GS Nguyễn Mạnh Hùng
LTS - Bài viết dưới đây của Giáo Sư Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên tác
Anh Ngữ, đă được đăng trên trang nhà của CSIS - Trung Tâm Nghiên Cứu
Chiến Lược và Quốc Tế, Washington D.C., ngày 30 tháng Năm, 2014.
Người Việt chuyển ngữ và đăng lại dưới đây với sự đồng ư của tác
giả.
***
Hôm 21 tháng 5, 2014, ông Phạm B́nh Minh, phó thủ tướng kiêm bộ
trưởng Ngoại Giao Việt Nam, gọi điện thoại cho người đồng nhiệm Hoa
Kỳ, John Kerry, thảo luận về cuộc khủng hoảng liên quan đến việc
Trung Quốc đưa giàn khoan thăm ḍ dầu khí HD 981 vào quần đảo Hoàng
Sa đang có tranh chấp, vào luôn bên trong vùng đặc quyền kinh tế và
thềm lục địa của Việt Nam. Đây là lần đầu tiên một ngoại trưởng của
Việt Nam gọi điện thoại trực tiếp cho người đồng nhiệm Hoa Kỳ; và hệ
quả là ông Kerry mời ông Minh sang thăm Washington để “tham vấn toàn
diện các vấn đề song phương và khu vực trong khuôn khổ mối quan hệ
đối tác toàn diện giữa hai quốc gia.”
Bộ trưởng quốc pḥng Mỹ Chuck Hagel và Bộ trưởng quốc pḥng Việt Nam
Phùng Quang Thanh bắt tay nhau tại Thượng đỉnh Shangri-La hôm 31
tháng Năm, 2014. (H́nh: AP/Photo)
Bên trong Việt Nam, người ta hy vọng chuyến viếng thăm của ông Minh
có thể sẽ nâng cấp mối quan hệ song phương Việt-Mỹ từ “đối tác toàn
diện” lên thành “đối tác chiến lược,” đồng thời củng cố vị trí Việt
Nam trong bối cảnh tranh chấp với Trung Quốc. Câu hỏi đặt ra là, một
mối quan hệ chiến lược với Hoa Kỳ có thể giúp Việt Nam giải quyết
các quan ngại về an ninh ra sao?
Một mối quan hệ chiến lược có thể được xem là phương cách thúc đẩy
tư thế của Việt Nam trên trường quốc tế và bảo vệ sự toàn vẹn lănh
thổ cũng như chủ quyền quốc gia. Mối quan hệ chiến lược cũng có thể
được xem là sự mở rộng chính sách đa dạng hóa và đa phương hóa quan
hệ ngoại giao của Việt Nam ngơ hầu tránh né không để bị rơi vào cuộc
tranh chấp giữa các cường quốc. Giới lănh đạo Việt Nam mong muốn
thiết lập được mối quan hệ chiến lược với tất cả năm thành viên
thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc. Việt Nam đă kư thỏa
thuận “quan hệ chiến lược” với Anh và Pháp, “quan hệ chiến lược toàn
diện” với Trung Quốc và Nga, nhưng chỉ mới đạt được “quan hệ toàn
diện” với Hoa Kỳ từ tháng 7, 2013.
Khái niệm “quan hệ chiến lược” của Việt Nam thiếu vắng những nội
dung thực chất. Trên thực tế, quan hệ này bao gồm một số khái niệm
hợp tác nhưng khi đi vào chi tiết th́ lờ mờ. Tại buổi Hội Thảo Quốc
Tế về Việt Nam Học tại Hà Nội hồi tháng 11, 2012, khái niệm quan hệ
chiến lược được định nghĩa là bao gồm bốn nguyên tắc: Không gây hấn,
không liên kết với một quốc gia để chống lại một quốc gia khác,
không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, và tin cậy nhau. Theo
nghĩa này, quan hệ chiến lược chỉ là một chuỗi ràng buộc thụ động
chứ không tích cực.
Vụ khủng hoảng giàn khoan bộc lộ nhược điểm của quan hệ chiến lược;
nó không giúp thúc đẩy sự tin tưởng lẫn nhau cũng như không giúp bảo
vệ sự toàn vẹn lănh thổ và chủ quyền quốc gia. Trong vụ này, sự toàn
vẹn lănh thổ của Việt Nam bị Trung Quốc, đối tác chiến lược toàn
diện gần gũi nhất của Hà Nội, vi phạm. Ba thành viên thường trực của
Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc mà Việt Nam có quan hệ chiến lược, là
Pháp, Anh và Nga, th́ bày tỏ sự lănh đạm. Cay đắng hơn nữa, một
trong những hăng thông tấn lớn nhất của Nga, RIA-Novosti, c̣n đăng
một bài báo so sánh Việt Nam với Ukraine, đồng thời chê trách các
hành vi bạo động đối với công nhân Trung Quốc làm việc tại Việt Nam.
