Khi phỏng vấn vào chương tŕnh Tuyển Sinh Y Khoa, có một câu hỏi từ giáo sư tuyển sinh làm tôi nhớ măi
- Nếu em có thể đi về quá khứ để thăm một người hay đến một nơi nào đó, em sẽ đi đâu?
- Thưa thầy, em sẽ đi thăm đất nước của em: Việt Nam Cộng Hoà.
Dr. Wynn Tran
Khi tôi được sinh ra, VNCH đă không c̣n nữa.
Từ nhỏ, tôi nghe nói về VNCH từ ba tôi và những người bạn. Tôi chỉ
hiểu rơ hơn về VNCH khi tôi lớn lên và qua Mỹ sau này. Càng t́m
hiểu, tôi càng nh́n rơ hơn một thời bi thương oanh liệt của người
miền Nam Việt Nam trong cuộc nội chiến nồi da xáo thịt, sự bất lực
của những nước bé trong cuộc chiến tranh ư thức hệ giữa những cường
quốc.
Tôi sẽ về lại Sài G̣n Ḥn Ngọc Viễn Đông, nhảy lên một chiếc xích lô
máy dạo phố. Tôi muốn nghe tiếng máy nổ phịt phịt gịn tan trộn mùi
xăng pha nhớt trong buổi sáng tinh sương Đô Thành. Tôi sẽ ghé chợ
Bến Thành ăn một tô phở gà, ngắm nh́n các cô thiếu nữ Sài G̣n mặc áo
dài bó eo, đeo kính mắt to tṛn đèo nhau trên chiếc xe Honda Cub ở
bùng binh trước chợ. Ăn xong, tôi sẽ thả bộ dọc đường Duy Tân, ghé
qua toà Đô Chánh và toà nhà Hạ Nghị Viện, phác lại vài nét kiến trúc
bằng bút ch́ trước khi tản bộ ra sông Sài G̣n ngắm tượng Đức thánh
Trần Hưng Đạo. Sau đó, tôi sẽ nhảy xe lên lambro về Nhà Bè nước chảy
chia hai, ghé qua vườn trái cây Lái Thiêu bẻ măng cục, bóp nát vỏ
xám đen ḷi múi thịt trăng trắng ngọt lịm bỏ vào miệng.
Buổi tối, tôi sẽ ghé thăm pḥng trà Tự Do nghe Khánh Ly hát. Có thể
nói nhạc vàng (bolero) từ thời VNCH là ḍng nhạc đẹp nhất của âm
nhạc hiện đại Việt Nam. Đến nay, ḍng Bolero tại Viêt Nam tuy ngày
càng nở rộ nhưng những ca khúc hay nhất đều sáng tác thời VNCH.
Nhưng cái tôi muốn cảm nhận rơ nhất ở VNCH là tính nhân văn và t́nh
người Việt Nam, có được do nền giáo dục đậm chất nhân bản. Thời
VNCH, các trường ĐH tuy mới bắt đầu chậm chững nhưng đă để lại những
nền tảng vững chắc cho các trường đại học lớn ở Việt Nam sau này. Ở
đó, học tṛ được dạy về trên 3 nguyên tắc: nhân bản, dân tộc, và
khai phóng.
Tôi sẽ ghé qua bộ giáo dục VNCH để thăm hỏi v́ sao chỉ trong một vài
năm đă thành lập một hệ thống giáo dục đại học tiến bộ gồm đại học
quốc gia và đại học cộng đồng địa phương. Đại học thời VNCH hoàn
toàn tự chủ về chuỵên môn, không chịu sự quản lư của bộ giáo dục.
Ngân sách của trường ĐH do quốc hội chuẩn duyệt hàng năm, nhân viên
và giáo sứ thuộc tổng uỷ công vụ.
Tôi sẽ ghé thăm Viện ĐH Sài G̣n (có 8 phân khoa Y, Dược, Nha, Sư
Phạm, Khoa Học, Văn Khoa, Luật, và Kiến Trúc). Dĩ nhiên tôi chỉ thăm
được đại học xá (kư túc xá) Minh Mạng dành cho nam v́ đại học xá
Trần Quư Cáp dành cho nữ. Nếu có thời gian, tôi sẽ ghé thăm Viện Đại
Học Cần Thơ, nơi tôi đặc biêt thích chất miền Tây phóng khoáng trong
từng sinh viên.
Thời Đệ Nhất Cộng Hoà, nền giáo dục nhân bản đă để lại cho bao thanh
thiếu niên Việt Nam ḷng yêu nước mănh liệt, muốn góp tay xây dựng
đất nước phú cường bằng trao dồi kiến thức học hành để mang đất nước
ra tầm thế giới. Tôi vẫn c̣n cảm nhận được đều này khi gặp lại những
thanh niên ngày ấy là những ông bà lăo tại Mỹ sau này. Ba tôi, một
sĩ quan VNCH, cùng là một trong những thanh niên ngày ấy.
