Chu Tất Tiến.
Trước hết, xin thưa với bà con cô bác rằng căn bệnh này, h́nh như
mới phát từ ngày phe ta gồng gánh di cư, di tản sang xứ người, chứ
hổng thấy trước “bẩy mươi lăm.” Hồi đó, nếu tui mà nhớ không lầm,
th́ tất cả các thuyết tŕnh viên, diễn giả, người có cơ hội phát
biểu điều chi đó với công chúng, đều là những người có chuẩn bị về
điều ḿnh sẽ “phát”, hoặc viết ra giấy, hoặc ứng khẩu, hoặc thuộc
ḷng, đều nói vừa phải, ngắn gọn. Mà nếu có nói nhiều, cũng đâu ra
đó, hổng giống như thời đại bây giờ, mà có người gọi là “thời đại nổ
sảng”, nghĩa là chỗ nào cũng thấy tiếng nổ, nổ lẹt tẹt ở trong các
đám cưới, nổ tưng bừng trong các buổi văn nghệ, họp mặt, hoặc nổ
rung trời chuyển đất trên .. Nét! Đó là điều đau khổ cho công chúng,
những người đến nghe, mà không ai dám nói ra được, đành ngậm ngùi
hát nho nhỏ cho ḿnh nghe: “Có những niềm riêng, một đời dấu kín”,
v́ nói ra, là đụng chạm, là mất ḷng, mất bạn, có khi mất tổ chức
luôn! Nói ra th́ đôi khi một sớm một chiều, đang là bạn bỗng biến
thành kẻ thù, mà thù sâu hơn biển, thù dai hơn thù Cộng Sản nữa, v́
có vài trường hợp, một khi ghét nhau th́ t́m cách chụp mũ cho nhau,
nói xấu nhau sau lưng, nghĩa là t́m đủ mọi cách để cho “kẻ thù” ḿnh
bị tiêu diệt!
Thiệt là ngộ nhe! Một buổi đẹp trời, người viết bèn làm một cuộc đi
t́m hiểu căn nguyên của cái bệnh “Nói dài, nói dai, nói dở, nói dô
diên” này (mà có người gọi là bệnh Tứ Dê!) này bằng cách đến thăm
Thầy Tư Bôn Sa.
Tới nhà thầy Tư Bôn Sa ở gần Thủ Đô Tị Nạn, mà nhiều người gọi là
“chốn gió tanh, mưa máu”, thấy thầy đang cầm ṿi đứng tưới cây kiểng
trước nhà, bèn cất tiếng chào:
-Chào thầy Tư! Sao thầy không sợ bị “tích kẹt” hả? Luật Cali cấm
tưới cây ban ngày mà?
Thầy Tư không thèm quay sang, mà thủng thẳng trả lời (cái bệnh tửng
tửng này của nhiều người Bôn Sa cũng mắc lắm! Trả lời người ta mà
ngoảnh mặt đi!):
-Sợ cái đách ǵ! Người Việt ḿnh “năm bờ oăn” mà!
-Cha chả! Thầy Tư ngon thiệt nha! Nói mà không sợ thụt lưỡi?
Thầy Tư lúc đó mới quay lại:
-Mầy không thấy trên Net, có người viết gọi Tổng Thống là “thằng mọi
đen” th́ sao? Gọi bà Hillary là “con mụ”…Ngồi ở quán cà phê Phúc Lộc
Thọ, mày không thấy thiên hạ gọi “thằng Bút bố, thằng Bút con”..
sao! Đại sứ cũng là thằng tuốt luốt! Dân Việt ḿnh ngon lắm mà!
-À, cái điều này, tui chịu thua! Tui hổng dám! Tui sợ nói ra th́
chính ḿnh mất giá trị, thiên hạ đánh giá ḿnh là ..! Thôi, tui hổng
dám phê b́nh thêm, sợ bị trúng vài cái nón cối.. Tui vốn nhát gan..
-Vậy th́ mầy dám làm ǵ? Cái ǵ cũng sợ!
