bất Khuất
Thuyền đời ơi !
Những thằng
chúng tôi
Bài thơ trên
đồi Bác sĩ Tín
Viên đạn vang rền
Chuyện t́nh trái
ngang
Khối diễn hành
Băi tập
Lễ măn khóa
Một Đời Bất Khuất
Kỷ niệm Quân Trường - Về phép
Kỷ niệm Quân Trường - Cúp phép
Hồi
tưởng chiến trường 1062 Thượng Đức
Dọc đường gió bụi
T́nh Bất Khuất
Ngày xưa thân ái
Tôi đi lính
Bất Khuất
Quan Âm Tây
Du Hí truyện
Làm trong
sáng tiềng Việt
Hạ cờ tây
Thù dai
Kỷ niệm khó quên
Trận cuối
trong đời lính của tôi
Khúc hát Quân Hành
Một nỗi đau
Thủ Đức - Tuần huấn
nhục
Tâm thư của Cố Thiếu Úy
Trần Văn Quí
Trận Ô-Căm
Một lần vĩnh biệt
Một lần đi
Chuyến đi cuối năm
Nhớ về mái trường xưa
Phạm Xuân Tịnh - Một cuộc đời
Những ngày tháng
không quên
Tự do ơi, tự do!
V́ hai chữ Tự Do
Ngh́n trùng cách biệt
Thầy Chín
Để nhớ để quên
Bụi đất và hư vô
Mùa Noel cũ
Cuối năm tiễn biệt Mẹ
Giọt máu rơi của
người lính chết trẻ
Chữ tín
Chọn Năm Căn
Nỗi bất hạnh đời tôi
A-1H Skyraider Tarin65
Thằng láng giềng
40 Năm tỵ nạn... Nh́n lại đoạn đường
Việt Cộng pháo kích trường Tiểu Học Cai Lậy 9/3/1974
Chuyện 10 năm trước. Ngày 3 tháng 12-2004
Bạn bè
Tấm thẻ bài
Ngôn ngữ lính
tráng Sài G̣n xưa
Tiểu Đoàn 66 Biệt Động
Quân Biên Pḥng
Hương Tràm Trà Tiên
Người cựu chiến
binh già
Tàn cơn binh lửa
Cờ Vàng Ba Sọc Đỏ -
Ngọn Cờ Đại Nghĩa
Chuyện một lá cờ
Cờ
vàng trong trái tim tôi
Nắng chiều
bên ghềnh thác Niagara
“Trâu Điên” Và Cố Vấn Mỹ...Muộn Vẫn Phải Nói...
V́ sao tôi là Nữ Quân Nhân?
Nhật kư trên tiền đồn Do Thái
Tảo
một mùa thu Arlington
Tướng Đỗ Cao Trí - Người chết không yên
Những người lính cùng chiến tuyến bảo vệ tự do
Mang các anh về miền đất tự do
Bầu trời đánh mất
Bằng Lăng
Như vạt nắng chiều
Đời sống người Việt tại Úc
Truyện một người lính gương mẫu
Sự thật cuối cùng đến quá trễ!
Hồi ức Sài G̣n thời lính tráng
Mẫu chuyện về Thống tướng TMT Lê Văn Tỵ
Mùi áo lính
Ôi! Chareles
Vở mănh tinh cầu
Chúng tôi mọc
rễ và yêu thương...
Thủ Đức - Một thời khó quện
Ba Tôi, Người Lính VNCH
Chuẩn Tướng Lương Xuân Việt
Thiên hùng ca dựng một ngọn cờ
Sống với đàn anh không phải dễ
Chiều lạnh giáo đường
Hoài niệm
Những v́ sao
của một thời tuổi thơ
Ngọn đuốc Lê Xuân Việt
Một chút mặt trời...
Trốn trại
Chuyến ra khơi đầu tiên
Hữu Loan và màu tím hoa
sim
Hệ thống thông tin gián điệp toàn cầu Echelon
Cho cuộc t́nh đầu
Ngày Quân Lực 19/06 tại Melbourne
Người lính trong lửa đạn, và sau trận chiến
Một kỷ niệm xa xưa
Bố tôi, người
lính Việt Nam Cộng Ḥa
Điệp vụ
U2
Vụ tấn công USS Liberty
Ngày 19
tháng 6 dưới mắt một hậu duệ VNCH
Ngày Quân Lực 19 tháng 6 lần thứ 49
Cha là niềm tự
hào của Con
Vượt qua khỏi con
Trăng
Con gái của Ba
Nếu bạn
muốn thay đổi thế giới
Người
lính già trên chuyến tàu đêm
Trên đỉnh cô đơn
Một thoáng qua
hồn
Ban Mê Thuộc -
Ngày đầu ngày cuối
Mênh mang mùi
biển mặn
Rừng lá thăm anh
Vợ và những ngày
đầu đời lính
Hành quân lưu động biển LLĐN Duyên-Pḥng 213
Chị hai
Bóng ngả đường
chiều
Bài thơ t́nh
Thị Nở - Chí Phèo
Giọt nước mắt... v́ niềm kiêu hănh
Sức mạnh t́nh
chiến hữu
Những tản mạn về "Cố Vấn"
Đuờng chinh chiến
Chết tại Ban Mê Thuột
Bài t́nh ca ngày đó
Người trở lại
Pleime
Nhà thơ đi lính
Con rạch nhỏ quê ḿnh
Chuyện cái nón lá
Chuyến Taxi cuối
cùng của đời người
Chuyện của một người không có tội
Hoa Dă Qùy của anh!
Chỉ c̣n là kỷ niệm
Tháng Ba t́m về tử
lộ
Như cánh diều bay
10 tội đại ác của Hồ Chí Minh và đảng cộng sản VN
Gió ơi! xin đừng thổi
Bánh ḿ và hoa
Hồng trong ước mơ của Mẹ
Những người vợ cùng
tuyến đầu
Đại Uư dũng cảm
Người Việt viết
tiếng Việt. "Người Giệc Giết" tiếng Việt
Đời Phi Công
Nợ Đời một nửa,
còn một nửa nợ ơn em
Từ trại tù ra biển khơi
Trường Phi Hành Hải Quân Hoa Kỳ Pensacola
Chỉ v́ một câu hỏi
Trại "tù" cải tạo – địa ngục trần gian ở VN
Con gái người ta
Bùi Giáng:
Diogenes thời đại !
Năm Ngọ nói
chuyện ngựa
Xuân và người
lính Việt Nam Cộng Ḥa trong nhạc Việt
Xuân về trên
đầu súng