Những bài viết của Bất Khuất

Chuyện tình khó quên
May mắn & Hên xui trong đời lính chiến
Ba, bốn phát
Tập Truyện Thuyền Đời  
 13 người cuối cùng về từ Tiền đồn 3&4 Kon-Tum
Passage to Freedom
Thuyền Đời - Đêm vẫn đen Audio
Đất nước tôi!
Còn nhớ mùa xuân  
Tết  
 Thuyền Đời - Cuộc đời Audio
Thuyền Đời - Con thuyền Audio
Thuyền Đời - Xuân quê hương Audio
Dòng sông quê hương - Dòng Cửu Long  
Ngày oan trái! - Audio
Đất nước tôi - Audio
Khi người tù trở về
Tiếng trống Mê Linh - Audio
Chuyện cuối năm - Audio
Màu áo cũ - Audio
Mang theo quê hương  - Audio
Trong âm thầm còn nhớ ai! - Audio  
Sài Gòn là đây sao em! - Audio
Chuyện trăm năm - Trên quê hương - Audio
Chuyện trăm năm - Một ngày - Audio  
Trăm đắng nghìn cay - Audio
Chiếc áo Bà Ba - Audio
Giữa đồng xưa - Audio
Áo trắng - Audio
Gửi nơi cuối trời - Audio
Còn nhớ mùa xuân - Audio
Từ một chuyến đò - Audio
Dêm thánh vô cùng - Audio
Khi mùa đông về  - Audio
Noel năm nào - Audio
Khúc quân hành - Audio
Cho ngàn sau - Audio
Nghìn trùng xa cách  -  Audio
Rồi lá thay màu - Audio
Con chim biển 3 - Tìm về tổ ấm - Audio
Con chim biển 2 - Trên biển khơi - Audio  
Con chim biển 1 - Tung cánh chim - Audio
Đốt sách ! - Audio
Đi học  
Sài Gòn - Audio
Thầy Chín - Audio
Đi buôn - Audio
Khi tôi về - Audio  
Làng tôi - Audio 
Sao em không đến - Audio  
Anh đi!  - Audio  
Vỉa hè đồng khởi - Audio
Ngày đại tang  
Chuyện mất chuyện còn  
Con chim Hoàng Yến - Audio 
Nhớ cả trời Việt Nam
Còn thương quê hương tôi
Tôi muốn mời em về
Chuyện Tết
Còn nhớ không em?
Trên đồi Tăng Nhơn Phú - Audio
Remember!
Cánh chim non - Audio
Đốt sách
Buổi tựu trường
Đêm trắng
Nước mắt trong cơn mưa   
Trăm đắng nghìn cay  
 Con đường tôi về
Hãy còn đó niềm tin
Chiều ra biển  
 Những đứa con đẽ muộn  
Một thời kỷ niệm  
 Bãi tập
Bước chân Việt Nam
Người lính già
Để nhớ
Đi buôn  
Ngày anh đi  
Kỷ niệm xưa
Rồi tết lại đến
Bài thánh ca buồn
Tears of pride  
We remember
Vui - Buồn … Ngày hội ngộ 44 năm khoá 8B+C/72  
Mùa hè đỏ lửa  
Dư âm ngày hội ngộ 44 năm tại California  
Có chuyến bay  
Lời ca
Quỳnh Hương diển tích
Để nhớ để quên
Cờ mình!
Khắc chữ Tự Do
Mai cai hạ  
 Củ khoai mì
Khinh Binh 344
Tết

 

 


 

 

 

 

 

 

 

VỀ MỘT BÀI THƠ CỦA NGƯỜI TRÒ CŨ MỘC CHÂU


TRƯƠNG CÔNG HẢI

Xưa, thời buổi gạo châu củi quế, không ít lần lên lớp mà không ăn sáng, tuy có chút quáng gà nhưng chưa đến nỗi phải đọc nhầm ba chữ Họ Và Tên trong sổ điểm thành ra Hồ Văn Tền, như mấy bạn hay đùa khéo.

Bởi cái tên có vần A đầu sổ là Thái Ngọc Anh, em học khá môn văn, biết đàn hát, lại có giọng ngâm thơ, nên rất ấn tượng, khó mà quên.