-Tui hổng dám làm chi hết, cứ Mũ Ni che tai là sống dài dài.. Nhưng
mà hôm nay, tui muốn hỏi thầy một chiện! Tại sao người ḿnh lại mắc
bệnh Tứ Dê, nghĩa là “nói dai, nói dài, nói dở, nói dô diên”?
Thầy Tư lúc đó mới thả cái ṿi của ổng xuống đất, nh́n tui:
-Ha! Mầy hỏi ngộ! Cái bệnh này đâu phải một sớm một chiều! Từ hồi
lẫm lận. Tao từng này tuổi đầu, đi họp bao nhiêu lần, nghe quá chừng
chừng, đôi khi vừa nghe vừa muốn khóc luôn!
-Trời! Diễn giả chi mà tài ba quá mạng! Làm cho thầy khóc được th́
thiệt tài nha!
-Hổng phải! Mầy lộn rồi! Tao khóc là v́ thương cho văn hóa Việt ḿnh
bị ảnh hưởng nơi xứ người v́ mấy cha nói dài nói dở đó. Cũng v́ mấy
cha thích nói, làm cho thiên hạ bị dị ứng, hễ cứ nghe nói đến có
cuộc nói chuyện chi đó, th́ bà con cười h́ và nằm lăn ra giường, mở
Tivi lên coi! Riết rồi hổng có ai đi nghe nói chuyện văn chương,
chính trị nữa, th́ lúc ấy tương lai ḿnh c̣n đâu? Hễ mà nhận được
thiệp mời, thông báo có nói chuyện, có diễn giả là người ta giật
ḿnh, sợ toát mồ hôi. Miễn cưỡng lắm, v́ bạn bè thân thiết hay v́ có
thực đơn ăn uống Free, th́ người ta đi nghe. Nửa chừng, ăn no bụng
rồi th́ đứng dậy đi về!
-Như vậy, lỗi tại ai? Tại cả diễn giả hay tại người nghe?
-Ha! Mầy nói ngộ nữa! Nếu diễn giả mà nói hay, th́ người ta, cho dù
không có ăn uống, cũng ở lại đến phút chót. Mầy không nhớ hồi xưa có
ba bậc Thầy nói chuyện như giông băo, nói cả hai tiếng đồng hồ mà
người nghe không nhúc nhích.
-Ai mà hay vậy, Thầy?
-Th́ thứ nhất là Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy nè, ổng nói đủ thứ chuyện
trên trời dưới đất, mà cả toàn bộ khán giả cứ im như thóc. Cha
Nguyễn Văn Vàng là Giáo Sư thỉnh giảng ở nhiều Đại Học miền Nam Việt
Nam, nói chuyện có duyên, người ta cười ồ ồ, cười xong lại im lặng.
C̣n Học Giả Hoàng Xuân Việt nói khô khan hơn cha Vàng nhưng kiến
thức ông th́ vô song, và ông nói với cả tâm hồn muốn chia xẻ của
ḿnh, nên thiên hạ mê mệt. C̣n bây giờ, đố mầy kiếm ra được người
nào đáng làm học tṛ mấy vị này?
-Cha chả! Hay quá! C̣n bây giờ th́ tại làm sao mà có vụ nói nhiều mà
không ai nghe?
-Th́.. thiệt ra, đó là tâm lư ẩn ức của người ḿnh. Bị Cộng Sản cấm
nói một thời gian dài, nên ức, bây giờ gặp dịp th́ xả xú bắp. Ngoài
ra, c̣n điều thứ hai là phương tiện bây giờ dồi dào quá, ai cũng có
thể tổ chức một buổi nói chuyện được, cứ bỏ tiền ra thuê địa điểm,
rồi nhờ báo chí, đài, Tivi thông báo rồi chờ người ta tới.. là xong.
Nếu có ẩm thực và văn nghệ phụ diễn th́ thiên hạ sẽ đến đông hơn là
chỉ nói xuông. Người nào là diễn giả, là MC th́ được nêu tên trên
báo, thế là ai cũng thích, cũng ham nói để nổi danh. Mà cái micro nó
có bùa ngải, nên người nào yếu bóng vía mà ham nổi th́ bị dính tay
vào đó, gỡ không ra.. Rồi cứ thế mà phát.. không cần biết người ta
có nghe ḿnh nói ǵ.. Có nhiều khi, tao thấy ở dưới ồn như cái chợ,
mà ông hay bà “phát” kia cứ tỉnh bơ như ruồi, nói lia lịa, nói phun
bọt mép…
-Theo Thầy thấy, đặc điểm nào tệ nhất mà nổi nhất?
