Trường Sơn Lê Xuân Nhị
Mở
Câu truyện sau đây là một sản phẩm của tưởng tượng. Tưởng tượng,
nhưng nó là một tấm gương can đảm, chịu đựng, vị tha, nhân ái, yêu
đời. Đúng hơn, đây là những đặc tính điển h́nh của những người đàn
bà Việt Nam. Những người đàn bà Việt Nam khốn khổ, gót yếu chân mềm,
sinh ra trong khói lửa, lớn lên trưởng thành và cuối cùng là quay
cuồng trong khói lửa. Sau 15 năm cầm bút, tôi đă viết rất nhiều cho
lính, nhưng rất ít cho những người vợ lính, những người đàn bà mà
theo tôi, tấm gương can đảm cũng chẳng thua ǵ chồng hoặc có khi c̣n
hơn. Đối với những người lính trận như chúng tôi, chỉ cần một phát
súng, một quả ḿn, một trái pháo là sẽ thênh thảng ra đi, bước vào
một cơi trời cách biệt, nơi không c̣n có lo buồn, không c̣n có chém
giết và thù hận. Nhưng đối với những người ở lại, những người vợ
lính và con lính, những người đàn bà góa chồng và những đứa con nheo
nhóc không cha, cuộc tranh sống của họ tiếp tục kéo dài. Có khác đi
là kể từ ngày hôm đó, cuộc chiến dành cơm mua áo sẽ trở thành cay
đắng độc địa và tàn khốc hơn gấp mấy lần bởi v́ chồng và bố chúng nó
không c̣n trên cơi đời này nữa để phụ giúp họ.
Viết bài này, tôi muốn quỳ xuống và cúi đầu thật sâu để đốt lên một
nén hương trầm, dâng lên cao tôn vinh những người đàn bà vợ lính
Việt Nam - những người đă chết, những người c̣n sống...
Trang 1
Tôi nh́n chị Hạ, nước mắt muốn ứa ra. Chị Hạ nh́n tôi, cặp mắt ráo
hoảnh nhưng phiền muộn và buồn như một buổi chiều mùa thu. Tôi cúi
đầu, nhăn mặt lại để kềm gịng nước mắt. Rồi tôi nói thật nhanh:
- Thôi em đi nhé chị Hạ...
- Ừ chú Nhị đi...
Tôi đứng lên và móc hết mấy cái túi áo bay, ṃ mẫm măi mới t́m thấy
được một dúm tiền gồm có ba tờ giấy một ngàn, một tờ giấy 500 và 5
tờ giấy một trăm. Vậy là đúng bốn ngàn đồng bạc...
Bốn ngàn đồng bạc so với số lương của một Thiếu Úy phi công khoảng
30 ngàn một tháng không phải là lớn nhưng cũng không phải nhỏ. Không
phải nhỏ bởi nó đồng nghĩa với... 10 chai bia lớn và một bữa ăn
nhậu. Hoặc có thể, nó đồng nghĩa với một buổi tối thứ bảy vi vút với
đào ở băi biễn Nha Trang. Hoặc, một cách tằn tiện hơn th́ cũng đủ
tiền ăn sáng, ăn trưa được ba bốn ngày...
Nhưng bốn ngàn đồng bạc này, tôi biết, đối với người đàn bà vợ lính
vừa mất chồng đang đứng trước mặt mà tôi gọi là chị Hạ, có thể là đủ
tiền gạo tiền sữa cho chị và đứa con một tuổi của chị được một tháng
trời...
Tôi cầm bốn ngàn trong tay nh́n chị Hạ, t́m một lời nói nhưng kiếm
không ra. Nhưng chị Hạ tinh mắt lắm. Chị biết tôi tính cho chị tiền.
Chị mắc cỡ quay mặt đi, không dám nh́n tôi...
Tôi lưỡng lự một chút rồi đưa dúm tiền vào tay chị, nói:
- Chị Hạ, em phải đi. Chị cầm lấy chút ít này để mua sữa cho cháu...
Em móc hết hầu bao chỉ c̣n có thế... Nếu chị không lấy th́ từ này
trở đi em thề sẽ không bao giờ về đây thăm chị nữa...
Bị hăm dọa, chị Hạ đành đưa tay cầm lấy tiền. Rồi chị quay lại nh́n
tôi. Mặt chị nhăn lại như để kềm chế sự xúc động rồi bỗng dưng,
không kềm được nữa, chị ̣a lên khóc nức nỡ. Thằng bé con trong tay
chị rung lên từng chặp. Nước mắt chị rơi xuống mặt nó.
Chị Hạ thổn thức nói:
- Hu... hu... Chú Nhị, chỉ có chú là tốt với chị...
Tôi lí nhí nói:
- Chả có ǵ đâu chị ạ, em chỉ có mấy ngàn đồng bạc... Em muốn cho
chị nhiều hơn, nhưng em chỉ có thế.
Chị Hạ đưa tay lên quẹt nước mắt:
- Chị xin lỗi chú, chị biết chị khóc như thế là không phải... Nhưng
chị không cầm được...
Tôi cầm tay chị Hạ:
- Chị Hạ...
Chị Hạ khóc to hơn, mặt méo đi, nước mắt nhạt nḥa trên hai g̣ má:
- Chú Nhị, ngày chị bị thằng Quang phá nát đời con gái, chị đă không
khóc. Khi bị đuổi ra khỏi nhà, chị cũng đă không khóc... Lúc nghe
tin anh Nuôi tử trận, chị cũng không khóc được v́ nỗi mất mát to lớn
quá. Nhưng bây giờ nh́n thấy chú tốt với chị như thế, chị khóc...
hu... hu...
Những ǵ chị Hạ kể, tôi đă biết gần hết, nhưng bây giờ nghe chị Hạ
nói như thế th́ ḷng tôi thấy quặn ḿnh lại, đau đớn như chính ḿnh
là nạn nhân. Tôi không muốn ở đây thêm một giây phút nào nữa. Tôi
cúi xuống cầm lấy cái mũ ca-lô ở trên bàn:
- Thôi chị, em xin phép để em đi, hôm nào rảnh em sẽ về ghé thăm
chị...
Chị Hạ ngừng khóc, mím chặt môi lại như đang cố gắng dùng hết nghị
lực để làm chuyện đó. Chị nói:
- Chị cám ơn chú nhiều lắm. Chú phải ở lại uống thêm cốc nước với
chị chứ.
Tôi nh́n chị, cố gắng điểm một nụ cười để ḿnh khỏi bị khóc theo.
Tôi đổi đề tài:
- Chị vẫn c̣n thích mím chặt môi lại như ngày nào hồi c̣n nhỏ...
Tôi ngừng một chút, cố gắng xua đuổi cái h́nh ảnh gần 20 năm trước
của chị Hạ ra khỏi trí nhưng không thể được. Những h́nh ảnh ngày xưa
của chị Hạ tiếp tục trở về dồn dập trong trí tôi. Một buổi sáng,
phải rồi, một buổi sáng. Tôi nói tiếp:
- Phải, vẫn cái mím môi và cái thái độ cương quyết đó. Chị không bao
giờ bỏ được...
Lần đầu tiên kể từ khi gặp nhau, gương mặt phiền muộn của chị Hạ
điểm một nụ cười. Nụ cười héo hắt như một cành hoa lạc. Nhưng tôi
không thể nào quên nụ cười ấy được. Bao nhiêu năm qua, bao thăng
trầm biến đổi, chị Hạ vẫn giữ được nụ cười và cái mím môi quyết
liệt...
Chị Hạ nói:
- Chú vẫn c̣n nhớ chuyện ngày xưa à? Lâu quá rồi nhỉ...
Tôi cúi đầu, nói nhẹ nhàng:
- Không, phải nói là mau chứ chị. Mới đó mà đă mấy chục năm rồi,
tuổi thơ, cuộc đời, rồi chiến tranh, tất cả đều đă trôi qua mau như
một giấc mộng...
Chị Hạ cười nhẹ:
- Chú nhớ hay quá, mà nói lại nghe hay nữa... Chú Nhị tài hoa quá...
- Chị cứ khen. Nhưng làm sao em quên được chị?
Trang 2
Phải, làm sao tôi quên được. Buổi sáng hôm đó. Đó là một buổi sáng
trong trăm ngàn buổi sáng của những ngày xưa hồi tôi c̣n rất nhỏ,
khi đất nước ḿnh có cuộc di cư vĩ đại của một triệu người miền Bắc
vào Nam vào năm 1954, 55. Hồi ấy tôi chỉ là một thằng bé con chừng
6, 7 tuổi.
Một sáng, nhà tôi có cha Tâm đến thăm. Cha Tâm là một người quyền
uy, đi xe hơi to lắm, có tài xế lái, và lắm khi lại có cảnh sát đi
theo. Cha Tâm thường hay đến nhà bố tôi chơi. Bố tôi hồi ấy làm giám
đốc một hăng xuất nhập cảng cao-su lớn nhất thành phố Pleiku nên
cũng oai quyền và giàu có lắm. Nhà tôi lúc ấy người ăn người làm
trong và ngoài có đến vài chục người. Cha Tâm là khách quư của bố.
Và khi bố tôi gặp khách quư th́ thường thường có tiệc tùng hoặc nói
chuyện rất lâu.
Sáng hôm đó, sự xuất hiện của cha Tâm làm nhiều người trong nhà chú
ư v́ cha có dắt theo một cô bé gái tóc cắt ngắn một cái kiểu rất lạ
mắt, bọn tôi chưa hề nh́n thấy bao giờ. Con bé lớn hơn tôi chừng năm
tuổi. Tóc tai nó đă thế, nó lại mặc áo quần rất lạ mắt mà măi sau
này tôi mới biết là đồ của "Mỹ Quốc Viện trợ". Mặt mày con bé buồn
rầu ngơ ngác càng làm cho anh chị em chúng tôi chú ư thêm hơn.
Bố tôi và cha Tâm nói chuyện với nhau khá lâu, mặt cha có vẻ nghiêm
nghị chứ không vui vẻ như thường ngày. Chị lớn tôi đại diện các em
ra chào cha, cha chỉ gật một cái rồi quay sang nói chuyện tiếp chứ
không nói đùa với chị tôi một câu như thường ngày. Anh Thái đi đâu
về đến chào cha, cha chỉ gật, không nói ǵ. Tôi chưa bao giờ thấy
cha Tâm nghiêm trang như thế. Sau khi nói chuyện rất lâu, cha Tâm
đứng lên bắt tay bố tôi. Cha nói:
- Anh ráng giúp tôi. Tôi hứa rằng khi nào tôi kiếm ra được bố mẹ
cháu, tôi cho sẽ người tới rước cháu đi liền...
Bố tôi gật đầu, bảo:
- Xin cha cứ để đấy cho con, khỏi phải lo ǵ cả. Con coi nó như con
gái trong nhà. Nhà càng lắm người th́ càng vui cha ạ.
Cha Tâm gật đầu măn nguyện rồi kéo con bé ra một chỗ th́ thầm với nó
một lúc. Không biết cha Tâm nói ǵ nhưng nửa chừng th́ con bé ̣a lên
khóc nức nở. Khóc thật ngon lành, chẳng cần biết mắc cỡ, chẳng cần
biết ra anh chị em chúng tôi đang nh́n nó chăm chăm.
Cha Tâm dỗ dành đến mấy nó vẫn không nín. Một lúc nào đó, cha Tâm bỏ
cuộc, nói:
- Thôi cha phải đi, con ở lại. Cha đi ra kia mua gói thuốc lào rồi
cha trở về liền. Con ở đây chờ cha.
Nghe như thế th́ con bé bỗng dưng ngừng khóc hẳn. Nó lắc đầu, đưa
tay lên chùi nước mắt, cất giọng sầu thảm nói:
- Không, cha nói dối con đấy. Con biết cha đi th́ cha không trở lại
nữa...
Cha Tâm vỗ đầu con bé, bật cười thân thiện:
- A, con này hay nhỉ? Mày dám bảo cha nói dối à?
Con bé lại khóc ̣a lên:
- Hu hu... Lạy cha ạ, con chẳng dám láo thế nhưng con biết nếu cha
đi th́ cha không trở lại nữa...
Đang đứng gần đó ṭ ṃ xem một cách lén lút, anh chị em chúng tôi
nh́n nhau nháy nhó, trao đổi với nhau những cái nh́n thích thú về
những ǵ vừa nghe và thấy được. Ở tuổi chúng tôi thời đó, không phải
lúc nào ḿnh cũng có thể nghe được một con bé dám bảo ông cha nói
dối. Thế mà cha Tâm lại không tát cho nó một cái th́ cũng là chuyện
lạ. Cả bố tôi cũng đứng yên mà ngó, không có phản ứng ǵ. Chuyện này
ngoài sức tưởng tượng của mọi người.
Nhưng bố tôi không phải là người không có mắt. Chúng tôi đang c̣n
chờ đợi để xem tiếp coi cha Tâm sẽ đối phó với con bé ngổ ngáo này
như thế nào th́ bố tôi đă bất ngờ quay lui và đuổi hết bọn con nít
chúng tôi xuống nhà dưới. Thế là cuộc vui bị chấm dứt nửa chừng.
Nhưng chừng nửa tiếng sau, khi cha Tâm lên xe đi rồi th́ bố tôi cho
gọi chúng tôi lên nhà. Trong pḥng khách, bây giờ bố tôi là người
đang thế chỗ cha Tâm, đứng vỗ về con bé xa lạ. Con bé bây giờ không
c̣n khóc nữa mà đứng mím môi, dương mắt nh́n chúng tôi bằng một cặp
mắt vừa lạnh lùng, vừa thách thức.
Con gái nhà ai mà mất dạy thế, tôi nhớ đă tự bảo ḷng ḿnh như thế.
Và tôi không bao giờ có thể quên được cặp mắt và cái mím môi đó. Dù
c̣n rất nhỏ, tôi cũng nh́n thấy đó là cặp mắt của một con chúa sơn
lâm bị lâm vào đường cùng, đưa mắt nh́n thách thức mọi vật, mọi thứ
ǵ biết cử động chung quanh ḿnh. Ngay từ hồi đó, tôi đă biết cặp
mắt này không phải của một con bé b́nh thường. Và bỗng dưng, tôi
thấy thương con bé ấy. Cái sự mến thương thường t́nh của một thằng
bé dành cho một người hay một cái ǵ mà ḿnh thấy đáng phục.
Trước sự ngạc nhiên của anh chị em chúng tôi, bố tôi nhẹ nhàng vuốt
đầu con bé, nh́n chúng tôi và dịu dàng bảo:
- Kể từ hôm nay, nhà ḿnh có một... đứa con mới. Đây là Hạ. Chúng
con phải coi Hạ như một người chị, người em ruột thịt trong gia
đ́nh. Gia đ́nh Hạ ở ngoài Bắc và chị bị lạc bố mẹ v́ chuyến di cư.
Chắc chẳng lạc đâu xa, có thể bố mẹ ở đâu trong Sài-G̣n nhưng chưa
liên lạc được, v́ thế, Hạ chỉ ở tạm với chúng ta trong một thời gian
ngắn. Khi nào cha Tâm liên lạc được và khi t́m thấy bố mẹ chị ấy, Hạ
sẽ đi... trong khi đó, chúng con phải biết yêu thương và quư mến chị
Hạ như một người ruột thịt trong gia đ́nh.
Lạ lùng thay, sau câu nói của bố tôi th́ cặp mắt của con bé thay đổi
liền. Thay đổi thật mau và trở nên dịu dàng chân thật làm bọn tôi
kinh ngạc. Hồi ấy dù tuổi đời c̣n rất nhỏ nhưng tôi cũng nhận ra
được chuyện quan trọng này. Tôi không bao giờ ngờ rằng một cặp mắt
lại có ảnh hưởng đến những người chung quanh đến như thế.
Thế là sau buổi chiều hôm đó, trong nhà tôi có thêm một khuôn mặt
mới. Như mọi đứa con nít thời ấy, chúng tôi làm quen với nhau rất
mau. Chị Hạ lại là một người khéo léo, luôn luôn biết cách làm vui
ḷng mọi người nên chẳng bao lâu chúng tôi coi chị như một người
ruột thịt trong gia đ́nh. Ngay cả người khó tánh nhất trong chị em
tôi là chị Phan, chị cả, cũng thích chị. Tôi nhỏ tuổi nên gọi chị Hạ
là chị. Các anh chị tôi, có người gọi là chị hoặc em. Tạm thời, bố
tôi gởi chị vào học trường bà sơ chung với các chị tôi trong khi chờ
đợi Cha Tâm trở lại...
Trang 3
Thời gian trôi qua và tôi chẳng thấy cha Tâm trở lại như lời bố tôi
nói nhưng việc này chẳng làm cho ai bận tâm. Đúng hơn càng làm cho
chúng tôi thích v́ chúng tôi đă trở nên thân thiết với chị Hạ, không
muốn cha trở lại để đem chị đi.
Một ngày, cha Tâm trở lại và ngồi nói chuyện với bố tôi khá lâu. Cha
cho biết cuộc di cư đă chấm dứt và cha vẫn không t́m ra được cha mẹ
của chị Hạ. Bố tôi bảo cha đừng lo v́ chị Hạ bây giờ đă trở thành
một người con trong gia đ́nh chúng tôi. Biết được tin đó, ai trong
chúng tôi cũng mừng v́ gia đ́nh bây giờ có thêm được một người chị
dễ mến, khéo léo, và luôn luôn biết bênh vực chúng tôi khi có chuyện
ở trường.
