Phan Nhật Nam
Có thể nói sếp cũ của tôi là một ông già, già nhất trong những người giữ nhiệm vụ chỉ huy đơn vị tác chiến. Ông đi lính từ một thuở thật xa, lâu lắm, cách đây hơn hai mươi năm lúc quân đội chỉ độc các loại commando, Lê-Dương, Nhẩy Dù thuộc địa... Đánh nhau bằng súng mút-cờ-tông từng phát một hay những cây FM đầu bạc bắn gật gù như ông già ho lao. Lúc chiến tranh c̣n nằm tít trên biên giới Lào - Việt - Trung, trận đánh toàn một cách xung phong ầm ầm, ào ào để giữ những làng, thị trấn mang tên lạ hoắc như Bản Hiu-Siu, Mường Phen, Thất Khê... Ông già sếp tôi thuở đó khởi nghiệp nhà binh với lon Cai ở Commando. Không rơ những ngày ở đơn vị đó ông có những ǵ đặc biệt, chỉ biết ông ta nhắc lại đoạn đời qua bằng một câu thật gọn: "Cai thật trẻ..." Giọng Bắc Kỳ khàn khàn xuống mạnh vào chữ mang đầy kiêu hănh và tự tín. Tước hiệu “cai thật trẻ” h́nh như là nỗi hănh diện đầu tiên và đích thực nên sau này khi đă đóng đến lon “quan Năm”, lúc say rượu, dù cơn say vào độ tơi bời tàn khốc, ông vẫn c̣n nhớ được: “Tao là Cai Hùng, đ... phải là trung tá cái củ c... ǵ ráo...”. Cai Hùng! Cai Hùng! Một tuổi trẻ gió băo nào đó đă đi qua.
Lúc tôi đến đơn vị này, ông năm mươi tuổi; năm mươi tuổi để tất
cả đầu tóc bạc trắng và những nếp nhăn cày sâu trên mặt, nhưng ông
vẫn c̣n nguyên vẹn thái độ nồng nhiệt đối với đời sống của ngày trai
trẻ. Thời gian về trước ông đă nổi tiếng với những câu chuyện như
sau: Quan Ba Nhảy dù nhưng vẫn đánh một chiếc xe đạp thổ tả cọc cà
cọc cạch rong chơi với một con gà ở đằng sau porte-bagages. Thú nuôi
gà của ông đă lên đến cao độ đến nỗi ông ta mang biệt hiệu “Hùng gà
chọi”. Nghe tiếng một con gà nào đó ở Bà Điểm nổi danh v́ ngón đ̣n,
ông lọc cọc chiếc xe vượt qua một quăng đường dài lồi lơm sống trâu
để chứng kiến cho được ngón đ̣n của gà... Hăy nghe ông “luận” về gà:
Nó là một guerrier, đấy là một combattant, không bao giờ lùi không
bao giờ chịu thua... Đến chữ “thua” ông đưa một quả đấm lên trời,
mắt long lên ṣng sọc. Đúng là h́nh ảnh của một con gà chọi. Chẳng
hiểu thằng nào gán cho ông cái biệt hiệu thật đúng phong phóc!!! Nó
là một tay gan ĺ! C’est un type! Dù có bị đánh lê nhê, máu me đầm
đ́a, hắn ta vẫn nhẫn nha chiến đấu... Có con gà bị đánh mù mắt, hắn
ta mù nhưng vẫn lừa đối thủ để kẹp lấy chiếc cổ và thế là a-lê-hấp
nó phản đ̣n ngay. Ông có thể luận về gà đầy đủ chi tiết, nhại lại
thế đứng,một ngón đ̣n hay của con gà... Không có ǵ phải bất tiện,
hai tay là hai cánh gà, hai chân biến thành một cặp chân tưởng như
có đủ cựa nhọn, đầu cúi xuống, ông diễn tả nhiệt t́nh và chi tiếp
hấp dẫn của mỗi trận đấu. Thế giới loài gà nếu biết được sự ái mộ
nồng nhiệt đó chắc hẳn không bao giờ buồn phiền nếu ở trong tường
hợp “à la casserole” hay “à la gamelle”... sau khi bị thua trận. Sau
đá gà là rượu, rượu là nước của ông, chiếc bi-đông sau lưng bao giờ
cũng đầy rượu đế ngâm vài cục đường phèn. Nhấp một tí rượu, cắn một
miếng cóc nhỏ là đủ sức đi thêm một đoạn đèo, vượt một rặng núi.