-Đó là khoe cái tôi to tổ bố ra cho người ta vỗ tay. Giới thiệu
chính ḿnh hay giới thiệu người khách cũng nói dài ḍng, như đọc
tiểu sử để đi xin việc vậy. Có vị lại lên khoe cả chức tước, con cái
ḿnh nữa. Một bà kia mỗi khi giới thiệu đến nhân vật nào nổi danh,
th́ khoe cả liên hệ của ḿnh với người ta. Thí dụ như: “Giáo Sư Tiến
Sĩ X, mà trước đây tôi có dịp làm quen trong buổi tiệc trà .. là một
người thông thái đặc biệt, ông từng giữ chức Chủ Tịch này.. nọ..” Có
lần tao bỏ về ngay sau khi bà MC kể lể về sự thành công của giới
trẻ, nhân tiện kể luôn sự thành công của con ḿnh là bác sĩ, nha
sĩ.. ǵ đó. Chán nhất là nhiều ông hứng khởi, đọc nguyên bài thơ dài
để tặng khán giả.. Có ông lại thích ngân nga, kéo dài giọng ra cho
ra vẻ quan trọng những điều chả có ǵ là quan trọng… Một ông lăo
trên bẩy bó, nổi hứng lên kể chuyện tiếu lâm lấy vợ nhỏ và đêm động
pḥng.. Diễu dở và vô duyên, không thấy ai cười th́ cười hinh hích
một ḿnh rồi đi xuống! Tội nghiệp cho một vị quân nhân kia, khi được
mời lên nói về cuốn sách của một thi sĩ cùng tù, th́ luôn tiện kể
luôn quá khứ oai hùng của ḿnh từng dự bao trận đánh.. dài ḍng quá,
khán giả lục tục bỏ về hết một nửa. Có ông đang đọc bài viết sẵn,
bỗng ngưng lại, ứng khẩu thêm vài câu chuyện về đời tư của ông có
liên hệ đến đề tài…Bực nữa là mấy mạng MC cứ tung hứng, khen nhau,
người này tuyệt vời, kẻ kia tuyệt luân.. Giới thiệu có một diễn giả
mà mất 4,5 phút, rồi tự cười hí hí! Mệt lắm, mày ơi! Có bà ca sĩ mỗi
lần lên biểu diễn hát đều tŕnh diễn nói luôn: nói trước, nói
sau..Chán lắm!
-Vậy th́ theo thầy Tư, làm thế nào để tạo lại không khí văn học cho
các buổi nói chuyện?
-Dễ ợt! Thứ nhất là bỏ cái Tôi của ḿnh đi! Thứ hai là chuẩn bị sẵn,
viết ra giấy nếu không thể thuộc những ǵ ḿnh nói. Thứ ba là tóm
gọn lại cho đâu vào đấy, bỏ chi tiết ḷng tḥng đi. Thứ tư là nên
nhớ rằng, người ta đến nghe ḿnh nói là v́ sự quen biết, ṭ ṃ muốn
t́m hiểu vấn đề, hoặc muốn ủng hộ bạn bè, hoặc muốn nghe hát chi
đó.. chứ không ai thực sự cần thiết phải nghe. Do đó, nếu nói hay
th́ người ta chăm chú nghe, nói dở th́ họ quay ngang nói chuyện,
ngáp, vung tay múa chân với người bên cạnh, hoặc .. bỏ về… Cho dù có
tặng đồ ăn ngon, nhưng trong ḷng người bỏ về vẫn muốn hục hặc, gây
hấn, nói lời bực bội, chê trách..
-Nói như Thầy th́ dễ quá! Ai cũng làm được! Mà không hiểu sao lại
chẳng ai làm như thể?