Nhưng quăng đời êm đềm của chị Hạ và gia đ́nh tôi không kéo dài
lâu... Chị Hạ ở với gia đ́nh tôi được chừng vài năm th́ trong gia
đ́nh tôi xảy ra hai biến cố. Tôi không biết có nên dùng hai chữ
"biến cố" để gọi không bởi v́ nó xảy ra không phải đùng một cái mà
xảy ra rất từ từ, mỗi ngày một chút, kéo dài trong một khoảng thời
gian cỡ một hoặc hai năm. "Biến cố" thứ nhất là nhà tôi càng ngày
càng trở nên sa sút, và biến cố thứ hai, theo tôi nghĩ không ít th́
nhiều do hậu quả của biến cố thứ nhất, đó là việc chị Hạ trong gia
đ́nh càng ngày càng bị đối xử tẻ nhạt.
Tôi muốn nói về cái "biến cố" thứ nhất.
Nhà tôi hồi ấy có thể nói là một trong những gia đ́nh giàu có nhất
nh́ thành phố nhờ bố tôi đă một thời làm thị trưởng thành phố. Tôi
không biết được bố tôi có bao nhiêu tiền nhưng tôi biết nhà tôi hồi
đó có 4 chiếc xe hơi. Một chiếc du lịch hiệu Traction cho bố đi làm,
hai chiếc xe jeep để cho người làm đi rẫy và một chiếc xe vận tải
lớn để chở hàng. Nói về người ăn người làm trong nhà hồi ấy đông
lắm. Con số tôi không biết là bao nhiêu nhưng đông đến độ nhà tôi
phải chia ra làm 3 xuất để ăn cơm. Xuất đầu tiên dành cho gia đ́nh,
gồm có bố mẹ, anh chị em tôi (dĩ nhiên là có cả chị Hạ). Xuất thứ
hai dành cho người làm rẫy, thợ mộc, thợ nề và tài xế xe hơi. Và
xuất thứ ba, cuối cùng, dành cho người làm hay là người ở trong nhà.
Người ở trong nhà có khi lên tới gần 10 người.
Một năm sau ngày chị Hạ về ở với gia đ́nh tôi th́ bố tôi bị mất chức
giám đốc của hăng xuất nhập cảng cao su. Theo như chỗ tôi nghe được
hồi ấy và không biết có đúng không th́ hăng cao su mà bố tôi làm
tổng giám đốc là do người Pháp làm chủ. Ông tổng thống Ngô Đ́nh Diệm
chủ trương bài Pháp nên tăng thuế cao. Người Pháp t́m cách trốn thuế
và bị bắt lật tẩy. Ông sợ tù tội nên bán tháo bán đổ lại rồi bỏ về
nước.
Quyết xây dựng cơ đồ, bố tôi bỏ hết tiền của dành dụm nhiều năm để
đầu tư việc làm rẫy, trồng cà phê. Nhưng v́ làm cái đồn điền quá lớn
và không có nhiều kinh nghiệm nên số tiền dành dụm chẳng bao lâu
biến thành mây khói. Cần tiền, bố tôi bán luôn mấy căn phố cho người
Hoa mướn đang có lợi tức dồi dào để tiếp tục khuếch trương. Nhưng
công việc rẫy bái trồng trọt phải mất một thời gian mới thu hoạch
được kết quả nên tiền của trong nhà tiếp tục cạn đi. Cuối cùng th́
cạn vốn nên đành phải bỏ mấy trăm mẫu đất đang canh tác dở dang, để
biến thành hoang phế. Nợ nần chồng chất, bố tôi đành phải bán bớt
nhà và đất để trả nợ. Nhà tôi đang giàu có bỗng trở nên sa sút. Sa
sút nhanh chóng ào ào như một chiếc xe bị tuột dốc...
Xe hơi là một thứ xa xỉ trong xă hội Việt Nam cho nên, khi sự sa sút
bắt đầu kéo tới nhà nào th́ cái thứ ǵ xa xỉ nhất phải chắp cánh bay
đi trước. Nhà tôi cũng không tránh khỏi định luật này. Từ một nhà có
4 chiếc xe mà chỉ trong ṿng một năm, bố tôi chỉ c̣n giữ lại được
một chiếc xe jeep cũ để đi rẫy. Chiếc xe cũ nhiều khi trở chứng làm
anh em chúng tôi phải khốn đốn, khi quay khi đẩy hộc x́ dầu.
Ra đi cùng một lúc với những chiếc xe hơi là những người ăn người
làm trong nhà. Điều khác lạ ở đây là người đi th́ ồn ào hơn, không
trầm lặng như... xe hơi. Mỗi lần có người đi là có cảnh tiễn biệt,
cảnh bịn rịn, cảnh từ giă. Lắm khi, lại có cảnh... căi lộn chí chóe
với mẹ tôi v́ số tiền lương lănh được không như ư muốn hay sao đó.
Những người bỏ gia đ́nh tôi ra đi, mới đầu là các bác tài xế xe hơi,
rồi đến nhân công ngoài rẫy và cuối cùng, khổ cho chúng tôi nhất, là
những người giúp việc trong nhà. Từ một số người làm tổng cộng có
đến 3, 4 chục mà chỉ trong ṿng vài ba năm xuống chỉ c̣n có vài
người. Dĩ nhiên, ba xuất cơm ngày xưa giờ chỉ c̣n lại một. Bố tôi và
mọi người cùng quay quần bên nhau ăn một lần cho tiện. Nếu ai hỏi
tôi trên đời này có hoàn cảnh nào tôi sợ nhất hồi c̣n bé th́ tôi xin
thưa này là cảnh... bỗng dưng ḿnh phải ... tự giặt đồ lấy và thay
phiên nhau rửa chén v́ không có người giúp việc trong nhà. Từ từ,
anh chị em tôi được huấn luyện để làm lấy tất cả mọi thứ mà ngày xưa
chỉ dành cho người làm: giặt dũ quần áo, lau nhà, quét dọn v.v...
"Biến cố" thứ hai, có thể là do bởi hậu quả của biến cố thứ nhất,
nhưng diễn ra một cách rất âm thầm và từ từ hơn đó là chuyện chị Hạ.
V́ một lư do nào đó mà đầu óc tuổi thơ của tôi không đoán ra được,
chị càng ngày càng bị đối xử lạnh nhạt hơn. Sự lạnh nhạt bắt đầu với
Mẹ tôi. Mới đầu tôi không để ư đến nhưng dần dần th́ tôi thấy ngay
rằng h́nh như chị Hạ thường bị sai vặt thường hơn và cũng bị la mắng
thường hơn nữa. Khi th́ mẹ tôi bắt chị ra lấy cái ống nhổ trầu, rồi
đến quét cái nhà, lau cái bàn v.v... và dần dần th́ tới những việc
khác nặng hơn như lau nhà, giặc quần áo.
Một hôm cả nhà ngồi ăn cơm xuất đầu, (hồi ấy nhà vẫn c̣n ăn 3 xuất
v́ c̣n đông người làm) tôi chờ măi mà không nh́n thấy chị Hạ. Bố mẹ
tôi h́nh như lại gây với nhau nên chẳng có đứa nào trong anh em
chúng tôi dám mở miệng nói nhiều. Trước khi so đũa, mẹ tôi chỉ tuyên
bố một câu ngắn gọn: "Chúng con ăn đi, kể từ nay, con Hạ ăn cơm ở
xuất thứ 3." Việc chị Hạ bị xuống ăn cơm ở xuất thứ ba tuy đáng buồn
nhưng không đáng buồn bằng chuyện mẹ tôi dùng chữ "con Hạ" để chỉ
chị Hạ. Tôi thấy tê tái trong người nhưng không dám nói năng ǵ. Đó
là lần đầu tiên trong đời, tôi hiểu rơ được thế nào là cảnh "T́nh
đời đen bạc" tôi thường đọc trong sách. Mấy ai biết được chuyện
"T́nh đời đen bạc" có thể xảy ra ngay trong nhà ḿnh.
Bọn người ăn người làm trong nhà có nhiều đứa không thích chị Hạ từ
lâu, đây là dịp tốt cho chúng nó trả thù. Trong số đám người làm này
có một con nhỏ tên là con Khanh. Nó là một con ở tính t́nh lóc chóc,
luôn luôn kiếm dịp gây gỗ với mọi người. Nó là người làm đầy tớ
trong nhà mà đôi khi c̣n dám lên mặt gây gỗ cả với chị em chúng tôi
th́ đủ biết nó ngổ ngáo đến mức nào. Một con bé tính t́nh như thế
th́ nó có coi chị Hạ ra ǵ. Nó và chị Hạ đă có một lần đụng độ nhau.
Chuyện xảy ra như sau:
Hồi ấy mẹ tôi giao cho chị Hạ chịu trách nhiệm vệ sinh sạch sẽ pḥng
ngủ. Đây là bổn phận của con Khanh. Một sáng, không biết v́ lư do ǵ
đó mà con Khanh căi lư với chị Hạ. Nó làm sao căi lư bằng chị Hạ
được cho nên cuối cùng đuối lư, nó bảo: "Chị cũng là người dưng nước
lă như tôi, chị có máu mủ ǵ trong gia đ́nh này mà lại lên mặt làm
khó tôi như thế?"
Câu nói tàn độc làm chị Hạ sững người, trong một giây phút không
biết phải trả lời làm sao. May quá, lúc ấy có tôi đứng ngay đó. Tôi
nổi cơn điên, xông tới tát cho con khốn nạn mấy cái, miệng chửi:
- Chị Hạ là người ruột thịt trong nhà, tao cấm mày không được hỗn
như thế.
Con Khanh bị đ̣n đau quá, như mọi đứa trẻ nít trong nhà, liền khóc
bù lu bù loa lên. Nó lại dám chửi luôn cả tôi. Tôi điên tiết xông
tới đấm đá túi bụi:
- Tao đánh cho mày một trận cho mày hết dám hỗn với tao.
Dù cứng đầu đến đâu th́ con Khanh cũng chịu không nổi, nó bèn lên
tiếng năn nỉ. Nhưng cái giọng năn nỉ của nó nghe càng chói tai hơn:
- Cậu tha cho con, con đâu biết cậu lại thương mến chị Hạ đến thế.
Ở nhà ai cũng biết tôi là người hiền nhưng cộc tính. Ai đă làm tôi
nổi cơn điên th́ phải coi chừng lắm lắm. Tôi một tay nắm tóc nó, tay
kia đem bao nhiêu thứ "vơ" học được ở nhà trường về áp dụng với
nó...
Anh chị em tôi lúc này đă có mặt và chứng kiến cảnh con Khanh bị đ̣n
nhưng không ai muốn can. Có thể họ sợ tôi một phần và một phần cũng
v́ muốn nh́n thấy cái con ở lắm mồm lắm miệng này bị đ̣n một phen
cho nó chừa tật. Cuối cùng th́ chính chị Hạ là người nhảy vào kéo
tôi ra. Chị mím môi, bảo tôi:
- Đủ rồi chú Nhị. Chị xin chú tha cho nó. Nó chẳng biết việc ḿnh
làm.
Kể từ đó, con Khanh không c̣n bao giờ dám hỗn, nhưng nó đă thành
công trong việc nó muốn làm, đó là khơi dậy một vết thương ḷng mà
ai cũng muốn quên đi. Kể từ ngày đó, chị Hạ chẳng c̣n bao giờ như
xưa nữa. Khi nói chuyện với người làm trong nhà, nhiều khi đang thao
thao bất tuyệt th́ chị bỗng dừng lại làm như vừa nhớ ra những ǵ con
Khanh nói ngày nào: Chị không phải là người ruột thịt máu mủ ǵ
trong nhà. Có lúc khác, tôi bắt gặp chị đứng một ḿnh ở sau nhà, môi
mím chặt lại, dơi đôi mắt buồn bă nh́n về một phương trời vô định
nào đó...
Hôm đầu tiên chị phải xuống ăn cơm xuất 3 với người ăn người ở trong
nhà, con Khanh là người vui mừng nhất. Nhưng nó đểu giả khốn nạn
lắm. Nh́n thấy chị Hạ ngồi vào bàn là nó làm bộ vồn vă với chị Hạ,
mời chị ăn thức này món nọ, tḥ tay gắp thức ăn vào chén cho chị.
Tôi đứng ngoài nh́n vào, thấy rằng chẳng thà nó chửi vào mặt chị một
câu tàn nhẫn như là "Tại sao chị lại xuống đây ăn uống với bọn người
làm này" th́ tôi chắc chị Hạ đă đỡ khổ hơn nhiều. Tội nghiệp, chị Hạ
phải can đảm lắm mới ngồi ăn được một cách b́nh thản như thế. Chị
coi như chẳng có ǵ xảy ra, cũng vồn vă đáp lại sự vồn vă của con
Khanh.
Việc ǵ xảy ra tiếp theo th́ ai trong nhà cũng đă đoán được là nó sẽ
xảy ra: Chị Hạ bị cho thôi học. Cơm trong nhà c̣n không được ăn xuất
một th́ tiền đâu cho chị đi học? Lần này, chính bố tôi là người
thông báo cái tin buồn đau khổ ấy cho chị. Tôi biết bố tôi, người
báo tin, cũng đau khổ và buồn phiền chẳng khác ǵ người nhận tin là
chị Hạ. Trong đáy ḷng, tôi biết bố tôi lúc nào cũng quư mến và coi
chị Hạ như một đứa con, nhưng nhà cửa một ngày một sa sút, con nuôi
phải nghỉ học để dành tiền cho con đẻ. Cuộc đời là như thế.
Có lẽ đă phần nào đoán trước được số mạng hẩm hiu của ḿnh, chị Hạ
đón nhận nguồn tin rất là b́nh tĩnh. Sau này tôi nghe mấy bà chị tôi
kể rằng rằng chị Hạ đă biết trước được chuyện nghỉ học nên một tuần
lễ trước đó, chị vào lớp và nhờ bạn bè viết "Lưu Bút" để làm kỷ niệm
với bạn bè. Ở tuổi học tṛ ai cũng biết lưu bút là một cuốn tập
truyền tay nhau để bạn bè ghi lại những kỷ niệm, những cảm nghĩ về
nhau trước ngày chia tay. Những cuốn Lưu bút này chỉ luân lưu vào
dịp cuối năm trước khi chia tay, không ai viết Lưu bút giữa năm như
chị Hạ.
Dĩ nhiên là chị Hạ nghỉ học ở nhà không phải để chơi... Lúc gia đ́nh
đang sa sút, người ăn người làm liên tiếp ra đi th́ chị Hạ phải trám
vào những chỗ đó để lo giúp việc trong nhà. Thế là từ một em bé học
sinh con nhà khá giả, được coi như ruột thịt trong nhà, đang ăn cơm
xuất một và đi học trường tư, chỉ trong ṿng vài tháng, chị Hạ bỗng
trở thành một con bé thất học và tệ hơn, xuống làm một kẻ giúp việc
trong nhà.
Tuy rằng anh chị em chúng tôi luôn luôn hết sức để thân mật với chị,
nhưng từ ngày bị xuống thang, cách chị Hạ đối xử với chúng tôi đă
thay đổi. Vẻ thân mật hồn nhiên của một người bạn, người chị trong
gia đ́nh không c̣n nữa. Chị luôn luôn giữ một khoảng cách giữa chị
với chúng tôi. Có một lần, nh́n thấy chị Hạ ngồi giặt một thau đồ to
lớn ở sau nhà, tôi lân la xuống ngồi nói chuyện với chị. Lúc ấy
người ăn người làm, kể cả con Khanh đă nghĩ việc. Muốn làm vui ḷng
chị, tôi kể chuyện xảy ra trong trường cho chị nghe. Toàn những
chuyện vớ vẩn như thầy Thanh sắp lấy vợ, cô giáo Hân vừa xin nghỉ để
theo chồng về Sài-G̣n. Rồi đến chuyện xảy ra trong lớp, thằng này bị
đ̣n, con kia bị phạt v.v... Tôi đang nói ngon lành như thế th́ bỗng
dưng chị Hạ bỗng nạt tôi bằng một giọng giận dỗi:
- Chị không muốn chú kể những chuyện ấy nữa.
Đầu óc non nớt của tôi lúc ấy không hiểu tại sao chị lại nạt tôi như
thế. Chưa kịp nói ǵ th́ chị Hạ tiếp:
- Chị xin lỗi chú nhưng chị không được đi học, chú được đi học và cứ
kể như thế làm chị đau lắm.
Nghe xong câu đó, tôi mới hiểu được nỗi ḷng của chị. Và tôi hối hận
quá, nhưng không biết phải nói ǵ để có thể làm tươi khuôn mặt buồn
thảm kia được.
Nhưng sự nghỉ học và làm việc của chị Hạ không giúp được ǵ trong
việc làm chậm lại sự tuột dốc kinh tế thê thảm của gia đ́nh tôi.
Người ăn người làm trong nhà tôi cứ thay phiên nhau ra đi cho đến
một hôm chúng tôi ngồi ăn cơm, tôi nhận ra là ngoài bố mẹ và anh chị
em chúng tôi ra, nhà tôi chẳng c̣n người ăn người làm nào cả. Kẻ duy
nhất không cùng máu mủ với chúng tôi chính là chị Hạ. Tôi không thể
nào quên được bữa ăn đạm bạc đầu tiên với nhau này.