Nay, lang thang trên tập tuyển thơ “Mở Cửa Mùa Xuân”,bắt gặp mấy bài thơ của Mộc Châu, qua lời giới thiệu mới biết đó là Thái Ngọc Anh, người trò cũ của 45 năm về trước. Tự nhiên lòng thấy vui vui nên không thể không động bút để có đôi lời giới thiệu đến bạn đọc. Dưới đây là bài thơ:

CỔ TÍCH MÙA THU
Có lẽ nào từ hoang sơ cổ tích
Bóng ai đi theo gió hát giao mùa
Ta lắng tiếng mưa thu trầm cung bậc
Ơi Ngưu Lang còn giữa bến Ngân xưa

Mùa trở gió, hanh hao nhành nắng sót
Muộn bước tình trăng nghiêng nửa vành thôi
Ta lạc ai giữa muôn trùng thu cũ ?
Chưa ngày về tương tư ngập hồn tôi

Mưa thu lạnh vàng phai bao nỗi nhớ
Phố buồn tênh hoa tím rụng rơi rơi
Chỉ còn lại nụ hôn nào rất vội
Tóc mây buông hờ hững trên vai.

Ngày theo mùa,thu đi trong kỷ niệm
Hạt bụi nào nở muộn giữa bàn tay ?
Mưa thơm quá môi ai chiều ngóng đợi
Dù chút tình vừa trở gió heo may.
MỘC CHÂU

Mới đọc, thoạt nghe như dư âm của một mối tình dang dỡ, nhưng không phải, may thôi lại nghĩ oan.
Cổ Tích Mùa Thu chỉ là chuyện kể về mùa thu, mùa của những chiếc lá lìa cành gợi nỗi chia ly, mùa của ngọn gió heo may se lạnh tâm hồn.
Có sắc thu nào đẹp hơn hình ảnh về cảnh chia ly trong Chinh Phụ Ngâm: “Người lên ngựa, kẻ chia bào/Rừng phong, thu đã nhuốm màu quan san.”
Tâm hồn người nghệ sỹ thường nhạy cảm trước mỗi độ thu về, như Lưu Trọng Lư với con nai vàng ngơ ngác, Đoàn Chuẩn với anh mong chờ mùa thu hay ngoài hiên giọt mưa thu thánh thót rơi của Đặng Thế Phong…Tất cả họ đều gởi vào đó những nỗi chơi vơi hay niềm nhớ vu vơ không có gì là cụ thể cả.
Và Cổ Tích Mùa Thu của Mộc Châu cũng không là ngoại lệ.

Tổng quan về thủ pháp nghệ thuật toàn bài thơ, thì ở đây, bài thơ không hề ẩn dụ mùa thu, mà là mùa thu được dùng như một thi liệu để nhà thơ ẩn dụ vào đó nụ bâng khuâng vừa chớm nở trong tâm hồn, như ý của một câu: “ \Hạt bụi nào nở muộn giữa bàn tay”.
Bài thơ mở đầu bằng một câu hỏi tu từ: “Có lẽ nào”, đây là cách đặt vấn đề để gắn mạch cho chuyện Cổ Tích Thu.

“Có lẽ nào từ hoang sơ cổ tích
Bóng ai đi theo gió hát giao mùa
Ta lắng tiếng mưa thu trầm cung bậc
Ơi Ngưu Lang còn giữa bến Ngân xưa”

Người chia tay trong thơ không cụ thể, chỉ là “Bóng ai đi” và “Ta lắng tiếng mưa thu trầm cung bậc” phải chăng là một hoài niệm mơ hồ bởi sự xao động của tâm hồn khi lắng nghe tiếng mưa thu thánh thót, điệu bổng trầm để tim đập nhịp tình say.

Khổ dạo đầu của bài thơ nghe như một khúc nhạc lòng, nhà thơ đã quán niệm đời tình của mình trong ký ức vào một mùa thu từ thời xa xưa thẳm.

Nếu khổ thơ đầu là một lời cảm nhận Thu trong hoài niệm, thì khổ thứ hai là một nhận thức về Thu: “ Mùa trở gió hanh hao nhành nắng sót/Muộn bước tình trăng nghiêng nữa vành thôi/Ta lạc ai giữa muôn trùng thu cũ/chưa ngày về tương tư ngập hồn tôi”.

Khổ thơ vỏn vẹn chỉ bốn câu mà nhà thơ đã gói trọn hai ý chuyển đổi rất tự nhiên. Một là chuyển mùa từ hạ sang thu: “Mùa trở gió hanh hao nhành nắng sót.” Hai là chuyển đổi chủ thể đại từ, từ cái Ta khách quan được đổi nhẹ nhàng qua cái Tôi bản ngã bằng hai câu thơ tự vấn:

“Ta lạc ai giữa muôn trùng thu cũ
Chưa ngày về tương tư ngập hồn tôi.”

