Cơm với cá…

Huy Phương

Phương Tây có thành ngữ “bread and butter” để nói về một thức ăn căn bản, cần thiết hay với nghĩa bóng là nghề nghiệp chính hay lương hướng căn bản của một con người. Cũng tương tự như vậy, người Việt chúng ta có thành ngữ “cơm với cá,” nhưng cơm với cá c̣n có thêm ư nghĩa trong đời sống, gần gũi, thương yêu, v́ đi theo vế đầu, “cơm với cá” là một vế thứ hai liên hệ, mật thiết hơn: “Như mạ với con.”

Cá được gắn liền với bữa cơm hàng ngày của người Việt Nam thân thiết và đậm đà như thế nào. Nhớ mẹ là nhớ đến cơm với cá. Có dân tộc nào có được một câu ca dao đặc biệt như Việt Nam:

“Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
Miệng nhai cơm búng, lưỡi lừa cá xương!”

Đây không phải là món sơn hào, hải vị trong những bữa cơm của những gia đ́nh giàu có, mà là món ăn đơn giản ruộng đồng của người nông dân. Lúa được gặt từ ngoài đồng do bàn tay vất vả của nông dân làm nên, nhưng con cá, như của thiên nhiên cho, có sẵn trong ao hồ, kinh lạch, ruộng đồng, không phải bỏ công nuôi như bầy gia súc.

Ca dao Việt Nam cũng có nói đến: “Mồ côi cha, ăn cơm với cá. Mồ côi mạ liếm lá đầu đường!” Như vậy món cá trong bữa ăn cũng không phải là món sơn hào hải vị, nhưng cũng chưa phải là món ăn bần cùng, mạt hạng.

Con cá đă là món ăn căn bản, của một gia đ́nh trung b́nh, giá trị cao hơn con ốc một bậc, v́ con ốc không được coi như một món ăn dùng với cơm: “Mẹ ơi đừng đánh con đau, để con bắt ốc hái rau mẹ nhờ…” hay như thành ngữ “ṃ cua, bắt ốc” để nói đến một đời sống vất vả, nghèo hèn, cơ cực…

Nhưng nói đến “cơm với cá” trong bữa ăn căn bản của người Việt, th́ phải nghĩ đến món cá kho, vốn đơn giản, với cá kho nước, cá kho khô hay cá kho tiêu.

Cá kho khô (kho tiêu) th́ chỉ có cá và gia vị muối, nước mắm, ớt tiêu, đường, nhưng với nhiều loại cá, dân quê lại cầu kỳ thêm rau răm (lót dưới đáy nồi) như kho cá kèo, cá bống thệ, củ nghệ tươi giă nhuyễn cho cá ḷng tong, lá gừng non cho cá trê, gừng lát cho nồi cá kho. Mùa lụt của dân quê c̣n các loại cá bống, cá cấn, cá mại, khi được “cất rớ” lên và khi cho vào nồi, cá đang c̣n nhảy lưng tưng.
Nước Việt Nam có bờ biển dài 3,260 km (không tính các đảo) và với một địa thế đầy sông rạch, nên dân chúng tha hồ ăn cá và cá không phải là món ăn quư hiếm như ở các nước có địa thế nằm sâu trong lục địa. Ngoài các loại cá sông (cá nước ngọt) c̣n có cá biển (nước mặn) với các món ngon như là cá chiên, cá xốt cà, cá hấp, cá canh. Các loại cá biển đắt tiền hơn cá sông, có nhiều acid béo omega-3 là chất béo tốt có trong các loại cá như cá hồi, cá ngừ, cá thu và cá ṃi, cá nục giúp làm giảm nguy cơ chết sớm, không thiếu trong các bữa ăn của người Việt Nam.

Người Nhật có tuổi thọ cao nhất thế giới v́ họ tiêu thụ gần 10% thực phẩm cá của thế giới mặc dù dân số của họ chỉ chiếm 2%, nghĩa là mỗi người dân Nhật ăn cá gấp năm lần so với người dân khác trên trái đất. Ngoài các món rau quả, chính hàm lượng acid béo omega-3 được bổ sung do thức ăn từ cá, hàng ngày giúp người Nhật sống lâu và khỏe mạnh.

