Tập Truyện Thuyền Đời
Passage to Freedom
Thuyền Đời - Đêm vẫn đen Audio
Đất nước tôi!
C̣n nhớ mùa xuân
Tết
Thuyền Đời - Cuộc đời Audio
Thuyền Đời -
Con thuyền Audio
Thuyền Đời - Xuân quê hương Audio
Ḍng sông quê hương - Ḍng Cửu Long
Ngày oan trái! -
Audio
Đất nước tôi -
Audio
Khi người tù trở về
Tiếng trống Mê Linh -
Audio
Chuyện cuối năm -
Audio
Màu áo cũ -
Audio
Mang theo quê hương
-
Audio
Trong
âm thầm c̣n nhớ ai! -
Audio
Sài G̣n là đây sao em!
- Audio
Chuyện trăm năm -
Trên quê hương
-
Audio
Chuyện
trăm năm - Một ngày -
Audio
Trăm đắng ngh́n cay -
Audio
Chiếc áo Bà Ba -
Audio
Giữa đồng xưa -
Audio
Áo trắng -
Audio
Gửi nơi cuối trời -
Audio
C̣n nhớ mùa xuân -
Audio
Từ một chuyến đ̣ -
Audio
Dêm thánh vô cùng
-
Audio
Khi mùa đông về -
Audio
Noel năm nào -
Audio
Khúc quân hành -
Audio
Cho ngàn sau -
Audio
Ngh́n trùng xa cách
-
Audio
Rồi
lá thay màu -
Audio
Con chim
biển 3 - T́m về tổ ấm -
Audio
Con
chim biển 2 - Trên biển khơi -
Audio
Con chim biển 1 - Tung cánh chim
-
Audio
Đốt sách ! -
Audio
Đi học
Sài G̣n
-
Audio
Thầy Chín - Audio
Đi buôn - Audio
Khi tôi về -
Audio
Làng tôi -
Audio
Sao em không đến
-
Audio
Anh đi! -
Audio
Vỉa hè đồng khởi
-
Audio
Ngày đại tang
Chuyện mất chuyện c̣n
Con chim Hoàng Yến
-
Audio
Nhớ cả trời Việt Nam
C̣n thương quê hương
tôi
Tôi muốn mời em về
Chuyện Tết
C̣n nhớ không em?
Trên đồi Tăng Nhơn Phú
-
Audio
Remember!
Cánh chim non -
Audio
Đốt sách
Buổi tựu trường
Đêm trắng
Nước mắt trong cơn mưa
Trăm đắng ngh́n cay
Con đường
tôi về
Hăy c̣n đó
niềm tin
Chiều ra biển
Những đứa con đẽ muộn
Một thời kỷ niệm
Băi tập
Bước chân Việt Nam
Người lính già
Để nhớ
Đi buôn
Ngày anh đi
Kỷ niệm xưa
Rồi tết lại đến
Bài thánh ca buồn
Tears of pride
We remember
Vui - Buồn … Ngày
hội ngộ 44 năm khoá 8B+C/72
Mùa hè đỏ lửa
Dư âm ngày hội ngộ
44 năm tại California
Có chuyến bay
Lời ca
Quỳnh Hương diển tích
Để nhớ để
quên
Cờ ḿnh!
Khắc chữ Tự Do
Mai cai hạ
Củ khoai ḿ
Khinh Binh 344
Tết
"Nam Quan cho đến Cà Mau,
Là nhà Việt Nam, non nước tươi một màu,
Yên vui, anh trước em sau
Đừng có xa nhau mà ḷng tan nát đau“
•••••
Chỉnh Trang Lại Bệnh Viện Xây Tường Chống Pháo Kích
Tôi lên Phước Long đă hơn nửa năm
rồi, nhà thương nhiều lần hứng chịu những trận pháo kích lớn nhỏ bất
thường, không một góc cạnh nào của bệnh viện mà không bị sứt mẻ, từ
những tấm ngói trên nóc trại bệnh, nhà bảo sanh cho đến vách tường
hướng về nhà vỉnh biệt ở b́a rừng, đâu đâu cũng lỗ chỗ những dấu
đạn cày xước.
Mỗi lần có pháo kích, bệnh nhân hoảng sợ bỏ chạy tán loạn, có những
trái pháo 81 ly tịt ng̣i c̣n nằm chui dưới đất, tôi đă dựa vào đó để
nghiên cứu đạn đạo và ước lượng vị trí đặt súng của địch. Nghe tiếng
pháo kích riết thành quen, có hôm đang ngồi nói chuyện với khách
trong văn pḥng, th́nh ĺnh nghe một tiếng “rít” khác thường từ xa,
tôi vội nhảy nhanh lên bàn làm việc phóng ngang qua mặt khách chạy
ào ra sân đè úp một em bé đang đi lững thững nằm sát xuống đất th́
quả đạn đă bay tới, trúng vách nhà bảo sanh nổ tung, chỉ cách chúng
tôi hơn 10 thước, em bé giật ḿnh không biết ǵ khóc thét lên. Thật
may mắn khi cả hai chúng tôi đều vô sự.
Đúng là ơn Trời che chở!
