Những bài viết của Bất Khuất

Chuyện t́nh khó quên
May mắn & Hên xui trong đời lính chiến
Ba, bốn phát
Tập Truyện Thuyền Đời  
 13 người cuối cùng về từ Tiền đồn 3&4 Kon-Tum
Passage to Freedom
Thuyền Đời - Đêm vẫn đen Audio
Đất nước tôi!
C̣n nhớ mùa xuân  
Tết  
 Thuyền Đời - Cuộc đời Audio
Thuyền Đời - Con thuyền Audio
Thuyền Đời - Xuân quê hương Audio
Ḍng sông quê hương - Ḍng Cửu Long  
Ngày oan trái! - Audio
Đất nước tôi - Audio
Khi người tù trở về
Tiếng trống Mê Linh - Audio
Chuyện cuối năm - Audio
Màu áo cũ - Audio
Mang theo quê hương  - Audio
Trong âm thầm c̣n nhớ ai! - Audio  
Sài G̣n là đây sao em! - Audio
Chuyện trăm năm - Trên quê hương - Audio
Chuyện trăm năm - Một ngày - Audio  
Trăm đắng ngh́n cay - Audio
Chiếc áo Bà Ba - Audio
Giữa đồng xưa - Audio
Áo trắng - Audio
Gửi nơi cuối trời - Audio
C̣n nhớ mùa xuân - Audio
Từ một chuyến đ̣ - Audio
Dêm thánh vô cùng - Audio
Khi mùa đông về  - Audio
Noel năm nào - Audio
Khúc quân hành - Audio
Cho ngàn sau - Audio
Ngh́n trùng xa cách  -  Audio
Rồi lá thay màu - Audio
Con chim biển 3 - T́m về tổ ấm - Audio
Con chim biển 2 - Trên biển khơi - Audio  
Con chim biển 1 - Tung cánh chim - Audio
Đốt sách ! - Audio
Đi học  
Sài G̣n - Audio
Thầy Chín - Audio
Đi buôn - Audio
Khi tôi về - Audio  
Làng tôi - Audio 
Sao em không đến - Audio  
Anh đi!  - Audio  
Vỉa hè đồng khởi - Audio
Ngày đại tang  
Chuyện mất chuyện c̣n  
Con chim Hoàng Yến - Audio 
Nhớ cả trời Việt Nam
C̣n thương quê hương tôi
Tôi muốn mời em về
Chuyện Tết
C̣n nhớ không em?
Trên đồi Tăng Nhơn Phú - Audio
Remember!
Cánh chim non - Audio
Đốt sách
Buổi tựu trường
Đêm trắng
Nước mắt trong cơn mưa   
Trăm đắng ngh́n cay  
 Con đường tôi về
Hăy c̣n đó niềm tin
Chiều ra biển  
 Những đứa con đẽ muộn  
Một thời kỷ niệm  
 Băi tập
Bước chân Việt Nam
Người lính già
Để nhớ
Đi buôn  
Ngày anh đi  
Kỷ niệm xưa
Rồi tết lại đến
Bài thánh ca buồn
Tears of pride  
We remember
Vui - Buồn … Ngày hội ngộ 44 năm khoá 8B+C/72  
Mùa hè đỏ lửa  
Dư âm ngày hội ngộ 44 năm tại California  
Có chuyến bay  
Lời ca
Quỳnh Hương diển tích
Để nhớ để quên
Cờ ḿnh!
Khắc chữ Tự Do
Mai cai hạ  
 Củ khoai ḿ
Khinh Binh 344
Tết

 

 


 

 

 

 

 

 

 

Vào Viện Dưỡng Lăo


Trần Văn Giang.
(6 điều hối tiếc)

Lời giới thiệu
Đây là một câu chuyện dài, thật buồn rất đáng đọc; nhưng cũng là một bài học lớn về việc yêu thương và tôn trọng người cao niên; đồng thời t́m cách giúp họ duy tŕ tự do và phẩm giá trong cuộc sống c̣n lại.

Có người nói “Viện dưỡng lăo là pḥng khách của địa ngục!?” Hay là “Thôi già rồi th́ đành phải chịu thôi... Than văn làm ǵ nữa hè!”
Đúng hay sai cũng c̣n tùy mỗi hoàn cảnh…
TVG
*
Nếu chỉ có một điều trong đời mà tôi thực sự hối tiếc th́ đó chính là bước chân vào Viện dưỡng lăo.

Năm nay tôi 82 tuổi. Tóc tôi đă bạc trắng, chân cũng không c̣n nhanh nhẹn như xưa, nhưng tâm trí vẫn c̣n minh mẫn lắm. Tôi từng nghĩ rằng tuổi giả chỉ đơn giản là một hành tŕnh nhẹ nhàng khi con người ta được tận hưởng quăng thời gian cuối đời trong sự thanh thản. Nhưng mà không. Tôi đă sai và sai lầm lớn nhất đời tôi chính là rời bỏ căn nhà mà tôi đă gắn bó suốt hơn nửa cuộc đời để bước vào nơi mà người ta vẫn hay gọi là chốn “An dưỡng tuổi già.”