Trang 4
Kể từ này hôm đó, mọi việc trong nhà, từ việc giặc giũ quần áo cho
đến việc nấu cơm nấu nước bây giờ là do một tay chị Hạ quán xuyến và
lo lắng. Các chị em tôi cũng phụ chị Hạ nhưng chẳng giúp được bao
nhiêu v́ chúng tôi phải đi học, và đi học về c̣n phải làm bài, học
bài. Thêm vào đó cái tính ham chơi của tuổi trẻ nên chị Hạ phải quần
quật suốt ngày suốt đêm. Chị là người thức giấc sớm nhất trước mọi
người, và là kẻ đi ngủ sau cùng, sau khi mọi người đă yên nghỉ.
Mẹ tôi cũng phụ giúp chị nhưng chẳng bao nhiêu v́ kể từ khi nhà cửa
bị sa sút, tinh thần mẹ tôi sa sút, tính khí bất thường. Mẹ hay la
mắng và bắt lỗi bắt phải mọi người về những việc nhỏ nhặt nhất. Có
nhiều buổi sáng, mẹ ngồi khóc hàng tiếng đồng hồ ở sau nhà như muốn
ăn vạ với... ông trời sao lại để cho gia đ́nh tôi điêu đứng khổ sở
như thế. Chị Hạ ở nhà thường xuyên mới mẹ nên chịu nhiều cảnh đắng
cay nhất. Nhưng chị không hề dám nói lại mẹ. Mẹ tôi la mắng thế nào,
xỉ vả nhiều câu tàn độc, chị Hạ chỉ nhẹ nhàng trả lời: "Thưa mẹ con
xin nhận lỗi" hoặc "Thưa mẹ, lần sau con chả dám thế."
Phần bố tôi, mới đầu cũng cố gắng đem hết tài năng ra để cứu văn
t́nh thế, nhưng v́ không có thời cho nên càng làm lớn th́ càng lỗ
lớn (sau này tôi được biết đó là lư do tại sao bố phải bán hết mấy
chiếc xe đi), bố đâm ra thất chí, sinh tật rượu chè. Bố tôi bây giờ
vắng nhà nhiều hơn xưa và khi về th́ thường đi chân nam đá chân
xiêu. Những hôm khác, phải có người d́u vào nhà. Những buổi sáng
thức giấc sau cơn rượu, bố thường ngồi trầm ngâm ở pḥng khách hàng
tiếng đồng hồ, hút hết điếu thuốc này đến điếu thuốc khác cho đến
khi khách khứa bạn bè đến rủ đi làm ăn hay đi ăn nhậu.
Chị Hạ gánh vác sự nghèo khó và đau thương của gia đ́nh tôi, làm
việc miệt mài mà không hề thở than hay lên tiếng than trách. Chị
phục vụ gia đ́nh tôi như ruột thịt của chị, lo từng miếng ăn thức
uống, ủi từng cái áo, chăm sóc từng ngày một. Tôi không hiểu tâm
trạng của chị như thế nào trong lúc đó, từ một đứa bé con nhà khá
giả ở Bắc Việt Nam bỗng đùng một cái, mất cha mất mẹ rồi trở thành
một con ở trong một gia đ́nh xa lạ ở miền Nam. Điều làm cho tôi phục
chị là chị không hề mở miệng than phiền hay ta thán. Được cái, anh
chị em tôi đối xử với chị rất là thân thiết nên cũng xoa dịu được
phần nào nỗi buồn của chị. Trong đám anh chị em tôi, tôi là người
chị quư nhất. Thỉnh thoảng đi học, tôi không biết chị góp nhặt ở đâu
mà dúi vào tay tôi một đồng bạc để ăn quà.
Và thời gian qua mau, thấm thoát mà chị Hà đă ở trong nhà tôi được
hơn mười hai năm. Trong suốt thời gian này, chỉ có 2 năm đầu tiên là
chị được đối xử như một đứa con, c̣n thời gian c̣n lại th́ cuộc đời
chị không hơn ǵ một đứa ở. Có phần tệ hơn là bởi người ăn kẻ ở
trong nhà khi muốn đi th́ có quyền rũ áo ra đi, c̣n được nhận tiền
lương hàng tháng. Phần chị, chị không bao giờ mở miệng ra hỏi một
đồng bạc và mẹ tôi th́ cứ lờ đi, không bao giờ nhắc tới việc trả
lương cho chị. Hồi ấy c̣n bé tôi không hề nh́n thấy chuyện này nhưng
sau này ra đời bôn ba, nghĩ lại tôi thấy bố mẹ tôi bất công vô cùng.
Theo tôi, nếu ḿnh không đối xử được với chị Hạ như con th́ phải trả
tiền cho chị như một người làm. Bố mẹ tôi không phải là hạng người
lợi dụng hay hẹp ḥi, có lẽ hoàn cảnh túng quẫn của gia đ́nh đă làm
2 người như thế. Câu nói "cái khó bó cái khôn" là một câu thật đúng
trong trường hợp này.
Thời gian thấm thoát qua mau cùng với nỗi buồn của gia đ́nh tôi và
của chị Hạ. Sau hơn mười hai năm, nhà tôi vẫn nghèo như xưa nhưng
chị em chúng tôi đều đă làm quen với sự nghèo khó nên không c̣n thấy
khổ sở như hồi mới bắt đầu nữa. Mấy người chị lớn của tôi cũng lần
lượt lập gia đ́nh rồi ra riêng. Người anh lớn trong gia đ́nh, anh
Thái cũng đă t́nh nguyện vào lính nên trong nhà bây giờ th́ tôi là
đứa con trai lớn nhất với mấy người em.
Chị Hạ bây giờ đă trở thành một người thiếu nữ, sắc đẹp tuy vào hạng
b́nh thường nhưng có đầy đủ tất cả những ǵ một người đàn bà cần
phải có như bộ ngực no tṛn và những đường cong khêu gợi v.v... Dù
chị Hạ không phải thuộc hạng sắc nước hương trời nhưng tính t́nh
hiền lành cùng sự khéo léo của chị cả xóm đều biết. Nhà tôi sau này
dọn về ở một nơi b́nh dân nên trai hàng xóm đến tuổi cập kê toàn là
những người lao động như thợ khuân vác, thợ ḷ rèn và nhân công làm
rẫy cà phê. Người "văn minh" nhất trong xóm hồi đó theo tôi là mấy
anh làm lơ xe đ̣ v́ họ c̣n đi đó đi đây, thỉnh thoảng đem về món này
món nọ mua từ những thành phố lớn để lấy le với hàng xóm. Và dĩ
nhiên là có nhiều người trong đám "trai làng" này bắt đầu để ư đến
chị Hạ. Một người trong bọn là anh Nuôi, thợ hớt tóc.
Hồi ấy anh Nuôi thỉnh thoảng cũng đến nhà tôi để giúp việc lặt vặt
nên hai người chẳng lạ ǵ với nhau. Chị Hạ coi anh Nuôi như một
người quen biết nhưng anh Nuôi th́ ngược lại, phải ḷng chị Hạ thấy
rơ. Đúng hơn, phải nói là anh mê chị Hạ như điếu đổ. Anh vốn là dân
nhà quê nên cách anh tán tỉnh cũng rất nhà quê và đôi khi trở thành
ngây thơ và dễ thương đến nực cười. Dạo sau này, mỗi lần đến nhà
chơi th́ anh Nuôi chải đầu bằng dầu Bri-dăng-tin bóng lộn, tóc tém
ra phía sau theo một kiểu mà hồi đó người ta gọi là kiểu đầu "đít
vịt." Tôi không hiểu v́ anh làm nghề hớt tóc nên muốn biễu diễn chút
tài năng để dợt le với chị Hạ, hoặc v́ một lư do ǵ khác tôi không
biết, nhưng có lần, tôi thấy anh đứng ở đằng sau hồ nước nhà tôi,
trước một tấm gương nhỏ gần suốt hai tiếng đồng hồ chỉ để... chải
đầu. Ṭ ṃ, tôi để ư quan sát, thấy anh hết chải xuôi rồi lại chải
ngược, rồi lại tém bên phải, sửa bên trái. Điều đáng nói là ngoài
cái đầu đít vịt, những thứ khác trên người anh, từ chiếc áo sơ mi
hay áo thun cho đến cái quần đùi anh mặc, tất cả đều cũ và nhàu nát
một cách thảm hại.
Cũng có đôi khi anh "lên khuôn" coi rất dễ sợ. Cái khuôn sang trọng
nhất của anh là cái áo sơ mi trắng, cộng thêm cái cà vạt trái mùa
thắt méo sang một bên trông như một sợi dây tḥng lọng. Phần trên đă
thế, phần dưới là một cái quần tây không có dây thắt lưng và chân
lại mang... dép lẹp xẹp. Anh Thái tôi, có lần nh́n thấy anh Nuôi như
thế th́ lắc đầu và phê b́nh một câu cay độc: "Thật là một h́nh ảnh
bi thảm và tuyệt vọng của một thằng cha hớt tóc muốn học làm sang."
Nhưng anh Nuôi th́ luôn luôn hănh diện ra mặt mỗi khi lên khuôn long
trọng như thế. Mặt mày anh rạng rỡ, anh cười cười nói nói y như một
tay công tử thứ thiệt.
Lâu lâu một lần anh mới lên khuôn như thế, thường th́ vào những buổi
chiều chủ nhật, trước khi anh đi coi cải lương với bạn bè.
Tôi để ư là mặc ǵ th́ mặc, trong túi anh luôn luôn có một bao thuốc
lá Capstan không bao giờ khui. H́nh như đó là dấu hiệu của sự giàu
sang và trưởng thành. Thỉnh thoảng anh c̣n đứng sau nhà, ở một chỗ
mà anh chắc chắn là chị Hạ nghe được, rồi cất giọng ca mấy câu cải
lương thật mùi mẫn. Những lần như thế, các anh chị em tôi phải ôm
bụng mà cười. Nhưng chị Hạ không bao giờ cười dù chị không thích.
Chị nghiêm sắc mặt trách bọn tôi rằng cười như thế là "vô nhân đạo".
Tôi c̣n nhỏ nên không biết ǵ về chuyện yêu đương trai gái nhưng tôi
để ư hễ mỗi lần có anh Nuôi xuất hiện th́ chị Hạ t́m cách lánh mặt
đi. Anh chị em chúng tôi ai cũng đồng ư là anh Nuôi không xứng đáng
với chị Hạ. Chị Hạ dù sao cũng có chút kiến thức, biết đọc sách,
biết đọc cả thơ TTKH, Xuân Diệu, Hồ Dzếnh, v.v..., c̣n anh Nuôi th́
mù chữ, chẳng biết ǵ...
Trang 5
Và càng về sau này th́ anh Nuôi càng hay thường lui tới nhà tôi. Lần
nào cũng với cái đầu đít vịt chải Bri-dăng-tin bóng lộn, và anh tiến
bộ hơn trước, không c̣n mặc quần đùi nữa nhưng mặc quần ống túm và
mang dép.
Tôi không dám hỏi chị Hạ về truyện anh Nuôi nhưng tôi nghe mấy chị
tôi nói là chị Hạ không thích anh Nuôi. Không thích nhưng v́ ḷng
nhân ái, chị không nỡ xua đuổi anh ấy, sợ anh ấy buồn. Và chị luôn
luôn lễ phép với anh Nuôi. Con người chị Hạ tốt như vậy đó. Hồi ấy
dù c̣n nhỏ nhưng tôi biết chị Hạ thích một người khác mà tôi biết
rơ...
Đó là anh Quang, bạn của anh Thái tôi. Anh Quang con nhà giàu, có xe
mô bi lét, tướng người to cao, nước da ngâm đen và rắn chắc. Không
hiểu sao, dù anh Quang là bạn của anh Thái nhưng tôi không hề thích
anh ấy. Ai cũng khen anh Quang là đẹp trai nhưng tôi lại ghét bộ mặt
ấy vô cùng. Tôi thấy bộ mặt có vẻ ǵ giống tựa tựa như bộ mặt ...
con Khanh, đểu cáng và tàn bạo.
Điều làm cho tôi biết chị Hạ thích anh Quang là mỗi lần có anh Quang
xuất hiện th́ mặt chị Hạ đỏ bừng lên như vừa thổi lửa trong ḷ ra.
Chị thường đưa tay sửa tóc và đi đứng ăn nói khác hẳn thường lệ mỗi
khi có anh Quang đến nhà chơi. Tiếng là đến chơi với anh Thái tôi,
nhưng anh Quang luôn luôn t́m cách xuống bếp, lúc lấy cái này, lúc
xin cái nọ để gặp mặt chị Hạ. Thỉnh thoảng, anh c̣n trao đổi vài câu
bỡn cợt rất văn chương với chị Hạ mà lúc ấy tôi không thể nào hiểu
được. Có lần, anh Quang nói ǵ không biết mà chị Hạ cười típ mặt
lại, mặt đỏ bừng lên. Tôi chưa bao giờ nh́n thấy chị Hạ cười như
thế.
Lúc anh Thái lên đường đi lính rồi, đáng lư ra anh Quang chẳng c̣n
lư do ǵ đến nhà tôi nhưng anh luôn luôn t́m ra một lư do nào đó để
đến. Lúc th́ trả lại cuốn tập cho tôi, lúc th́ hỏi xem anh Thái có
thư từ liên lạc ǵ về nhà không. Toàn là chuyện bố láo cả nhưng
trong nhà chẳng ai nói ǵ v́ cả nhà ai cũng biết anh Quang là con
nhà giàu có.
Bố mẹ tôi chắc cũng biết ư đồ của anh Quang muốn ngắm nghé ǵ đây
nhưng không đoán được là trong đám con gái đang lớn ở nhà, anh đang
muốn tán tỉnh ai. Các chị tôi tuy không nói ra nhưng ai cũng nghĩ là
anh Quang chắc có t́nh ư với ḿnh. Một tối, tôi nhớ h́nh như gần
ngày tết, các chị và bố mẹ tôi đi chợ tết, ở nhà chỉ có ḿnh chị Hạ
và tôi. Chị Hạ cũng không biết tôi ở nhà v́ hôm đó đáng lẽ tôi đi
theo các chị nhưng bị phạt v́ được một quả vịt lộn kỳ thi toán vừa
rồi. Tôi phẫn chí, đang nằm ở trên giường ở trên gác đọc truyện th́
nghe được tiếng xe mô-bi-lét của anh Quang. Đáng lẽ tôi đă xuống nhà
nói cho anh Quang biết rằng không có ai ở nhà nhưng vốn chẳng thích
ǵ anh Quang nên tôi cứ nằm im, nghĩ rằng nếu không t́m thấy ai th́
anh ấy sẽ bỏ đi.
Tôi nghe tiếng xe mô bi lét anh Quang tắt máy và chờ một lúc mà
không nghe tiếng máy nổ trở lại để đi về th́ sinh nghi, liền đứng
lên đi xuống nhà dưới. Và tôi ngạc nhiên vô cùng khi nh́n thấy anh
Quang và chị Hạ đứng bên cạnh nhau tâm t́nh. Hồi ấy tôi đă lớn nên
biết phân biệt được sự khác biệt giữa 2 người thường nói chuyện và
hai kẻ yêu thương nhau nói chuyện. Chỉ cần nh́n phớt qua một cái th́
tôi biết hai người đang yêu nhau đă từ lâu mà không ai biết. Phải
thú thật rằng lúc ấy tôi cũng vừa mừng cho chị Hạ v́ sau bao nhiêu
năm tháng khổ đau, cuối cùng th́ chị cũng t́m được nguồn an ủi cho
cuộc đời chị, nhưng đồng thời cũng thấy buồn cho các chị tôi v́ đă
không được anh Quang để ư...
Chị Hạ thính tai lắm. Tôi vừa bước được mấy bước th́ chị nghe ra
liền và hoảng hốt giật tay chị ra khỏi tay anh Quang. Hai người quay
lại nh́n tôi. Tôi nói liền:
- Chị Hạ đừng lo, em không nói ǵ đâu. Chỉ tưởng anh Quang ghé rồi
đi nên em xuống chơi...
Chị Hạ rưng rưng nước mắt nói:
- Nếu chú... giỏi như thế th́ chị cám ơn chú lắm. Hôm nào cưới nhau
rồi anh chị sẽ không quên chú...
Tôi gật đầu, ừ hử rồi quay lên gác, nói thầm trong bụng rằng cưới ai
chứ cưới anh Quang th́ chán bỏ mẹ. Anh Quang c̣n nói theo:
- Nhờ đừng nói chuyện này cho ai biết chú nhé, hôm nào anh sẽ cho
chú mượn xe mô-bi-lét đi chơi một ngày...
Tôi chẳng ham ǵ đi ké chiếc mô bi lét của anh Quang v́ không ưa anh
ta, nhưng tôi hứa với ḷng ḿnh sẽ không để lộ chuyện này với ai
biết v́ tôi quư chị Hạ, không muốn gây phiền phức cho chị. Trước khi
đi, anh Quang lên gác, dúi vào tay tôi 2 đồng, bảo cho chú ăn quà.
Tôi quẳng hai đồng bạc xuống sàn rồi xoay người vào trong vách giả
vờ ngủ.