Một hôm tôi nảy ra ư định xây một bức
tường gạch dọc theo hành lang trước các trại bệnh với mục đích chống
đạn, tạo sự an toàn phần nào cho bệnh nhân nằm bên trong và nhân
viên đi lại bên ngoài. Trong tỉnh nhỏ sau vài phiên họp trên Ṭa
Hành Chánh là mọi người đều dễ quen biết nhau, ngành Y Tế cũng được
ḷng các cơ quan bạn nên khi tôi vừa nêu ư định trên th́ ông Kỹ Sư
Lai, Trưởng Ty Công Chánh liền có nhă ư cho bệnh viện mượn cái máy
ép gạch bằng tay rất tiện lợi. Đất đỏ vùng này vừa dẻo vừa dính, nếu
được pha thêm một chút xi măng th́ càng tốt, chỉ cần xúc đất trộn
sẵn đổ vô khuôn và dùng tay ép nhẹ lên cây cần là có được một viên
gạch “Civaram” vừa to vừa chắc.
Máy ép gạch được đặt ngay ngoài cổng chánh của bệnh viện, buổi chiều
tan sở, mỗi nam nhân viên được yêu cầu ép giúp cho nhà thương một
viên gạch. Thấy việc làm vừa nhẹ nhàng vừa có ích lợi chung nên nhóm
phụ nữ cũng xung phong ép, rồi người nhà bệnh nhân sau khi xuất viện
cũng tự động tham gia đóng góp công sức. Chẳng bao lâu bệnh viện đă
có dư số gạch cần thiết để xây hai bức tường gần nhau trước hành
lang trại bệnh, khoảng giữa th́ đổ đất trồng bông. Tường cao tới cổ,
được sơn màu xanh da trời lợt. Một lớp bao cát cũng được trải trên
trần nhà pḥng bệnh nhân và pḥng mổ, coi như “pháo đài” trú ẩn
tương đối an toàn. Sẵn đà tôi cho lấp các hầm hố đọng nước ngoài
sân, biến khu đất lầy lội thành nền xi măng lót gạch bằng phẳng sạch
sẽ nối liền trại bệnh và nhà hộ sinh, bốn góc sân trang trí 4 bồn
tṛn chứa đất trồng cây kiểng thấp.
Tôi cũng cho làm một công viên nhỏ gần cổng ra vào của bệnh viện, ở
giữa xây một cḥi h́nh lục giác bằng gỗ lợp tranh, có hàng rào trồng
bông giấy và lối đi dạo ṿng quanh, đồng thời dựng thêm những bức
tường cao thấp khác nhau, đặt rải rác một cách mỹ thuật với dụng ư
làm nơi tránh đạn khi cần, vừa tạo sự thuận tiện cho bệnh nhân ra
ngoài giải trí hoặc thân nhân tới có chỗ thăm nuôi.
Một hôm vừa đi công tác bên ngoài về th́ được nhân viên cho biết có
một Sĩ Quan Mỹ lái xe đến nhà thương, tự động chở đống gạch chất
ngoài cổng, tôi liền cho mời ông ta vào văn pḥng ôn tồn giải thích
về số gạch và mục đích xây dựng của bệnh viện, nhưng nếu cơ quan
quân sự có nhu cầu sử dụng gạch th́ nên cho chúng tôi biết để san
sẻ, giúp đỡ. Tưởng nói vậy th́ ông ta sẽ hiểu ra vấn đề, ai dè ông
Đại Úy Mỹ c̣n tỏ ra trịch thượng hỏi vặn lại tôi:
“Ông có biết xi măng này là của nước Mỹ cung cấp hay không? Ông có
biết nước Mỹ qua đây là để giúp nước ông hay không? Tôi không cần
xin ai cả”
Khó chịu v́ cử chỉ thiếu lịch sự của
viên sĩ quan Mỹ, tôi xẵng giọng:
“Xin lỗi ông, tôi cũng không cần biết ông là ai, ông vào đây lấy
gạch của nhà thương mà không được sự đồng ư của chúng tôi th́ ông
phải đem trả những viên gạch về chỗ cũ. Tôi sẽ liên lạc với cơ quan
MACV về việc này.”
Thấy thái độ cứng rắn của tôi, ông ta chất những viên gạch xuống xe
và bỏ đi, vẫn chưa hết bực ḿnh tôi gọi điện thoại với viên Chỉ Huy
MACV tường thuật sự việc và được biết sau đó ông Đại Úy bị đổi đi
nơi khác trong ṿng 24 giờ. Thấy ḿnh cũng nóng tánh khi giải quyết
vấn đề, nhưng tôi nghĩ rằng phải cương quyết trong vài trường hợp
cần thiết để không biến nó thành tiền lệ sau này, dung túng cái xấu
hay sợ mích ḷng mà không dám nói thẳng, lâu ngày sẽ thành một thói
quen tệ hại.
Sửa đổi lại đôi chút đă khiến bệnh viện trở nên khang trang sáng sủa
hơn, đồng thời tạo cho nhân viên và bệnh nhân thấy an toàn trong tầm
pháo của Việt Cộng. Bệnh viện mới tăng cường thêm 4 cô y tá trẻ mới
ra trường: An, Hồng, Loan, Thúy. Tất cả đều có tŕnh độ Tú Tài và
bằng chuyên môn Cán Sự Điều Dưỡng, các cô thể hiện tinh thần trách
nhiệm cao, làm việc tận tụy giúp tôi rất nhiều việc trong điều trị
và chăm sóc hậu phẫu, nhất là những lúc tôi vắng mặt đi công tác
dân sự vụ ở các làng xa.