Ban đầu tôi không có ư định vào Viện dưỡng lăo v́ tôi c̣n đủ sức chăm sóc bản thân, mặc dù hơi chậm chạp hơn trước một chút. Nhưng rồi con cái tôi, những đứa con mà tôi đă nuôi nấng bằng tất cả yêu thương, lại bảo rằng đưa tôi vào đó là cách tốt nhất để tôi có một cuộc sống thoải mái, được chăm sóc đầy đủ không phải lo nghĩ ǵ nữa. Con gái tôi nắm lấy tay tôi với ánh mắt đầy lo lắng, nhưng cũng có chút thúc giục, nói:

- “Mẹ vào đó đi. Ở đó có người chăm sóc; Có bác sĩ; Có bạn bè tṛ chuyện; Ở nhà một ḿnh lỡ có chuyện ǵ không ai biết được?”

Tôi đă do dự rất lâu. Căn nhà nhỏ của tôi tuy cũ nhưng đó là nơi lưu giữ bao nhiêu kỷ niệm. Chiếc tủ gỗ do chồng tôi tự tay đóng từ thời trẻ. Góc bếp nơi tôi vẫn nấu những bữa ăn ấm cúng cho gia đ́nh. Chiếc ghế dựa cũ kỹ cạnh cửa sổ nơi tôi hay ngồi đọc báo vào mỗi buổi sáng… Làm sao tôi có thể rời bỏ những kỷ niệm đó. Nhưng rồi tôi cũng xuôi ḷng. Tôi tin vào lời con cái. Tôi tin rằng vào Viện dưỡng lăo tôi sẽ có một cuộc sống tốt hơn. Tôi tin rằng ḿnh sẽ được chăm sóc chu đáo, được tṛ chuyện, được an yên…

Vậy mà ngay khi cánh cửa Viện dưỡng lăo khép lại sau lưng, tôi đă nhận ra một sự thật cay đắng. Nơi đây không phải là nhà và có lẽ tôi đă không c̣n đường quay lại. Bạn có bao giờ tự hỏi điều ǵ sẽ xảy ra khi một người giả đánh mất tất cả những ǵ quen thuộc, những thứ làm nên cuộc sống của ḿnh. Tôi cũng từng là người không nghĩ đến điều này cho đến khi chính ḿnh rơi vào hoàn cảnh hiện tại.

Tôi ước chi có ai đó đă nói cho tôi biết trước khi tôi bước vào Viện dưỡng lăo. Nếu bạn hiện ,đang cân nhắc về việc sẽ “Vào Viện dưỡng lăo,” dù cho chính ḿnh hay cho người thân, hăy nghe câu chuyện của tôi trước khi quyết định. V́ một khi bạn bước vào Viện dưỡng lăo th́ cuộc sống của bạn sẽ không bao giờ c̣n như trước nữa. Tôi muốn kể cho bạn nghe “Sáu (6) điều mà tôi hối tiếc” như sau.

Hối tiếc 1: Đă mất đi sự tự do.

Sáng hôm đó tôi thức dậy trên một chiếc giường lạ. Tôi vươn vai theo thói quen định bước ra bên hiên nhả để hít thở chút không khí buổi sáng. Nhưng rồi tôi chùng lại v́ không có hiên nhà nào cả. Không có ánh nắng nhẹ nhàng len qua khung cửa sổ quen thuộc. Không có tiếng chim ríu rít trên mái hiên. Chỉ có bốn bức tường trống trơn và mùi Thuốc khử trùng thoang thoảng trong không khí.
Phải mất một lúc để tôi nhớ ra là tôi không c̣n ở nhà ḿnh nữa. Tôi đă ở Viện dưỡng lăo. Cảm giác xa lạ ấy không biến mất sau một ngày, một tuần, hay thậm chí một tháng. Mọi thứ trong Viện dưỡng lăo đều vận hành theo một lịch tŕnh cứng ngắc mà tôi không có quyền thay đổi: 7:00 sáng nhân viên y tế mở cửa bước vào đánh thức tôi dù tôi chưa muốn dậy; 7:30 bữa sáng được mang đến dù tôi không hề đói; 9:00 có một buổi sinh hoạt chung nơi mọi người ngồi nghe nhạc hoặc tập thể dục nhẹ; 1:00 ăn trưa dù tôi thích món khác hơn tôi vẫn phải ăn thứ được mang ra. Mọi thứ đều có sẵn nhưng tôi chẳng được lựa chọn ǵ cả. Tôi không c̣n có thể nấu món canh khổ qua nhồi thịt mà tôi vẫn thích; Không thể uống trà vào buổi chiều như tôi vẫn hay làm; Không thể đơn giản đi bộ ra đầu ngơ mua một túi bánh khi thèm một chút đồ ngọt; Ngay cả việc muốn ra đi ngoài cũng phải xin phép và chờ có người hỗ trợ (?).

Tôi nhớ ngày đầu tiên ở đây tôi đă định ra ngoài đi dạo một chút nhưng cửa đă khóa. Một nhân viên nói tôi:

- “Bác cần ra ngoài ạ? Để con gọi người dẫn bác đi.”

Tôi sững sờ. Tôi cần ai đó dẫn đi để bước ra ngoài sao? Dù chỉ là một đoạn đường ngắn thôi. Dần dần tôi hiểu ra ở đây tôi không c̣n được quyết định cho chính ḿnh nữa. Từ một người có thể tự do làm mọi thứ, tôi trở thành một người phải chờ đợi người khác quyết định giúp ḿnh. Cảm giác mất đi sự tự do không ập đến ngay lập tức. Nó len lỏi vào từng chi tiết nhỏ nhặt của cuộc sống nó khiến tôi nhận ra những thứ đơn giản nhất như tự chọn giờ ăn; Tự quyết định hôm nay sẽ làm ǵ là những điều tôi từng xem là hiển nhiên, nhưng giờ lại là một thứ xa xỉ.