Sau đêm đó, chị Hạ và anh Quang vẫn tiếp tục lén lút với nhau nhưng
ngoại trừ tôi, chẳng ai biết cho đến một tối. Tối đó, cơm nước xong,
vào lúc vắng người, chị Hạ bảo tôi ra chờ chị ở cây mít phía sau
nhà. Tôi không biết chuyện ǵ nhưng đoán là có chuyện ǵ quan trọng
lắm v́ chị mặt Hạ nghiêm trọng vô cùng.
Khi gặp nhau, chị đưa cho tôi một mảnh giấy gấp làm bốn có dán cơm
và nói:
- Chú sang nhà anh Quang đưa lá thư này cho anh Quang hộ chị có được
không?
Dưới ánh đèn vàng vọt ở nhà sau, không hiểu tại sao lúc ấy tôi mới
nhận ra một điều hơi lạ lùng là tôi thấy mặt chị mập ra. Hồi đó tôi
đă lớn nên nhận ra ngay rằng đó là cái mập của một người đàn bà con
gái ốm nghén lần đầu tiên trong đời. Từ chuyện này, tôi lại nhớ thêm
một chuyện khác là những lúc gần đây, chị Hạ ăn uống khá nhiều hơn
thường ngày. Có một lần chị ăn hết nguyên một rổ bắp chuối. Lần
khác, chị ăn hết nguyên một trái mít chỉ c̣n có sơ mà thôi. Tôi biết
rằng những người đàn bà ốm nghén thường thích ăn những thứ kỳ quặc.
Tôi lại nhớ cách đây mấy ngày, các chị tôi đă đồn đăi với nhau rằng
chị Hạ và anh Nuôi đă làm chuyện tày trời trong nhà là ăn nằm với
nhau. Dĩ nhiên rằng đây là những lời đồn đăi tuy phần nào có căn bản
nhưng cũng rất xa sự thật v́ không ai ngờ rằng người mà chị Hạ có
thể ăn nằm với không phải là anh Nuôi mà lại là anh Quang. Trong nhà
chỉ có ḿnh tôi và chị Hạ biết chuyện này.
Tôi nh́n chị lo lắng hỏi:
- Có chuyện ǵ không chị?
Chị Hạ lắc đầu, rồi mím môi lại, nói:
- Sau đêm đó.. sau lần đó anh Quang không c̣n tới đây thăm chị nữa.
Chị chả biết việc ǵ xảy ra...
Tôi chới với, toan hỏi nửa nhưng chị Hạ đă vội vă xua tay và mím môi
lại, nói:
- Nếu chú muốn giúp chị, chú phải đi mau, đừng để bố mẹ biết...
Dĩ nhiên là tôi phải giúp chị Hạ. Tôi phóng lên xe đạp, đạp mau như
bị ma đuổi tới nhà anh Quang. Nhưng đi giữa đường, h́nh ảnh cùng cái
mím môi của chị Hạ làm ḷng tôi quặn lại. Tôi mường tượng được một
chuyện ǵ ghê gớm lắm đă xảy ra. Tôi liền dừng xe ở dưới một cột đèn
và quyết định dở lá thư ra xem chị Hạ viết ǵ. Nếu giết tôi chết,
tôi vẫn phải đọc cho được lá thứ quan trọng này. Những gịng chữ mềm
mại nhưng rất rơ ràng của chị Hạ viết như sau:
Trang 6
Anh Quang yêu dấu,
Sao đă hơn ba tuần nay rồi mà không thấy anh trở lại thăm em?
Em không biết những lời hứa hẹn của anh, anh có c̣n giữ được sau khi
anh đă chiếm đoạt được em, chiếm đoạt được những ǵ anh muốn. Việc
anh có trở lại hay không hoàn toàn do anh, em không có quyền đ̣i
hỏi, nhưng anh phải nhớ cho em một điều là đời người chỉ có một thời
làm con gái mà thôi. Nghe lời anh, em đă hiến dâng đời con gái của
em cho anh. Đó là cái quư nhất đời em. Nếu anh giữ lời hứa, lấy em
làm vợ th́ em có phúc đức vô cùng. C̣n không, em cũng đành chịu thôi
anh ạ. Em không năn nỉ anh đâu. Nhưng dù có muốn lấy em hay không,
dù c̣n thương hay không, th́ anh cũng phải trả lời cho em một tiếng,
đừng để em phải chờ đợi héo hon như thế này.
Em nhớ măi những lời hứa hẹn, những lời thề của anh. Em chỉ hy vọng
rằng em không lầm, nhưng nếu em lầm th́ em sẽ t́m cách giải quyết
lấy chuyện này cho em được.
Em khổ quá anh Quang ơi.
Mong tin anh.
Người con gái đă tin anh và nghe lời anh.
Trang 7
Tôi đọc xong lá thư, thấy tay ḿnh run lên v́ giận dữ. Th́ ra thằng
Quang đă dụ dỗ chị Hạ ăn nằm với nó rồi nó tính chơi tṛ quất ngựa
truy phong đây. Thằng khốn nạn. Lúc đó tôi mới nhớ ra là đă lâu
thằng Quang không c̣n tới nhà tôi chơi nữa. Tôi giận dữ vô cùng
nhưng cũng thắc mắc, không hiểu làm sao một người đàn bà khôn ngoan
và hiền hậu như chị Hạ lại có thể bị dụ dỗ để đi ăn nằm với một
thằng bất lương như thằng Quang. Đàn bà quả thật là khó hiểu. Cho
đến bây giờ, tôi vẫn không hiểu được tại sao chị Hạ lại nghe lời một
thằng như thằng Quang. Có phải chăng, người đàn bà, dù khôn ngoan
khéo léo tới đâu th́ cũng không thoát khỏi cái định luật của trời
đất là có căn bản nhẹ dạ và dễ tin. Tôi thương chị Hạ và cũng giận
chị, tính ṿ nát lá thư rồi về nhưng cuối cùng th́ cũng lên xe đạp
tới nhà kẻ mà bây giờ tôi gọi là thằng Quang...
Tôi đang đi nửa chừng th́ trời đổ mưa xuống tầm tă. Những sợi mưa
quật vào mặt tôi và da thịt tôi. Đau lắm, nhưng tôi cắn răng tiếp
tục đạp xe và nghĩ rằng, cái đau của tôi làm sao bằng cái đau của
chị Hạ đang chịu bây giờ. Tôi đưa tay lên vuốt mặt, vuốt luôn những
giọt nước mắt đă đổ ra để khóc cho chị Hạ hiền lành và dễ tin của
tôi. Tôi biết thằng khốn nạn không bao giờ thèm trở lại để cưới chị
đâu. Quân khốn nạn.
Nhà thằng Quang, như nhiều nhà giàu khác, kín cổng cao tường và có
chó săn canh giữ. Trời lúc ấy lại bắt đầu đổ mưa mà tôi bấm chuông
xong phải chờ măi mới có người mở cửa. Chào hỏi xong, thằng gác cổng
bắt tôi đứng chờ ở ngoài rồi chặp sau trở ra bảo thằng Quang không
có nhà. Tôi biết nó láo khoét v́ tôi c̣n nh́n thấy chiếc Mô bi lét
của nó dựng ở sân trong nhưng chẳng c̣n biết làm ǵ hơn. Tôi đưa cho
nó lá thư của chị Hạ rồi lên xe đạp về. Ḿnh mẩy tôi ướt như chuột
lội nhưng không hề thấy lạnh mà chỉ thấy thương cho chị Hạ. Nếu chị
Hạ ốm nghén thật và thằng Quang bỏ rơi chị thật th́ đời chị chắc
tàn. Chị chắc chỉ c̣n một nước là ra đường đi ăn mày v́ bố mẹ tôi là
người rất nghiêm khắc, không bao giờ chấp nhận chuyện một người
trong gia đ́nh có chửa hoang. Chẳng những thế, không hiểu v́ một lư
do nào đó, mẹ tôi h́nh như càng về sau này th́ càng ghét chị Hạ,
chắc mẹ sẽ đem chị ra đường để bôi vôi trét trấu vào mặt...
Tôi trở về, chờ cho mọi người lên giường ngủ hết rồi mới ṃ xuống
nhà bếp, nơi kê cái giường nhỏ lạnh lẽo và xa cách của chị Hạ để báo
cho chị biết tin buồn. Tôi thú thật với chị Hạ là đă lén coi thư chị
và đă tới nhà thằng Quang nhưng nó chẳng thèm ra tiếp tôi.
Chị nghe xong th́ đưa hai tay lên ụp lấy mặt và ngồi rũ xuống một
lúc thật lâu. Rồi chị mở tay ra. Tôi ngạc nhiên v́ chẳng nh́n thấy
một giọt nước mắt nào cả. Chị không khóc mà môi chỉ mím lại. Tôi
chẳng c̣n biết an ủi thế nào cho chị được vơi nỗi buồn. Ngồi với chị
Hạ một lúc thật lâu dưới ánh đèn mờ vàng vọt, tôi mới nói nhỏ với
chị Hạ:
- Theo em th́ chị nên bỏ trốn về Sài-g̣n đi, bố mẹ mà biết được
chuyện này th́ chị chỉ có chết.
Chị Hạ lắc đầu không nói ǵ, cặp môi chỉ mím lại. Rồi chị bảo:
- Người biết ḿnh sắp chết chẳng bao giờ sợ chết chú ạ. Không, chị
có cách khác để giải quyết chuyện đời chị... Cám ơn chú, giờ chú lên
ngủ đi...
Tôi tính hỏi nhưng nh́n mặt chị thê thảm quá, tôi không nỡ. Tôi đi
lên nhà trên và đoán rằng một chuyện quan trọng sẽ xảy ra. Không
hiểu sao, mấy câu "Người biết ḿnh sắp chết chẳng bao giờ sợ chết"
và "chị có cách khác để giải quyết chuyện đời chị" cứ trở lại ám ảnh
tôi suốt buổi tối hôm ấy.
Quả thật, vài hôm sau tôi đi học về th́ thấy nhà có rất đông người
ra vào, bận rộn như ngày Tết. Có cả một chiếc xe cứu thương đậu
trước nhà nữa. Tôi hỏi chuyện ǵ xảy ra và chẳng có ai dám nói cho
tôi nghe. Nhưng một cái tin động trời như thế th́ làm sao giấu nhau
lâu được. Chẳng bao lâu tôi được tin chị Hạ uống mấy chục viên thuốc
ngủ tự tử. Tối hôm qua, khi lên giường ngủ, chị Hạ viết một lá thư
tuyệt mạng để ở đầu giường rồi uống một lần ba chai thuốc ngủ. May
mà mẹ tôi t́m thấy chị kịp thời và mời bác sĩ đến súc ruột nên cứu
sống chị được.
Sau đó chừng không tới một tháng, một đám cưới bất ngờ và đơn sơ
diễn ra. Chú rể là anh Nuôi và cô dâu là chị Hạ.
Trang 8
Đám cưới làm ở pḥng khách trong nhà rất là đơn sơ, đơn giản hơn cả
một bữa ăn thường lệ ở nhà. Trên bàn không có được một chai bia hoặc
một đĩa thịt luộc, chỉ có vài đĩa kẹo bánh và mấy chai xá xị. Lại
không có cả nước đá cho khách uống xá xị. Không có cả một b́nh hoa
trong nhà. Không có cả một tấm h́nh Long Phượng như tôi thường thấy
ở các đám cưới.
Cô dâu, chị Hạ, mặc chiếc áo dài màu xanh mượn của chị tôi. Chú rể,
anh Nuôi, mặc cái áo vét cũ, thắt cà vạt và lần đầu tiên trong đời,
tôi thấy anh mang giày. Giày ba ta trắng nhưng lại không mang vớ.
Mặt mày anh Nuôi hănh diện tươi tắn. Mặt mày chị Hạ buồn rầu như đi
đám ma.
Khách đến dự đám cưới chỉ có 3 người, đều là thợ ḷ rèn và là bạn
của anh Nuôi. Nhà trai th́ chẳng ai biết nói ǵ, chỉ ngồi một cục
với nhau, nhâm nhi xá xị không nước đá, ăn bánh kẹo và hút thuốc lá
Basto liên miên. Thật ra th́ cả nhà chẳng ai mở miệng nói lời nào.
Nhà gái th́ bố tôi, làm chủ hôn, ngồi yên trên ghế nói vắn tắt vài
lời rồi để hai người trao nhẫn cưới cho nhau. Lúc anh Nuôi đeo nhẫn
cho chị Hạ, chị ̣a khóc.
Trong đời tôi, tôi chưa bao giờ được chứng kiến một cái đám cưới nào
đơn sơ và nghèo nàn như thế. Tôi không biết chị Hạ nghĩ ǵ khi đứng
bên cạnh anh Nuôi và cầm tay anh Nuôi nhưng mặt mày chị ủ rủ như một
cành hoa héo. Tôi để ư thấy mặt mẹ tôi buồn hơn cả chị Hạ. Lúc chị
cầm tay anh Nuôi đi ra khỏi nhà, bà chảy nước mắt ̣a lên khóc. Tôi
không biết mẹ tôi khóc v́ hối hận khi nghĩ đến những ngày tháng ḿnh
đă đối xử bất công và hà hiếp chị, hoặc khóc v́ đau khổ biết rằng từ
nay, chị Hạ sẽ không c̣n là người ở không lương trong gia đ́nh tôi
nữa. Có lẽ cả hai.
Trưa hôm đó chị Hạ dọn ra khỏi nhà tôi về ở với anh Nuôi. Tài sản
suốt mười mấy năm làm lụng cho gia đ́nh tôi nghèo đến độ không có
được cái va-li. Chị dùng cái giỏ đi chợ đựng mấy bộ quần áo và mấy
cuốn sách quư mà chị giữ măi từ khi c̣n đi học.
Thế là từ nay, cuộc đời chị Hạ bước vào một khúc quanh mới...
Từ đó, tôi không c̣n biết nhiều về tin tức của chị Hạ nữa. Tôi chỉ
biết sơ sơ một điều là cỡ 6, 7 tháng sau ngày đám cưới, chị Hạ sinh
được một đứa con gái nhưng có lẽ v́ bị ảnh hưởng của vụ quyên sinh
khi c̣n trong bụng mẹ, nó sống èo uột vài tháng rồi chết.
Chị Hạ đi rồi, nhà tôi trở nên trống trải hơn trước. Lúc ấy mẹ tôi
và nhiều người khác trong nhà mới thấy bắt đầu thấy tiếc và thương
chị Hạ. Hồi xưa Mẹ thường vừa làm việc vừa cằn nhằn nhưng bây giờ
th́ vừa làm việc vừa nhắc nhở tới chị Hạ bằng một giọng đau xót thật
t́nh. Tôi cũng chán cảnh gia đ́nh túng quẫn, cảnh ông bố rượu chè
suốt ngày nên tôi học nhảy, đậu xong cái tú tài là tôi t́nh nguyện
vào lính Không Quân.
Tôi ra khỏi nhà năm tôi vừa tṛn 17 tuổi và không trở lại cho đến
gần 3 năm sau, khi tôi gần 20 tuổi, đă được huấn luyện thành phi
công ở bên Mỹ về. Tôi không thể nào quên được buổi sáng hôm tôi trở
về thăm lại mái nhà xưa, nơi tôi đă sinh ra và lớn lên với không
biết bao nhiêu kỷ niệm. Hồi ấy tôi mới đi du học ở Mỹ về nên dành
dụm gần hơn một triệu đồng bạc đem về cho bố mẹ tôi...
Bố tôi lúc ấy đă lớn tuổi và dù đă hết rượu chè nhưng thân thể tiều
tụy, chẳng c̣n thiết làm ăn ǵ nữa. Các chị tôi đều lập gia đ́nh ra
riêng và các em tôi th́ đă lớn, có thằng sắp tới tuổi phải đi lính.
Mẹ tôi bây giờ ít nói, chỉ cầm lấy tay tôi mà trách sao tôi đi lâu
quá không về thăm nhà. Tôi đưa tiền cho mẹ, ngồi nói chuyện với bố
một lúc rồi mượn cái xe Honda của thằng em phóng ra phố chơi. Tôi
cũng quên bẳng đi, không hỏi về chị Hạ.
Tôi ghé sang nhà thằng bạn học cũ rủ nó đi uống cà phê nói chuyện.
Nó chỉ cho tôi một cái quán nhỏ bên đường và bảo:
- Quán Hạ đó. Cái tên Hạ có làm mày nhớ tới chuyện ǵ không?
Tôi thắng xe, chưa kịp trả lời th́ đă nh́n thấy chị Hạ ở trong quán
đang lui cui dọn dẹp bàn ghế. Chị Hạ cũng nh́n ra và thấy tôi ngay.
Tôi xuống xe, chạy thật mau vào quán. Chúng tôi ôm nhau mừng mừng
tủi tủi. Bao nhiêu chuyện dĩ vảng của ngày xưa bùng dậy trong tôi...
Chị Hạ bây giờ có da có thịt coi đẹp hẳn ra. Điều quan trọng là tôi
thấy chị rất là hạnh phúc. Quán nhỏ nhưng trang hoàng khéo léo và
sạch sẽ tươm tất, nh́n thấy cái ǵ cũng đẹp mắt dễ thương. Chả trách
ǵ mới sáng sớm mà đă có nhiều khách ngồi.
