Coi bui hong

Cõi bụi hồng

Thanh Thản Nhiên

“ Bờ bên kia có gì không?
Đoái trông chỉ thấy bụi hồng giăng giăng
Bờ ni sinh tử nhọc nhằn
Xuống lên bao kẻ băn khoăn ngắm phà“

(Bốn câu thơ trích trong hồi ký "Cõi bụi hồng“ của Ni Sư Như Thủy)

Lâu rồi ai đó biếu con tôi một băng cassette. Nó quảng cáo trước cho tôi tò mò:

-Mẹ nghe thử băng Sư cô Như Thủy giảng vui lắm chắc mẹ thích!

Quen tánh “trả giá“ tôi hỏi út:

-Hổng hay trả lại có hoàn tiền không?

Thật có lỗi khi mình đùa không đúng lúc! Nghe xong bài giảng “Trước dùng dục câu dắt, sau dùng trí để nhổ“. Tôi khám phá ra mình gần gũi và có duyên với Sư. Đêm nào trước khi ngủ, tôi cũng mở nghe đi nghe lại bài nầy vì cô giảng dí dỏm vui và dễ hiểu. (Xin phép Sư con gọi tiếng cô cho đúng thời điểm xưa ai cũng gọi lúc cô còn trẻ). Tôi nghe rồi thấm từ từ như câu dân gian thường ví “mưa dầm thấm đất“. Trong đạo có câu nói “Chúng sanh vô biên thệ nguyện độ“. Qúy thầy, cô đâu có lựa toàn đệ tử giỏi và giàu để độ. Mình còn dở thì nghe băng giảng bình dân cho dễ nhớ dễ hành. Gặp thầy, cô nào hiền và dễ dãi thì tôi mới dám tới gần hỏi đạo.

Chưa thấu hiểu kinh điển, chưa năng lễ Phật mà bắt mình “nhựt tụng“ chữ nghĩa khô khan trong các kinh dày cộm. Eo ôi! chắc tôi trốn không dám đi chùa nữa. Hiểu được và thấy hay, nhứt là cô nói thao thao tôi không buồn ngủ mà cười hoài vì cô giảng dí dỏm. Tôi dò tìm coi ở đâu có băng giảng của cô là gom hết về nhà đặng nghe. Thức ăn nào mình thích và hợp khẩu vị thì ăn nhiều. Món ăn tinh thần cũng vậy! Tôi thường theo bạn đạo đi “tu học“ rất là siêng. Chỗ nầy phải đính chánh liền cái siêng của mình. Các chùa ở Âu Châu thường tổ chức khóa tu hằng năm luân phiên mỗi nước một lần thí dụ năm nay bên Pháp “đăng cai“ sang năm ở Bỉ, Hòa Lan v..v... Xong khóa học chư Tăng cho phật tử đi viếng thành phố, ngắm cảnh hoặc mua sắm. Tôi đi cày mãi cũng mệt mỏi muốn thư giãn mà chưa có phương tiện. Được tin nầy tôi vội lấy ngày nghỉ để đi ..du học vì ông bà có khuyến khích “Đi cho biết đó biết đây, ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn“! Bên Việt Nam, tôi chưa bao giờ tới chùa thính pháp cả. Qua đây học nhảy, tưởng mình thông minh bỏ cấp một đi thẳng vào cấp hai và kiên trì nghe chắc...giỏi vì thầy cô nói “tụng kinh và học kinh điển nhiều mới có trí huệ sáng suốt, làm công quả chỉ có phước thôi“. Tôi lại ham đi chơi hơn ham học, trông mau tới ngày cuối để...thở ra chờ đi du ngoạn. Mang tiếng phật tử nhưng có biết căn cơ mình thuộc phái nào: Thiền, Tịnh hay Mật? Rồi còn Nam Tông Bắc Tông nữa. Chu choa! ai sao tôi vậy cho yên thân, chưa định hướng được. Khóa học Âu Châu có tông chỉ rõ ràng là đi con đường Đại thừa Tịnh Độ.

Khai giảng vào mùa hè để nhắm vào giới trẻ nhiều hơn các cụ. Trưa nóng nực lại gặp vị thầy cứ giảng tánh “không“ trong kinh Bát Nhã “Sắc tức thị không, không tức thị sắc“, tôi bắt đầu rớt mồ hôi hột. Ra khỏi lớp bèn trả lại thầy và nói “không“ luôn cho khoẻ.