Ngay cả vầng trăng Thu khuyết, dưới cảm thức của Mộc Châu nó không còn là một nữa trăng ai oán như trong thơ Hàn Mặc Tử:

“Hôm nay có một nửa trăng thôi
Một nữa trăng kia ai cắn vỡ rồi.”

Vành trăng thu khuyết trong thơ Mộc Châu là nửa vành trăng mơ, nhà thơ công nhận nó bằng một lý giải được hư cấu nhẹ nhàng là do “Muộn bước tình” nên “Trăng nghiêng nửa vành thôi”. Góc nhìn trăng của nhà thơ không đi từ định mệnh khổ đau,mà từ nhận thức về một nỗi xôn xao, niềm mong đợi vu vơ trước ngọn gió giao mùa, để rồi lòng thấy bâng khuâng như thể “Ta lạc ai giữa muôn trùng thu cũ”.

Thực ra trong đời thực, nhà thơ đã chẳng muộn bước tình nào và cũng không lạc mất ai cả, có chăng là một cảm giác chơi vơi như thấy tự lạc mất chính mình.
Kiểu như họ Trịnh, dù chỉ là khách quan khi “Nhìn Những Mùa Thu Đi” nhưng lòng vẫn cảm thấy dường như “Nghe tên mình vào quên lãng, nghe tháng ngày chết trong thu vàng”.

Trình tự tư duy của nhà thơ đi từ cảm thức đến nhận thức, từ cái Ta chung đến cái Tôi riêng bản thể, nên khi vào đến khổ thơ thứ ba thì hồn thơ đã không thể nào thoát ra khỏi được lực quán tính trước một sắc thu quyến rũ để lụy mình vào nỗi nhớ mông lung đầy tiếc nuối:

“Mưa thu lạnh vàng phai bao nỗi nhớ
Phố buồn tênh hoa tím rụng rơi rơi
Chỉ còn lại nụ hôn nào rất vội
Tóc mây buông hờ hững trên vai”.

Một loạt tính từ gợi tả đan xen từ láy cùng với một thi ảnh đẹp lãng mạn “ Phố buồn tênh hoa tím rụng rơi rơi đã khiến hồn thơ được đẩy nhanh hơn vào miền cảm xúc của người đọc.

Mưa thu lạnh mà nỗi nhớ thì vàng phai, phố đã buồn tênh lại còn rơi rơi hoa tím rụng, gợi nhớ một nụ hôn vội vàng thuở tóc còn hờ hững ngang vai.
Giọng thơ ẩn chứa bao điều, đâu rồi một thuở. Không còn sự nuối tiếc nào da diết hơn về một vùng ký ức mà hương sắc quyến rũ tự nhiên của mùa thu đã tự làm chất truyền dẫn, thẩm thấu vào hồn. Đây chính là ý tưởng vệ tinh bao quanh cái Tứ của bài thơ.

Sẻ không khó hiểu khi niềm nuối tiếc làm cầu nối để đưa nhà thơ về với bến bờ thực tại. Ở khổ thơ cuối cùng thì mơ mộng đã không còn, mùa thu trong khổ thơ này là mùa thu của hiện thực, Thu của băn khoăn, của sự xuôi theo toàn tập nỗi đời mình:

“Ngày theo mùa thu đi trong kỷ niệm
Hạt bụi nào nở muộn giữa bàn tay ?
Mưa thơm quá môi ai chiều ngóng đợi
Dù chút tình vừa trở gió heo may.”

Tình Thu rồi cũng qua đi, ngủ yên trong kỷ niệm. Hạt bụi phận đời dù muộn cũng đã nở giữa bàn tay. Mưa thu vẫn còn thơm để nhớ môi ai chiều ngóng đợi, dù chút tình vừa trở gió heo may.

Ở khổ cuối này nhà thơ đã không quên, một lần nữa cài vào thơ mình hình ảnh giọt mưa thu để lời tự tình thêm thánh thót và nhắc lại ngọn gió heo may gợi nỗi lòng thêm se lạnh.

Sắc thu được kéo dọc suốt bài thơ làm ta có cảm tưởng như nhà thơ đã níu mùa thu theo suốt cuộc đời mình rồi ký gởi vào đó biết bao hoài niệm khi mà tuổi đời đã đến độ thu về.