Trang 9
Chị nh́n bộ đồ phi công tôi đang mặc trên người và suưt soa khen
ngợi. Chị hỏi tôi bây giờ làm lính... phi công phải không. Tôi bảo
phải, em làm lính phi công. Chị Hạ nh́n bộ đồ bay, suưt xoa, bảo áo
quần ǵ sao mà nhiều túi thế, để làm ǵ. Tôi bảo mỗi túi để một quả
tim đàn bà. Chị Hạ cười, bảo tôi đẹp trai, sẽ có khối đào. Nói tới
đó, bỗng dưng, nụ cười tắt trên môi chị. Cặp mắt chị thoáng buồn và
có ánh lửa phẫn nộ. Chị nghiêm trang bảo tôi:
- Chú làm ǵ th́ làm nhưng đừng bao giờ lừa dối ai nhé. Mang tội
chết, chú ạ.
Tôi thành thật bảo:
- Em thật thà lắm chị Hạ ạ, chưa nói dối th́ đàn bà con gái chúng nó
đă biết rồi, làm sao lừa được ai mà chị cứ bảo. Chúng nó lừa em th́
có.
Chị Hạ cười lên thật to, bảo:
- Miệng mồm chú trơn như thoa mỡ, con gái nào mà không mê...
Ngừng một chút, chị tiếp:
- Nhưng trong nhà ḿnh, chị thấy chú là một người rất chân thật. Chú
lại biết thương người nữa. Chị quư chú lắm.
Chị mời tôi ngồi và giao việc tiếp khách cho đứa giúp việc, kéo ghế
ngồi nói chuyện với tôi. Chị hỏi tôi đủ thứ về cuộc đời mới của tôi.
Nghe tôi nói đi Mỹ học lái máy bay mới về, chị suưt xoa lia lịa. Tôi
kể sơ sơ về cuộc đời bên Mỹ rồi hỏi chị:
- Phần chị thế nào? Kể từ ngày chị ra riêng, có ǵ thay đổi không?
Chị Hạ cười thật tươi. Nụ cười này tôi chưa hề thấy trong cuộc đời
chị:
- Hồi đó, chú nhớ cái hôm mà chị tự tử không chết không?
- Nhớ.
- Nhiều người tưởng là chị chỉ giả vờ để đỡ bị nhục và không ai biết
rằng chị sẽ quyên sinh một lần nữa. Lần này, nhờ có kinh nghiệm lần
trước nên chắc chắn chị sẽ thành công không khó khăn ǵ. Chị chắc
chắn một trăm phần trăm như thế. Nhưng chú có biết ai là người làm
chị đổi ư không?
Tôi nh́n chị:
- Bố em hả?
Chị Hạ lắc đầu, cười thích thú:
- Không. Chính anh Nuôi là người làm chị đổi ư.
- Hồi ấy em biết chị đâu có thương ǵ anh Nuôi, làm sao anh Nuôi làm
chị đổi ư được?
- Anh ấy nói một câu thật là cảm động. Anh ấy bảo rằng anh ấy rất
thương chị và đă nghĩ là không bao giờ sẽ lấy được chị v́ chị thuộc
một giai cấp khác trong xă hội, cao hơn ảnh nhiều. Nhưng trong cơn
hoạn nạn này, chị đă bị "tuột dốc" xuống làm một người đàn bà bất
hạnh th́ ảnh rất xứng đáng với chị. Một người thợ hớt tóc cùng đinh
và một người đàn bà bất hạnh gặp nhau, thương yêu nhau, đùm bọc lẫn
nhau là chuyện phải rồi. Ảnh hứa rằng nếu chị không quyên sinh lần
nữa th́ ảnh sẽ lấy chị về làm vợ và sẽ yêu thương chị suốt đời. Anh
ấy bảo rằng nếu chị tự tử lần nữa th́ sẽ có hai người chết, người
thứ nhất là chị và người kia anh Nuôi... Chị không biết ảnh có dám
chết theo chị không nhưng nghe như thế th́ chị cảm động lắm...
Nói tới đó, tự nhiên nước mắt chị Hạ ứa ra giữa nụ cười. Chị Hạ
tiếp:
- Chị thú thật là chị đă có thai với thằng Quang, nếu ảnh tha thứ
th́ chị sẵn sàng lấy ảnh.
- Và ảnh tha thứ cho chị?
Chị Hạ gật đầu:
- Đúng thế. Anh Nuôi bảo con nào cũng là con cả... Hồi mới lấy nhau
về nhà, gần cả năm trời mà hai người không hề ngủ chung với nhau.
Tối nào anh Nuôi cũng đắp chăn cho chị rồi kéo ghế bố ra nằm ngủ
riêng. Anh ấy không hề làm phiền chị, không hề thắc mắc, không hề
đặt một điều kiện ǵ cả... Từ từ rồi chị đâm ra thương anh Nuôi lúc
nào không hay. Bây giờ th́ chị không thể sống thiếu anh Nuôi được.
Anh Nuôi là niềm hạnh phúc, là hy vọng duy nhất của đời chị. Chị cám
ơn Chúa đă cho chị gặp anh Nuôi.
Tôi nh́n chị Hạ và thấy chị thật là hạnh phúc. Cuối cùng rồi th́
trời cũng ghé mắt nh́n lại chị. Nhân lúc chị vui vẻ, tôi đánh bạo
hỏi một câu mà suốt bao năm qua, tôi chưa bao giờ dám hỏi:
- Chị có nghe tin tức ǵ của ba má chị ở miền Bắc không?
Chị Hạ lắc đầu:
- Chắc kẹt ở lại miền Bắc rồi. Nếu bố mẹ chị vào Nam th́ chắc chắn
cha Tâm đă t́m thấy. Cha không trở lại có lẽ v́ cha không t́m thấy
và không muốn báo tin buồn.
- Hồi đó chị đi di cư thế nào mà lại lạc mất bố mẹ?
Chị Hạ mím môi, mắt long lên. Y hệt như ngày nào chị đứng ở trong
pḥng khách cạnh ba tôi và cha Tâm cách đó gần 20 năm:
- Bọn cán bộ Việt cộng. Chúng nó biết người Việt Nam ḿnh thương con
quư cháu, thích đi từng đoàn từng đội nên chúng nó phao tin bậy bạ,
rồi phân chia bố mẹ với con cái ra để người này chờ người kia rồi
cuối cùng không ai đi được hết. Chúng nó quái quỷ như thế đấy. Bao
nhiêu người muốn đi mà bị kẹt lại v́ thế.
- Thế chị không chờ bố mẹ chị sao?
Chị Hạ lắc đầu:
- Bố chị ngày xưa đi Việt Minh đánh Tây nên biết rơ chúng nó. Bố chị
đă bảo trước là bằng mọi cách, nếu phải đi một ḿnh cũng được, phải
ra cảng Hải Pḥng rồi lên tàu vào Nam ngay. Thoát ra khỏi địa ngục
miền Bắc vào Nam th́ tuy lạc nhưng rồi cuối cùng cũng sẽ kiếm ra
nhau. C̣n cứ ở lại chờ nhau th́ cuối cùng sẽ bị mắc nạn hết cả lũ...
Chị đoán chắc bố mẹ chị đă bị Việt cộng giết chết hay bắt bỏ tù rồi,
bởi v́ nếu c̣n sống th́ bố mẹ chị chắc chắn phải vào Nam được. Bố
chị khéo lắm, tháo vát lắm.
- Có thể nào bố mẹ chị đổi ư không muốn vào Nam không?
Chị Hạ lắc đầu:
- Chị biết bố chị. Người đă quyết định vào Nam dù có phải hy sinh cả
mạng sống ḿnh. Bố mẹ chị không vào Nam được th́ hoặc là đă bị chúng
nó giết chết, hoặc là đă bị bắt cầm tù. Đằng nào th́ cũng coi như
chết rồi.
- Chị có nghe tin cha Tâm không?
Chị Hạ lại lắc đầu:
- Không! Nhưng chị nghĩ cha đă làm hết bổn phận của ḿnh. Cha đưa
được chị vào Nam và gởi gắm chị vào một gia đ́nh công giáo đạo đức
tốt lành như gia đ́nh chú là xong bổn phận của cha rồi. Cha c̣n
nhiều việc khác và nhiều người khác để lo, đâu phải chỉ có ḿnh con
bé Hạ này.
Chị Hạ vừa nhắc tới một điều mà tôi muốn nói từ lâu nhưng chưa có
dịp. Tôi nh́n chị ngậm ngùi nói:
- Gia đ́nh em mà là đạo đức tốt lành ǵ chị Hạ. Em nghĩ, nếu đạo đức
tốt lành th́ bố mẹ em đă không đối xử với chị như thế. Gia đ́nh em
thiếu chị một lời cám ơn hay ít nhất là một lời xin lỗi. Chị đă ở
nhà em bắt đầu là một người con trong gia đ́nh, ăn cơm xuất một và
được đi học, nhưng sau đó th́ xuống ăn cơm xuất ba và bị thôi học.
Và cuối cùng th́ chị đă ở nhà em như một người giúp việc không
lương. Em nói thật, có nhiều lúc em thấy hỗ thẹn cho gia đ́nh em
lắm.
Chị Hạ cười nhẹ, đưa tay ra nắm lấy tay tôi:
- Chú Nhị, chú đừng nói thế. Mọi chuyện xảy ra bởi v́ hoàn cảnh túng
quẫn của gia đ́nh chú mà ra. Cái quan trọng là tấm ḷng của bố mẹ
chú. Bố mẹ chú đă đón chị vào nhà như một người con trong gia đ́nh,
đă nuôi nấng và đùm bọc chị, đem lại cho chị sự an ủi, cái không khí
gia đ́nh thân mật mà chị đă mất khi chị rời bố mẹ vào Nam. Chị nhớ
ơn bố mẹ chú lắm, chẳng bao giờ có ư nghĩ khác đâu...
Trang 10
Tôi ngồi nghe chị Hạ nói những câu đó và tự hỏi ḷng ḿnh rằng tại
sao trên đời lại có những người hiền lành dễ tha thứ đến như thế.
Tôi hỏi:
- Chị Hạ, chị nói thế th́ chắc trên đời này chị chẳng bao giờ biết
giận ai và oán trách ai.
Nghe như thế th́ nét mặt chị Hạ bỗng đanh lại. Chị gằn từng tiếng:
- Chú lầm rồi, chị có hận chứ.
Tôi giật ḿnh nhớ lại chuyện cũ:
- Chị hận thằng Quang đă phá nát đời chị?
Chị Hạ lắc đầu:
- Không, chuyện giữa chị và anh Quang là do lỗi của chị. Ḿnh là con
gái mà không biết giữ ḿnh, nghe lời dụ dỗ ngon ngọt để làm mất
trinh tiết th́ ḿnh phải tự trách ḿnh, không nên trách ai cả...
- Thế th́ chị hận ai?
Chị Hạ gằng từng tiếng:
- Chị hận bọn cán bộ áo nâu Cộng Sản đă chia cách gia đ́nh chị, chia
cách quê hương đất nước chị. Chị hận chúng nó đến chết vẫn c̣n hận.
Chính chúng nó và đàn anh chúng nó đă làm cho dân tộc đất nước ḿnh
điêu linh khổ sở đến như vầy. Chị cứ cầu nguyện cho Chúa đổ lửa trên
trời xuống trừng phạt chúng nó...
Chúng tôi ngồi nói chuyện một lúc rồi tôi chợt nghĩ ra một chuyện,
liền hỏi chị:
- Anh Nuôi đâu rồi?
Mặt chị Hạ trùng xuống:
- Ảnh bị đi lính. Nhưng chắc chỉ đi vài tháng rồi về ngay, ảnh đi
lính địa phương quân mà.
Tôi không biết anh Nuôi nói ǵ với chị Hạ nhưng tôi biết Quân Lực
Việt Nam Cộng Ḥa ḿnh hồi đó làm ǵ có chuyện đi lính mà đi vài
tháng rồi về ngay như lời chị nói. Nhưng tôi không muốn làm chị
buồn. Tôi lại hỏi:
- Quán này sống được không?
Chị gật đầu:
- Được lắm chú. Chị nấu nướng khéo và bán lại rẻ nên có khách vào ra
suốt ngày. Mai một chắc chị phải mướn thêm một người giúp việc nữa
th́ trông coi mới xuể được...
Tôi uống hết ly cà phê, ăn hết đĩa bánh cuốn rồi chào chị ra đi. Chị
Hạ tiễn tôi ra cửa, nói tiếp:
- Chị vẫn nhớ công ơn bố mẹ chú luôn, coi nhà chú như là một gia
đ́nh thứ hai của chị. Tết nhất nào vợ chồng chị cũng đem quà tới
biếu bố mẹ chú. Tội nghiệp, bố uống rượu nhiều nên bây giờ sức khỏe
yếu lắm. Tội nghiệp, bố tốt với chị quá mà nhà ḿnh hồi đó nghèo,
không có thể cho chị tiếp tục ăn học được... Giá được đi học thêm
vài năm, kiếm thêm chút chữ th́ đời chị chắc đỡ khổ hơn nhiều...
Nhưng âu cũng là số mạng cả chú ạ, chị không bao giờ trách bố. Nghĩ
đến bố, chị thương quá...
Chúng tôi chia tay. Cất cánh đưa chiếc phi cơ lên trời, nh́n xuống
thành phố xinh xắn nhưng nghèo nàn, tôi h́nh dung và tưởng tượng,
giữa hàng ngàn căn nhà nào đó phía dưới kia, có một cái quán cóc, và
trong cái quán cóc là hai trái tim vàng. Một của chị Hạ, một của anh
Nuôi. Nhớ lại khuôn mặt rạng rỡ của chị khi nhắc tới anh Nuôi, tôi
thấy vừa mừng vừa thương cho chị. Thương cho chị bởi v́ ngày cưới
chị, trong thâm tâm tôi, tôi luôn luôn nghĩ rằng chị Hạ sẽ lấy được
một người chồng xứng đáng hơn anh Nuôi nhiều. Dù sao th́ chị cũng
xuất thân là con nhà giàu, nghe nói cũng trâm anh thế phiệt lắm ở
miền Bắc. Chị lại có học và cũng có chút nhan sắc. Nhưng định mệnh
éo le đă gắn kết chị với anh Nuôi, một người thợ hớt tóc nghèo nàn
và thất học, có thể nói là thấp hơn chị nhiều lần. Ấy thế mà chị lại
thương yêu được chồng ḿnh, mặt mày rạng rỡ lên khi nhắc về người
chồng hèn kém của ḿnh. Anh Nuôi có thể thua ai, hèn kém với ai,
nhưng với chị, tôi nh́n thấy chị diễn tă ảnh như là một thần tượng,
một người yêu, một người chồng lư tưởng của ḿnh. Mừng cho chị là
bởi v́ tôi thấy cuối cùng rồi th́ cũng đưa mắt nh́n lại, cho chị
được an cư lạc nghiệp, cho một mái ấm gia đ́nh như bao nhiêu người
khác trên cơi đời này. Nhờ bàn tay khéo léo của chị, biết đâu chừng
rồi cửa hàng sẽ trở nên phát đạt, biết đâu chừng rồi chị sẽ trở nên
giàu có. Biết đâu chừng sẽ trở nên thế này, thế kia... Suốt chuyến
bay về Nha Trang ngày hôm ấy, lướt trên những đám mây trắng dịu
dàng, ḷng tôi cũng cảm thấy ấm cúng vui tươi. Ai bảo trời không có
mắt chắc phải suy nghĩ lại...
Rồi ngọn gió chiến tranh bỗng trở nên tàn khốc. Tôi hết đi biệt phái
hết thành phố này đến thành phố kia, hết bay ngày đến bay đêm, bận
bịu vô cùng nên ít khi có dịp trở về thành phố cũ để thăm gia đ́nh
và chị Hạ. Thời gian qua mau, hơn năm sau tôi mới có dịp về nhà. Tôi
ghé vào thăm chị Hạ và ngạc nhiên khi nh́n thấy quán xá có vẻ tiêu
điều, khách khứa thưa thớt hơn xưa. Nh́n thấy tôi, chị Hạ mừng lắm,
kéo ghế mời ngồi rồi ngồi nói chuyện với tôi. Nói chuyện một lúc,
tôi hỏi:
- Hàng quán lúc này buôn bán thế nào chị?
Chị Hạ lắc đầu:
- Kể từ khi Mỹ rút th́ không c̣n ai có tiền để ăn xài nữa. Số thu
hoạch của chị tụt đi hết hơn một nữa. Ai ngờ mấy ông Mỹ lại có ảnh
hưởng đến bọn ḿnh như thế. Có một lúc ở đây chị có tới 2 người làm,
bây giờ th́ chỉ ḿnh chị mà chỉ làm một chút là đă hết việc...
Trang 11
Chị ngừng một chút, đưa mắt liếc nh́n ra cảnh vắng vẻ của quán rồi
tiếp:
- Nhưng chị không lo chuyện làm ăn bằng chuyện của anh Nuôi.
- Anh Nuôi thế nào?
- Ảnh đi lính địa phương quân nhưng bây giờ chính phủ cho đổi thành
địa phương quân lưu động nên vắng nhà luôn. Có khi đi cả tháng mới
về một lần.