Buổi chiều sau giờ làm việc, bắt đầu có nhiều công chức, sĩ quan độc
thân trẻ tuổi đến thăm viếng bệnh viện, không biết đến ngắm vườn hoa
trước cổng hay giả đ̣ cảm mạo thương... nàng y tá nào, có điều nh́n
chung khung cảnh bây giờ bớt vẻ thê lương buồn thảm của một bệnh
viện nhỏ trong tỉnh lỵ heo hút xa xôi. Ông Tỉnh Trưởng có dịp đi
ngang qua, thấy hai chiếc xe Thiết Giáp đậu trước và sau nhà thương,
ṇng súng hướng về phía b́a rừng, ông cười và nói vui:
“Bây giờ Y Tế đủ sức pḥng thủ rồi, biết đâu hôm nào Toà Tỉnh lại
phải nhờ đến cơ quan Y Tế yểm trợ hành quân”!
Phái Đoàn Y Tế Quân Đội Hoa Kỳ
Trước khi tôi lên Phước Long, đă có một phái đoàn Y Tế thuộc Quân
Đội Hoa Kỳ do một Đại Úy Quân Y tên là Di Bartholomeo dẫn đầu cùng 9
nhân viên thường xuyên đến nhà thương giúp đỡ bệnh nhân. Dáng người
cao lớn trắng trẻo, gương mặt lúc nào cũng tươi cười, bằng giọng nói
hiền hoà khi tiếp chuyện nên ông rất được cảm t́nh của mọi người
trong bệnh viện. V́ tên ông quá dài khó nhớ nên ai cũng gọi tắt là
“Bác Sĩ Đi”, ông nghe cũng tức cười dí dỏm hỏi lại bằng câu tiếng
Việt “Đi mà đi đâu?”.
Khi tôi đến nhận nhiệm sở, ông lịch sự đem hết ch́a khóa pḥng mổ,
kho thuốc, pḥng thí nghiệm do ông lập ra trao hết cho tôi. Chúng
tôi làm việc trong tinh thần đồng nghiệp cởi mở, nhớ có lần ông thấy
tôi đang chuẩn bị đưa một thanh niên 16 tuổi lên pḥng mổ với chẩn
đoán viêm ruột thừa cấp tính, nhưng ông ngăn lại để chờ làm xét
nghiệm, sau khi thử máu bệnh nhân thấy bạch cầu b́nh thường, xem qua
tim phổi sờ bụng... ông đưa ư kiến là bệnh nhân bị sán lăi, tôi
không nghĩ như vậy v́ tôi đă hỏi kỹ bệnh lư, bệnh nhân đau bụng dưới
bên phải cách đây ba ngày, có uống trụ sinh lẫn thuốc Cortisone và
thấy dễ chịu, da bụng sờ cũng b́nh thường, nhưng khi tôi khám hậu
môn th́ thấy bệnh nhân đau quặn về phía bụng phải. Tôi đoán là viêm
ruột thừa cấp. Nghe tôi phân tích ông làm thinh và đứng nh́n tôi mổ.
Bệnh nhân được ngủ bằng máy đánh thuốc mê Ombredane toàn diện, đặt
lưỡi dao mổ ở vùng Mac Burney tách các cơ dưới da, vừa rạch nhẹ màng
bụng th́ một chất nước sền sệt màu vàng vọt mạnh ra, ông Di la to
bằng tiếng Anh:
“Mủ, ruột bị lủng rồi!”
Tôi dùng nhiều nước biển bơm vô rửa bụng, hút mủ ra cắt bỏ ruột dư
đặt ống dẫn lưu, may hở thành bụng và cho thêm nhiều thuốc trụ sinh
vào chai nước biển đang chuyền.
Bác sĩ Di hỏi tôi:
“Tại sao ông nghĩ là người bệnh bị đau ruột dư cấp mà nhất định mổ
trong khi thử máu thấy b́nh thường?”.
Theo tôi có nhiều bệnh nhân không ư thức trong khi dùng thuốc như
trường hợp này, mới thấy đau bụng hơi hơi đă lạm dụng thuốc trụ sinh
và thuốc giảm đau, có khi dùng cả chất Corticoid, điều này sẽ làm
sai lệch kết quả xét nghiệm, nên khi khám bệnh tôi phải hỏi kỹ bệnh
sử, dựa trên dấu hiệu lâm sàng nhiều hơn là trên kết quả thử nghiệm
và tôi nhận thấy cách khám hậu môn để ḍ xét vùng ruột dư là rất có
giá trị trong trường hợp nghi ngờ. Bằng phương pháp giản dị đó tôi
đă nhiều lần khám phá ra chứng sưng ruột dư khi c̣n là sinh viên Y
khoa nên mổ cấp cứu kịp thời cho nhiều bệnh nhân.
Thêm một trường hợp khác bệnh nhân nhập viện lúc nửa đêm, bác sĩ Di
khám và chẩn đoán đau bụng do sán lăi, ông gọi tôi đến và sau khi
khám kỹ bụng và hậu môn, tôi cũng quả quyết là đau ruột dư cần giải
phẫu mặc dù thử máu thấy bạch huyết cầu không tăng. Quả thật khi vừa
rạch dao qua khỏi màng bụng th́ mủ trào ra… Ông Di lại hỏi vặn tôi
“Tại sao bác sĩ biết là đau ruột dư?”. Tôi giải thích là do biết
bệnh sử bệnh nhân người gốc Trung Hoa nghiện hút kinh niên, trước
khi vào bệnh viện c̣n ráng kéo thêm một hồi á phiện, chất này làm
cho bệnh nhân mất cảm giác đau đớn nơi da bụng nhưng khi khám hậu
môn th́ không giấu được cơn đau quặn vùng ruột dư.