Giữa thơ và hồn người đều có sự hợp nhất, cho nên có thể coi bài thơ chính là một”mảnh đời thu”của nhà thơ vậy.

Cuối cùng, Người viết bài nầy cũng ăn theo được chút tự hào, vì ngày xưa trên bục giảng, người đã từng góp chút công khơi dậy hồn thơ, hun đúc chút văn phong cho cô trò trẻ.

Bài viết này không phải là bài bình giảng mà thuộc thể loại phê bình văn học thì cũng chẳng khác chi là chấm một bài làm năm xưa, chỉ khác là, giờ trả bài đã không còn trên lớp học mà lại nằm ở ngoài trường đời, và bài trả không hề ghi điểm số.

Bạn đọc thơ là người chấm điểm và Ngọc Anh đã được gọi tên trong phần Mục Lục của tập tuyển thơ “Mở Cửa Mùa Xuân”, trang số 54 đã ghi bằng chữ in hoa: Nhà Thơ Nữ - Mộc Châu

TRƯƠNG CÔNG HẢI.
Tháng 5/ 2025

 

 

 


VĂN CHƯƠNG

2024
2022-2023
2021
2020
2018-2019
2017
2016
2015
2014
2013 
2012

Truyện Ngắn

Hồi ức - Một thời chinh chiến 
No Easy Day - Ngày Vất Vả

Tháng ngày tao loạn
Sài Gòn ơi!
Đoạn kết câu chuyện tình buồn
Đôi giầy trậ
Thư ký của thiên thần
Với tàu định mệnh Lam Giang HQ 402
Bà Mẹ thượng đẳng
Do Thái và Bài học sinh tồn
Một bà mẹ vất vả
Áo bà ba tím
Anh hùng Richard Norden
Văn hoá không tên
Họ đến và chết vì tự do
Thiên đường đã xa
Yếm thắm hương xưa
Ông Sư nhà quê
Còng lưng vẫn gánh
Cuộc đời và sự nghiệp của danh ca Hà Thanh
How the 1972 North VN Easter offensive...
Xác chết trên bãi biển  
Những món nợ khó trả  
Nếu có thể đi về quá khứ...  
Người đưa tin... độc địa  
Chị Agnès 
Một thời chinh chiến điêu linh
Người Saigòn ….xưa!!!
Trí thức sến
Đuổi gà cho vợ
Hậu Duệ VNCH rạng danh Tiểu Bang Texas
Máu đào
Bản tình ca của người Tỵ Nạn
Miếng ăn
Cờ Việt Nam Cộng Hòa ngay giữa thủ đô Melbourne
Đại uý Andrew Dang (gốc Việt), Phi công B-2
Chiến tranh Israel-Iran
Hình ảnh Lễ Kỹ Niệm Ngày Quân Lực 19/6 tại Úc
Kỷ niệm ngày 19 tháng Sáu tại Cali
Mắt lệ cho người
BS trong tù
Những ánh mắt trẻ thơ
Gặp lại cố nhân!
Lệnh gọi “học tập cải tạo”, một vết chém cay nghiệt!
Những năm nào chiến tranh đã quên
Sau 30 tháng 4. những nhớ và quên
Từ một tấm hình
Những người chiến sĩ vô danh
Phố núi
Nhiều khi
Viết trong ngày Memorial Day 2025
Đệ Thất Hạm Đội - Cứu giúp thuyền nhân
Sự đời
Ngày Chiến Sĩ Trận Vong nhớ bạn
Chuyện tình thời chiến
50 năm – còn đó nỗi buồn
30 tháng 4. Một vài hồi tưởng...
Tiếng khóc của một dân tộc
Bài thơ của một người học trò cũ
Vào viện dưỡng lão
Thu - Hát cho người
Mảnh vụn  
Ơn em  
Người vợ lính  
Melbourne - Tưởng niệm 50 năm Ngày Quốc Hận 
Ngày người tù binh trở về!  
Tưởng Niệm Tướng Nguyễn Khoa Nam  
 Vào ngày này năm 1975, Chiến dịch Gió lốc  
 Ngày cuối cùng của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu  
Cong lưng vẫn gánh  