Dừng quân, cởi chiếc nón sắt, ông rút bi-đông làm ngụm rượu, đốt
điếu thuốc, loại thuốc đen Mélia hay Bastos ngồi lim dim đôi mắt...
- Trung tá có ăn cơm không?
Anh lính cần vụ lân la đến hỏi.
- Tớ đ... cần! - Trung tá có mệt không?... - Mệt chó nào được, ngày
rút từ Lào về tớ chạy bộ suốt bao nhiêu ngày đêm cũng chẳng bơ bèm
ǵ... -
- Chết mẹ... - Tụi lính x́ xào...- Ông già lại nói chuyện bản
Hiu-Siu th́ chết cả lũ!
Đúng ngay bong! Ông bắt đầu kể chuyện Bản Hiu-Siu ở bên Lào...
- “Lúc đó tớ là thiếu úy, ban đêm Việt Minh ùa vào, dây kẽm gai
giăng thấp chừng này, lính Bayonnette au canon! À la grenade... En
assaut... Việt Minh lùa vào, mặc, tớ cứ tương lựu đạn đều đều...
Ông ta đứng dậy ngay trên sườn núi biểu diễn thế ném lựu đạn và đâm
lưỡi lê, ngừng một chút để hớp thêm tí rượu. Thiếu tá cố vấn Mỹ đến
hỏi một điều ǵ đó, ông cụt hứng gắt um:
- C... Đ.m cứ lẩm cà, lẩm cẩm cả ngày...
Anh cố vấn de lui, mặt mũi thộn ra trông “quê” một cục. Ở Phú Thứ,
Thừa Thiên năm 1967, ông chỉ huy tiểu đoàn tôi cùng tiểu đoàn 7 Nhảy
dù tiến đánh vào khu giải phóng của vẹm, lúc tiểu đoàn 7 đụng trận,
ông đứng trên thiết vận xa nhảy cỡn lên v́ thích thú...
- Đấy, tớ biết ngay, các chú (Việt cộng) đang ở chỗ này, nhất định
là ở chỗ này... Thằng Bảy đụng ở đây, tớ dàn cậu (chỉ tiểu đoàn
trưởng tôi) ở chỗ này là đi đoong đời các chú, tớ nghiền... Nghiền
nát các chú ấy.
Chữ “nghiền” được diễn tả bằng hai bàn tay bóp chặt vào nhau và kéo
dài theo hơi thở, mồm ông méo hẳn lại để diễn tả cảnh tan nát của
các anh Việt cộng. Đại loại là như thế, ông sống ở đời với thái độ
“Tiếu Ngạo Giang Hồ”, nhân vật Lăo Ngoan Đồng Chu Bá Thông chắc cũng
đến độ của ông già sếp tôi mà thôi. Năm 1965 hành quân tại Đức Cơ
khi rút ra Pleiku nghỉ, không hiểu bị lôi kéo thế nào ông đi theo
mấy đại đội trưởng vào hội quán Phượng Hoàng để khiêu vũ! Lệnh ông
tướng vùng bấy giờ cấm mặc quân phục vào hội quán, anh quân trấn
trưởng nói năng ra làm sao, ông nổi sùng...
- Đ.m Hùng đi hành quân chỉ có mỗi bộ quần áo nhà binh, không cho tớ
mặc đồ trận th́ tớ cởi truồng sao?
Thuận tay ông đưa luôn một qua dirrect, anh quân trấn trưởng nằm
thẳng cẳng. Đóng quân ở Hương Trà, Huế, tiểu đoàn tôi làm tiệc mời
ông ra hát. Hát không được th́ tớ múa vậy! Nói là làm, ông đi một
đường flammenco cũng lắc mông, lắc ngực, và kết thúc là một bài
thuyết tŕnh “Qu’est ce que L’armée?” Tiếp theo là những lời sỉ vả
tàn tệ vua quan sĩ thứ người trong nước, ông nhớ đến ai ông chửi tơi
bời hoa lá, chửi đích danh, chửi ngon lành, chửi như một cơn giận từ
bao nhiêu lâu che dấu nay cho tuôn ra như ḍng sông được mở... Đầu
năm 1968, gần Tết Mậu Thân, lữ đoàn ông hết nhiệm vụ, từ Huế trở về
Sài G̣n. Ông Tướng khu chiến thuật nhắc ông ở lại Huế để đón Tổng
Thống cùng Thủ Tướng, ông hạ ngay một câu:
- Tớ hết hành quân là tớ về, Tổng thống đâu có thương tớ bằng mẹ **
được!