Biết tôi chuyên về Giải phẫu và có du học Gây Mê Hồi Sức tại bệnh
viện Letterman ở San Francisco nên ông mang tặng tôi quyển Atlas of
Surgical Operation của tác giả Zollinger/ Zollinger, cuốn sách khổ
to dầy trên 100 trang viết bằng tiếng Anh đối với tôi rất quư, tôi
bỏ thời gian để đọc nó, coi như sách gối đầu giường và hết lời cám
ơn ông.
Phái đoàn Y Tế Milphap đă làm việc rất tốt tại nhà thương Phước Long
cho đến một hôm xảy ra chuyện đáng tiếc. Một anh nhân viên của đoàn
không hiểu v́ lư do ǵ đă mạnh tay xô ngă một anh y công trong sân
bệnh viện trước bao nhiêu người chứng kiến, khiến ai cũng bất b́nh.
Anh y công nhỏ người ốm yếu thuộc gia đ́nh nghèo ở tận hồ Long Thủy
mỗi ngày đạp xe lọc cọc đi làm, chưa biết lỗi phải thuộc về ai, cũng
như nguyên nhân gây xích mích có thể do ngôn ngữ bất đồng. Tôi b́nh
tĩnh cho mời Bác Sĩ Di vào, nụ cười vui vẻ hàng ngày biến mất, ông
lộ vẻ buồn qua cặp kính cận, có lẽ ông đă thấy hết mọi việc xảy ra,
ông tỏ ư hối tiếc và ngơ lời xin lỗi trước cảnh anh quân nhân Mỹ to
lớn xô xát với một người y công nhỏ bé khiến dân chúng phẫn nộ.
Chúng tôi ngồi lại phân tích khía cạnh vấn đề xem đúng sai thế nào,
nhưng để tránh mối bất ḥa có thể bộc phát mạnh hơn gây thêm hậu quả
nghiêm trọng, tôi đề nghị tạm thời ngưng công tác của anh quân nhân
trong bệnh viện. Ông Di cho chuyển anh lính Mỹ này ra khỏi đoàn ngay
hôm sau và chúng tôi tiếp tục hợp tác vui vẻ b́nh thường. Khi rảnh
tôi qua căn cứ thăm ông, ông Di cho xem tờ báo “Sao và Sọc” của Quân
Đội Hoa kỳ, tôi mới biết tờ báo này gọi Bà Rá là vùng Siberia của
miền Nam VN mà không biết tại sao?.
Một đêm mưa gió, ông Trung Úy của Đoàn ghé qua bệnh viện để lấy đồ
ông bỏ quên trong pḥng mổ, sẵn dịp ông ngồi nói chuyện và tặng tôi
một quyển thơ bằng tiếng Anh. Tôi giữ để thỉnh thoảng tra vài từ
thông dụng học thêm chứ khả năng Anh ngữ của tôi c̣n kém, văn xuôi
c̣n chưa thông đạt nói ǵ đến thấu triệt văn thơ. Ông Trung Úy lịch
lăm có đề cập một vấn đề tâm lư quan trọng làm tôi chú ư, theo ông
ngành Y dễ chinh phục ḷng dân “Nếu Y Tế ở các nơi đều tận tụy làm
việc cho dân, được sự ủng hộ của dân th́ Cộng Sản khó có thể chiếm
được miền Nam này.” Tôi ghi nhận những điều ông nói rất hợp t́nh và
chí lư.
Có lần tôi chuẩn bị ra thăm một xă gần quận châu thành th́ có người
dân ở dưới đó đến khuyên tôi không nên đi v́ tŕnh trạng mất an ninh
trong khu vực, sau đó lên họp ở Tỉnh mới biết VC đă về trong xă, tin
tức của người dân có cảm t́nh với Y Tế đă giúp tôi tránh được tai
nạn.
Bác Sĩ Trần Lữ Y - Tổng Trưởng Y Tế Thăm Bệnh Viện
Từ 6 giờ sáng công việc nhà thương đă bắt đầu nhộn nhịp, theo thường
lệ y công lo việc vệ sinh tổng quát trong khi tôi và nhân viên điều
dưỡng đi một ṿng thăm bệnh nhân các trại, xong qua nhà hộ sinh khám
sản phụ và trẻ em, kế tiếp là khám cho đồng bào ở các nơi về đổ về
tỉnh. Ngoài ra c̣n phải chuẩn bị sẵn, nếu có dịp chạy nhanh ra sân
bay tháp tùng trực thăng đi thăm viếng các vùng hẻo lánh trong tỉnh.
V́ quá bận rộn như vậy nên khi nhận được tin có Bác Sĩ Tổng Trưởng Y
Tế lên thăm bệnh viện, tôi đành phải thất lễ chỉ nhờ anh tài xế lái
xe đưa cô Điều Dưỡng trưởng thay mặt tôi ra phi trường đón phái
đoàn. Bác Sĩ Trần Lữ Y là một người đàn anh đáng kính, rất được cảm
t́nh của các đồng nghiệp v́ kiến thức Y Khoa, v́ sự liêm chính đức
độ của người thầy thuốc. Gan dạ và xông xáo ngoài trận mạc, anh đă
từng nhảy dù xuống Điện Biên Phủ năm 1953. Trong trường Y Khoa giữa
giáo sư và sinh viên thường có truyền thống xưng hô với nhau bằng
anh em.