Mỉa mai thay, sự ủng hộ mạnh mẽ nhất mà Việt Nam có được lại đến từ
Hoa Kỳ, đối tác toàn diện chứ chưa phải chiến lược của Việt Nam.
Mang tâm trạng bị phản bội và bị bỏ rơi này, ông ngoại trưởng Minh
gọi điện thoại nói chuyện với ông Kerry.
Việt Nam đang mưu cầu sự hỗ trợ từ phía Hoa Kỳ. Nếu muốn dựa vào Hoa
Kỳ để chống lại các đe dọa từ Trung Quốc, Việt Nam cần đạt được một
mối quan hệ cao hơn là thứ quan hệ chiến lược được định nghĩa một
cách mù mờ; hoặc là Việt Nam phải đưa thêm các nội dung thực chất
vào trong mối quan hệ chiến lược ấy. Đă đến lúc giới lănh đạo Việt
Nam phải nh́n nhận một thực tế là đồng hành ư thức hệ cùng với t́nh
xă hội chủ nghĩa anh em chẳng ngăn được ư đồ của Trung Quốc muốn xâm
phạm sự toàn vẹn lănh thổ và chủ quyền của Việt Nam. Giới lănh đạo
Việt Nam phải nh́n nhận rằng mâu thuẫn quyền lợi giữa Hoa Kỳ và
Trung Quốc, cũng như sự thất bại trong vai tṛ vùng đệm hiệu quả của
khối ASEAN, đă và đang khiến cho cuộc tranh giành ảnh hưởng giữa Bắc
Kinh và Washington tại Á Châu trở thành gần như không thể tránh
khỏi.
Trong bối cảnh như vậy, các nước nhỏ cần phải chọn lựa, một sự chọn
lựa khó khăn. Hoặc là sẽ trễ chuyến đ̣.
Sau Chiến Tranh Lạnh, giới lănh đạo Việt Nam chia ra làm hai khuynh
hướng. Khuynh hướng của nhóm thiểu số bao gồm những người có đầu óc
cải cách, nghiêng về phương Tây. Nhóm đa số bao gồm những nhân vật
thủ cựu, ủng hộ liên minh xă hội chủ nghĩa với Trung Quốc để bảo tồn
chế độ. Nhu cầu thay đổi và hiện đại hóa trong bối cảnh toàn cầu
cũng như sự xâm lấn của Trung Quốc khiến Hà Nội đẻ ra một chính sách
có tính thỏa hiệp. Việt Nam đang áp dụng tính thỏa hiệp ấy trong
chính sách đa dạng hóa và đa phương hóa quan hệ đối ngoại cũng như
trên con đường mưu cầu một quan hệ chiến lược với nhiều quốc gia
khác nhau.
Thái độ hung hăng của Trung Quốc tại Biển Đông cùng với tinh thần
chống Tàu ngày một lên cao của dân chúng và của giới đảng viên Đảng
Cộng Sản khiến cho khuynh hướng thân Trung Quốc mất thế đứng và tính
chính danh. Vụ khủng hoảng giàn khoan khiến Hà Nội nhận thức được
rằng chính sách dựa trên liên minh ư thức hệ và khúm núm đối với
Trung Quốc, thay v́ đứng thẳng lưng nh́n thẳng vào sự vi phạm của
Trung Quốc, là không thể đứng vững. Trên báo chí cũng như trên
Internet, đă và đang có một sự đồng thuận trong dư luận, kêu gọi
chính sách Thoát Trung - ra khỏi quỹ đạo Trung Quốc.
Ngày 22 tháng 5, Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng tuyên bố một cách rơ
ràng, Việt Nam không bao giờ đánh đổi chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ
để “lấy hữu nghị viển vông.” Lời tuyên bố của ông Dũng có thể cũng
là lời nói thay cho toàn bộ giới lănh đạo bắt đầu sáng mắt trước sự
thảm bại của chính sách khúm núm trước Trung Quốc. Lời tuyên bố cũng
có thể do áp lực của dư luận quần chúng và nhu cầu giải quyết tṛ
chơi cân bằng cán cân quyền lực. Chuyến đi Mỹ sắp tới của ông Minh
cần được hiểu trong bối cảnh như vậy.