Nói xong ông leo lên tàu bay đi thẳng. Có một anh nhà báo lân la đến
phỏng vấn...
- Xin trung tá cho biết ư kiến về cuộc hành quân vừa qua?
- Ư kiến hả...? - Đợi cho anh nhà báo sửa soạn ghi chép, ông “tuyên
bố": Sướng nhất là đêm Noel tớ say rượu gọi máy truyền tin qua Bến
Hải chửi Vơ Nguyên Giáp và Hồ Chí Minh!!
Nhưng đằng sau những cơn say, những màn tiếu ngạo ồn ào trên, thật dễ dàng nhận được niềm thiết tha, mối nhiệt t́nh nồng nàn đối với quân đội và quê hương. Thật lạ lùng với hai mươi năm ở đơn vị tác chiến, thời gian bằng số tuổi của một gă trai trẻ, một gă trai trẻ cỡ tôi nhưng ḷng hiu hắt như cơn nắng quái sắp tàn. Hơn hai mươi năm nhà binh với năm mươi tuổi, một mái tóc bạc trắng, ông vẫn có một nụ cười thật tươi để thêm vào câu chuyện. Thế nào là một cán bộ giỏi? Thế nào là những nguyên tắc căn bản để chỉ huy? Thế nào là DOC (Dirriger, Organiser, Controler) ông nói say sưa, dẫn giải từng điểm chi tiết về bổn phận của người trung đội trưởng, đại đội trưởng. Khói thuốc lá làm ánh mắt thành hiền ḥa, ông nói sang sảng, tŕnh bày mạch lạc. Ông gây nơi tôi một sự xúc động kỳ lạ, nỗi xúc động khám phá được niềm tin vẫn c̣n trong ḷng một người giáo tóc bạc da nhăn với hơn hai mươi năm đi khắp rừng sâu núi cả quê hương. Hơn hai mươi năm gánh chịu cơn đau yếu đỏ lửa của tổ quốc, cơn đau yếu nhọc nhằn của ḍng sống dân tộc chông chênh. Chiến tranh vẫn chưa đốn ngă niềm tin trong ḷng ông... Tớ chỉ là Cai Hùng... Cai thật trẻ!! Sau này ông bị ra khỏi binh chủng v́ một lư do nào đó tôi không hiểu nhưng điều này chắc chắn là một vết thương lớn nhất trong đời ông. Ông im lặng ngồi trong chiếc pḥng con nh́n xuống chân đồi doanh trại cười gằn uất nghẹn đau đớn. Làm sao nói cho hết nỗi cay đắng của người lính già khi phải từ bỏ đơn vị, binh chủng cùng sống trên hai mươi năm lúc tóc c̣n xanh như niềm hy vọng đến nay mái đầu nhuốm bạc trắng. Không những v́ một tuổi già nhưng cũng là lớp sương giá chồng chất lên sau khỏang thời gian binh biến. Thường ngày trong cơn say ông hay ṃ đến văn pḥng chúng tôi để t́m người nói chuyện, nhưng trong thời gian này ông ngồi im như một kiêu hănh bị xúc phạm, tiếng hét được gh́m xuống giữa kẽ răng thành những tiếng cười gằn nhức nhối như lưỡi dao đâm vào qủa tim đang mở miệng cười.
Ông ra khỏi binh chủng, chỉ huy một đơn vị bộ binh nhưng vẫn mặc
đồ ngụy trang và đội nón đỏ. Đâu c̣n là những kích thích về h́nh
thức quyến rũ đối với ông. Nhưng phải nghe ông ta nói: “Tớ là Nhảy
Dù... Tớ là Cai Hùng...” Tiếng “Nhảy Dù” nghe ngắn, chắc như xác
định niềm hănh diện có thật của một người đă sống hết đời cho tập
thể. Sau một thời gian ở trung đoàn này ông bị tai nạn trầm trọng,
tất cả cơ quan trong người bị đảo lộn. Ông phải chịu nhiều cuộc giải
phẫu, thị giác trở nên yếu kém, mất phần lớn ư niệm về sự việc. Lúc
chúng tôi đến thăm, ông không nhận ra, nhưng trong nỗ lực của trí
nhớ, bỗng nhiên ông nhận ra Vinh “con”, viên sĩ quan nhỏ tuổi nhất
được ông thương mến như con cháu. Ông nhận ra nó đồng thời với một
giọng nói run run:
- Tớ lúc này chỉ thấy mờ mờ nhân ảnh!