Và dĩ nhiên, tôi sẽ gặp Tổng Thống Ngô Đ́nh Diệm, tổng thống Nguyễn
Văn Thiệu để hiểu rơ về những ǵ xảy ra với đất nước v́ những ǵ tôi
đọc được và nghiên cứu từ nhiều phía vẫn chưa đủ để tôi trả lời câu
hỏi v́ sao một đất nước nhân văn, đề cao tính dân tộc, và phồn vinh
như VNCH lại bị bức tử.
Ngày 30/4 hằng năm, tôi vẫn nhớ về 200,000 người Việt Nam đă bỏ mạng
trên biển trên đường t́m tự do, hàng triệu người Việt đă chết trong
cuộc chiến, vẫn nghĩ về sự ngạo mạn của kẻ chiến thắng, sự khốc liệt
và dơ bẩn của chính trị. Tôi vẫn nhớ về VNCH phồn vinh, thịnh vượng,
và nh́n lại đất nước Việt Nam ngày hôm nay mà không khỏi đắng ḷng.
Huynh Wynn Tran
Hồi ức -
Một thời chinh chiến
No Easy Day - Ngày Vất Vả
C̣n nhớ không em?
Trên đồi Tăng Nhơn Phú
Remember!
Cánh chim non
Đốt sách
Buổi tựu trường
Đêm trắng
Nước mắt trong cơn mưa
Trăm đắng ngh́n cay
Con đường
tôi về
Hăy c̣n đó
niềm tin
Chiều ra biển
Những đứa con đẽ muộn
Một thời kỷ niệm
Băi tập
Bước chân Việt Nam
Người lính già
Để nhớ
Đi buôn
Ngày anh đi
Kỷ niệm xưa
Rồi tết lại đến
Bài thánh ca buồn
Tears of pride
We remember
Vui - Buồn … Ngày
hội ngộ 44 năm khoá 8B+C/72
Mùa hè đỏ lửa
Dư âm ngày hội ngộ
44 năm tại California
Có chuyến bay
Lời ca
Quỳnh Hương diển tích
Để nhớ để
quên
Cờ ḿnh!
Khắc chữ Tự Do
Mai cai hạ
Củ khoai ḿ
Khinh Binh 344
Tết
Tướng giữ thành
Những tử sĩ không cần ai gọn hồn
Viết về những anh hùng trong tù cải tạo
Tuyển tập tháng Tư đen
Quốc Hận và tội ác CS
I’ll be home for Christmas
Kư ức về Hoàng Sa và HQ10
Vợ hiền
Dạy con
Lễ hội sinh
nhật
Chọn lựa
BS Đặng
Tuấn Long
Nhạc vàng kho tàng âm nhạc Việt Nam
Bài ca
kinh hoà binh
Môt thoáng ngậm ngùi
Đường về
không xa
Năm
mươi hai năm hội ngộ
Người tù chung thân vượt ngục
Vá đường
Chăn gà
Một người
làm quan
Tôi xin đưa em đến hết cuộc đời
Thuyền đi đâu, về đâu?
Chiếc đàn piano màu gụ đỏ
Hữu tâm, vô tâm
Mẹ
cài cho con đóa hồng
Những mùa Trung Thu
Thầy Trân
Tháng Tư
nhớ bạn
Trại Thanh Cẩm và gịng sông Mă
Trái
tim Bồ Tát
Người Hạ Sĩ
Nhứt
Lá thư
t́nh trong cặp
Người
pháo binh già...
Thức
trắng đêm nay!
Mặt trận
Xuân Lộc - Sư Đoàn 18 BB - Tuyến thép
Mừng Phật Đản, chúng con ca vui đón chào
Làm việc cho
Tín Nghĩa Ngân Hàng 1970-1973
Người chiến sĩ không quân phục
Tôi cưới vợ
Buổi họp mặt vui vẻ
Cơi bụi hồng
Chiều
buồn biên giới
Mùa đi tù!
Nếu
có thể đi về quá khứ, tôi sẽ thăm đất nước
tôi
Người Mẹ thời chiến
Má tui
Các phi vụ nhớ đời - 44 năm nh́n lại
Người nữ tu trong cô nhi viện Pleiku
C̣n
thương rau đắng …
Ngày lễ Mẹ
Tâm thư người bạn trẻ 9X về ngày 30/4
Yểm Trợ Hạm Cần Thơ HQ 801: Không bỏ anh em
Mai vàng nở muộn
Người về có nhớ thương binh?