Thầy Tư ngủng ngoẳng đi vào, chỉ nói với lại:
-Mầy quên cái bệnh trầm kha, bệnh “Nổ” của thiên hạ sao?
Chu tất Tiến.
Tản mạn cuối năm
H́nh ảnh
đáng ghi nhớ trong năm
Miệng kẻ sang
có gang có thép
Hiến dâng máu !
Xướng xa vô loài
Khinh bỉ
Học làm người
Cái Hộ Chiếu/Thông
Hành
Thất bại hay
thành công
Ngân hàng quân đội
Nói chuyện với Hà Sĩ
Phu
Trái khoáy cuộc đời
Một chế độ hèn hạ
Chữ với nghĩa
Cơm với cá…
Tuyên bố đầy
tính sáng tạo
Chưa hết đu dây
C̣n có t́nh người
không?
Cả tin hay nghi ngờ
Ca sĩ hải
ngoại... Những kẻ bán linh hồn xho quỷ
Sợ hay không sợ
trung quốc
Gây hấn!
Lại nói về lá cờ
Trớ trêu của lịch sử
Các anh, một
chính phủ khốn nạn!
Xin cám ơn Tổng Thống
Obama
Nổ
Nước mắt cá sấu
Bánh ḿ Ai Cập, cá Việt Nam, khát vọng con người
Trách niệm về đâu
Mặc cảm dốt nát
Đâu là sự thật ?
Bệnh Nổ Ở Mỹ Rất Thịnh Hành?
Gần 2
triệu người đă hy sinh cho cuộc chiến, v́ mục đích ǵ?
Văn hóa "Giả Vờ"
Tổng Thống Donald
J. Trump ?
Mừng mùa Xuân dân
chủ!
Tâm lư chính trị
Bắt Ls Nguyễn
Văn Đài là hành động tuyệt vọng của CS
Chuyện ǵ cũng
chấm hết !
Dốt như
chuyện tu, Ngu như tại chức
Bài học nặng kư
Không thể tha thứ
được
Em bé và những viên sỏi
Bệnh "nói dai, nói
dài, nói dở, nói dô diên"
Rường cột nước nhà
Rỗng tuêch rỗng toác
Vẫn chuyện xe cán
chó
Hai cái băy
nguy nhiểm của "Nhớ rừng"
Giá trị của VNCH
30
Tháng Tư, cô nghệ sĩ Kim Chi dứt khoát
C̣n ǵ xấu hổ hơn
nữa?
V́ sao
Do Thái không dám không kích Iran?
Ông "cha" Trịnh tuấn
Hoàng
Nói KHÔNG Với Cộng Sản!
Những sự
thật cần phải biết về VNCH
Đập "b́nh" phải đập cái b́nh... phong!
Thăm dân cho
biết sự t́nh
Cái giá của Tự Do
Con chuột và cái b́nh
Đàn ḅ vào thành phố
Tranh quyền đoạt lợi
Làm từ thiện - Nên hay không
Thôi
rồi...
Chuyện biển đông
Quả đại pháo cuối
cùng
Biển Đông dậy sống
Vụ HD 981: Việt Nam
xem xét quan hệ chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ
Thư trả lời
một bạn Du Học Sinh....
Gửi các anh Quân
Nhân QLVNCH đang ảo tưởng
Tổ Quốc
muốn ta phải kiên cường
Đừng mắc mưu bọn Việt
cộng....
Việt Cộng – Việt Cộng
Một âm mưu thâm độc của Việt
Cộng
Họ là “ngụy”, ta là ǵ?
Việt cộng hóa
Kinh nghiệm
tạo ra kinh nghiệm
Những sự thật
cần phải biết
Giọt nước
mắt cho quê hương
Vơ Thị Thắng và Nguyễn
Phương Uyên, bóng tối và ánh sáng
Muốn Việt Cộng sớm sụp
đổ
Tổ Quốc Việt Nam
- C̣n hay đă mất?
Đồng chí Ếch dốt
chính tả
Đứng chàng hảng
Thời sinh viên ở Sài G̣n
Hăy nói trước ngày
chết
Chuyện cái sổ hưu
Thật giả, giả thật
Bất an
Nhận định về
cuộc bầu cử Tổng Thống Mỹ 2012
Thế hệ của
tôi – một thế hệ vứt đi
Người CS -
Cộng sinh hay kư sinh
Miền Nam sau 37 năm
dưới chế độ CS
Lẳng lặng mà xem...