Quay về với sư cô Như Thủy, nghe cô giảng tôi biết mình có nhân duyên nhiều đời với cô và mong cầu được gặp “thần tượng“ của mình. Mong mà không hy vọng vì cô ở Việt Nam, còn mình mới hội nhập xứ người nên quá bề bộn công ăn việc làm. Chắc chỉ gặp cô trong mơ thôi, tôi nghĩ vậy! Tự mình kiếm đủ lý do để an ủi, nào là “hữu duyên thiên lý năng tương ngộ, vô duyên đối diện bất tương phùng“ cơ mà! Hoặc “có duyên sẽ có ngày gặp được, không việc chi phải nóng vội“ nên bình thản chờ đủ duyên. Một sự tình cờ kỳ lạ tưởng như có ai thúc tôi phải tích cực đi tìm thầy vấn đạo. Đó là khi tôi đọc được quyển “Vô Ngã“ của Thầy Thích Trí Siêu trong chương nói về sự liên hệ thầy trò. Mở đầu Thầy viết “Ở ngoài đời có câu: Không thầy đố mầy làm nên“, trong đạo Phật cũng vậy. Người tu hành lúc ban đầu rất cần sự hướng dẫn của một vị Thầy, tìm được lâu hay mau đó cũng tùy nghiệp duyên của bạn. Chư Phật, Bồ Tát số lượng nhiều hơn số các sông Hằng. Các ngài ở khắp mười phương, thề độ tận chúng sanh, thế nhưng sao ta chẳng thấy. Nếu chưa thấy thì bạn hãy thành tâm cầu nguyện, tụng kinh sám hối và tiếp tục tìm kiếm. Tục ngữ Tây Tạng có câu “khi đệ tử chín muồi thì vị Thầy tự đến“.

Quả đúng như vậy, nhân duyên tôi gieo đã ra trái. Cuối cùng tôi liên lạc được với Sư. Mùa hè năm 2013 nhân dịp về quê, chúng tôi đã sắp xếp và báo trước cũng như hỏi địa chỉ để ghé thăm Sư. Từ Cù lao Giêng bên nầy đi tới Vĩnh Long đâu bao xa, bác tài là thổ địa miền Tây nữa, đến nơi có trễ chút xíu vì kẹt phà. Nhưng Sư đã đứng đợi chúng tôi hàng giờ trước đầu làng, không nón, không khăn với bộ đồ vạt hò màu lam bạc màu trên người và nói “sợ quí vị tìm không ra khúc đuòng quẹo bên trong nầy“. Sư ở trong một cái cốc nhỏ chung quanh là vườn cây trái, Sư trồng mát mẻ yên tịnh nhưng hơi buồn. Thầy trò hàn huyên độ nữa tiếng và rồi Sư bảo chúng tôi theo Sư ra quán ăn ở một địa điểm du lịch. Quán cùng dãy nhà nghỉ nầy là của phật tử thân cận với Sư. Sư đã “đặt bàn“ sẵn để đãi người đã “hẹn nhau từ muôn kiếp trước“ giờ mới gặp lại. Hầu chuyện cùng Sư khoảng hai tiếng, chúng tôi phải tạm biệt để Sư còn nghỉ ngơi. Sư chạy bằng chiếc xe gắn máy cũ và có báo trước trong điện thoại là sẽ làm quà cho chúng tôi bằng trái cây Sư trồng ở vườn. Trên xe bác tài chở về nào chôm chôm, mít, xoài, đu đủ được hai túi xách lớn vì Sư nói chúng tôi ở nước ngoài về rất thích cây nhà lá vườn ăn bảo đảm hơn trái cây chợ. Dạ đúng như vậy thưa Ni Sư! Dọc đường tôi cứ tự hỏi “phải đây là sự thực không, người bằng xương bằng thịt mình hằng mong gặp nay đã đứng trước mặt mình đây sao? “. Sư vui vẻ nhưng điềm đạm, khác hơn xưa thuở hai mươi năm trước Sư thuyết giảng rào rào không biết mệt là gì. Quà do chính tay Sư trồng đã nặng trĩu như tấm chân tình Sư gói ghém để đi theo chúng tôi. Ra về lòng tôi còn vương vấn, bùi ngùi.

Trở về Sàigòn ở nhà chị bà con bên Tân Định tôi khoe có gặp Sư Như Thủy chị mừng rở hỏi dồn dập:

-Em làm sao gặp cô hay vậy?

-Vậy mới hay, có duyên thì có gặp!

-Chị với cô Như Thủy quen lâu lắm rồi. Lúc cô bịnh lên Sàigòn điều trị đã ở tại nhà chị đây. Cô có thị giả đi theo lo cho cô. Chị nầy là bạn thân cùng quê ở Tân Vạn (BH) với chị nên quen và giới thiệu nhờ chị cho tạm trú để lo cho cô.

À thì ra thêm một nhân duyên lớn, bà con quyến thuộc đã đủ duyên lành nên cùng hội tụ với nhau! Danh từ nhà Phật gọi là "trùng trùng duyên khởi", cái nầy có thì cái kia v..v. Lâu xa có lúc Sư lên chùa Tây Tạng ở Bình Dương ẩn tu một thời gian, chùa nầy do vị trụ trì tu theo Mật tông Tây Tạng là Hòa Thượng Tịch Chiếu, anh chị tôi đây là đệ tử lớn của Thầy mới viên tịch hai năm trước thọ 106 tuổi. Hai người hiểu đạo và có tâm đạo nên cô Như Thủy đến gõ cửa đúng người. Nhà có hai tầng lầu thênh thang mà chỉ có hai người giúp việc nên cảnh trí thật yên tịnh cho Sư nghỉ ngơi dưỡng bịnh “Dù xây chín bậc phù đồ, không bằng làm phúc cứu cho một người“, người nầy lại là vị Ni Sư lớn nữa chứ. Chị tôi dặn:

-Chừng nào hai em về quê định viếng cô Như Thủy cho chị đi theo nha!