Nếu ông Minh được cử đi sứ để chơi tṛ chơi nguy hiểm này, nếu muốn
thành công, ông ta cần được sự ủng hộ trọn vẹn của một giới lănh đạo
đoàn kết chặt chẽ phía sau một mục đích và chiến lược rơ ràng. Ngoài
điều này ra, chẳng c̣n ǵ có thể giúp vớt Việt Nam ra khỏi t́nh thế
khó khăn hiện nay.
(Tiến Sĩ Nguyễn Mạnh Hùng là giáo sư giảng dạy bộ môn Chính Trị và
Bang Giao Quốc Tế, Đại Học George Mason, Virginia, đồng thời là
chuyên viên nghiên cứu tại trung tâm CSIS.)
Tản mạn cuối năm
H́nh ảnh
đáng ghi nhớ trong năm
Miệng kẻ sang
có gang có thép
Hiến dâng máu !
Xướng xa vô loài
Khinh bỉ
Học làm người
Cái Hộ Chiếu/Thông
Hành
Thất bại hay
thành công
Ngân hàng quân đội
Nói chuyện với Hà Sĩ
Phu
Trái khoáy cuộc đời
Một chế độ hèn hạ
Chữ với nghĩa
Cơm với cá…
Tuyên bố đầy
tính sáng tạo
Chưa hết đu dây
C̣n có t́nh người
không?
Cả tin hay nghi ngờ
Ca sĩ hải
ngoại... Những kẻ bán linh hồn xho quỷ
Sợ hay không sợ
trung quốc
Gây hấn!
Lại nói về lá cờ
Trớ trêu của lịch sử
Các anh, một
chính phủ khốn nạn!
Xin cám ơn Tổng Thống
Obama
Nổ
Nước mắt cá sấu
Bánh ḿ Ai Cập, cá Việt Nam, khát vọng con người
Trách niệm về đâu
Mặc cảm dốt nát
Đâu là sự thật ?
Bệnh Nổ Ở Mỹ Rất Thịnh Hành?
Gần 2
triệu người đă hy sinh cho cuộc chiến, v́ mục đích ǵ?
Văn hóa "Giả Vờ"
Tổng Thống Donald
J. Trump ?
Mừng mùa Xuân dân
chủ!
Tâm lư chính trị
Bắt Ls Nguyễn
Văn Đài là hành động tuyệt vọng của CS
Chuyện ǵ cũng
chấm hết !
Dốt như
chuyện tu, Ngu như tại chức
Bài học nặng kư
Không thể tha thứ
được
Em bé và những viên sỏi
Bệnh "nói dai, nói
dài, nói dở, nói dô diên"
Rường cột nước nhà
Rỗng tuêch rỗng toác
Vẫn chuyện xe cán
chó
Hai cái băy
nguy nhiểm của "Nhớ rừng"
Giá trị của VNCH
30
Tháng Tư, cô nghệ sĩ Kim Chi dứt khoát
C̣n ǵ xấu hổ hơn
nữa?
V́ sao
Do Thái không dám không kích Iran?
Ông "cha" Trịnh tuấn
Hoàng
Nói KHÔNG Với Cộng Sản!
Những sự
thật cần phải biết về VNCH
Đập "b́nh" phải đập cái b́nh... phong!
Thăm dân cho
biết sự t́nh
Cái giá của Tự Do
Con chuột và cái b́nh
Đàn ḅ vào thành phố
Tranh quyền đoạt lợi
Làm từ thiện - Nên hay không
Thôi
rồi...
Chuyện biển đông
Quả đại pháo cuối
cùng
Biển Đông dậy sống
Vụ HD 981: Việt Nam
xem xét quan hệ chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ
Thư trả lời
một bạn Du Học Sinh....
Gửi các anh Quân
Nhân QLVNCH đang ảo tưởng
Tổ Quốc
muốn ta phải kiên cường
Đừng mắc mưu bọn Việt
cộng....
Việt Cộng – Việt Cộng
Một âm mưu thâm độc của Việt
Cộng
Họ là “ngụy”, ta là ǵ?