Từ những trang thơ
Tự tử
đi anh em! Tao không đầu hàng!
Chuyện
trên QL 20
Phóng sự cộng đồng hậu duệ VNCH
Mùa
xuân xứ người, mùa quốc nạn xứ ta
Tôi viết cho anh hùng Lư Tống
Bỗng
dưng anh tới
Để nhớ một
thời...
Những ngày cuối cùng của cuộc chiến
Trong
nỗi khốn cùng
Giờ
phút cuối cùng
Quảng Trị đất đợi về
Phụng Dực, trận đánh để đời
Buổi họp mặt vui vẻ
Trạm cuối
cuộc đời
Nhớ nhà
Khép lại
núi rừng
Dưới bóng mát của lá cờ "Ba Que"
Nhức nhối
con tim
Trái tim cao cả
Hạt tình
hồi sinh
Hai con khỉ già
T́m chốn
thanh b́nh
Đêm xuân Đà-Lạt
Chuyện hai người phi công VNCH và Bắc Việt
Đại gia ở Mỹ
Chỉ c̣n nỗi
nhớ
T́nh huynh đệ trong một thời binh lửa
Tàn một
cuôc chơi
Sự ra
đời của bài hát "Thuyền Viễn Xứ"
Việt cộng: Ngụy, Ác
và Hèn Hạ!
Phi vụ "Ong
Chúa" 14-4653 cuối cùng
Một cái Tết khó quên
Tr/Tá Lê Văn Ngôn trấn thủ Tống Lê Chân
như thế nào?
Vơ Ân và tôi
Người thiếu phụ ôm cốt chồng ...
Cựu DB
Lý Quý Chung, một người khách đặc biệt
Hạnh Phúc…
Rơi
Bông Mồng Gà
Rồi
người lính có về không?
Tạ ơn Thiên Chúa !
Tuổi mực tím trong thời ly loạn
Sao mà mít
ướt!
Những chuyện ngày xưa
Chân dung
người lính VNCH
Con chuột
Cuối nẻo đường đời
Ngậm đắng nuốt cay
Những muà xuân năm
cũ
Ơn đời chứa
chan
Câu truyện t́nh trong quân ngũ
Trong
lâu đài kỷ niệm
Người nữ tù và giải Nobel
Đùa của tạo
hoá
T́nh anh em
Họp mặt “Về Đây Anh” và Cọp Biển
Hy sinh và mờ nhạt
Âm nhạc miền Nam và
những ngày xưa thân ái
Mẹ Nấm và các bà mẹ Việt Nam
Không quên những người Chiến Sĩ QLVNCH
Con c̣n
nợ ba
Cái bằng... lái xế !
Một Trung đội Trưởng Nghĩa Quân
Vài kỷ niệm với thầy Nguyễn Văn Trường
Con búp bê
của mẹ
Sự
c̣n mất của một người em
30 Tháng 4 và tiếng chó sủa đêm phía sau nhà
Ngụy
Tháng Tư
ngậm ngùi
Người khôn "Đi học" - thằng ngu dại đời
Giờ phút cuối cùng của một đơn vị QLVNCH tại
Sài G̣n
Không quên ngày Quốc Hận 30 tháng 4 – 1975
Cha Tôi, chết không cần quan tài
Cô
Giáo Ngụy Người Huế
30 tháng Tư: chuyện quên, chuyện nhớ
40 năm (1978-2018) nhớ lại chuyến vưọt
biển...
Huế, tôi và
Mậu Thân
Hương
1
đồng giấy, 7 đồng phở
Vui buồn với UH1
H́nh-tượng người LÍNH qua ḍng nhạc Việt
Khoe chữ
Chiếc áo bà ba In h́nh chữ Hỷ
Chiện khó tin mà có thiệt....
Truyện hai h́nh ảnh một đời người
Có đêm nào buồn bằng Đêm Ba mươi
Nén hương
ḷng
cho một người vừa đền xong nợ nước
Tiễn đưa nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông
Tiếng ngáy làm tôi yên tâm
Đêm xuân nào tôi đến thăm anh
Quê
hương của tôi
Chim trời
bạt gió
Trang nhà Hà Mỹ Nhan
Nó và biến thiên cuộc đời
Có những
mùa xuân
Chuyện người tóc bạc sớm
Trang nhà Hà Mỹ Nhan
Các
ngày tết ở VN trong năm
Nói
chuyện về con chó nhân năm Mậu Tuất
Những người lính Dù bị lăng quên
Gói
trọn mảnh t́nh quê vào đ̣n bánh tét....
Người đưa thư
Danh Tướng Ngô Quang Trưởng và Tôi