Trong tận cùng của đổ vỡ, ông cũng không mất đặc tính khôi hài,
dấu hiệu của tâm chất dũng mănh dù hoàn cảnh đă đẩy đưa vào hố thẳm
của tuyệt vọng. Sau này khi nh́n thấy được cảnh vật nhạt nḥa, ông
đến trại thăm lại nhà cửa, hỏi thăm các hạ sĩ quan và lính cũ. Trí
nhớ chưa phục hồi hẳn, ông mệt nhọc hỏi từng người với những câu nói
rời rạc hỗn độn, sau cùng ông nói với tôi để xin người lính về giúp
ông công việc riêng tại nhà. Lần đầu tiên nghe ông nói công việc
liên quan đến gia đ́nh. Khi tôi bảo người lính theo ông về nhà, ông
vui vẻ ra mặt:
- Quư hóa quá, thế mới biết anh em Nhảy dù luôn giúp đỡ nhau...!
Ḷng tôi trùng xuống như cơn mưa của ngày đông buồn bă. Tiễn ông xuống đồi, bóng người lính già khuất bụi mờ. Sau kiếp người đằng đẵng gian lao cho Tổ Quốc một khỏang trống xám đặc bụi mù.
Tháng 5-1969. Hậu cứ Long B́nh.
Tân Sơn Ḥa chuyển.
C̣n nợ Thanh An
Mùa Đông năm ấy
Kể chuyện chúng
ḿnh
Hai h́nh ảnh -
một cuộc đời
No Easy Day - Ngày Vất Vả
Những ngày hè
không thể quên !
Họp mặt
Những cái
tên không thể quên !
40 năm Bất Khuất
Hành tŕnh
của 5 ngày t́m về một thời tuổi
trẻ
Kỷ niệm Quân trường:
Đi Phép - Về Phép
Thuyền đời
Cuộc
sống của người lính chiến ĐPQ & NQ
Highway of Heroes
Nắng ấm quê hương
Truyện dài Bất Khuất
Thuyền đời ơi !
Những thằng
chúng tôi
Bài thơ trên
đồi Bác sĩ Tín
Viên đạn vang rền
Chuyện t́nh trái
ngang
Khối diễn hành
Băi tập
Lễ măn khóa
Một Đời Bất Khuất
Kỷ niệm Quân Trường - Về phép
Kỷ niệm Quân Trường - Cúp phép
Hồi
tưởng chiến trường 1062 Thượng Đức
Dọc đường gió bụi
T́nh Bất Khuất
Ngày xưa thân ái
Tôi đi lính
Bất Khuất
Quan Âm Tây
Du Hí truyện
Làm trong
sáng tiềng Việt
Hạ cờ tây
Thù dai
Kỷ niệm khó quên
Trận cuối
trong đời lính của tôi
Khúc hát Quân Hành
Một nỗi đau
Thủ Đức - Tuần huấn
nhục
Tâm thư của Cố Thiếu Úy
Trần Văn Quí
Trận Ô-Căm
Một lần vĩnh biệt
Một lần đi
Chuyến đi cuối năm
Nhớ về mái trường xưa
Phạm Xuân Tịnh - Một cuộc đời
Những ngày tháng
không quên
Tự do ơi, tự do!
V́ hai chữ Tự Do
Ngh́n trùng cách biệt
Thầy Chín
Để nhớ để quên
Xuân và người
lính Việt Nam Cộng Ḥa trong nhạc Việt
Xuân về trên
đầu súng
Đêm xa người
Câu chuyện của
người tù “Cải tạo” về từ Yên Bái
Tết trong ngục tù cộng
sản
Tâm t́nh này
cho anh
Quân
trường và chiến trường
Một giao
thừa trong đời
Xin
một ngày, giấc mơ trở thành hiện thực!
Tiếc thương
Đã bốn mươi
năm con thầm đợi ba!
Ăn Tết trên
thuyền
Cô gái làng
Thái-Mỹ
Người về từ Đại Dương
Văn
tế tưởng niệm 74 chiến sĩ hy sinh bảo vệ Hoàng Sa
Hoàng Sa qua những nhân chứng
Cảm
nghĩ của người đằng sau cuộc chiến
Đất người
Chẳng qua
Ly rượu mừng
HQ 16 và trận hải chiến Hoàng Sa
40 năm hải
chiến Hoàng Sa
Yểm trợ
trận chiến Hoàng Sa
Kư ức
cuộc chiến Hoàng Sa 1974
Những
ngày tháng tù đầy không thể quên
Những giọt nước
mắt ...