Tôi được biết anh lần đầu tiên khi vô trường Y Khoa Sàig̣n năm 1955,
đi thực tập ở bệnh viện Chợ Rẫy. Lúc đó, anh với tư cách Trưởng Bộ
Môn Nội Khoa, anh biểu diễn cho sinh viên cách lấy nước trong tủy
xương ức, lấy nước trong xoang phổi, xoang bụng… Anh là người Sa
Đéc, đồng hương với tôi, cũng là học sinh trường Petrus Kư. Tánh anh
b́nh dị, xuề x̣a, hút thuốc nhiều, dường như lúc nào cũng có điếu
thuốc trên tay, ngay cả khi giảng dạy. Anh có tài nói năng hoạt bát,
mạnh dạn, rổn rảng, thao thao bất tuyệt.
Bác Sĩ Tổng Trưởng đến nhà thương trong lúc tôi đang bận khám bịnh
cho một bịnh nhơn nặng đang nằm ngoài hành lang. Tôi đứng lên lễ
phép chào anh. Anh ôn tồn bảo tôi cứ tiếp tục công việc, anh chờ
được.
Tôi nhờ cô nữ điều dưỡng dẫn ông Tổng Trưởng đi thăm một ṿng bệnh
viện rồi trở lại văn pḥng. Lúc nầy tôi đă khám bịnh xong. Trong văn
pḥng chỉ có một cái ghế sofa cũ dựa tường là chỗ ngồi trang trọng
nhứt dành để tiếp khách. Tôi mời ông dùng nước trà hoa lài nóng với
đường cát là loại nước uống của tôi mỗi ngày ở đây. Sực nhớ anh
thích uống rượu ‘Ông già chống gậy’, tôi cũng muốn đăi anh nhưng nơi
đèo heo nầy làm ǵ có thứ đó nên đành chịu, chính trà và đường nầy
cũng là do tôi xuất tiền túi mua chứ nhà thương không có chi phí để
mời khách.
Bác Sĩ Tổng Trưởng tự tay mang theo một xấp giấy khen thưởng dầy cộm
và một bằng “Y Tế Bội Tinh Đệ Nhất Hạng”. Thấy Bác Sĩ Tổng Trưởng
biết nghĩ đến những người làm việc ở xa, trong ḷng tôi cảm động.
Trịnh trọng giữ lại tất cả giấy khen
thưởng dành cho nhân viên, tôi thẳng thắn tŕnh bày với ông bằng sự
chân thành:
“Em rất cám ơn anh đă nghĩ đến công lao của nhân viên đă tận tụy
công tác trên vùng đất xa xôi nguy hiểm này, riêng về bằng “Y Tế Bội
Tinh Đệ Nhất Hạng” em xin gởi lại cho Bộ, mặc dù em rất quí trọng
nhưng em đă nhiều lần từ chối những đề nghị quá tốt của Cục Quân Y
để t́nh nguyện lên đây phục vụ. Phần thưởng tinh thần của em là làm
sao cải thiện được sức khỏe của dân chúng ở vùng đất xa xôi nghèo
khổ này để theo gương bác ái của Mẹ em khi xưa. Ở đây em sẽ không
nói với anh những ǵ tốt đẹp mà em đă làm được, nhưng mong anh quan
tâm đến những ǵ mà em đang gặp khó khăn v́ thiếu điều kiện và
phương tiện hoạt động.
Theo sự nhận xét của nhân viên th́ con đường từ Tỉnh lỵ này về đến
Bộ Y Tế tuy có xa nhưng vẫn c̣n gần hơn đoạn đường ngắn ngủi từ cổng
của Bộ đến văn pḥng ông Tổng Trưởng, v́ vậy nếu có nhân viên trên
nhà thương này về SG xin tŕnh diện Bộ vấn đề công vụ th́ xin anh
vui ḷng nhín chút th́ giờ xem thơ và chỉ thị người đại diện trả lời
ngay những yêu cầu để em c̣n lo liệu t́m cách xoay xở cho bệnh viện.
Anh cũng biết đây là bệnh viện thuộc vùng xa hẻo lánh thiếu thốn
trăm bề, pḥng mổ tạm bợ không có máy thuốc mê và dụng cụ giải phẫu
cần thiết để mổ những trường hợp bị thương nặng hoặc đau ruột dư
khẩn cấp.
Đường bộ lại không sử dụng được v́ vấn đề an ninh, gặp trường hợp
bệnh nặng phải khẩn xin trực thăng để chuyển về nhà thương lớn, rủi
gặp lúc phi trường pháo kích (chuyện này xảy ra rất thường) máy bay
không xuống được, bệnh nhân nằm chờ đợi ngoài trời lại bị thương
thêm v́ đạn lạc. Bệnh viện thì pháo kích liên miên, tổng số 60
giường b́nh thường không đủ chỗ, nhưng khi có biến cố là bệnh nhân
bỏ chạy về nhà chờ êm êm mới vô nằm lại, nên tạo ra một biểu đồ điều
trị không giống ai, đang ở hàng ngang số 60, sau trận pháo kích tuột
thăng xuống số 0, sau đó nhích lên từ từ như bậc thang. Hiện tượng
này xảy ra bất thường, có khi một lần sau đôi ba tháng, có khi liên
tục một tháng đôi ba lần nên không dự đoán được.”