Rồi tôi bắt đầu quen dần với việc không thể tự do ra ngoài; Quen với việc phải ăn thứ được đưa ra dù tôi không thích; Quen với việc ngồi chờ đến giờ ngủ dù tôi chưa muốn ngủ. Nhưng bạn cũng biết: Không quen, không có nghĩa là chấp nhận. Có những đêm tôi nằm trên giường mắt mở trừng trừng nh́n lên trần nhà. Tôi nhớ lại những ngày c̣n ở nhà khi tôi có thể tự tay mở cánh cửa nhà ḿnh bất cứ lúc nào. Khi tôi có thể tự quyết định hôm nay sẽ làm ǵ khi tôi vẫn c̣n là người làm chủ cuộc đời ḿnh. Giờ đây tôi chỉ là một cái tên trên một danh sách, một phần trong hệ thống người già phụ thuộc vào lịch tŕnh của người khác.

Nếu bạn đang cân nhắc đưa cha mẹ ḿnh vào Viện dưỡng lăo hoặc chính bạn đang nghĩ đến điều đó. Hăy tự hỏi bạn có sẵn sàng đánh đổi sự tự do của ḿnh để lấy sự tiện lợi không? Bạn có thể chịu đựng được cảm giác mỗi ngày trôi qua mà không thực sự được quyết định điều ǵ trong cuộc sống của ḿnh không? V́ một khi bạn đă đánh mất sự tự do th́ việc lấy lại nó gần như là không thể được.

Hối tiếc 2: Cảm giác bị lăng quên.

Những ngày đầu tiên ở Viện dưỡng lăo tôi vẫn c̣n niềm tin. Tôi tin rằng dù có xa nhà tôi vẫn sẽ được con cháu quan tâm. Tôi tin rằng dù ở một nơi khác, t́nh cảm gia đ́nh vẫn không thay đổi. Ban đầu th́ đúng như vậy.

Tuần đầu tiên con gái tôi đến thăm nó mang theo ít bánh ngọt, một hộp sữa và ngồi tṛ chuyện với tôi suốt cả buổi chiều. Nó hỏi tôi ánh mắt đầy quan tâm:

- “Mẹ có quen không? Mọi thứ ổn chứ?”

Tôi mỉm cười gật đầu v́ tôi không muốn nó lo lắng. Cuối tuần đó, các cháu tôi cũng đến. Chúng ríu rít kể chuyện trường lớp. Chúng ôm tôi rồi chụp vài tấm ảnh. Tôi cảm thấy ḷng ḿnh ấm áp. Tôi tự nhủ ḿnh không cô đơn đâu. Mọi người vẫn sẽ nhớ đến ḿnh… Nhưng rồi những lần thăm hỏi cứ thưa dần đi. Tuần thứ hai con gái tôi bận công việc. Nó chỉ gọi điện thoại dặn ḍ vài câu rồi gác máy. Tuần thứ ba cháu tôi nói nó có bài thi ở trường không thể đến thăm Ngoại. Đến tuần thứ tư th́ chẳng c̣n ai ghé nữa. Tôi bắt đầu đếm từng ngày mong chờ có ai đó mở cánh cửa pḥng nói với tôi rằng “Mẹ ơi con đến rồi.” Hoặc “Ngoại ơi. Con nhớ Ngoại lắm…” Nhưng cửa vẫn đóng, điện thoại vẫn im lặng.

Rồi tôi nhận ra tôi không phải là người duy nhất rơi vào t́nh cảnh này. Tôi thấy những cụ già khác cũng ngồi lặng lẽ bên cửa sổ; Đôi mắt nh́n ra xa chờ đợi một bóng dáng quen thuộc. Tôi nghe những câu chuyện th́ thầm” “Thằng con tôi nói cuối tuần này nó tới; nhưng rồi lại báo là bận”; “Hôm nay là sinh nhật tôi mà chắc chẳng có ai nhớ đâu?”… Và tôi hiểu rằng một khi đă vào Viện dưỡng lăo rất dễ để người ta lăng quên ḿnh. Không phải v́ con cháu không yêu thương tôi nữa. Tôi biết chúng vẫn yêu tôi, nhưng cuộc sống bận rộn khiến chúng dần dần xem sự vắng mặt của tôi là chuyện hiển nhiên.
Lần đầu tiên tôi thực sự cảm nhận được điều này là vào dịp Tết. Những năm trước, vào ngày 30 Tết, tôi sẽ cùng con gái gói bánh, quét dọn bàn thờ tổ tiên, chuẩn bị mâm cơm cúng mọi thứ luôn rộn ràng ấm áp. Nhưng năm nay tôi ngồi một ḿnh trong căn pḥng nhỏ của Viện dưỡng lăo lắng nghe tiếng pháo vọng từ xa. Không ai đến đón tôi về nhà. Không ai nhớ rằng Tết của tôi không phải là ăn một phần cơm cứng ngắc trong bữa ăn tập thể mà là những khoảnh khắc bên con cháu; Là mùi hương trầm nghi ngút trong nhà.