Tôi chẳng lạ ǵ chuyện này. V́ t́nh thế đ̣i hỏi, chính phủ đă nâng
cấp các sư đoàn bộ binh thành lực lượng trừ bị và biến các tiểu đoàn
địa phương quân lên thành lực lượng chính quy gọi là Địa Phương Quân
lưu động để đáp ứng với t́nh thế mới sau khi Mỹ rút về. Chị Hạ hănh
diện khoe với tôi:
- Ngày xưa th́ anh Nuôi là người nuôi nấng chị, bây giờ th́ chị lại
là người nuôi nấng ảnh. Bán hàng được bao nhiêu là chị mua thuốc lá,
đường, gạo, sữa gởi trực thăng lên tiếp tế hết cho ảnh. Nhờ đó mà ở
vùng hành quân cực khổ ảnh không hề thiếu món ǵ. Chị càng nghĩ càng
thấy thương anh Nuôi quá. Khổ cực như thế mà ảnh không hề mở miệng
than một tiếng...
Chị Hạ nói một thôi, có vẻ hănh diện vô cùng v́ đă làm được việc
tiếp tế nuôi chồng. Phần tôi, tôi không biết chị Hạ đáng thương hay
anh Nuôi đáng thương. Cả hai đều đáng thương. Không, đúng ra, đất
nước ḿnh, ai cũng đáng thương cả.
Tôi ngồi nói chuyện vu vơ một lúc và tôi để ư cái mím môi cố hữu của
chị, đă từ lâu tôi không nh́n thấy, bây giờ bỗng trở về. Tôi nhớ lần
trước đến đây, không hề thấy chị mím môi. Có điều ǵ không ổn chăng?
Có thể chị đang lo quá. Khi chia tay, thấy hàng quán chị ế ẩm, tôi
đ̣i trả tiền ly cà phê và đĩa bánh cuốn nhưng chị Hạ nhất định không
chịu lấy. Chị bảo: "Chị nghèo là nghèo bạc ngàn chứ nghèo ǵ một đĩa
bánh cuốn và ly cà phê mà chị không đăi chú được hay sao chú Nhị?"
Chị c̣n nhét vào túi áo bay của tôi hai cái bánh bông lan, bảo để
lên trời chú có cái ǵ ăn cho vui.
Cỡ chừng 6 tháng sau ngày chia tay đó th́ tôi nghe tin anh Nuôi bị
tử trận. Tôi nhận được cái tin qua một người bạn phi công thường hay
ghé quán chị Hạ uống cà phê nên quen chị Hạ. Chị Hạ nhờ người bạn
nhắn lại cho tôi.
Nghe tin trong một buổi chiều trời mưa, tôi bàng hoàng đau đớn, thấy
như chính ḿnh vừa bị mất một cái ǵ. Tôi nghĩ đến quăng đời gian
truân của một đứa con nít xuất thân gia đ́nh khá giả bị lạc cha mất
mẹ, phải xa ĺa quê hương vào Nam sống một ḿnh, chịu bao nhiêu khổ
cực cùng bất hạnh và cuối cùng phải lấy một người đàn ông quê mùa ở
địa phương làm chồng. Tưởng cuộc đời của chị đến đây là xong, nào
ngờ bây giờ th́ lại bị mất chồng.
Tối hôm đó, tôi lên câu lạc bộ phi đoàn ngồi một ḿnh, gọi một lần
nguyên một két bia ra để ở trên bàn. Cứ khui một chai là tôi ôn lại
một năm trời ở chung với chị Hạ... Chai này cho năm đầu tiên, ngày
chị mới đặt chân tới nhà em. Mặt mày chị ngơ ngác nhưng ánh mắt th́
quyết liệt một cách lạ lùng. Đó là lần đầu tiên em để ư cái mím môi
của chị... Chai này cho năm thứ hai, lúc chị bắt đầu đi học với bọn
em. Mùa khai trường vui như hoa mới nở làm chị cũng phần nào quên
được nổi buồn xa quê hương đất nước. Chị học chiến một cây, làm bài
vù vù, nhất là môn "toán chạy", chẳng đứa nào theo nổi chị. Chị cũng
có nhiều tṛ chơi hay nữa. Khi chơi vơ đũa, chị vừa tung banh bóc
đũa, vừa đọc bài vè ǵ rất hay mà tôi c̣n nhớ lỏm bỏm là "này chuyền
chuyền một, tay một, này chuyền chuyền hai, tay hai..." nghe rất lạ
tai, rất hay và ai cũng thích. Chai này là bắt đầu bước vào năm thứ
ba đây chị Hạ... Chà, năm này là năm có nhiều biến cố nhất trong gia
đ́nh. Năm này chính là năm bố bán chiếc xe traction đen. Cũng năm
này là cái năm con Khanh dám hỗn với chị, bị em tát cho mấy bợp
tai... cũng năm này, chị bị đuổi xuống ăn cơm cấp ba với bọn người ở
trong nhà. Cũng mùa thu năm này, chị bị bắt thôi học và ở nhà phụ
giúp má em... Năm này nhiều biến cố quá, em phải uống thêm một chai
cho chị...
Chai này là năm thứ tư, đời chị vất vả vô cùng. Mấy chiếc xe hơi
trong nhà đă bán sạch rồi, số người làm lớp th́ tự động xin nghỉ,
lớp th́ được cho nghỉ việc v́ hết tiền trả lương. Năm này, trong lúc
tụi em đi học th́ chị ở nhà phải đi gánh cám về cho lợn ăn, rồi c̣n
đi chợ, giặt giũ quần áo v.v... Năm này, bố em bắt đầu bê tha rượu
chè, có lần say té nằm ngủ ngoài đường sáng hôm sau mọi người mới
biết được... Chai này là năm thứ năm, tụi em đă làm quen được phần
nào với cảnh nghèo túng của gia đ́nh và chị, h́nh như chị cũng bắt
đầu biết chấp nhận số phận hẩm hiu của một người giúp việc trong gia
đ́nh... Nước mắt tôi bắt đầu ứa ra...
Chai này cho năm thứ sáu... cuộc đời tẻ nhạt trôi qua trong sự túng
quẫn của gia đ́nh ḿnh... Chị chấp nhận gia đ́nh em như là chính của
gia đ́nh chị vậy... Chai này cho năm thứ bảy... lúc này em đă lớn và
đă trí khôn, biết suy nghĩ. Nhưng khôn để làm ǵ chị Hạ nhỉ? Khôn để
biết nhà ḿnh nghèo khổ hơn thiên hạ chăng? Khôn hơn để mà tủi thân
thêm, để mà thèm khát thêm cái giá trị của tiền bạc, của sự giàu có
chăng? Khôn để biết quê hương ḿnh đang bừng bừng dậy lửa ở khắp nơi
chăng? Khôn để biết máu dân ḿnh đổ xuống hàng ngày chăng? Khôn như
thế chẳng thà đừng khôn. Em chẳng muốn khôn thêm một chút nào.
Chai này cho năm thứ tám....
Tôi ngồi như thế uống cho đến năm thứ mười ba là năm chị Hạ lấy
chồng th́ tôi hết sức, không c̣n uống nổi nữa. Uống không nổi nhưng
cái h́nh ảnh ngày đám cưới của anh Nuôi chị Hạ cứ hiện ra chập chờn
ẩn hiện. Hai đĩa bánh ngọt rẻ tiền và ba chai xá xí không nước đá để
đăi khách cứ trở về ám ảnh lấy tôi, nghiến nát ḷng tôi ra từng khúc
một. Tôi không hiểu sao mẹ tôi, dù nghèo đến đâu đi nữa, cũng không
nghèo đến độ không mua được vài chai bia, đặt vài đĩa thịt luộc để
đăi khách trong cái ngày trọng đại nhất của một người đă từng xả
thân giúp đỡ ḿnh. Không phải giúp đỡ vài ngày, vài tuần mà suốt
mười mấy năm trời. Sao con người lại có thể vô t́nh với nhau đến như
thế nhỉ? Vô t́nh hay có một lư do thầm kín ǵ khác mà hồi ấy c̣n nhỏ
quá tôi không biết được. Dù sao đi nữa th́ tôi cũng cảm thấy hổ thẹn
cho gia đ́nh tôi quá. Thế mà chị Hạ và anh Nuôi không hề mở miệng
than trách lấy một tiếng. Trước khi ra đi, chị c̣n ôm mẹ tôi sụt sùi
khóc, bảo: "Con cám ơn bố mẹ đă lo cho con được một đám cưới đầy đủ.
Con đi nhưng sẽ ghé về đây thăm bố mẹ luôn." Anh Nuôi th́ đến gặp bố
tôi, cúi đầu chào thật sâu, đưa hai tay ra bắt và nói mấy lời "văn
chương" để cám ơn ông. Bố chỉ ừ ừ cám ơn, không nói ǵ nhiều nhưng
cặp mắt bố buồn lắm, buồn và h́nh như hơi mắc cở nữa.
Nước mắt tôi lại ứa ra. Tôi say rượu ngồi gục mặt xuống bàn trong
quán và ngủ thiếp đi...
Trang 12
Tôi tính về thăm chị Hạ ngay để an ủi chị nhưng chiến tranh trở nên
tàn khốc, tôi bận bịu lu bù, măi đến gần hai năm sau, sáng hôm nay
tôi mới có dịp ghé về Pleiku thăm lại chị Hạ. Tàu của tôi đang trên
đường bay từ Sài-g̣n ra Đà Nẳng, phải ghé Pleiku để lấy xăng. Trong
lúc chờ đợi, tôi mượn chiếc xe Honda của người lính đổ xăng phóng về
nhà thăm bố mẹ rồi tạt ngang quán chị Hạ thăm chị. Tôi đâu biết chị
đă có một đứa con với anh Nuôi...
Cái quán cà phê của chị Hạ bây giờ đă tiêu điều lắm. Đúng hơn, tôi
không biết ḿnh c̣n có nên gọi nó là quán cà phê nữa hay không v́ nó
chỉ có vài ba cái bàn thấp và mấy cái ghế đẩu nhỏ xiêu vẹo. Mặt bàn
dơ dáy bụi bặm chứng tỏ đă lâu không có ai ngồi vào. Ông thần nghèo
khó đi đến đâu th́ cũng đem tang thương tiêu điều tới đó, chuyện này
tôi đă có kinh nghiệm qua tuổi ấu thơ nên chẳng c̣n lạ ǵ...
Hai chị em chúng tôi ngồi ôn chuyện cũ. Chuyện đời dâu biển dài gần
hai mươi năm mà chúng tôi nhắc lại không tới mười phút đồng hồ. Sực
nhớ ra một chuyện, tôi hỏi chị Hạ:
- Chị bảo chị bị đuổi ra khỏi nhà, chuyện này em không hề biết. Thế
th́ ai đuổi chị?
Chị Hạ lắc đầu, cười:
- Bố mẹ chứ ai nữa. Nhà ḿnh hồi đó tuy nghèo khổ nhưng lúc nào cũng
giữ được đạo đức và phong cách, đâu có thể chứa một người con gái
chửa hoang được. May mà anh Nuôi hỏi cưới chị chứ không th́ chị cũng
phải cuốn gói mà đi thôi, không thể làm nhục gia phong nhà ḿnh
được.
Nghe tới đó, không cầm ḷng được, nước mắt tôi ứa ra. Tôi quay mặt
đi, đưa tay lên lau nước mắt, hỏi chị Hạ:
- Em để ư chị cứ dùng mấy chữ "nhà ḿnh" để nói gia đ́nh em. Chị đă
ở và làm việc không lương trong gia đ́nh em hơn mười hai năm ṛng
ră, chịu đựng không biết bao nhiêu là cay đắng tủi nhục, hằng ngày
phải nghe không biết bao nhiêu lời lẽ đay nghiến cay cú của mẹ em,
một người đàn bà thất chí. Nhà em chưa hề làm một ân huệ ǵ cho chị,
dù là nhỏ nhặt nhất. Thậm chí bố mẹ lại c̣n muốn đuổi chị ra khỏi
nhà khi chị bị sa cơ thất thế, bị lừa đảo lấy hết trinh tiết của đời
con gái. Rồi đến ngay cả cái đám cưới của chị gia đ́nh em cũng không
giết được con gà để mời bạn bè tới ăn cho vui. Em nhớ hôm đám cưới
chị chỉ có mấy dĩa bánh ngọt và vài chai xá xị. Em hổ thẹn v́ thấy
gia đ́nh em đối xử hẹp ḥi với chị quá. Bao nhiêu năm qua rồi, chị
không giận gia đ́nh em sao mà hễ mỗi lần mở miệng là chị cứ dùng mấy
tiếng âu yếm "nhà ḿnh" để nhắc tới gia đ́nh em?
Nói đến đó, không cầm được nước mắt, tôi lại khóc. Một lúc, tôi cầm
tay chị Hạ, hỏi:
- Em hỏi thật chị, chị không thấy gia đ́nh em bóc lột chị sao. Sự
bóc lột không phải một lần hai lần mà kéo dài qua 12 năm trời ṛng
ră? Chị Hạ, chị nói thật với em một lần đi, chị không giận gia đ́nh
em sao?
Chị Hạ lại mím môi. Rồi chị lắc đầu như để xua đuổi một ư nghĩ ǵ
đó. Một lúc sau chị nói:
- Chú ơi, cái công ơn to lớn nhất mà bố mẹ đă làm cho chị và chị sẽ
nhớ suốt đời là bố mẹ đă chấp nhận chị vào làm một đứa con trong gia
đ́nh, đă coi chị như con. Đó là chuyện quan trọng. Nhị ơi, em không
thể nào biết được cái t́nh cảnh của những người di cư lạc cha mất mẹ
như chị đâu. Cứ theo chị th́ nỗi bất hạnh lớn nhất trong cuộc đời
của con người ta là nỗi bất hạnh "vô gia đ́nh". Chị vào Nam bị lạc
cha mất mẹ th́ coi như là vô gia đ́nh rồi... Chú nhớ cái buổi sáng
hôm đầu tiên chị vào nhà chú không, cái hôm mà bố gọi anh chị em chú
lên nhà để bố nói chuyện đó. Chú c̣n nhớ bố nói ǵ không?
Tôi lắc đầu:
- Chỉ nhớ mang máng là bố giới thiệu chị với cả nhà.
- Riêng chị th́ chị th́ chị nhớ nguyên văn, nhớ nằm ḷng. Bố chú
nói: "Kể từ hôm nay, nhà ḿnh có một người con mới. Đây là Hạ. Chúng
con phải coi Hạ như một người chị, người em ruột thịt trong gia
đ́nh." Kể từ hôm ấy, chị coi nhà chú như nhà chị, bố mẹ chú là bố mẹ
chị. Bố mẹ chú lấy t́nh thương để đối xử với chị th́ chị cũng dùng
t́nh thương để đối xử lại. T́nh thương của con người nó cao cả và to
lớn lắm chú Nhị à, chú c̣n nhỏ quá làm sao chị cắt nghĩa cho chú
hiểu nổi nhỉ? Chỉ khi nào chú đánh mất t́nh thương th́ chú mới thấy
t́nh thương là vô giá. Thôi, chị chẳng phí sức để cắt nghĩa nhưng
một ngày nào đó lớn khôn hơn, chắc chú sẽ hiểu được thế nào là t́nh
thương. Một khi ḿnh lấy t́nh thương làm căn bản để đối xử với nhau
th́ mọi khó khăn, mọi hiểu lầm, mọi ganh ghét, mọi ti tiện sẽ chẳng
là ǵ so với t́nh thương cả. T́nh thương là tuyệt vời nhất. T́nh
thương to lớn như trời biển. Chính nhờ t́nh thương mà sống dưới mái
gia đ́nh của nhà chú suốt bao nhiêu năm, chị chưa một lần thấy buồn
tủi hay thấy ḿnh bị lợi dụng. Mỗi sáng đi lễ, chị cứ cầu nguyện xin
Chúa ban cho nhà ḿnh được thoát cảnh nghèo khó để anh chị em ḿnh
được ngẩng mặt lên với đời... Chị cầu nguyện nhiều lắm mà Chúa chưa
nhậm lời. Thôi, mọi việc xảy ra đều do số mạng cả, chị không bao giờ
buồn hay hối hận ...
Trang 13
Nghe như thế, nước mắt tôi lại ứa ra. Đời tôi, tôi chưa bao giờ khóc
nhiều bằng buổi sáng hôm đó.
Chị Hạ ngừng một chút rồi nh́n tôi, mặt bỗng trở nên rạng rỡ lên.
Chị Hạ đưa một tay lên sửa lại cái khăn quàng cổ màu trắng của tôi
cho ngay ngắn và nói:
- Chẳng những thế, chị thấy chị c̣n thiếu gia đ́nh chú và nhất là
chú, một lời cám ơn.
Tôi chống chế:
- Bọn em phải cám ơn chị th́ có. Chị thiếu bọn em ǵ mà phải cám
ơn.. Em chỉ...
- Không hiểu sao, chị có linh cảm rằng sau lần này ḿnh chẳng c̣n
bao giờ gặp nhau nữa nên em cho chị nói hết một lần. Chị cám ơn chú
đă có ḷng tốt với chị ngay từ hồi c̣n nhỏ. Chị không thể nào quên
được hôm chú đánh con Khanh để bênh chị. Chú tốt với chị quá. Người
khác cũng tốt, nhưng không ai làm thế để bênh vực chị...
Nghe nhắc tới con Khanh, tôi nhăn mặt lại:
- Cái con bé láo lếu dám hỗn với chị, em không đánh để làm ǵ?