Cá tốt cho tim, giúp làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Cá cũng có thể giúp các bà mẹ trẻ vượt qua chứng trầm cảm sau sinh, tiêu thụ cá thường xuyên có thể thúc đẩy hoạt động của bộ năo và giảm nguy cơ mắc bệnh lú lẫn, cá cũng có thể giúp ngăn ngừa ung thư hay tránh bị viêm khớp dạng thấp, viêm đường ruột, vẩy nến, các bệnh viêm nhiễm.

Việt Nam có 63 tỉnh, thành phố, trong đó đă có 28 tỉnh, thành phố có biển, với 125 huyện ven biển và 12 huyện ở đảo. Lẽ ra người Việt Nam phải sống lâu, sống hạnh phúc, no đủ v́ sống gần biển. Trước hết v́ chính phủ hèn, ngư phủ Việt Nam không cảm thấy an toàn khi ra khơi làm nghề cá. Giới chức trách nhiệm về ngành cá cho biết chỉ trong hơn hai năm qua, “hơn 4,000 tàu cá Việt Nam gặp nạn với hơn 2,300 ngư dân thương vong, mất tích trên Biển Đông!”

Từ ngày xảy ra vụ Formosa làm ô nhiễm biển bốn tỉnh miền Trung, hầu hết ngư phủ không c̣n ra khơi đánh cá, khiến các nhà máy chế biến bị thiếu nguyên liệu phải tạm ngừng sản xuất hoặc sản xuất với công suất rất thấp để duy tŕ và giữ chân công nhân. Nhiều hợp đồng thương mại quốc tế bị hủy bỏ. Báo cáo của các doanh nghiệp cho thấy, đến thời điểm giữa Tháng Tám, ngư dân vẫn chưa ra biển trở lại nên chắc chắn những tháng cuối năm, nhiều công ty chế biến thủy sản sẽ ngừng hoạt động.
Chúng ta đă thấy ngư dân vốn đời này qua đời khác sống nhờ biển, nay phải bỏ xứ đi làm thuê, chạy xe ôm để kiếm sống đợi ngày biển sạch. Ngay trẻ em vị thành niên vùng Thừa Thiên-Huế cũng v́ hoàn cảnh cha mẹ khó khăn, bỏ sang Lào kiếm ăn qua ngày.

T́nh trạng này không biết bao giờ mới chấm dứt, nếu Formosa vẫn c̣n đó! Không những Formosa c̣n đó, mà nhiều Formosa khác đang mọc lên trên đất nước Việt Nam, đang có hàng triệu tấn chất thải, được đổ vào đất cha ông. Điều này sẽ không bao giờ chấm dứt, nếu trung ương đảng Cộng Sản c̣n đặt quyền lợi của phe nhóm, băng đảng trên quyền lợi của 88 triệu rưỡi đồng bào! (2015, dân số Việt Nam có 93 triệu người, trong đó có 4 triệu rưỡi đảng viên Cộng Sản).

Nói đến con người Việt Nam là phải nói đến cơm với cá như là một truyền thống của dân tộc. Bây giờ biển độc, không cá, rồi đến lúc cơm cũng không c̣n.

Dân tộc Việt Nam từ ngh́n xưa muốn ăn cá, nhưng ngày nay, số phận tai ương của đất nước sinh sản ra đảng Cộng Sản. Hiện nay đảng Cộng Sản Việt Nam có một Bộ Chính Trị muốn ăn thép, và muốn ăn cả vàng, th́ dân lấy cá đâu ra cá mà ăn?
Người Việt Nam có một bờ biển dài như thế mà nay không có cá để ăn th́ tội của đảng Cộng Sản không thể dung thứ được.