Lúc đó tôi mới thực sự hiểu một khi bạn rời khỏi cuộc sống thường ngày của con cái, bạn cũng rời khỏi những thói quen của họ. Họ sẽ tiếp tục với công việc với gia đ́nh nhỏ của họ họ sẽ nhớ đến bạn nhưng không c̣n là mỗi ngày. Họ sẽ vẫn yêu thương bạn, nhưng không c̣n dành thời gian cho bạn như trước và rồi dần dần bạn trở thành một cái tên trong kư ức của họ - Một điều ǵ đó quan trọng nhưng không c̣n là ưu tiên.

Nếu bạn đang nghĩ đến việc vào Viện dưỡng lăo hoặc định gửi cha mẹ ḿnh vào đó, hăy tự hỏi là bạn có sẵn sàng sống những năm tháng cuối đời trong sự mong chờ mà không biết khi nào người thân sẽ đến thăm bạn. Có chắc rằng dù bạn không c̣n ở nhà con cháu vẫn sẽ đến gặp bạn thường xuyên như họ hứa bởi v́ một khi bạn bước vào nơi này, cuộc sống ngoài kia sẽ tiếp tục nhưng không c̣n có bạn trong đó.

Hối tiếc 3: Mất đi ư nghĩa cuộc sống.

Tôi từng nghĩ rằng khi về già, con người ta chỉ cần một nơi yên tĩnh để nghỉ ngơi. Tôi từng tin rằng không phải làm ǵ cả là một điều tốt… Nhưng không phải vậy. Ngày c̣n ở nhà tôi luôn có việc để làm. Sáng thức dậy tôi pha một ấm trà; Tưới mấy chậu cây ngoài hiên; Rồi tự nấu một bữa ăn đơn giản; Tôi có thể ra chợ đi dạo tṛ chuyện với hàng xóm; Tôi có thể tự tay thu dọn nhà cửa giặt rũ quần áo sắp xếp lại những kỳ vật cũ… Những điều nhỏ nhặt ấy khiến tôi cảm thấy ḿnh vẫn c̣n giá trị, vẫn có một mục đích sống. Nhưng khi bước vào Viện dưỡng lăo mọi thứ đột nhiên dừng lại.

Tôi không cần phải nấu ăn nữa v́ bữa ăn được đưa đến tận nơi dù tôi có thích hay không; Tôi không cần phải quét dọn nữa; Nhân viên vệ sinh làm tất cả rồi; Tôi không cần lo lắng ǵ cả nhưng tôi cũng chẳng c̣n ǵ để làm. Ban đầu tôi nghĩ đây là một điều tốt (!); Cuối cùng th́ ḿnh cũng được nghỉ ngơi. Nhưng chỉ sau vài tuần, tôi bắt đầu cảm thấy trống rỗng. Buổi sáng thức dậy, tôi chẳng biết hôm nay ḿnh sẽ làm ǵ? Tôi ngồi trên giường nh́n quanh căn pḥng nhỏ tự hỏi ḿnh có thực sự c̣n ư nghĩa ǵ không?

Tôi không phải người duy nhất cảm thấy như vậy. Tôi nhớ có một bác tên Minh trước đây là một thầy giáo. Lúc c̣n ở nhà bác vẫn dạy kèm mấy đứa trẻ trong xóm vẫn đọc sách mỗi ngày. Nhưng khi vào đây, bác chẳng c̣n học tṛ cũng chẳng c̣n sách vở mỗi ngày. Bác chỉ ngồi yên trên chiếc ghế cũ, lặng lẽ nh́n ra ngoài cửa sổ. Một lần tôi hỏi bác không định làm ǵ sao? Đọc sách viết ǵ đó chẳng hạn? Bác thở dài:

- “Tôi cũng muốn lắm nhưng chẳng ai cần tôi nữa. Không có ai để dạy. Không có ai để chia sẻ. Tôi dần dần quên mất ḿnh là ai.”

Câu nói ấy ám ảnh tôi. Một người từng là thầy giáo; Một người đầy tri thức từng cống hiến cả đời cho học tṛ giờ đây ngồi lặng lẽ trong căn pḥng nhỏ tự hỏi ḿnh c̣n ư nghĩa ǵ nữa không? Tôi chợt nhớ lại những người bạn đồng niên ngày xưa. Một bác từng là thợ mộc ngày nào cũng sửa chữa đóng bàn ghế; Một cô từng là thợ may lúc nào cũng bận rộn với kim chỉ. Nhưng khi vào đây tất cả đều trở thành những con người ngồi chờ thời gian trôi qua. Không phải v́ họ không muốn làm ǵ mà v́ ở đây chẳng có ǵ để làm cả.

Dần dần tôi hiểu ra một điều con người không chỉ cần ăn uống và ngủ để tồn tại. Chúng ta cần có một mục đích một lư do để thức dậy mỗi sang; Một điều ǵ đó để mong chờ nhưng ở Viện dưỡng lăo những thứ ấy dần dần bị lấy đi.

Nếu bạn đang nghĩ đến việc vào Viện dưỡng lăo th́ hăy tự hỏi điều ǵ khiến cuộc sống của bạn có ư nghĩa? Bạn có thể sống mà không có trách nhiệm; Không có công việc ǵ để làm; Không có ai cần đến bạn không? V́ khi đă mất đi ư nghĩa cuộc sống bạn không c̣n thực sự sống nữa. Bạn chỉ đang tồn tại.