Tôi nói chậm răi một hồi dài mọi điều cần nói, ông Tổng Trưởng chăm
chú lắng nghe, thỉnh thoảng ông ghi chú vào cuốn sổ nhỏ. Công việc
của nhà thương tŕnh bày xong, tôi lái xe chở ông đi thăm Chi Y Tế
quận Phước B́nh, sau lưng chỗ ông ngồi dấu vết đạn VC bắn thủng một
lỗ to bằng cái nia, đối với Bác Sĩ Lữ Y đă từng vào sanh ra tử nên
h́nh ảnh chiến tranh không lạ ǵ với ông. Các Bác Sĩ nước ngoài đến
công tác ở Việt Nam, họ vẫn thường tấm tắc khi nói về một ông Tổng
Trưởng tài giỏi và gan dạ, lúc Việt Cộng tấn công Sài G̣n nhân Tết
Mậu Thân, ông một ḿnh lái xe Jeep chạy ra đường tiếp cứu bệnh nhân
sau nhà thờ Đức Bà để đưa vào bệnh viện. Chiều hôm đó gần giờ ra phi
trường, anh Dược Sĩ Tự bạn thân của tôi (Sau này qua Mỹ anh đi học
lại, trở thành Bác sĩ Đại Tá Quân Y Hoa Kỳ, hiện làm việc tại San
Antonio) tháp tùng theo phái đoàn Bác Sĩ Tổng Trưởng, ngồi dưới bóng
mát xe cứu thương cùng tôi tâm sự, anh nói:
“Anh Lữ Y rất nhiệt t́nh lo lắng cho ngành Y Tế.”
Tôi hoàn toàn đồng ư về nhận xét này, bởi v́ Anh là đầu năo một cơ
quan hết sức quan trọng, không những vững về mặt chuyên môn mà c̣n
thấu đáo cả về mặt tâm lư nữa. Theo tôi, anh chỉ cần thành lập một
ban đại diện thay anh đi kinh lư, giúp anh có được những bản phúc
tŕnh vô tư và trung thực, để anh có nhiều thời gian ở trong Bộ điều
hành chung, biên soạn kế hoạch hoạt động y tế hữu hiệu cho toàn lănh
thổ, phối hợp với Quân Y để tuyển chọn thành phần nhân sự có khả
năng, có ḷng với đất nước trong hoàn cảnh khó khăn này.
Sau chuyến viếng thăm của Tổng Trưởng được mấy hôm th́ tôi nhận được
công điện Bộ báo tin sẽ gởi lên nhà thương một máy phát điện. Máy
này dự trù được gởi cho bệnh viện Vũng Tàu nhưng khi biết nhu cầu
cấp thiết của bệnh viện Phước Long, Bác Sĩ Trần Lữ Y đă đổi ư. Ngoài
ra nhà thương cũng nhận được hai máy đánh thuốc mê đơn giản và một
số dụng cụ giải phẫu. Không ngờ được tiếp liệu y cụ nhanh đến như
vậy, tôi hết sức mừng và liền viết thơ cám ơn Anh Tổng Trưởng đă sốt
sắng giúp đỡ bệnh viện vùng xa .
Máy phát điện hạng trung, đủ dùng ban đêm cho nhu cầu pḥng mổ và
nhà bảo sanh. Tôi chọn địa điểm thuận tiện nhất là sau hè nhà thương
cạnh b́a rừng, cho xây một căn nhà nhỏ vừa đủ chỗ chứa cái máy, lợp
tole nóc bằng chất đầy bao đựng cát để pḥng bị trúng đạn, chung
quanh cho rào hai lớp kẽm gai để tránh thú rừng về phá phách. Khi
hữu sự ban đêm tôi đích thân chạy ra mở hoặc tắt máy, nếu không có
mặt anh thợ chánh. Tôi cũng đặc biệt dùng đèn mỗi tối để dạy kèm cho
những nhân viên lớn tuổi chuẩn bị để họ thi bằng Tiểu Học, v́ bây
giờ có lệnh của chánh phủ ưu ái cho nhân viên nào có bằng Tiểu Học
sẽ được tăng lương, dù biết rằng từng tuổi này ngồi mày ṃ từng nét
chữ là cả một khó khăn căng thẳng, nhưng tôi khuyến khích họ cố gắng
bởi v́ lương bổng có thêm đồng nào hay đồng nấy, đỡ khổ cho gia
đ́nh.
Riêng máy gây mê Ombredane, tôi cũng
huấn luyện được môt anh tá viên cách sử dụng đơn giản, chỉ dùng
Ether với khí trời thiên nhiên, anh này c̣n nghĩ ra cách tránh thuốc
mê ứ lại trong pḥng mổ bằng sáng kiến dùng một ống nhựa cứng gắn
vào máy và đụt xuyên qua vách nối ống dài ra sân cho thoáng hơi.
Nhân viên ai cũng vui khi thấy bệnh viện được trang bị tương đối đầy
đủ cho nhu cầu săn sóc sức khỏe, nhất là khoa giải phẫu được tăng
cường y cụ phục vụ cho việc cấp cứu kịp thời. Tôi nghĩ đến Bác Sĩ
Trần Lữ Y bằng tấm ḷng biết ơn khi viết ra những ḍng này.