 


B̀NH LUẬN

Tản mạn cuối năm  
H́nh ảnh đáng ghi nhớ trong năm 
Miệng kẻ sang có gang có thép 
Hiến dâng máu ! 
Xướng xa vô loài
Khinh bỉ
Học làm người
Cái Hộ Chiếu/Thông Hành
Thất bại hay thành công
Ngân hàng quân đội
Nói chuyện với Hà Sĩ Phu
Trái khoáy cuộc đời 
Một chế độ hèn hạ 
Chữ với nghĩa 
Cơm với cá…  
Tuyên bố đầy tính sáng tạo
Chưa hết đu dây
C̣n có t́nh người không? 
Cả tin hay nghi ngờ 
Ca sĩ hải ngoại... Những kẻ bán linh hồn xho quỷ
Sợ hay không sợ trung quốc
Gây hấn!
Lại nói về lá cờ
Trớ trêu của lịch sử
Các anh, một chính phủ khốn nạn!
Xin cám ơn Tổng Thống Obama
Nổ
Nước mắt cá sấu 
Bánh ḿ Ai Cập, cá Việt Nam, khát vọng con người 
Trách niệm về đâu 
Mặc cảm dốt nát
Đâu là sự thật ?
Bệnh Nổ Ở Mỹ Rất Thịnh Hành?  
Gần 2 triệu người đă hy sinh cho cuộc chiến, v́ mục đích ǵ?  
Văn hóa "Giả Vờ"  
Tổng Thống Donald J. Trump ?
Mừng mùa Xuân dân chủ!
Tâm lư chính trị
Bắt Ls Nguyễn Văn Đài là hành động tuyệt vọng của CS
Chuyện ǵ cũng chấm hết !
Dốt như chuyện tu, Ngu như tại chức
Bài học nặng kư
Không thể tha thứ được
Em bé và những viên sỏi
Bệnh "nói dai, nói dài, nói dở, nói dô diên"
Rường cột nước nhà
Rỗng tuêch rỗng toác
Vẫn chuyện xe cán chó
Hai cái băy nguy nhiểm của "Nhớ rừng"
Giá trị của VNCH
30 Tháng Tư, cô nghệ sĩ Kim Chi dứt khoát
C̣n ǵ xấu hổ hơn nữa?
V́ sao Do Thái không dám không kích Iran?
Ông "cha" Trịnh tuấn Hoàng
Nói KHÔNG Với Cộng Sản!
Những sự thật cần phải biết  về VNCH  
Đập "b́nh" phải đập cái b́nh... phong! 
Thăm dân cho biết sự t́nh 
Cái giá của Tự Do 
Con chuột và cái b́nh  
Đàn ḅ vào thành phố 

Tranh quyền đoạt lợi
Làm từ thiện - Nên hay không

Thôi rồi... 
Chuyện biển đông 
Quả đại pháo cuối cùng  
Biển Đông dậy sống  
Vụ HD 981: Việt Nam xem xét quan hệ chặt chẽ hơn với Hoa Kỳ
Thư trả lời một bạn Du Học Sinh....
Gửi các anh Quân Nhân QLVNCH đang ảo tưởng
Tổ Quốc muốn ta phải kiên cường
Đừng mắc mưu bọn Việt cộng....
Việt Cộng – Việt Cộng  
Một âm mưu thâm độc của Việt Cộng 
Họ là “ngụy”, ta là ǵ?  
Việt cộng hóa