Hối tiếc 4: Sức khỏe suy giảm nhanh hơn mong đợi.

Trước khi vào Viện dưỡng lăo tôi vẫn c̣n khá khỏe so với tuổi của ḿnh. Tôi không thể chạy nhanh như thời trẻ, nhưng tôi vẫn có thể tự đi chợ tự nấu ăn tự làm những công việc nhỏ trong nhà mỗi sáng. Tôi vẫn có thói quen đi bộ quanh khu phố để giữ cho chân cứng cáp. Nhưng mọi thứ thay đổi nhanh hơn tôi tưởng.

Ngày đầu tiên vào Viện dưỡng lăo, tôi nhận ra ḿnh không cần phải làm ǵ nữa: Bữa ăn đă có người mang đến tận pḥng không cần phải đi chợ, không cần đứng bếp, có nhân viên chăm sóc. Nếu tôi cần ǵ chỉ cần bấm nút sẽ có người giúp ngay không cần phải đi bộ xa v́ mọi thứ đều ở ngay trong khuôn viên chỉ vài bước chân. Nghe qua th́ có vẻ như một cuộc sống lư tưởng; Nhưng chính sự thoải mái đó đă làm cho cơ thể tôi yếu đi nhanh chóng. Ban đầu, tôi chỉ nghĩ rằng ḿnh được nghỉ ngơi; Nhưng rồi chỉ sau vài tháng tôi bắt đầu cảm thấy hai chân ḿnh yếu hơn, đi lại chậm hơn, thậm chí đứng lên cũng thấy khó khăn hơn.

Rồi tôi bắt đầu để ư đến những người xung quanh. Có một bà tên Lành ngày đầu vào đây bà vẫn c̣n nhanh nhẹn tự đi lại b́nh thường nhưng chỉ sau vài tháng bà bắt đầu dựa vào gậy để đi rồi dùng xe lăn và cuối cùng th́ bà không c̣n đủ sức đứng lên một ḿnh nữa. Một ngày nọ, bà nh́n tôi cười buồn. Tôi không biết nó xảy ra từ khi nào, nhưng tôi có cảm giác như ḿnh già đi cả chục năm chỉ sau vài tháng.

Lúc c̣n ở nhà, dù tôi không tập thể dục nhiều nhưng ít nhất tôi vẫn di chuyển vẫn phải tự làm mọi thứ. Điều đó giúp cơ thể tôi duy tŕ được sự linh hoạt. Nhưng khi vào đây, tôi ít vận động hẳn. Tôi bắt đầu ngồi nhiều hơn, và cũng nằm nhiều hơn. Rồi tôi nhận ra cơ bắp của ḿnh dần yếu đi. Có một bác sĩ từng nói với tôi:

- “Cụ biết không, khi một người già ngừng vận động họ sẽ mất khả năng vận động nhanh hơn gấp nhiều lần so với người trẻ. Cơ thể con người vốn dĩ cần được hoạt động. Khi cụ ngừng đi lại ngừng làm việc cơ thể cụ sẽ bắt đầu suy yếu.”

Đúng vậy. Nếu tôi biết trước điều này tôi sẽ cố gắng vận động nhiều hơn ngay cả khi đă vào đây. Nhưng vấn đề là môi trường này không khuyến khích điều đó. Khi mọi thứ đều được làm sẵn người ta sẽ dần quên mất cách tự chăm sóc chính ḿnh.

Nếu bạn đang cân nhắc Viện dưỡng lăo, hăy tự hỏi bạn có c̣n động lực để duy tŕ sức khỏe khi mọi thứ đă được làm thay cho bạn không? Bạn có đủ mạnh mẽ để tự thúc ép ḿnh vận động ngay cả khi không c̣n ai nhắc nhở? V́ một khi bạn ngừng sử dụng cơ thể ḿnh bạn sẽ bắt đầu mất đi; và đến khi nhận ra điều đó có thể đă quá muộn để lấy lại.

Hối tiếc 5: Mất đi sự riêng tư.

C̣n nhớ ngày c̣n ở nhà, tôi có một căn pḥng riêng, một không gian của riêng tôi. Tôi có thể đóng cửa bất cứ khi nào tôi muốn nếu tôi thấy mệt. Tôi có thể nằm dài cả buổi mà không ai làm phiền. Nếu tôi muốn tắm tôi chỉ cần bước vào pḥng tắm mà không cần xin phép ai. Tôi tự quyết định ḿnh làm ǵ khi nào và như thế nào. Nhưng khi bước vào Viện dưỡng lăo, tôi nhận ra rằng sự riêng tư là một thứ xa xỉ. Tại đây cánh cửa pḥng không bao giờ thực sự thuộc về tôi nữa. Nhân viên y tế có thể vào bất cứ lúc nào để khám t́nh trạng sức khỏe của tôi; Người dọn vệ sinh gơ cử cửa rồi bước vào ngay cả khi tôi chưa kịp trả lời; Những cuộc kiểm tra định kỳ được thực hiện mà tôi không có quyền từ chối. Tôi không trách họ v́ họ chỉ làm đúng như được chỉ định; Nhưng cái cảm giác bị theo dơi mọi lúc mọi nơi; Cái cảm giác không c̣n một góc riêng để thực sự gọi là của chính ḿnh nó không dễ chịu chút nào.