Chị Hạ cười nhẹ, lắc đầu rồi nh́n tôi, tiếp:
- Chị cũng cám ơn chú đă lội mưa đi đưa bức thư cho anh Quang. Trong
nhà, chị biết chỉ có chú là chị có thể tin được. Tối hôm đó chú đi
rồi th́ trời bỗng đổ mưa, chị ái ngại và hối hận quá, chỉ sợ chú mắc
mưa rồi về ốm liệt giường th́ chị không bao giờ tha thứ cho chị
được...
Tôi lắc đầu, nước mắt lại chảy ra. Cuộc đời chị vừa bị ch́m xuống
bùn nhơ, chị sắp sửa tự vận chết mà chị không lo, lại lo tôi bị cảm.
Sao trên đời này lại có những con người lạ lùng đến như thế nhỉ?
Chị Hạ tiếp:
- Chị để ư thấy tuổi trẻ miền Nam hào hùng, rộng lượng và vị tha
quá, đẹp quá... Đẹp như chú đây... Đẹp như thế, hào hùng như thế mà
ai rồi cũng phải khoác chiến y lên đường cả. Mấy chú đi rồi, phố
phường buồn thảm, bướm chẳng thèm bay, hoa chẳng thèm nở. Chị thương
thế hệ thanh niên các chú quá... Thương quá mà chẳng làm ǵ được,
chỉ biết nói thế cho các chú biết. Hôm nọ có ông lính trẻ vào đây,
kêu hai ly bia, uống một ly, để nguyên ly kia ở trên bàn và cứ ngồi
nói chuyện với ly bia kia. Rồi lại gọi thêm bia, rồi cứ như thế.
Cuối cùng chú ấy say quá, chú ấy khóc sướt mướt. Chị tội quá cũng
khóc theo luôn...
Trang 14
Đă đến giờ phải đi. Tôi bảo:
- Em đi chị Hạ nhé. Chị giữ ǵn cẩn thận, lần tới em sẽ ghé thăm
chị...
Chị Hạ cầm mấy tờ giấy bạc trong tay, đưa mắt nh́n xuống rồi ngẩng
lên nh́n tôi, nghẹn ngào nói:
- Cám ơn chú đă tặng chị mấy ngàn đồng bạc, giá như ngày xưa th́ chị
chẳng bao giờ dám lấy nhưng bây giờ th́ chị lấy hộ cho cháu vậy...
Này con ṿng tay cám ơn chú đi... Chú cho con tiền mua sữa đó...
Tôi cúi đầu hôn đứa bé rồi hạ chiếc xe Honda xuống khỏi bàn đạp, leo
lên đạp máy:
- Em đi chị Hạ, chị ở lại ráng giữ ḿnh... Hôm nào rảnh em lại ghé
thăm chị, đem cho cháu ít quà...
Chị Hạ nh́n tôi, đưa tay quẹt nước mắt: "Thôi chú đi b́nh yên nhé."
Tôi rú ga chiếc Honda, quẹo ra đường cái, không muốn nh́n lại. Nhưng
chạy được một quảng ngắn, tôi bỗng nhớ ra một chuyện, liền thắng gấp
chiếc Honda quay lại. Chị Hạ nh́n tôi ngạc nhiên. Tôi nói:
- Anh Nuôi chết rồi, chị chẳng c̣n ǵ ở đây. Theo em th́ chị bỏ
quách cái thành phố Pleiku này về vùng IV mà ở với em. Ở dưới đó em
có mướn cái nhà nhỏ ở với vị hôn thê của em. Cô ta hiền và dễ thương
lắm. Chị có thể tạm thời về ở đấy với cô ta rồi tính chuyện buôn bán
hay làm ăn ǵ cũng dễ hơn. Dưới đó đất đai trù phú, dân t́nh hiền
lành, làm ăn dễ lắm.
- Cám ơn chú nhưng tại sao chú lại nói thế?
Tôi lắc đầu:
- Em nghe tin đồn là chính phủ ḿnh sẽ bỏ ngơ mấy thành phố miền
rừng núi này để chỉ giữ lấy miền duyên hải cho dễ tiếp tế và pḥng
thủ.
Chị Hạ trầm ngâm một lúc, môi mím lại. Rồi chị nói:
- Chị cũng nghe đồn như thế và chú đề nghị thế nghe cũng hay, nhưng
để chị hỏi ư kiến bố mẹ chú xem đă.
Tôi phẫn nộ:
- Chuyện đời của chị mà sao chị lại phải hỏi ư kiến ai?
Chị Hạ cười:
- Chú c̣n nhỏ tuổi, không biết lễ nghĩa ǵ cả. Chị ở đây đă lâu, coi
cái thành phố Pleiku này như là một quê hương thứ hai, coi gia đ́nh
chú như là gia đ́nh ruột thịt, bây giờ bỏ nơi chôn nhau cắt rún ra
đi, phải nói cho bố mẹ một tiếng chứ...
Chị ngừng nói một lúc rồi bỗng dưng buông một câu làm ḷng tôi tê
dại đi:
- Nói thế nhưng mà chắc chị chẳng đi đâu chú ạ. Chị thấy lưu luyến
cái thành phố đất đỏ này quá. Nó tuy nhỏ, tuy nghèo nàn, tuy đơn sơ
mộc mạc, nhưng nó hợp với chị. Chị cũng nhỏ, cũng nghèo nàn, cũng
đơn sơ mộc mạc lắm chú ạ. Người quê th́ nên ở nơi đất nghèo. Chú
biết mà. Chỉ sợ về thành phố lớn rồi ḿnh không tranh sống nổi với
người ta.
Tôi lắc đầu, đạp máy xe Honda, giọng hơi sẵng:
- Chị nói thế chứ em nghĩ chị cũng khôn ngoan chẳng thua ǵ ai
đâu... Nhưng mà tùy chị. Em chỉ đề nghị, c̣n đi hay không là tùy ở
chị.
Chị Hạ nói:
- Chú đừng buồn chị, chị sợ di cư lắm. Chị không muốn đi v́ một lần
đi là một lần trắc trở chú ạ. Nhưng đó mới là tin đồn. Nếu biết chắc
là Việt cộng sẽ vào đây th́ chị phải đi. Chị không sống với chúng nó
được chú ạ. Khi nào nghe tin chính phủ trao nó cho Việt cộng th́ chị
cùng bố mẹ đi cũng c̣n kịp mà.
- Em chỉ sợ lúc đó th́ trễ quá rồi.
Chị Hạ mím môi lại, cái mím môi cố hữu và quyết liệt:
- Trễ chị cũng đi. Chị không thể để thằng bé này lớn lên trong chế
độ Cộng Sản được. Nó lớn mà làm thiếu nhi Bác Hồ th́ th́ chị sẽ uống
thuốc chuột mà chết.
Không hiểu sao tôi tự nhiên thấy rùng ḿnh khi nghe chị Hạ nói thế.
Tại sao chị Hạ lại nhắc tới cái chết? Tôi nh́n chị Hạ ái ngại. Tôi
lắc đầu để xua đuổi một sự suy nghĩ vừa chớm dậy trong đầu ḿnh. Tôi
nói:
- Nếu thành phố này có lâm nguy và chị quyết định đi th́ nên hỏi ư
kiến bố mẹ em. Nếu họ đi th́ chị đi chung, c̣n không th́ ở lại
chung.
Chị Hạ gật đầu:
- Dĩ nhiên là chị sẽ hỏi ư kiến bố mẹ và rủ bố mẹ đi chung. Cám ơn
chú nhiều lắm. Đừng lo cho chị và mấy người ở nhà, chị lo là lo cho
mấy người ở chiến trường như chú ḱa. Chú ráng giữ ḿnh nhé, chị
nghe nói quân miền Bắc có pháo bắn cao lắm đấy.
Tôi gật đầu và đạp máy xe. Chiếc Honda một lần nữa quẹo ra đường
cái. Và lần này tôi chạy thẳng một mạch về phi trường Pleiku. Tôi
quay máy tàu bay, đem tàu ra so hàng phi đạo mà sao thấy ḷng ḿnh
bồn chồn không yên được. Có cái ǵ đó cứ làm ḷng tôi nóng như lửa
đốt. Phi công là những người sống bằng linh cảm nhiều nhất nên tôi
cắt ga, làm dấu cho phi công, bảo:
- Hủy bỏ cất cánh. Ḿnh đem tàu về kiểm soát lại coi, tôi thấy có
cái ǵ không ổn. Ông gọi cho đài kiểm báo, bảo ḿnh cất cánh trễ nửa
tiếng. Tôi gọi cho đài kiểm soát xin hủy bỏ cất cánh.
Trang 15
Rồi tôi quẹo tàu, di chuyển trở về bến đậu. Mấy người hành khách
ngạc nhiên nhưng không nói ǵ.
Tắt máy tàu, tôi leo xuống kiểm soát lại cẩn thận từng con ốc, từng
con vít của tàu bay. Tất cả đều hoàn hảo. Mấy người thợ máy cũng bảo
đảm như thế nên tôi mới yên ḷng ra cất cánh trở lại. Tàu bay lên
trời bay một lèo b́nh yên vô sự. Thế th́ tại sao ḷng tôi lại nóng
như lửa đốt lúc tôi từ giă Pleiku? Tôi không hiểu được. Măi cho đến
lúc tới gần phi trường Đà Nẵng, tôi mới hiểu v́ sao ḷng tôi nóng
như lửa đốt. Câu nói của chị Hạ như trở về như có ai đó lập lại
trong lỗ tai tôi: "Không hiểu sao, chị có linh cảm rằng sau lần này
ḿnh chẳng c̣n bao giờ gặp nhau nữa". Lúc ấy tôi mới giật ḿnh. Tại
sao chị Hạ lại nói một câu như vậy nhỉ? Chị tính làm ǵ? Hoặc chị sẽ
bỏ xứ đi hay tính làm một chuyện ǵ đó mà tôi không biết. Nhiều câu
hỏi đặt ra nhưng không có câu trả lời. Tôi suy nghĩ như thế và định
bụng hôm nào sẽ ghé về Pleiku để hỏi chị Hạ về chuyện này.
Nhưng tôi chẳng bao giờ c̣n có dịp để ghé lại Pleiku lần nữa. Một
phần v́ Việt cộng vi phạm ngưng bắn làm chúng tôi phải bay bỗng liên
miên ở vùng trách nhiệm của ḿnh là vùng 4 chiến thuật, một phần v́
tôi nhiều chuyện quá nên cũng quên bẵng chuyện chị Hạ đi. Cứ như
thế, cho đến một ngày, tôi bỗng nghe tin Ban Mê Thuột bị thất thủ.
Chỉ vài tuần sau, tôi rụng rời khi nghe tin thành phố Pleiku bị bơ
ngơ, toàn thể quân dân được lệnh di tản chiến thuật về Nha Trang.
Thế là một cảnh chạy giặc hỗn loạn vô trật tự diễn ra trên con đường
di tản. Con đường chạy giặc khốn nạn mang tên Tỉnh lộ số 7. Mạnh
lính lính chạy, mạnh dân dân chạy. Nhưng dân làm sao chạy mạnh bằng
lính. Rồi dọc đường, Việt cộng pháo chận đầu, chận đuôi, phục kích
chính giữa, nă đại liên đại pháo vào cái con rắn người chạy giặc
khốn khổ, chặt nó ra làm nhiều khúc. Giữa đường, lính mất cấp chỉ
huy làm loạn, cảnh giết chóc, hăm hiếp diễn ra.
Tôi ở Cần Thơ, theo dơi tin chiến sự và cuộc chạy loạn và tưởng
tượng h́nh ảnh của gia đ́nh tôi và chị Hạ trong cảnh loạn quân loạn
dân đó. Tôi chỉ mong bố tôi đủ sáng suốt để không đi theo đoàn người
di tản. Phần chị Hạ, tôi biết thế nào chị cũng đi. Chị đă nói với
tôi như thế. Khi có dịp, tôi lên tần số không lực liên lạc với các
bạn bè đang bay ở vùng II chiến thuật và lần nào cũng thế, chỉ nhận
được toàn những tin tức đau ḷng. Có một lần, một người bạn phi công
trực thăng đi bốc người ở Tỉnh Lộ số 7 về đọc lại cho tôi hai câu
thơ "chế biến" như thế này để tả lại cảnh hỗn loạn của đoàn người di
tản từ Pleiku về tới Tuy Ḥa:
Mười người chết bảy c̣n ba,
Chết ba c̣n một mới tới... Tuy Ḥa.
Tôi nghe xong hai câu thơ, muốn té xuống đất.
Rồi Nha Trang thất thủ. Rồi đến Phan Rang và cuối cùng là Sài-G̣n và
cả miền Nam rơi vào tay giặc.
Tôi may mắn chạy được sang Mỹ, vẫn c̣n biệt tăm tin tức mọi người
cho đến 3 năm sau, không hiểu nhờ nhắn tin kiểu nào mà Mẹ tôi gởi
được vài hàng vắn tắt qua cho tôi ở Mỹ. Mẹ tôi vắn tắt cho biết gia
đ́nh không di tản năm 75 nên cả nhà b́nh yên. B́nh yên để rồi bố tôi
phải khăn gói vào tù vài tháng sau đó và măi cho đến bây giờ vẫn
chưa về. Lá thư không hề nhắc tới chị Hạ.
Tôi biên thư và tiền về và hỏi thăm về chị Hạ. Gần nửa năm sau, tôi
nhận được một lá thư trả lời. Lá thư lần này tả đủ cảnh cực khổ ở
nhà mà tôi đă thừa biết, nhưng cũng không hề nhắc đến chị Hạ. Tôi
vừa thương vừa buồn vừa giận vừa thấy tội nghiệp cho tất cả mọi
người c̣n ở lại. Tôi lại gởi tiền và lại tiếp tục hỏi nữa, lần này
căn dặn rơ ràng phải t́m cho ra tin tức chị Hạ cho tôi, nếu không
t́m cho tôi th́ tôi sẽ không gởi tiền nữa. Lời hăm dọa trong lá thư
có kết quả ngay. Mấy tháng sau có thư trả lời cho biết là chị Hạ đă
theo đoàn người di tản qua Tỉnh Lộ số 7 năm 75 và măi cho đến bây
giờ chưa ai biết được tin tức ǵ cả...
Tôi đọc xong lá thư đó, thơ thẩn buồn rầu nhớ đến chị Hạ và đứa con
trai chị mất mấy ngày. Rồi tôi gởi tiền và gởi thơ về nhà, căn dặn
cả nhà rất kỹ là phải t́m cho ra chị Hạ. Nhưng suốt gần 15 năm trời,
nhờ tiền bạc tôi chu cấp và căn dặn, bố mẹ và các em tôi đă cố gắng
đi t́m nhưng chẳng ai t́m thấy được chút tông tích ǵ của chị Hạ cả.
Anh Nuôi lúc c̣n sống cũng là trai độc thân không gia đ́nh nên việc
t́m kiếm c̣n khó hơn đáy biển ṃ kim. Tôi đoán rằng thân xác chị đă
bị vùi dập ở nơi nào đó trên con tỉnh lộ số 7 nối liền Pleiku và Tuy
Ḥa. Đời chị, chị làm 2 cuộc di cư lớn và cả hai đều mang tới kết
cục bi thảm. Cuộc di cư bi thảm đầu tiên vào Nam th́ chị bị lạc mất
cha mẹ và cuối cùng phải làm một người ăn người ở trong nhà một gia
đ́nh mà chị gọi là bố mẹ. Cuộc di cư bi thảm thứ hai, cũng xuôi Nam,
th́ lại không đến đích, và thân xác chị đă bị vùi chôn ở một nơi nào
đó, không ai biết được. Chị sinh ra đời, không hiểu v́ một lư do ǵ
đó, được đặt tên là Hạ. Tôi không biết tên chị có chữ lót hay không
nhưng chắc không v́ tôi không bao giờ nghe thấy. Hạ, tức là xuống,
tức là thấp. Và Hạ cũng là mùa hè. Chị Hạ đă ngă xuống, nằm yên
trong một mùa hè đỏ lửa trên quê hương ḿnh...
Trang 16
Chị Hạ yêu dấu ơi, nhiều khi em đă gạt nước mắt và nghĩ dại nghĩ
quẩn rằng, biết đâu chừng chị đi không đến đích như thế mà tốt chị
ạ. Vốn là một người căm thù CS, nếu chị c̣n sống, làm sao chị chịu
được cảnh miền Nam thân yêu một ngày bị thua trận và chị phải sống
với bọn Cộng Sản mà chị căm thù, đă một lần bỏ hết quê hương, gia
đ́nh để chạy trốn?