Kinh nghiệm tạo ra kinh nghiệm
Những sự thật cần phải biết
Giọt nước mắt cho quê hương
Vơ Thị Thắng và Nguyễn Phương Uyên, bóng tối và ánh sáng
Muốn Việt Cộng sớm sụp đổ
Tổ Quốc Việt Nam - C̣n hay đă mất?
Đồng chí Ếch dốt chính tả
Đứng chàng hảng 
Thời sinh viên ở Sài G̣n  
Hăy nói trước ngày chết  
Chuyện cái sổ hưu
Thật giả, giả thật
Bất an
Nhận định về cuộc bầu cử Tổng Thống Mỹ 2012
Thế hệ của tôi – một thế hệ vứt đi
Người CS - Cộng sinh hay kư sinh
Miền Nam sau 37 năm dưới chế độ CS
Lẳng lặng mà xem...
Chủ nghĩa tư bàn và chủ nghĩa tư bản đỏ
Không có gí quư hơn độc lập con c...
Bản án chế độ cộng sản VN
Phản hồi về bài báo "Hành động lố bịch" trên báo QĐ...
Thân phận một tù nhân chính trị VN bi quên lăng
Hơi ấm non sông
Mẹ kiếp: Đứa nào bán nước?
Thêm lần nhắc nhớ
Hào khí Việt Nam – Đáp lời Sông Núi!  
Nhân ngày Quân Lực 19 tháng 6...  
Hai câu chuyện phụ nữ Việt Nam
Tương lai nào cho đảng cộng sản VN?
Anh hùng dân tộc
Thiên tài đảng ta
Ngọc ở trong nhà
Băi nhiệm và bất tín nhiệm
Ngày phán xét sẽ đến
Thân phận "cử tri" và "Đại biểu Nhân dân" ở Việt Nam
Sức mạnh của Cộng Đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại  
Giữa Đạo và Đời
Tiên lăng - Chuyện không đơn giăn
Triệu con tim, c̣n triệu khối kiêu hùng
Độc quyền đẻ ra đặc quyền
Những viên Đạn Hợp Âm
Đảng là tên đầy tớ phản phúc!
Cơn băo lốc
Kẻ thù nguy hiểm chính là thành phần đánh phá cộng đồng
Xuân quê hương
Nhân quyền trong rừng luật
Nhận lầm đồng hương
Vô tôn giáo
Bạo lực của cường quyền: Xưa và Nay
Nhân quyền trong rừng luật
Những người "vọng quốc"
Chó sói gởi chân
Làm thế nào để giành lại tự do?
Thử cho biết
Tin nhà nước !
Thế chân hạc mới tại Á Châu
Thời anh hùng
Đỗ Thị Minh Hạnh - Giọt nước hay mảnh thuỷ tinh
Tuyển dụng nhân tài
Nghề bán nước
Đạp vào mặt lịch sử
Cái giá của độc lập và tự do
Thêm một chiến sĩ đấu tranh bị cầm tù
Thằng dân
Người lính VNCH & vành khăn tang Tổ Quốc
Nhận định t́nh h́nh đất nước hiện nay
Núm ruột quê hương
Dép râu và nón cối của bộ đội Việt Cộng
Khủng bố: Xưa và nay
Lại viết về nổi bất hạnh của QLVNCH
Bài học 30 tháng 4
36 năm Quốc hận nghĩ về tâm trạng của tù nhân chính trị
Những ngộ nhận lịch sử
36 năm Quốc hận tôi nghĩ ǵ?
Nhớ lại nỗi bất hạnh của QLVNCH
Quốc gia thua để thắng, cộng sản thắng để thua
Chiến sĩ VNCH được giải ngũ chưa?
Người lính VNCH
Sáng mắt ra chưa?
Trí tức thổ tả
Giă từ Thiện và bệnh Mù Loà
Triển vọng chiến thắng công sản của người Quốc Gia
Tôi là ai?
Xuống đường
Nằm Vùng? Ai? Ở Đâu?  
Lộn xộn tiếng Việt thời giao lưu văn hóa ở Việt Nam
Mậu Thân, Anh c̣n nhớ hay đă quên ?
Thiên đàng XHCN
Từ Tunisia, qua Yemen, đến Ai Cập, bao giờ đến công sản Việt Nam ?