Nhưng điều khiến tôi đau ḷng nhất không phải là mất đi sự riêng tư mà là mất đi phẩm giá của một con người. Ở nhà, tôi tự tắm rửa tự mặc quần áo tự chăm sóc bản thân, nhưng ở đây khi tôi bắt đầu yếu đi tôi buộc phải nhờ đến sự giúp đỡ của người khác. Tôi muốn đi tắm tôi phải chờ nhân viên hỗ trợ. Tôi cần đi vệ sinh, nếu tôi không tự đi được tôi phải nhấn chuông gọi. Tôi muốn mặc bộ quần áo ḿnh thích; nhưng nếu không phù hợp với quy định tôi cũng không được mặc.

Bạn có biết cảm giác đứng trước một người xa lạ để họ giúp bạn làm những việc rất cá nhân, trong khi cả đời bạn đă tự làm những việc ấy là như thế nào không? Nó không chỉ là sự bất tiện mà nó là sự tổn thương. Tôi nhớ có lần tôi bị sốt. Người hơi yếu nên y tá giúp tôi thay đồ dù cô ấy rất nhẹ nhàng, rất chuyên nghiệp, nhưng tôi cảm thấy ḿnh không c̣n là chính ḿnh nữa. Tôi không c̣n là một người phụ nữ từng sống độc lập, từng tự chăm sóc bản thân. Tôi chỉ c̣n là một người già, một bệnh nhân, một con số trong danh sách và điều đó thực sự rất đau ḷng.

Không phải ai cũng cảm thấy như tôi. Một số người ở đây có thể quen với điều đó; Thậm chí chấp nhận nó, nhưng với tôi một người đă từng tự do, từng tự quyết định cuộc sống của ḿnh th́ việc mất đi quyền kiểm soát ngay cả những điều nhỏ nhất là điều khiến tôi thấy ḿnh không c̣n là ḿnh nữa.

Nếu bạn đang nghĩ đến Viện dưỡng lăo, hăy tự hỏi bạn có sẵn sàng đánh đổi sự riêng tư để đổi lấy sự chăm sóc. Bạn có chấp nhận việc mỗi ngày có thể bạn sẽ cần nhờ ai đó giúp làm những điều mà bạn từng làm một cách tự nhiên, bởi v́ một khi bạn mất đi sự riêng tư bạn cũng mất đi một phần phẩm giá của chính ḿnh và điều đó khó lấy lại hơn bất cứ thứ ǵ khác.

Hối tiếc 6: Khó khăn khi muốn rời đi.

Lúc mới bước vào Viện dưỡng lăo, tôi đă tự nhủ rằng đây chỉ là một thử nghiệm. Tôi nghĩ nếu không hợp ḿnh có thể rời đi bất cứ lúc nào; nhưng tôi đă quá ngây thơ. Tôi c̣n nhớ ngày đầu tiên con gái tôi đưa tôi đến đây nó siết chặt tay tôi và nói:

- “Mẹ cứ thử một thời gian xem sao. Nếu không thích mẹ có thể về nhà.”
Câu nói đó khiến tôi an tâm phần nào. Tôi nghĩ rằng ḿnh vẫn có sự lựa chọn. Thế nhưng chỉ sau vài tháng tôi nhận ra rằng việc rời đi không đơn giản như tôi nghĩ. Một ngôi nhà cũ không c̣n là của tôi nữa. Lúc tôi vào Viện dưỡng lăo, căn nhà của tôi vẫn c̣n đó nhưng tôi không c̣n ở đó để giữ ǵn nó. Con cái tôi bắt đầu sắp xếp lại mọi thứ. Chúng bớt đi những đồ đạc không cần thiết. Thậm chí có ư định bán một số món đồ cũ. Hàng xóm cũng dần dần quên đi sự có mặt của tôi. Những người từng ghé qua tṛ chuyện mỗi sáng giờ đây không c̣n nhớ tôi đă từng sống ở đó?
Một ngày nọ, tôi nói với con gái rằng tôi muốn trở về nhà. Tôi tưởng rằng nó sẽ vui mừng, nhưng thay vào đó tôi thấy sự do dự trong mắt nó:
- “Mẹ có chắc không? Mẹ về nhà rồi ai chăm sóc mẹ? Mẹ có tự lo được cho ḿnh không?”

Tôi cứng họng. Tôi biết rằng ḿnh đă yếu hơn trước. Tôi biết rằng sự tự tin mà tôi từng có giờ đă lung lay và tôi sợ. Tôi sợ rằng nếu tôi rời khỏi Viện dưỡng lăo tôi sẽ không biết cách thích nghi với cuộc sống bên ngoài nữa. Y như con chim đă được nhốt nuôi trong chuồng quá lâu. Tôi đă quá quen với việc có người mang cơm đến tận nơi; Có người nhắc nhở uống thuốc; Có người hỗ trợ khi cần. Giờ đây nếu tôi trở về tôi phải tự lo mọi thứ tôi th́ liệu có làm được không? Sức khỏe của tôi đă thay đổi từ khi mới vào đây. Tôi vẫn c̣n khỏe mạnh, nhưng như tôi đă nói ở phần trước, việc ít vận động đă khiến tôi yếu đi nhanh hơn. Tôi không c̣n đi bộ nhanh như trước. Tôi không c̣n đủ sức nấu ăn một cách linh hoạt. Y như tâm trạng con chim nuôi trong chuồng lâu ngày nay được thả, tôi không c̣n cảm giác tự tin khi sống một ḿnh.