Việt cộng hóa
Kinh nghiệm
tạo ra kinh nghiệm
Những sự thật
cần phải biết
Giọt nước
mắt cho quê hương
Vơ Thị Thắng và Nguyễn
Phương Uyên, bóng tối và ánh sáng
Muốn Việt Cộng sớm sụp
đổ
Tổ Quốc Việt Nam
- C̣n hay đă mất?
Đồng chí Ếch dốt
chính tả
Đứng chàng hảng
Thời sinh viên ở Sài G̣n
Hăy nói trước ngày
chết
Chuyện cái sổ hưu
Thật giả, giả thật
Bất an
Nhận định về
cuộc bầu cử Tổng Thống Mỹ 2012
Thế hệ của
tôi – một thế hệ vứt đi
Người CS -
Cộng sinh hay kư sinh
Miền Nam sau 37 năm
dưới chế độ CS
Lẳng lặng mà xem...
Chủ nghĩa tư bàn
và chủ nghĩa tư bản đỏ
Không có gí
quư hơn độc lập con c...
Bản án chế độ cộng sản
VN
Phản hồi về bài
báo "Hành động lố bịch" trên báo QĐ...
Thân phận một tù nhân chính trị VN bi quên lăng
Hơi ấm non sông
Mẹ kiếp: Đứa nào bán
nước?
Thêm lần nhắc nhớ
Hào khí Việt Nam – Đáp lời
Sông Núi!
Nhân ngày Quân Lực 19
tháng 6...
Hai câu chuyện
phụ nữ Việt Nam
Tương lai nào cho
đảng cộng sản VN?
Anh hùng dân tộc
Thiên tài đảng ta
Ngọc ở trong nhà
Băi nhiệm và bất tín
nhiệm
Ngày phán xét sẽ đến
Thân phận "cử tri"
và "Đại biểu Nhân dân" ở Việt Nam
Sức mạnh của
Cộng Đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại
Giữa Đạo và Đời
Tiên lăng - Chuyện
không đơn giăn
Triệu
con tim, c̣n triệu khối kiêu hùng
Độc quyền đẻ ra
đặc quyền
Những viên Đạn Hợp
Âm
Đảng là tên
đầy tớ phản phúc!
Cơn băo lốc
Kẻ thù nguy
hiểm chính là thành phần đánh phá cộng đồng
Xuân quê hương
Nhân quyền
trong rừng luật
Nhận lầm đồng hương
Vô tôn giáo
Bạo lực của
cường quyền: Xưa và Nay
Nhân quyền
trong rừng luật
Những người "vọng
quốc"
Chó sói gởi chân
Làm thế nào để
giành lại tự do?
Thử cho biết
Tin nhà nước !
Thế chân hạc mới
tại Á Châu
Thời anh hùng
Đỗ Thị
Minh Hạnh - Giọt nước hay mảnh thuỷ tinh
Tuyển dụng nhân tài
Nghề bán nước
Đạp vào mặt lịch sử
Cái giá của độc lập và tự do
Thêm một chiến sĩ đấu
tranh bị cầm tù
Thằng dân
Người lính VNCH & vành khăn tang Tổ Quốc
Nhận định t́nh h́nh đất nước hiện nay
Núm ruột quê hương
Dép râu và nón cối
của bộ đội Việt Cộng
Khủng bố: Xưa và
nay
Lại viết về
nổi bất hạnh của QLVNCH
Bài học
30 tháng 4
36
năm Quốc hận nghĩ về tâm trạng của tù nhân chính trị
Những ngộ nhận lịch sử
36 năm Quốc hận
tôi nghĩ ǵ?
Nhớ lại nỗi
bất hạnh của QLVNCH
Quốc gia thua để
thắng, cộng sản thắng để thua
Chiến sĩ
VNCH được giải ngũ chưa?
Người lính VNCH
Sáng mắt ra chưa?
Trí tức thổ tả
Giă từ Thiện
và bệnh Mù Loà
Triển vọng
chiến thắng công sản của người Quốc Gia
Tôi là ai?
Xuống đường
Nằm Vùng? Ai? Ở
Đâu?
Lộn xộn tiếng
Việt thời giao lưu văn hóa ở Việt Nam
Mậu Thân, Anh c̣n
nhớ hay đă quên ?
Thiên đàng XHCN
Từ Tunisia, qua Yemen, đến Ai
Cập, bao giờ đến công sản Việt Nam ?
Đàn cá trong ao bác Hồ và những con
chó của Pavlov
Ṭm tem...