Đàn cá trong ao bác Hồ và những con chó của Pavlov
Ṭm tem...
Thư gửi Nguyễn Đắc Xuân
Về chuyện “trong sáng hóa” tiếng Việt...
Tự điển
Văn hoá và con người
Chuyến xe buưt và khúc hát người lính mù  
Vài suy nghĩ về biểu t́nh chống văn hóa vận tại Melbourne
Những kẻ thầy đời
Nhạc lính
Tin và không tin trong xă hội VN
Khi bài hát trở về
Từ buổi chiều trên nghĩa địa Hàng Dương
Ḷng dân đang chuyển ?
Tứ Bất Tận - Tứ Bất Năng
Lê Thị Công Nhân
Nh́n lại đống rác lịch sử đánh Mỹ cứu nước của csvn
34 năm sau, họ là ai ?
Nh́n Tây Tạng thấy Việt Nam
Chuyện đời...
Đặc công văn hoá miền Nam
Bài viết từ một người SG
Thư ngỏ gửi những người trí thức mê sảng...
Tội nghiệp đất nước tôi
Thời thế mới, đấu tranh mới...
Bao giờ dân Việt trở thành thiểu số trên chính quê hương ḿnh
Nói với các con tôi
Phiên phiến tuổi già
Hành vi nhỏ... dă tâm lớn
Gà trống và cáo
Xin đừng lăng quên nhà dân chủ trẻ Lê Trí Tuệ
Thảm trạng người Việt tỵ nạn tại Cam-bốt
Sao anh nỡ đành quên
Thế hệ già hải ngoại nên nh́n lại
Khiếp nhược: Nhục và hèn
Tiếng nói từ Mộ Đức
Từ tiếng súng Trần Văn Bé Tư
Ca rao thời đại hcm
Những vần thơ chui
Lê Thị Công Nhân - Người con cưng của ...
Cũng bởi thằng dân ngu
Chống VC hay TC?
Cái Làn và cái L...
Trông thấy vậy mà không phải vậy
Thèm
Hăy vất bỏ khối nặng của tính ác và sự xấu
Chọn lựa
C̣n cờ đỏ sao vàng th́...
Đừng măi lợi dụng "nỗi đau da cam"...
Lạ và nhạy cảm
Chân dung người vợ lính
Việt Nam lâm nguy
Gịng sông Bến Hải vẫn c̣n
Giáo dục VN, tội ác băng hoại xă hội
34 năm nh́n lại cuộc chiến chống csVN
Nay anh, mai tôi
Chiến dịch hoa hồng đỏ của csVN
Đêm nhớ về anh
Nhớ Vơ Hoàng
Cái miệng
Từ Lê Văn Thinh đến Nguyễn Cung Thương
Chuyện phải viết
Vất chanh bỏ vỏ
Tổ Quốc - Danh Dự - Trách Nhiệm
Mối nhục của một quốc gia
Lá Cờ
Mơ ước của tôi
Chim hạc và chó săn
Tường tŕnh 10 điểm, Đạo đạt lên LHQ
NK Đặng Thuỳ Trâm - Sản phẩm dối trá ...
Tóm tắt một số tội ác cs VN
Sự thực về cái gọi là "Đại thắng mùa Xuân
Bọn cs sợ quan thầy ...
Xin hăy cứu lấy Tổ Quốc
Tâm t́nh gửi đến anh chị CQN QLVNCH
Đỉnh cao cháy rụi
Mậu Thân, anh c̣n nhớ hay đă quên
Cảnh giác âm mưu "tẩy nảo" của Casula Powerhouse
Bệnh "dại" của người Việt
Chuyện Nguyễn Thái Hoàng
Niềm kiêu hănh của người Việt
Chiến dịch "tháng Tư đen"
Tổng phản công nghị quyết 36
Kép độc cứu nguy
Thăm nom và săn sóc nhau lúc c̣n sống
Giặc từ thiện
Tiền nhân...
Những ám ảnh khó tẩy xóa
Tính hay quên của người Việt tỵ nạn cs
Món nợ nên ghi nhớ
Nên đầu tư cho thế hệ trẻ
Mẹ Âu Cơ - Tiếng thở dài và niềm an ủi
Trăm trứng trăm con - Một truyền thuyết
Hai h́nh ảnh - Một sự so sánh
Ông Kỳ "Xuống Cấp"
Tôi thấy và nghe được ǵ ở Sài-G̣n ...