Của Cho Không Bằng Cách Cho
Nhà thầu vừa phân phát xong thức ăn trưa cho bệnh nhân th́ có xe
Quân Cảnh dẫn đường cho một đoàn xe của quan khách từ Sàig̣n lên
thăm bịnh viện. Phái đoàn gồm một số Dân Biểu Quốc Hội do ông Tỉnh
Trưởng hướng dẫn.
Đoàn xe thắng gấp, bụi cát đỏ tung bay mù mịt, tôi đang đứng ngoài
hành lang gần đó khám cho một người bệnh nặng đang nằm trên cáng, vô
t́nh chứng kiến bụi rớt đỏ chén cơm, rớt dầy mịt vô tô canh mít nổi
lều bều của bệnh nhân. Tôi cảm thấy bất b́nh về cách đến thăm nhà
thương của phái đoàn, nhưng vẫn giữ b́nh tĩnh, không nói ǵ với ai.
Viện cớ đang khám bệnh để tránh việc phải đích thân tiếp khách, tôi
nhờ cô Điều Dưỡng thay mặt tôi ra chào và hướng dẫn họ đi thăm quanh
khu bệnh viện mới sửa lại khang trang. Khi phái đoàn ra về th́ cô
Điều Dưỡng báo lại t́nh h́nh và đưa tôi một số tiền lớn đựng trong
bao thơ do phái đoàn có nhă ư tặng bệnh viện. Tôi nhờ cô trao cho
một bệnh nhân lớn tuổi nhất trong bệnh viện để giao số tiền đó cho
nhà thầu yêu cầu tăng thêm thực phẩm tươi trong phần ăn của bệnh
nhân kỳ tới.
Có lẽ việc tôi miễn cưỡng khi tiếp đón phái đoàn cao cấp của Chánh
Phủ không qua mắt được ông Tỉnh Trưởng, nên tối hôm đó ông quay lại
nhà thương thăm tôi và hỏi:
“Sáng nay anh có việc ǵ không vui hả? Trong phái đoàn có người biết
anh và hỏi thăm anh đó.”
Thấy ông Tỉnh Trưởng thân mật tôi cũng t́nh thiệt nói:
“Lúc trưa khi phái đoàn tới, anh có thấy bụi đỏ bay tấp vô trại
bệnh, vô phủ đỏ chén cơm của bệnh nhân không? Tôi thấy buồn cho
người dân nghèo ḿnh, không mở miệng nói được điều ǵ, cấp trên đến
thăm, ủy lạo dân hay làm phiền dân đây. Bởi vậy tôi khó chịu trong
ḷng.”
Ông Tỉnh Trưởng ngồi im trầm ngâm suy nghĩ một lát rồi nói:
“Tôi hiểu ư anh và cũng cám ơn anh đă có những nhận xét rất quan
trọng cho người lănh đạo. Của cho không bằng cách cho. Có những hành
động vô t́nh tưởng nhỏ không để ư, nhưng đă làm mất ḷng tin tưởng
của dân, cũng đáng trách lắm.”
Tôi nắm tay anh thông cảm, có một vị quan chức biết nghĩ đến cái sai
của ḿnh để t́m cách làm tốt, làm đúng giúp ích cho dân là điều hay
rồi. Tôi hy vọng sự việc đáng tiếc như sáng nay sẽ không diễn ra
nữa.
Một Tai Nạn Bất Thường
Trong sân bệnh viện vừa được lót gạch tàu sạch sẽ, trẻ con đương
chạy nhảy chơi đùa th́ vụt nghe pháo kích 81 ly rớt xuống phi trường
bên kia đường, đối diện nhà bảo sanh. Các cô y tá lật đật xúm nhau
ẳm những đứa nhỏ chạy vô pḥng ẩn núp, Cô Hoa (nữ hộ sinh trưởng)
vụt chỉ tay về hướng một người đàn bà đang ôm bụng đi sát lề rào kẽm
gai bên ngoài sân bay.
Phi trường báo động, ba chiếc trực thăng Chinook đang đậu ngoài băi
liền nổ máy bay thẳng lên, cánh quạt chong chóng trên nóc trực thăng
họp nhau lại xoay nhanh cùng một lúc tạo nên luồng gió mạnh làm bụi
cát tung mịt trời, trong lúc ấy người đàn bà đang mang bầu chưa kịp
nằm xuống né tránh th́ đă bị hất văng xuống một hố cạn bên lề đường.
Thiệt là t́nh thế khẩn cấp bất ngờ, sẵn xe cứu thương gần đó, chú
tài xế chở tôi và cô Hoa chạy nhanh ra phi đạo. Sản phụ mặc xà rông,
té úp mặt xuống hố, cô nữ hộ sinh la lên
“Bả sắp sanh rồi bác sĩ ơi, đầu đứa nhỏ đă lộ ra ngoài rồi.”
Nói chưa xong cô đă xăng tay áo lên nhanh nhẹn nhảy xuống hố giúp
đưa đứa nhỏ ra, ḿnh mẩy hai mẹ con dính đầy máu và bụi đỏ. Đứa nhỏ
khóc ré lên. Vậy là yên rồi. Mọi người giúp một tay khiêng cáng đỡ
sản phụ lên xe chạy vô nhà thương để cắt nhau, tắm rửa cho em bé và
tiêm thuốc trợ sức cho bà mẹ. Cũng may là không bị xây xát ǵ nặng.