Tôi nhận ra một sự thật cay đắng: Chính thời gian sống ở đây đă khiến tôi trở thành một người không c̣n đủ sức để trở về. Trước đây tôi từng nghĩ rằng Viện dưỡng lăo chỉ là một điểm dừng chân tạm thời nhưng thực tế càng ở lâu tôi càng mất đi khả năng tự lập và dần dần Viện dưỡng lăo trở thành nơi duy nhất mà tôi có thể tồn tại. Tôi nh́n quanh và thấy nhiều người khác cũng rơi vào t́nh trạng giống ḿnh. Có cụ bà từng nghĩ rằng bà chỉ vào đây một thời gian để hồi phục sức khỏe nhưng rồi bà không bao giờ rời đi nữa v́ bà đă quen với sự phụ thuộc. Có cụ ông từng nói rằng sẽ về nhà khi thấy ổn định hơn nhưng sau một năm ngôi nhà của ông bị bán đi và ông không c̣n nơi nào để về nữa.

Tôi chợt nhận ra một sự thật mà không ai nói với tôi trước đây: Việc vào Viện dưỡng lăo là một quyết định dễ dàng nhưng một khi đă vào th́ việc rời đi lại là điều gần như không thể làm được - A Mission Impossible!

Nếu tôi có thể quay ngược thời gian tôi sẽ t́m cách ở lại nhà lâu hơn. T́m kiếm những giải pháp khác thay v́ từ bỏ mái ấm, bước vào đây quá vội vàng. Tôi sẽ nhờ con cái thuê một người giúp việc bán thời gian. Tôi sẽ thử sống với một người bạn già để cùng nhau hỗ trợ. Tôi sẽ t́m đến những trung tâm hỗ trợ người cao niên mà không nhất thiết phải vào một nơi như thế này… Nhưng tôi đă không làm như vậy; và bây giờ tôi không biết ḿnh có thể quay lại cuộc sống cũ hay không?
Nếu bạn đang suy nghĩ về Viện dưỡng lăo, hăy tự hỏi bạn có chắc ḿnh sẽ dễ dàng rời đi (trở lại nhà cũ) nếu không thích? Việc trở lại không dễ như bạn tưởng và nếu bạn không chuẩn bị trước có thể bạn sẽ không bao giờ có cơ hội để làm điều đó.

Tôi hy vọng rằng câu chuyện của tôi sẽ giúp bạn có một quyết định sáng suốt hơn cho chính ḿnh hoặc cho người thân của ḿnh. Hăy suy nghĩ thật kỹ v́ tuổi giả có thể là quăng thời gian hạnh phúc nếu bạn biết cách lựa chọn đúng để chúng ta có thể đồng hành, cùng nhau trưởng thành, cùng nhau sống b́nh yên và cùng nhau già đi một cách hạnh phúc, êm thắm!

Peace.
Trần Văn Giang (ghi lại)
Orange County
Tháng 3/2025

 

 

 