Thư gửi Nguyễn
Đắc Xuân
Về chuyện “trong sáng hóa” tiếng Việt...
Tự điển
Văn hoá và con
người
Chuyến xe buưt và khúc
hát người lính mù
Vài suy nghĩ về biểu t́nh
chống văn hóa vận tại Melbourne
Những kẻ thầy đời
Nhạc lính
Tin và không
tin trong xă hội VN
Khi bài hát trở về
Từ buổi chiều trên nghĩa địa Hàng
Dương
Ḷng dân đang chuyển ?
Tứ Bất Tận - Tứ Bất Năng
Lê Thị Công Nhân
Nh́n lại
đống rác lịch sử đánh Mỹ cứu nước của csvn
34 năm sau, họ là ai ?
Nh́n Tây Tạng thấy Việt Nam
Chuyện đời...
Đặc công văn hoá miền
Nam
Bài viết từ một người SG
Thư ngỏ gửi
những người trí thức mê sảng...
Tội nghiệp đất nước tôi
Thời thế mới, đấu
tranh mới...
Bao giờ dân Việt trở
thành thiểu số trên chính quê hương ḿnh
Nói với các con tôi
Phiên phiến tuổi già
Hành vi nhỏ... dă tâm lớn
Gà trống và cáo
Xin đừng lăng quên nhà dân
chủ trẻ Lê Trí Tuệ
Thảm trạng người Việt
tỵ nạn tại Cam-bốt
Sao anh nỡ đành quên
Thế hệ già hải ngoại
nên nh́n lại
Khiếp nhược: Nhục và hèn
Tiếng nói từ Mộ Đức
Từ tiếng súng Trần Văn Bé Tư
Ca rao thời đại hcm
Những vần thơ chui
Lê Thị Công Nhân - Người con
cưng của ...
Cũng bởi thằng dân ngu
Chống VC hay TC?
Cái Làn và cái L...
Trông thấy vậy mà
không phải vậy
Thèm
Hăy vất bỏ khối nặng
của tính ác và sự xấu
Chọn lựa
C̣n cờ đỏ sao vàng th́...
Đừng măi lợi dụng "nỗi đau da
cam"...
Lạ và nhạy cảm
Chân dung người vợ
lính
Việt Nam lâm nguy
Gịng sông Bến Hải vẫn c̣n
Giáo dục VN, tội ác băng hoại xă
hội
34 năm nh́n lại cuộc chiến
chống csVN
Nay anh, mai tôi
Chiến dịch hoa hồng đỏ của
csVN
Đêm nhớ về anh
Nhớ Vơ Hoàng
Cái miệng
Từ Lê Văn Thinh
đến Nguyễn Cung Thương
Chuyện phải viết
Vất chanh bỏ vỏ
Tổ Quốc - Danh Dự -
Trách Nhiệm
Mối nhục của một quốc
gia
Lá Cờ
Mơ ước của tôi
Chim hạc và chó săn
Tường tŕnh 10
điểm, Đạo đạt lên LHQ
NK Đặng Thuỳ Trâm - Sản
phẩm dối trá ...
Tóm tắt một số tội ác cs VN
Sự thực về cái gọi là "Đại
thắng mùa Xuân
Bọn cs sợ quan thầy ...
Xin hăy cứu lấy Tổ Quốc
Tâm t́nh gửi đến anh
chị CQN QLVNCH
Đỉnh cao cháy rụi
Mậu Thân, anh c̣n nhớ hay
đă quên
Cảnh giác âm mưu
"tẩy nảo" của Casula Powerhouse
Bệnh "dại" của người Việt
Chuyện Nguyễn Thái Hoàng
Niềm kiêu hănh của người Việt
Chiến dịch "tháng Tư
đen"
Tổng phản công nghị
quyết 36
Kép độc cứu nguy
Thăm nom và săn sóc
nhau lúc c̣n sống
Giặc từ thiện
Tiền nhân...
Những ám ảnh khó tẩy xóa
Tính hay quên của
người Việt tỵ nạn cs
Món nợ nên ghi nhớ
Nên đầu tư cho thế hệ trẻ
Mẹ Âu Cơ - Tiếng thở dài và
niềm an ủi
Trăm trứng trăm con - Một
truyền thuyết
Hai h́nh ảnh - Một sự so sánh
Ông Kỳ "Xuống Cấp"
Tôi thấy và nghe được ǵ ở Sài-G̣n ...