Chủ nghĩa tư bàn
và chủ nghĩa tư bản đỏ
Không có gí
quư hơn độc lập con c...
Bản án chế độ cộng sản
VN
Phản hồi về bài
báo "Hành động lố bịch" trên báo QĐ...
Thân phận một tù nhân chính trị VN bi quên lăng
Hơi ấm non sông
Mẹ kiếp: Đứa nào bán
nước?
Thêm lần nhắc nhớ
Hào khí Việt Nam – Đáp lời
Sông Núi!
Nhân ngày Quân Lực 19
tháng 6...
Hai câu chuyện
phụ nữ Việt Nam
Tương lai nào cho
đảng cộng sản VN?
Anh hùng dân tộc
Thiên tài đảng ta
Ngọc ở trong nhà
Băi nhiệm và bất tín
nhiệm
Ngày phán xét sẽ đến
Thân phận "cử tri"
và "Đại biểu Nhân dân" ở Việt Nam
Sức mạnh của
Cộng Đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại
Giữa Đạo và Đời
Tiên lăng - Chuyện
không đơn giăn
Triệu
con tim, c̣n triệu khối kiêu hùng
Độc quyền đẻ ra
đặc quyền
Những viên Đạn Hợp
Âm
Đảng là tên
đầy tớ phản phúc!
Cơn băo lốc
Kẻ thù nguy
hiểm chính là thành phần đánh phá cộng đồng
Xuân quê hương
Nhân quyền
trong rừng luật
Nhận lầm đồng hương
Vô tôn giáo
Bạo lực của
cường quyền: Xưa và Nay
Nhân quyền
trong rừng luật
Những người "vọng
quốc"
Chó sói gởi chân
Làm thế nào để
giành lại tự do?
Thử cho biết
Tin nhà nước !
Thế chân hạc mới
tại Á Châu
Thời anh hùng
Đỗ Thị
Minh Hạnh - Giọt nước hay mảnh thuỷ tinh
Tuyển dụng nhân tài
Nghề bán nước
Đạp vào mặt lịch sử
Cái giá của độc lập và tự do
Thêm một chiến sĩ đấu
tranh bị cầm tù
Thằng dân
Người lính VNCH & vành khăn tang Tổ Quốc
Nhận định t́nh h́nh đất nước hiện nay
Núm ruột quê hương
Dép râu và nón cối
của bộ đội Việt Cộng
Khủng bố: Xưa và
nay
Lại viết về
nổi bất hạnh của QLVNCH
Bài học
30 tháng 4
36
năm Quốc hận nghĩ về tâm trạng của tù nhân chính trị
Những ngộ nhận lịch sử
36 năm Quốc hận
tôi nghĩ ǵ?
Nhớ lại nỗi
bất hạnh của QLVNCH
Quốc gia thua để
thắng, cộng sản thắng để thua
Chiến sĩ
VNCH được giải ngũ chưa?
Người lính VNCH
Sáng mắt ra chưa?
Trí tức thổ tả
Giă từ Thiện
và bệnh Mù Loà
Triển vọng
chiến thắng công sản của người Quốc Gia
Tôi là ai?
Xuống đường
Nằm Vùng? Ai? Ở
Đâu?
Lộn xộn tiếng
Việt thời giao lưu văn hóa ở Việt Nam
Mậu Thân, Anh c̣n
nhớ hay đă quên ?
Thiên đàng XHCN
Từ Tunisia, qua Yemen, đến Ai
Cập, bao giờ đến công sản Việt Nam ?
Đàn cá trong ao bác Hồ và những con
chó của Pavlov
Ṭm tem...
Thư gửi Nguyễn
Đắc Xuân
Về chuyện “trong sáng hóa” tiếng Việt...