 Đề tài về Đà Nẵng cuối tháng 3, 1975
Tháng Tư - Nhìn lại tháng Ba gãy súng
Băng đạn cuối cùng
Cuộc di tản tệ hại ở toà Đại Sứ Mỹ
Tưởng nhớ anh Năm Nguyễn Đình Bảo
Cờ Vàng: Biểu tượng của Việt Nam Cộng Hòa
Vĩnh biệt anh chị Trần Hoài Thư
Tìm được hài cốt Th/T Trương Phùng...
Các anh hùng LCĐB tử thủ An Lộc
Đêm đình chiến  
 Ai xứng đáng được phủ Quốc Kỳ VNCH  
Những tên vc nằm vùng
Giải oan cho Tổng Thống Thiệu
Trại tị nạn Camp Pendleton năm 1975
33 năm tìm được xác chồng
Kẻ bại trận nợ người tử trận!
Sao Mai 09
Tuấn Ngọc - Gửi gió cho mây ngàn bay
Chữ "Tín"
Nghĩa trang tử sĩ Biên Hòa  
Tonle Tchombe (Tống Lê Chân)  
 Người lính trong lửa đạn, và sau trận chiến  
 Không bỏ Anh Em, không bỏ Bạn Bè  
 Tình người trong cuộc chiến
Trận chiến Đại Phú  
 Tâm thức người lính Nhảy Dù trong cõi vô sắc giới  
 Tâm tưu của một thằng lính ngụy  
Tao là Ngụy!  
 Những kẻ mở miệng là phát ra tiếng "Ba Que"
Ba mươi tháng tư năm xưa, bác ở đâu?
LHQ chất vấn Việt Nam về TPB VNCH
Chết để làm gì
Đưa anh về nhà
Chiều
Thằng "Cầu" đỏ
Kỷ niệm 50 năm người Việt định cư tại Úc
Chương trình kỷ niệm 50 Năm, người Việt Tỵ Nạn CS
Chuyện về một lá thư
Đất nước lạ lùng
Chuyến đi Hawaii & giây phút thần tiên khó quên
Người Lính Già Oregon Đã “Giã Từ Vũ Khí”
Bên bờ sinh tử
Đời ơi tôi khóc !
May mà ta còn có em...
Nhà báo lão thành Mạc Kinh
Tô Lâm thừa nhận Sài Gòn trước 75 phồn vinh  
 Khi rừng chưa thay lá  
 Bạn xưa 50 năm cũ  
 Cuộc hành trình  
 Hãy thắp cho anh một ngọn đèn…  
 Trận tổng tấn công của VC và phản công của TQLC trong Tết Mậu Thân  
 Kỷ niệm Cổ Thành Đinh Công Tráng  
 Tái chiếm Quảng Trị, trận chiến dài nhất  
 QLVNCH tái chiếm Cổ Thành Quảng Trị  
 Sài Gòn, quán cafe & tuổi lang thang
Khoác áo chiến y
Một nét văn hoá Sài Gòn xưa
Sài Gòn ơi, Em còn đó hay không?
Dòng sông đứng lại
Con người thực Anthony Fauci
Trong lửa đỏ, giữa sự chết, trên Quê Hương!
Tết năm này nhớ tết năm xưa
Phi vụ cuối cùng
55 năm Tết Mậu thân 1968
Huế 1968 - thảm khốc và hy vọng
Người Việt Nam đầu tiên nhảy dù là ai?
Hình ảnh Lễ Thượng Kỳ mồng một Tết Ất Tỵ tại Úc
Đêm giao thừa buồn
3 mẫu chuyện ngắn
Đi tìm hơi ấm Đồng Hương
Ngựa đá qua sông
50 năm nhìn lại người Việt tại Hoa Kỳ
Con dao con chó
Người Nam Kỳ
Tâm sự của một cựu sinh viên Luật Khoa Sài Gòn
Sự chiến đấu kiêu hùng của QLVNCH
Người ở lại Định Quán
Xứ cao bồi những ngày trước lễ Giáng Sinh
Phiên phiến tuổi già
Một chuyện rất Việt Nam
Đỉnh ngu trí tuệ
Tạp ghi CẢM ƠN NGƯỜI VIẾT SỬ “Phía Bên Kia”
Bạn thân từ thiếu thời
Chân dung ngày xưa Hoàng Thị
Xóm cũ nội thành
Tôi tay đôi với tụi nó đây!
Tấm thẻ bài
Rạn rụa lệ mềm
Các con phải sống
Hồi Ký của người về Từ Hoa Lục Đỏ 1974