Đạn pháo vẫn tiếp tục nổ trong sân bay, rớt mấy trái qua bệnh viện,
nhờ mới sửa sang tương đối kiên cố nên mọi người vào chỗ ẩn nấp an
toàn.
Đây là lần thứ ba tôi rời bệnh viện ra ngoài để săn sóc cho bệnh
nhân bị thương th́ ở nhà bị pháo kích. Không hiểu v́ lư do ǵ Việt
Cộng lại thích pháo vô nhà thương đúng vào giờ đi làm của nhân viên
khiến tôi phải xin ông Tỉnh Trưởng cho phép đổi giờ làm việc lại.
Nhân viên đứng rải rác ở những điểm hẹn, tới giờ tôi lái xe tới đón
vô bệnh viện, vừa ngừng sát bờ tường là mọi người phải phóng vô thật
nhanh, không được đứng lẩn quẩn ngoài sân. Ngày tôi mới đến nhận
nhiệm sở đă có anh y tá bị thương khi đi từ văn pḥng xuống nhà giặt
sau bờ rừng.
Tôi đă từng đi làm việc nhiều nơi xa xôi trên vùng Cao nguyên và
miền duyên hải Trung phần, nhưng chưa thấy cơ sở y tế nào đáng
thương như bệnh viện Bà Rá này, vừa nhỏ hẹp nghèo khổ vừa bị trúng
đạn pháo kích đến xơ xác thảm hại, gây thương tích cho bệnh nhân lẫn
nhân viên y tế phục vụ nên có lúc tôi tự hỏi không biết ai sẽ chăm
sóc cho ai đây. Thiệt đáng buồn cho tỉnh lỵ heo hút này phải hứng
chịu nhiều tai họa do chiến tranh mang tới.
BS Nguyễn Duy Cung
2022-2023
2021
2020
2018-2019
2017
2016
2015
2014
2013
2012
Hồi ức -
Một thời chinh chiến
No Easy Day - Ngày Vất Vả
Tháng Tư buồn ... hiu!
Những tên nối
giáo cho giặc
Nh́n lại ḿnh sau 42
năm tỵ nạn, từ tháng 4-1975
Đời Y Sĩ trong cuộc
chiến ...
30 tháng 4 — Đi t́m thời gian đánh mất
Cảm
nghĩ về ngày Quốc Hận 30/4/2024
Tôi đă khóc
Mỹ tính kế tháo chạy…
Tháng Tư
Giầy Saut trong tử
địa
Sài G̣n tháng Tư -
1975
Mặt trận Khánh Dương
Nhớ về Trường Sơn
Những chuyện kể năm xưa: 1975
Ngày 30/4/1975
Sự c̣n mất của
một người em
Chiếc Balo để lại
Tôi gọi họ là Anh
Hùng!
Nhảy vào Triệu Phong
Câu chuyện chiếc
Mũ Xanh
Lư Tống
Những người lính Dù bị lăng quên
TQ chuẩn bị chiếm ĐL năm 2027
Trong lửa đỏ...
Đại đội
C Viễn Thám của tôi
Múa hè đỏ
lửa 1972
Mừng sinh nhật 102 tuổi của ông Trần V. Công
Thành phố
Sài G̣n
Chiến
sự đầu xuân 75
Tướng Trần Quang Khôi - Một đời Kỵ Binh
Chiến trường Kampong Trạch
Biểu t́nh chống phái đoàn CS Việt Nam
Phù du
Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên & những bản t́nh ca
Chiuyện
t́nh đẹp của nhà thơ Nguyên Sa
Dịch Norovirus - Cúm bao
tử
Cuộc chiến
không muốn thắng
Có những mùa Xuân…
Nhật kư An Lộc
Qua cơn mê
T́nh lính
Cổ
thành QT & Đại Lộ kinh hoàng
Cho người năm xuống trên quê hương
Chai rượu vĩnh biệt
Bốn mươi năm ngày nhập cuộc
Đại lộ Kinh Hoàng
Trận đánh tại Thường Đức
Xuân ở nơi
nào?
Năm Th́n nói chuyện Rồng
CSVN lại mồi chài Kiều bào
Người Việt ở Mỹ đón Tết 2024
Hội chợ Tết "Nhớ về Sài G̣n"
Thiệp chúc tết xưa của QLVNCH
Người lính chết sau cùng
Sự kiện quan trọng trong tháng Giêng 2024
Hồi kư 1 con gái đất Bắc tại Sàig̣n trước
1975
Xuất xứ những bài nhạc Việt vang bóng...
Vài kỷ niệm với ca sĩ Duy Trác
Chợ hoa Tết rực rỡ ở Little Saigon
Can thiệp nước ngoài vào cộng đồng Úc
Riêng một
góc trời-Ngô Thụy Miên
Hiệp định Paris tháng 1/1973
Nhiều đường vẫn chưa ngọt
Một cái Tết khó quên
Ḍng sông cũ
HĐ
TQ suưt bị KQ VNCH bắn ch́m sau Hải chiến HS
Tưởng
nhớ các anh hùng tử sĩ hài chiến Hoàng Sa
50 năm hải chiến Hoàng Sa...
Elvis Presley - Ông hoàng nhạc Rock and Roll
Hà Nội muốn phát huy nguồn lực người Việt ở...
Mô thức kinh tế Hoa Kỳ...
Chọn tuổi xTông
nhà
Hai ông bố nuôi