-Dĩ nhiên, gặp chị cô mừng lắm sẽ có quà đặc biệt tặng chị nhiều hơn cô biếu em nữa.

Chị tôi quen gọi bằng cô như thời xưa vì nghĩ mình thân quen giống người nhà làm tôi đôi lúc cũng quen gọi theo thế. Tôi mau mau báo tin cho Sư hay việc nầy. Đến phiên Sư ngạc nhiên hỏi lẹ làng:

-Mô Phật! Té ra bà con em đó hả? Em cho cô địa chỉ, số điện thoại để cô nhớ và liên lạc.

Qua tiếng nói trong điện thoại tôi hình dung ra nụ cười Sư đã có sẵn trên môi, và đôi mắt cùng gương mặt phúc hậu đã hướng theo câu chuyện rồi.

Năm 2015, nhớ Sư muốn cung thỉnh Sư viếng chùa để gieo duyên cho phật tử. Tôi cẩn thận dọ ý bạn bè, người nào cũng hoan hỉ, khuyến khích:

-Hoa thỉnh Sư đi, chị là trưỏng ban trai soạn sẽ ủng hộ, kêu gọi phật tử lo phần ăn uống cho Sư và học viên chu đáo.

-Sư với tụi em cũng quê ở Biên Hòa. Tụi nầy mê nghe băng cô lắm!

Thăm dò ý kiến nghe ai cũng thích Ni Sư, tôi e-mail để chuẩn bị cung thỉnh thì Sư trả lời như sau:

-Cô mới qua Mỹ không được phép rời nơi đây trong vòng hai năm. Tới tháng sáu năm 2016, cô mới đi đây đi đó và qua nước khác được.

Sư không nói rõ nhưng tôi đoán Sư chờ có thẻ xanh thường trú để đi lại dễ dàng hơn:

"Gót đạo sĩ bốn phương trời rảo bước
Cõi Ta Bà đâu chẳng phải nhà ta
Một mình đi với bình bát cà sa
Đói xin ăn dưới gốc cây nằm ngủ
Mùi phú quí mặc ai người hưởng thú
Bã vinh hoa ta nào có xá gì
Chỉ một lòng tu niệm đạo từ bi
Diệt phiền não cõi lòng thường thanh tịnh“

(Bài kệ của phái Khất Sĩ)

Ni Sư Như Thủy ***

Tôi mong tới 2016 thì trong gia đình gặp chuyện buồn nên lỗi hẹn. Viết thư trình bày cho Sư biết và Sư hồi âm bằng những lời pháp nhũ thân thương để động viên tinh thần tôi.* Việc thỉnh Sư sẽ không bao giờ có nữa. Sư đã theo gót chân Phật ra đi rồi, bỏ cõi bụi hồng lại cho chúng ta bước tiếp. Quyển hồi ký của Sư có tên là “Cõi bụi hồng“ viết tại Thiền Viện Linh Chiếu và Thường Chiếu ghi lại những ngày Sư đi dân công lao động ở Vĩnh An (BH) năm 1982 tôi đã mạn phép dùng để làm tựa cho bài viết nầy.

(Tưỏng nhớ ngày con về VL đảnh lễ Sư lần đầu và cũng là sau cùng) Con có bốn câu thư gửi dâng Sư:

Vĩnh Long chờ đón con về
nghiêng mình đảnh lễ nào hay cuối cùng
Năm xưa Sư đợi bên phà
Năm ni con đã niệm thầm tiễn Sư

Bài pháp nhũ ngắn ngủi Sư gửi an ủi tôi “vượt qua, vượt qua để đến bờ bên kia“

Đã qua một năm sau ngày Sư viên tịch con viết kính tặng Sư.

(Mùa hạ buồn đầy gió chướng 2019)

Thanh Thản Nhiên

***
Ni Trưởng Thích Nữ Như Thủy
Pháp Hiệu Huệ Hạnh
Thế Danh Nguyễn Xuân Yến
Sanh ngày 12 tháng 04 năm 1950 (Canh Dần)
đã viên tịch lúc 8:15 sáng ngày 17 tháng 03 năm 2018 tại Chùa Phổ Hiền
Thành Phố Worcester, Tiểu Bang Massachussets, Hoa Kỳ.

Cõi bụi hồng

VĂN CHƯƠNG

Truyện Ngắn

Những bài viết của Bất Khuất