Bây giờ, sau bao nhiêu năm, trên đất khách quê người, mỗi lần mùa hè
tới, khi nh́n những đợt nắng vàng đổ xuống là mỗi lần tôi bồi hồi
nhớ đến chị Hạ và anh Nuôi. Chị Hạ, một người con gái miền Bắc. Anh
Nuôi, một người con trai miền Nam. Cả hai đều mất cha lạc mẹ từ thuở
bé và lớn lên nghèo khổ, đă gặp nhau trong một hoàn cảnh cực kỳ đau
thương và đă đem lại hạnh phúc cho nhau. Tôi đă đọc nhiều truyện
t́nh đẹp trên thế gian, như truyện t́nh của cặp Romeo và Juliette,
truyện t́nh của bác sĩ Zivago và nàng Lara v.v... Những truyện t́nh
trên đều đẹp và cảm động, nhưng theo cá nhân tôi th́ truyện t́nh của
Chị Hạ và Anh Nuôi là đẹp nhất. Tôi không dám chủ quan nhưng tôi
thấy, những truyện t́nh kia đều lăng mạn quá, xa vời quá dù những
nhân vật chính là những người bị đau khổ. C̣n truyện t́nh của chị Hạ
và anh Nuôi th́ nó rất người. Nó có t́nh thương, có sự dịu dàng, có
sự chịu đựng, có sự tha thứ, có sự hy sinh cao cả. Và nó cũng lăng
mạn nữa. Một người con gái danh giá miền Bắc, bị lạc loài để rồi
cuối cùng đem ḷng yêu thương một người thợ hớt tóc nghèo hèn ở miền
Nam là lăng mạn rồi. Cá nhân anh Nuôi cũng lăng mạn nữa. Bởi anh
không chinh phục chị Hạ bằng vẻ đẹp, sự lịch lăm sang trọng hay giàu
có. Anh nghèo quá và quê mùa quá, anh chẳng những thứ đó. Anh chỉ có
một tấm ḷng rất người, rất vị tha và một trái tim thành thật yêu
thương chị Hạ. Anh chinh phục được chị Hạ nhờ những đức tính này.
V́ thế, tôi xin phép nói rằng, đối với tôi, truyện t́nh của chị Hạ
và anh Nuôi là một trong những truyện t́nh đẹp nhất trần gian này mà
tôi biết được. Và tôi chắc chắn, qua bao nhiêu năm khói lửa, đất
nước tôi c̣n không biết bao nhiêu truyện t́nh "Chị Hạ Anh Nuôi" như
thế nữa mà tôi không biết và sẽ không thể nào biết hết được...
Thôi nhé, chị Hạ và anh Nuôi, ở một cơi trời nào đó, anh chị hăy yên
nghỉ...
Thuyền đời
Highway of Heroes
Nắng ấm quê hương
Truyện dài Bất Khuất
Thuyền đời ơi !
Những thằng
chúng tôi
Bài thơ trên
đồi Bác sĩ Tín
Viên đạn vang rền
Chuyện t́nh trái
ngang
Khối diễn hành
Băi tập
Lễ măn khóa
Một Đời Bất Khuất
Kỷ niệm Quân Trường - Về phép
Kỷ niệm Quân Trường - Cúp phép
Hồi
tưởng chiến trường 1062 Thượng Đức
Dọc đường gió bụi
T́nh Bất Khuất
Ngày xưa thân ái
Tôi đi lính
Bất Khuất
Quan Âm Tây
Du Hí truyện
Làm trong
sáng tiềng Việt
Hạ cờ tây
Thù dai
Kỷ niệm khó quên
Trận cuối
trong đời lính của tôi
Khúc hát Quân Hành
Một nỗi đau
Thủ Đức - Tuần huấn
nhục
Tâm thư của Cố Thiếu Úy
Trần Văn Quí
Trận Ô-Căm
Một lần vĩnh biệt
Một lần đi
Chuyến đi cuối năm
Nhớ về mái trường xưa
Phạm Xuân Tịnh - Một cuộc đời
Những ngày tháng
không quên
Tự do ơi, tự do!
V́ hai chữ Tự Do
Ngh́n trùng cách biệt
Thầy Chín
Để nhớ để quên
Soái hạm
HQ5 và trận hải chiến Hoàng Sa
Ngày 19-01 Kỷ Niệm
ngày Hoàng Sa nhuộm máu
Đi vào ḷng địch: Câu
chuyện thật của người Nhái HQ VNCH
Người bạn 101
Năm tháng tuổi thơ thuở nào
Lực lượng Đặc
Nhiệm Thủy Bộ Hải Quân VNCH
Đối diện tử thần
Một thời để yêu
Phi Công thời chiến
Người con dâu nước
Mỹ
Tưởng bỏ anh em
Đành bỏ anh em
Mai
Cuộc tuyệt thực ở
trại Cổng Trời
Một đời
binh nghiệp hai màu Mũ
Biệt Hải
trên vùng biển băo tố
Chuyện người
lính trinh sát
Nhan sắc cư tang
Niềm vú quân trường
Sự trịch thượng
Hộ
tống hạm HQ11 & Những ngày biến loạn tháng Tư đen
Bạn tôi, những
SVSQ khóa 2 Học Viện CSQG
Cuộc sống của người lính chiến ĐPQ và NQ
Sông Mao, Ngày
tháng cũ
Tự truyện của
một phi công
Chập chùng tủi nhục
Tâm sự người lính
Nén hương tưởng nhớ bạn Dương Quang Ngọc
Một mai giă từ
vũ khí
Mối t́nh đầu
T́nh lính
Đời lính
Tàn cuộc hoa này
Nó và Tôi
Viên ngọc nát
Những năm dài
qua đi... hội ngộ
Ngày Quân Lực :
Lời thú tội
Nhớ An Lộc - Chuyện người
Thương Binh bị bỏ quên
Nghĩ về người
vợ lính
Chuyện t́nh
với chàng cựu Không Quân Y 2 K
“Hát Ô” qua Mỹ
Anh hùng tử
- Khí hùng bất tử
Thằng lính bạc t́nh
Cuối đường
Đó đây trên quê
hương
Here and
There In The Homeland
Người c̣n
nhớ hay người đă quên
Những ngày tù chung
với Ông Đạo Dừa
Cây cầu biên giới
Khu trục bọc thây
Tướng Đỗ Cao Trí và
Tướng Nguyễn Viết Thanh Dưới Cái Nh́n Của Người Ngoại
Quốc
Đêm liêu trai
B̀NH-TUY,
những ngày cuối cùng...
T́nh Anh
Lính Chiến Biệt Động
Trận chiến đẫm máu của
HQ/VNCH: Trận Ba Rài
Mặt trận
Miền Đông vẫn yên tĩnh
Charlie ngày
ấy và Charlie bây giờ
Màu cờ và sắc áo
Tù binh và ḥa b́nh
Tây
Ninh, chút c̣n lại trong ḷng một người lính
Hoài niệm
Tâm tư và cuộc
sống quả phụ
Thượng Tọa Thích
Quang Long
4 ngôi
mộ lính nhảy dù Vị Quốc Vong Thân
Hai người bạn
Đôi ḍng về “Cỏ Thu
Hoàng thị”
Cái chân gỗ
Một H.O. muộn màng
Vài hàng gởi
anh Tŕu mến
Thiên bi hùng
ca QLVNCH
Để nhớ lại
những ngày Mùa Hè Băo Lửa
Trận chiến cô đơn
Biệt đội 817 -
LĐ81 BCD
Trận đánh
cuối cùng của ĐPQ...
Qua những trại tù
cộng sản...
Sông Mao, phi vụ
ngày 30 Tết
Nước mắt mẹ già
Viên đạn cuối cùng
Điếm Cỏ Cầu Sương
Người lính ấy của
tôi...
Khóc một ḍng sông
Cái muỗng
Tử thủ
Những tiếng
hát bừng sáng A 20
Thiên đường đỏ
Khoác áo chiến y
Chuyện t́nh của một
Phi Công
Hai v́ sao lạc
Tôi thương nhớ vợ
tôi
Bông hồng tạ ơn
Viết về Lê Hữu Lượng
Chinh nhân và
người t́nh
Tôi vào học viện
Cảnh Sát Quốc Gia
Cảm nghĩ của
một người Lính về Ngày Quân Lực 19/6
Nhiệm vụ
Cô gái B́nh Long
Những ngày hồi đó
Ngày QL19/06 - Người Lính
VNCH ... Tôi nợ Anh ..
Nhớ đến Biệt Đội
Thiên Nga
Viết về ngày QL
19/6/2011
Người không nhận
tội
Chào cô ... em gái
Biệt Cách Dù
Chuyện t́nh
chị Hạ và anh Nuôi
Huấn luyện Sĩ Quan
tại Hoa Kỳ
Ở cuối 2 con đường
Đêm Cao Miên
Đồn Dak Seang
Giải toả căn cứ
hỏa lực 6 Tân Cảnh
Quan Âm chí lộ
Rải tro theo gió
Một chuyến đi
toán phạt
Chinh chiến điêu linh
Trại gia binh
Viết về người lính
Địa Phương Quân
Người không nhận
tội
Tháng 4 xót xa
T́m
lại thương đau
Nụ cười người tử tội
Ngày về
Người lính miền Nam
Phan Rang nỗi
hờn di tản
Charlie, ngọn
đồi quyết tử
Quốc lộ 20
- hành lang của tử thần
Găy súng
Chuyện người
Nghĩa Quân
Chuyện Người Nghĩa Quân Thờ H́nh Của Chính Ḿnh
Đại Bàng Gảy Cánh
Tháng Tư
Trại gia binh
Viết về người lính
Địa Phương Quân
Quốc lộ 20
- hành lang của tử thần
Phnom Penh, ngày ấy c̣n
đâu?
Vinh danh
Tướng Đỗ Cao Trí
Trung
Tá Nguyễn Đức Xích "NGƯỜI TÙ BẤT KHUẤT"
Ngọn đồi cuối cùng
Nhớ hay Quên
Người lính miền Nam
Charlie, ngọn đồi quyết
tử
Chú Quế
Pleiku nắng bụi
mưa bùn
Mê thần tượng
Cơm cháy quân
trường
Anh trai Biên
Hoà, em gái Cà Mau
Giọt nước mắt
Đêm Giao Thừa ...!
Kiếp người... đời
lính...
Câu
chuyện tù của ĐT Phi Công HK...
Ḍng sông cỏ mục
Bên những bờ rừng
Đêm thánh vô cùng
Người tù kiệt xuất
KBC Một thời để nhớ
TPB Những
mảnh đời bất hạnh
Mùa Đông năm ấy
Người Lính Việt Nam Cộng Ḥa qua những t́nh khúc bất tử
của Một Thời Chinh Chiến
Phi vụ cuối cùng
Những người tù cuối cùng
Lửa máu hận thù
Người
Lính VNCH trong kho tàng âm nhạc Việt Nam
Mẹ VN ơi -
Chúng con vẫn c̣n đây
Khi người
ta gọi bác của tôi, ba tôi và anh tôi là 'giặc' !
Hăy thắp cho anh một ngọn
đèn
Chiếc áo phong sương t́nh
anh nặng
Người lính VNCH
trong nhạc sỉ Trần Thiện Thanh
Đêm hỗn mang
Ngỡ ngàng đời chiến sĩ
Chuyện nhớ
trong đời
Để ghi nhớ tháng 4 đen
Nỗi đau thời chiến
Cọp rằn Chương Thiện
Quà cho con trong tù
Những gịng
sông lịch sử đời người
Một người đi
Trận cuối 2
KBC 4100 & Tết Mậu Thân
Rừng khóc giữa mùa xuân
Lá thư t́nh của
người lính VNCH
Cô con gái quá giang trong
đêm mồng một Tết
Lon Guigoz hành trang người tù...
Con chó Vện và người tù cải tạo
Một lần toan tính...
Tấm thẻ bài
3 người chiến binh
"homeless"...
Trôi theo vận nước
Trận cuối
Chiến sĩ Kha Tư Giáo
Em không nh́n được
xác chàng
Chuyện buồn người vợ tù
Người Việt của tôi - Quận
Dĩ An
Sao hôm, sao mai
Những lá thư t́nh
May mà có em
Thằng bé đánh giày
người Nghĩa Lộ
May mà có em đời c̣n dễ
thương
Gói quà đầu năm
Cây Mai rừng của người Lính Trận
Cánh chim Thần Tượng
Ba ḍng nước mắt
Những xác chết trên mănh đất
chữ "S"
Thân phận người
lính găy súng
Chuyện vượt ngục ở trại Gia
Trung ...
Những mảnh đời dang dở
- phần 2,
phần 3,
phần 4,
phần 5,
phần 6,
phần cuối
Mưa trên Poncho
Người ở lại Saravan
Nhớ hay quên kỷ niệm thời
chinh chiến
Vược ngục
Chuyện t́nh khoai lang
Tâm t́nh
người lính VNCH tỵ nạn ở Thái Lan
Hồi tưởng ngày Quân Lực
19-6-73
Vinh danh người lính
VNCH
Dị mộng
Nhà thơ Hàn Mặc Tử
Tập thơ "đôi
hồ" và một thiên diễm t́nh
Về Quê
Ông già bơi rác
Nhớ thời
trường cũ Chu Văn An
Người chú họ của
tôi
Tôi bị bắt
Nhớ lắm… những
mùa Thu
Những chuyện
trời ơi !
Người đồng hương
Bên đời hiu quạnh
Việt Cộng con
Phượng hồng vào Hạ
Sức mạnh của
cộng đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại
Giai thoại văn
chương
Kỷ niệm nỗi
trôi cùng trí nhớ
Bà xă đai-ét
Chuyện kể:
Một buổi trên đường vượt biển
Những vần thơ chui
Đi t́m Jackpot
Cây cầu biên giới
Ngày giỗ Tổ Hùng Vương
Như những giọt buồn
Một cơn đau tim….và một
lần phẫu thuật
Đứa con dị chủng
Bài thơ dang dở
Thất t́nh
Dấu "Hỏi Ngă"
trong văn chương Việt Nam
Ngày xưa thân ái...
Gió bụi một thời
Người sợ bóng
Hoàng hôn trên núi
Tây
Ư yêu đương
Đêm qua sân trước nở
cành mai
Vệt nắng cuối chiều
Đừng yêu người làm
thơ
Tết Nguyên Đán
Đừng yêu người làm
thơ
Như những vần mây
Đám cưới
Hạnh
phúc muộn màng đêm Giáng Sinh
T́nh... tiếc
Giáng Sinh năm nào
Ván cờ ma quỷ
Văn thơ trữ t́nh
Mùa Thu qua thi ca
Phụ nữ Việt Nam qua
Ca Dao
Tháng năm ngoảnh lại
Thu xưa
Thu có sầu chăng sáng
nay!
Cơn mưa chiều nay
Xuôi ḍng sông
Hương
Nỗi niềm cố cựu
Thiện và Ác
Tóc May sợi vắn sợi
dài
Tâm sự tuổi già
Xóm biển
Đi t́m tâm linh
Mấy đoạn đường đời
Tản mạn những
giao thoại văn chương
Xin hăy giúp tôi
Con c̣n nợ Ba
Nhăm nhi bầu bạn
Một thời để nhớ
Người quét chợ
Lời tỏ t́nh
Bạn cũ năm mươi năm
Về lại cố hương
Đường đi không đến
Xương trắng
Trường Sơn
Về lại cố hương
Thoáng xưa
Cánh Hoa Ngọc Lan
Bước không qua số
phận
Đọc thơ Trạch Gầm
Con Gà ṇi
Con Mèo hay con Thỏ?
Đời vẫn đáng sống
Tết làng tôi
Bầu Bí một giàn
Nghỉ hè ở Mallorca
Chiếc xích lô
chở mùa xuân
Em đi để lại con
đường
Một thời con gái
Bố tôi và người tù
Nguyễn Chí Thiện
Trường ca trang sử Mẹ....
Nỗi đau bẽ bàng
Khi con
đường không lối thoát
Những
bài ca một thời cuộc đời
Tiếng chuông ái t́nh
Những con cào cào xanh
Nếu chỉ c̣n một ngày
để sống
Bố tôi
Thiêng Liêng
Như Những Linh Hồn
Giấc mộng dài
Duyên số trời định
49 Ngày với em
Bài ca của người du tử
Tấm vạc giường
Cố hương, 35 năm sau
Vượt biển một ḿnh
Hăy bế em ra khỏi cuộc
đời anh
Những Tết năm xưa ở Phan
Thiết
Làm thinh
Màu tím trong thơ
Lệ Mừng trên cánh
Đồng Chiêm
Thằng cháu nội đích tôn
Chị Cả Bống
Làm rể Ninh Ḥa
Trời đất bao la
Nỗi buồn mùa Thu
Duyên Nam Bắc
Đà-lạt trời mưa
Xót xa
Tiểu thơ
Đôi mắt
Giọt mưa trên tóc
Quê tôi, ngày bé thơ lớn lên
Mùa thu cuộc t́nh
Cây sầu riêng sau vườn cũ
Tản mạn - Về những người bạn
Nh́n những mùa xuân đi...
Quê hương ruồng bỏ
Ba tôi và tôi
Vượt thoát
Made in VietNam
Giọt nước mắt
Ngày vô vị
Khóc lặng thinh
Đời c̣n vui v́ có
chút ṭm tem
Đôi mắt Phượng
Ngựi bán liêm sỉ
Bài ca vọng cổ
T́nh già
Buổi chiều ở Thị
trấn Sông-Pha
Saigon ngày ấy
Phàm phu tục tử
Thăm quê
Dấu tích ân t́nh
Địch thủ
Tâm
USS Midway - Ông
bạn già năm xưa -
English
Từ Mỹ, kể chuyện Mỹ Tho
Vài ṿng Thơ, Rượu và Tết
Mùa Xuân uống rượu
T́nh người
Hồi kư của một người Hà
Nội
T́nh nghĩa, nghĩa t́nh
Đôi đũa
Gịng đời... và hồi âm
gịng đời...
Không cho phép ḿnh
quên
Thảm sát trên đảo
Trường Sa
Em tôi
12 bến nước
Chào Mẹ
Cháo tóc
Những người không
đất đứng
Vợ hiền
Theo ngọn mây Tần
T́nh ngây dại