VĂN CHƯƠNG

2024
2022-2023
2021
2020
2018-2019
2017
2016
2015
2014
2013 
2012

Truyện Ngắn

Hồi ức - Một thời chinh chiến 
No Easy Day - Ngày Vất Vả

Tháng ngày tao loạn
Sài G̣n ơi!
Đoạn kết câu chuyện t́nh buồn
Đôi giầy trậ
Thư kư của thiên thần
Với tàu định mệnh Lam Giang HQ 402
Bà Mẹ thượng đẳng
Do Thái và Bài học sinh tồn
Một bà mẹ vất vả
Áo bà ba tím
Anh hùng Richard Norden
Văn hoá không tên
Họ đến và chết v́ tự do
Thiên đường đă xa
Yếm thắm hương xưa
Ông Sư nhà quê
C̣ng lưng vẫn gánh
Cuộc đời và sự nghiệp của danh ca Hà Thanh
How the 1972 North VN Easter offensive...
Xác chết trên băi biển  
Những món nợ khó trả  
Nếu có thể đi về quá khứ...  
Người đưa tin... độc địa  
Chị Agnès 
Một thời chinh chiến điêu linh
Người Saig̣n ….xưa!!!
Trí thức sến
Đuổi gà cho vợ
Hậu Duệ VNCH rạng danh Tiểu Bang Texas
Máu đào
Bản tình ca của người Tỵ Nạn
Miếng ăn
Cờ Việt Nam Cộng Ḥa ngay giữa thủ đô Melbourne
Đại uư Andrew Dang (gốc Việt), Phi công B-2
Chiến tranh Israel-Iran
H́nh ảnh Lễ Kỹ Niệm Ngày Quân Lực 19/6 tại Úc
Kỷ niệm ngày 19 tháng Sáu tại Cali
Mắt lệ cho người
BS trong tù
Những ánh mắt trẻ thơ
Gặp lại cố nhân!
Lệnh gọi “học tập cải tạo”, một vết chém cay nghiệt!
Những năm nào chiến tranh đă quên
Sau 30 tháng 4. những nhớ và quên
Từ một tấm h́nh
Những người chiến sĩ vô danh
Phố núi
Nhiều khi
Viết trong ngày Memorial Day 2025
Đệ Thất Hạm Đội - Cứu giúp thuyền nhân
Sự đời
Ngày Chiến Sĩ Trận Vong nhớ bạn
Chuyện t́nh thời chiến
50 năm – c̣n đó nỗi buồn
30 tháng 4. Một vài hồi tưởng...
Tiếng khóc của một dân tộc
Bài thơ của một người học tṛ cũ
Vào viện dưỡng lăo
Thu - Hát cho người
Mảnh vụn  
Ơn em  
Người vợ lính  
Melbourne - Tưởng niệm 50 năm Ngày Quốc Hận 
Ngày người tù binh trở về!  
Tưởng Niệm Tướng Nguyễn Khoa Nam  
 Vào ngày này năm 1975, Chiến dịch Gió lốc  
 Ngày cuối cùng của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu  
Cong lưng vẫn gánh  
 Đề tài về Đà Nẵng cuối tháng 3, 1975
Tháng Tư - Nh́n lại tháng Ba găy súng
Băng đạn cuối cùng
Cuộc di tản tệ hại ở toà Đại Sứ Mỹ
Tưởng nhớ anh Năm Nguyễn Đ́nh Bảo
Cờ Vàng: Biểu tượng của Việt Nam Cộng Ḥa
Vĩnh biệt anh chị Trần Hoài Thư
T́m được hài cốt Th/T Trương Phùng...
Các anh hùng LCĐB tử thủ An Lộc
Đêm đ́nh chiến  
 Ai xứng đáng được phủ Quốc Kỳ VNCH  
Những tên vc nằm vùng
Giải oan cho Tổng Thống Thiệu
Trại tị nạn Camp Pendleton năm 1975
33 năm t́m được xác chồng
Kẻ bại trận nợ người tử trận!
Sao Mai 09
Tuấn Ngọc - Gửi gió cho mây ngàn bay
Chữ "Tín"
Nghĩa trang tử sĩ Biên Ḥa  
Tonle Tchombe (Tống Lê Chân)  
 Người lính trong lửa đạn, và sau trận chiến  
 Không bỏ Anh Em, không bỏ Bạn Bè  
 T́nh người trong cuộc chiến
Trận chiến Đại Phú  
 Tâm thức người lính Nhảy Dù trong cơi vô sắc giới  
 Tâm tưu của một thằng lính ngụy  
Tao là Ngụy!  
 Những kẻ mở miệng là phát ra tiếng "Ba Que"
Ba mươi tháng tư năm xưa, bác ở đâu?
LHQ chất vấn Việt Nam về TPB VNCH
Chết để làm ǵ
Đưa anh về nhà
Chiều
Thằng "Cầu" đỏ
Kỷ niệm 50 năm người Việt định cư tại Úc
Chương tŕnh kỷ niệm 50 Năm, người Việt Tỵ Nạn CS
Chuyện về một lá thư
Đất nước lạ lùng
Chuyến đi Hawaii & giây phút thần tiên khó quên
Người Lính Già Oregon Đă “Giă Từ Vũ Khí”
Bên bờ sinh tử
Đời ơi tôi khóc !
May mà ta c̣n có em...
Nhà báo lăo thành Mạc Kinh
Tô Lâm thừa nhận Sài G̣n trước 75 phồn vinh  
 Khi rừng chưa thay lá  
 Bạn xưa 50 năm cũ  
 Cuộc hành tŕnh  
 Hăy thắp cho anh một ngọn đèn…  
 Trận tổng tấn công của VC và phản công của TQLC trong Tết Mậu Thân  
 Kỷ niệm Cổ Thành Đinh Công Tráng  
 Tái chiếm Quảng Trị, trận chiến dài nhất  
 QLVNCH tái chiếm Cổ Thành Quảng Trị  
 Sài G̣n, quán cafe & tuổi lang thang
Khoác áo chiến y
Một nét văn hoá Sài G̣n xưa
Sài G̣n ơi, Em c̣n đó hay không?
Ḍng sông đứng lại
Con người thực Anthony Fauci
Trong lửa đỏ, giữa sự chết, trên Quê Hương!
Tết năm này nhớ tết năm xưa
Phi vụ cuối cùng
55 năm Tết Mậu thân 1968
Huế 1968 - thảm khốc và hy vọng
Người Việt Nam đầu tiên nhảy dù là ai?
H́nh ảnh Lễ Thượng Kỳ mồng một Tết Ất Tỵ tại Úc
Đêm giao thừa buồn
3 mẫu chuyện ngắn
Đi t́m hơi ấm Đồng Hương
Ngựa đá qua sông
50 năm nh́n lại người Việt tại Hoa Kỳ
Con dao con chó
Người Nam Kỳ
Tâm sự của một cựu sinh viên Luật Khoa Sài G̣n
Sự chiến đấu kiêu hùng của QLVNCH
Người ở lại Định Quán
Xứ cao bồi những ngày trước lễ Giáng Sinh
Phiên phiến tuổi già
Một chuyện rất Việt Nam
Đỉnh ngu trí tuệ
Tạp ghi CẢM ƠN NGƯỜI VIẾT SỬ “Phía Bên Kia”
Bạn thân từ thiếu thời
Chân dung ngày xưa Hoàng Thị
Xóm cũ nội thành
Tôi tay đôi với tụi nó đây!
Tấm thẻ bài
Rạn rụa lệ mềm
Các con phải sống
Hồi Kư của người về Từ Hoa Lục Đỏ 1974