Đồng Minh can
trường
Chạy đâu cho thoát
Bonjour Việt Nam –
người đi, người ở, người về…
Tuổi trẻ chúng tôi
Vượt ngục
Thần Năm Chén
Hải
Quân VNCH được Hoa Kỳ trao tặng huy chương
Những ngày hè
không thể quên
Kiếp nào yêu nhau
Đất trích !
Hoàng hôn bừng sáng
Trăng tan trên
sông núi
Chuyện thật tôi biết
về Tướng Trương Quang Ân
50 năm nhớ về Tổng
Thống Ngô Đ́nh Diệm
Mẹ tôi và lá cờ
vàng ba sọc đỏ
Boston - Khi
trời mới sang Thu
Bác Hạnh
Cuộc trùng phùng
hy hữu...
Người lính vẫn c̣n
đây
Lực-Lượng Đặc-Nhiệm Duyên-Pḥng
213
Hồi kư của một SQ Thủ
Đức
Người vợ
lính Ở Thủ Đức
Con tôi đi nhận xác
chồng!
Tôi viết cho anh "Ngục
Sĩ Nguyễn Chí Thiện"
Lực-Lượng Đặc-Nhiệm
Duyên-Pḥng 213
Quân trường hoài
niệm
Tuổi
già nên phiên phiến mọi chuyện ..
46
năm họp mặt
Quăng đời trên dốc
đổ
Một đời chiến sĩ dọc ngang
Ḍng sông êm đềm
Côn Minh
(Kunming)
trong tôi
Chọc mà thương
Tây Ninh -
Chút c̣n lại trong ḷng một người lính
Kỷ niệm Một
thời chiến đấu oai hùng
Coi các cháu hát "Thiếu nhi Hùng Sử Ca"
Trên chuyến
tàu Thống Nhất
Ngày Quân lực 19/6:
Viết về Người Lính Bất Hạnh VNCH
Không bỏ rơi đồng đội
Cô em vợ
Giải vây
đồi 46: Căn cứ ALPHA
Huyền
thoại về tượng Thương Tiếc
Bà mẹ điên
Nỗi đau
Phan Nhật Nam -
Dựa lưng nỗi nhớ
Khóc nhạc sĩ
Thông Đạt-Văn Giảng
Chuyến vượt
biển t́m tự do
Hạm trưởng đa t́nh
Chuyện một con tàu
30 tháng tư, coi dĩa nhạc Asia Golden 3
Cũng một đời người
Thương tiếc
những nữ Anh Thư tử chiến với giặc thù Cs
Ngày nầy, năm 1975…
Người mang thánh
giá
Hành tŕnh di tản
t́m tự do
Tổ Quốc Ghi Ơn
Vài nét anh hùng
của TSQ
Tại sao
Tướng Lê Quang Lưỡng dặn: 'Tôi chết đừng phủ cờ vàng?'
30 tháng 4! Tôi chưa một lần sinh nhật
T́nh vẫn trao em
Câu hỏi tháng Tư
Những món nợ phải
trả
Người hạ sĩ nhất
Đá nát vàng phai
Tháng Tư ở Sài G̣n
Người vợ Lính
Người t́m tự do
cuối cuộc chiến
Người lính TQLC bên
bờ Bến Hải
Trên chiến trường
xưa
Người thiếu phụ
trong mưa phùn
Tháng Tư viết về
ngừơi lính VNCH
Tháng 4 lại về
Người chỉ huy về
già
Tháng 4 đen
Những ngày cuối
tháng Tư
Thắp nén hương ḷng
Chuyến hải
tŕnh định mệnh
Tháng Tư, Cả Một Đời
Người Trước...
Những tàn phá thoả thuê
Tưởng
nhớ cha tội - Đại Úy Trương Hồng Nhơn
Rằn Ri ơí! nhớ quá
Phan
Bôi Châu - Trường tôi ngày đó
Cho măi ngàn năm
Chim ơi! Vĩnh
biệt sao đành!
Đêm 30 có mỗi truyện
này
Ba tôi... người lính đổi màu
Những chuyến bay
định mệnh