Tự điển
Văn hoá và con
người
Chuyến xe buưt và khúc
hát người lính mù
Vài suy nghĩ về biểu t́nh
chống văn hóa vận tại Melbourne
Những kẻ thầy đời
Nhạc lính
Tin và không
tin trong xă hội VN
Khi bài hát trở về
Từ buổi chiều trên nghĩa địa Hàng
Dương
Ḷng dân đang chuyển ?
Tứ Bất Tận - Tứ Bất Năng
Lê Thị Công Nhân
Nh́n lại
đống rác lịch sử đánh Mỹ cứu nước của csvn
34 năm sau, họ là ai ?
Nh́n Tây Tạng thấy Việt Nam
Chuyện đời...
Đặc công văn hoá miền
Nam
Bài viết từ một người SG
Thư ngỏ gửi
những người trí thức mê sảng...
Tội nghiệp đất nước tôi
Thời thế mới, đấu
tranh mới...
Bao giờ dân Việt trở
thành thiểu số trên chính quê hương ḿnh
Nói với các con tôi
Phiên phiến tuổi già
Hành vi nhỏ... dă tâm lớn
Gà trống và cáo
Xin đừng lăng quên nhà dân
chủ trẻ Lê Trí Tuệ
Thảm trạng người Việt
tỵ nạn tại Cam-bốt
Sao anh nỡ đành quên
Thế hệ già hải ngoại
nên nh́n lại
Khiếp nhược: Nhục và hèn
Tiếng nói từ Mộ Đức
Từ tiếng súng Trần Văn Bé Tư
Ca rao thời đại hcm
Những vần thơ chui
Lê Thị Công Nhân - Người con
cưng của ...
Cũng bởi thằng dân ngu
Chống VC hay TC?
Cái Làn và cái L...
Trông thấy vậy mà
không phải vậy
Thèm
Hăy vất bỏ khối nặng
của tính ác và sự xấu
Chọn lựa
C̣n cờ đỏ sao vàng th́...
Đừng măi lợi dụng "nỗi đau da
cam"...
Lạ và nhạy cảm
Chân dung người vợ
lính
Việt Nam lâm nguy
Gịng sông Bến Hải vẫn c̣n
Giáo dục VN, tội ác băng hoại xă
hội
34 năm nh́n lại cuộc chiến
chống csVN
Nay anh, mai tôi
Chiến dịch hoa hồng đỏ của
csVN
Đêm nhớ về anh
Nhớ Vơ Hoàng
Cái miệng
Từ Lê Văn Thinh
đến Nguyễn Cung Thương
Chuyện phải viết
Vất chanh bỏ vỏ
Tổ Quốc - Danh Dự -
Trách Nhiệm
Mối nhục của một quốc
gia
Lá Cờ
Mơ ước của tôi
Chim hạc và chó săn
Tường tŕnh 10
điểm, Đạo đạt lên LHQ
NK Đặng Thuỳ Trâm - Sản
phẩm dối trá ...
Tóm tắt một số tội ác cs VN
Sự thực về cái gọi là "Đại
thắng mùa Xuân
Bọn cs sợ quan thầy ...
Xin hăy cứu lấy Tổ Quốc
Tâm t́nh gửi đến anh
chị CQN QLVNCH
Đỉnh cao cháy rụi
Mậu Thân, anh c̣n nhớ hay
đă quên
Cảnh giác âm mưu
"tẩy nảo" của Casula Powerhouse
Bệnh "dại" của người Việt
Chuyện Nguyễn Thái Hoàng
Niềm kiêu hănh của người Việt
Chiến dịch "tháng Tư
đen"
Tổng phản công nghị
quyết 36
Kép độc cứu nguy
Thăm nom và săn sóc
nhau lúc c̣n sống
Giặc từ thiện
Tiền nhân...
Những ám ảnh khó tẩy xóa
Tính hay quên của
người Việt tỵ nạn cs
Món nợ nên ghi nhớ
Nên đầu tư cho thế hệ trẻ
Mẹ Âu Cơ - Tiếng thở dài và
niềm an ủi
Trăm trứng trăm con - Một
truyền thuyết
Hai h́nh ảnh - Một sự so sánh
Ông Kỳ "Xuống Cấp"
Tôi thấy và nghe được ǵ ở Sài-G̣n ...