Vợ tôi không phải là một người đàn bà có nhan sắc khuynh nước đổ
thành. Bởi tôi, vốn tài mạo tầm thường và cũng không có nhiều may
mắn bất ngờ để lọt mắt xanh những cô có nhan sắc chim sa cá lặn. Vả
lại tôi cũng thường nghe bố tôi tuyên truyền nhồi nhét trong cái đầu
từ nhỏ rằng, đẹp đến mấy rồi cũng trở thành méo mó xấu xí, và vợ đẹp
là vợ người ta. Vợ tôi cũng không có tài ba xuất chúng, bởi tôi vốn
nể sợ và có thành kiến với những người đàn bà tài giỏi, v́ họ thường
kiêu ngạo và hay thành độc tài vợ trị. Độc tài đảng trị th́ có thể
bỏ nước chạy ra biển chết, chứ độc tài vợ trị th́ không chạy đâu cho
thoát cả!
Vợ tôi chỉ là một người đàn bà trung b́nh trên tất cả mọi mặt. Với
một vóc dáng tầm thường bên ngoài, không vêu vao xấu xí khó nh́n.
Bên trong nàng mang một tấm ḷng hiền hậu, bao dung, biết hành xử
khôn ngoan khéo léo, để đem lại cho gia đ́nh hạnh phúc êm ấm lâu bền
mà tôi vô cùng biết ơn mỗi khi nghĩ đến. Trong nhiều năm chung sống,
chưa bao giờ nàng nặng lời với tôi, chưa bao giờ có cử chỉ hay ngôn
ngữ thiếu lịch sự, cũng chưa lần khóc lóc giận hờn đ̣i hỏi điều này
điều kia, hoặc đặt điều kiện làm khó, hay so đo chuyện nhà với gia
đ́nh người khác. Ngoài t́nh cảm thắm thiết chia sẻ của vợ chồng,
nàng âu yếm như một người t́nh, khoan dung rộng lượng như một người
mẹ và hiểu biết như một người tri kỷ.
Năm tôi hai mươi tám tuổi, mẹ tôi nóng ruột thúc hối ép tôi lập gia
đ́nh. Bà đưa cái công thức cổ xưa của mấy ông Tàu bày ra là "tam
thập nhi lập". Tôi cũng chưa đến ba mươi, mẹ tôi cứ gán đại thêm cho
hai tuổi để dễ bề ép uổng. Tuổi đó, thích được quen nhiều bạn gái,
bạn thôi th́ được, nhưng nghe đến chuyện hôn nhân là xanh mặt. V́
qua kinh nghiệm bạn bè, kinh nghiệm giao tiếp trong sở, tôi thấy đa
số mấy anh có vợ rồi th́ dường như bị khép chặt trong cái ṿng
"chuyên chính" của bà vợ nhà! Cái ṿng tuy lỏng lẻo và êm ái, nhưng
bằng sắt, rất chặt và siết cứng. Một anh bạn thân, lâu lâu giận vợ,
đến nhà tôi ở lại, nằm rũ ra trên giường như đống mền rách rầu rĩ
nói với tôi: - Tao chỉ mong có được một ngày an b́nh, sung sướng như
mày, một ngày thôi cũng đủ. Nghe thế th́ không sợ sao được? Trong sở
tôi có mấy anh bạn bị vợ cào rách mặt và phải lấy cớ là dao cạo râu
cắt. Ai cũng biết chuyện ǵ đă xảy ra, v́ mặt mày các anh láng lẫy,
trơn tru, có sợi râu nào đâu mà phải cạo cho dao cắt! Một ông lớn
tuổi khác, vợ vào tận sở xé áo và kêu bằng mày tao, c̣n tố cáo ông
mang bằng kỷ sư giả bên Pháp về. Nhan nhản những tấm gương gia đ́nh
u ám trước mắt như vậy, th́ chỉ có ngu quá hoặc liều mạng mới không
sợ mà thôi.
Tôi khất lần măi không được, phải bẻn lẻn theo mẹ, đi ra mắt, và xem
mặt nhiều cô con gái các gia đ́nh mà bà quen biết. Tôi theo lời dạy
của một anh quân sư quạt mo, cứ mang bộ mặt đưa ma đến nhà người ta
và ăn nói nhát gừng cộc lốc, th́ không ai muốn gả con gái cho, và
các cô thấy vậy th́ cũng ớn lạnh mà dạt ra. Thế mà cũng có nhiều nhà
khen tôi hiền lành, muốn gả con gái cho. Tôi t́m đủ lư do nói riêng
với mẹ để chê bai từ khước. Cô th́ chê mặt dài, cô th́ chê mũi lớn,
cô khác chê mắt có đuôi, cô th́ mồm như có râu. Toàn cả những lư do
vu vơ. Mẹ tôi phiền muộn thở dài, v́ biết con trai bà cũng chẳng có
sự nghiệp ǵ sáng giá, chẳng có một phong cách đặc biệt nào, mà đ̣i
hỏi quá đáng chăng? Không nỡ để mẹ buồn, tôi đem Lam, người bạn gái
thân thiết nhất về giới thiệu với mẹ, bà vui vẻ chịu ngay. Bà khen
Lam láu lỉnh, bặt thiệp và xinh đẹp. Mẹ tôi đến thăm xả giao nhà Lam
hai lần để ḍ xét gia thế, và quyết liệt chống đối cuộc hôn nhân,
lấy lư do là mẹ Lam dữ dằn và có cách cư xử thiếu lễ độ với chồng.
Tôi nói: - Con cưới Lam chứ cưới bà ấy đâu mà mẹ sợ? Mẹ tôi nhất
quyết tin rằng, mẹ hổ th́ khó sinh được con cừu. V́ cách đối xử của
cha mẹ, ảnh hưởng đến tính t́nh con cái. Cha mẹ dữ dằn, con cái khó
mà hiền lành được, v́ ngày ngày học cách ăn nói, cách đối xử, tiêm
nhiễm những thói quen của cha mẹ, và đem ra xử sự với đời, mà không
biết đó là xấu. Tôi cố bào chữa cho Lam, nhưng mẹ tôi đă nhất quyết,
không lay chuyển được. Bà nói: - Mẹ thương con, mẹ không muốn sau
này con khổ v́ đời sống gia đ́nh thiếu hạnh phúc. V́ không có ǵ khổ
bằng có vợ dữ dằn, hỗn láo, có thể làm người chồng buồn phiền sinh
ra rượu chè, cờ bạc, trai gái hư hỏng. Mẹ thương con, lo cho tương
lai con nên mẹ không chịu. Tôi định nói với mẹ rằng, con trai của mẹ
cũng chẳng hiền lành chi, mà chê thiên hạ. Nhưng sợ mẹ buồn nên im
lặng. Mẹ của Lam biết được ư kiến của mẹ tôi, nổi tự ái, nói nhiều
lời tàn nhẫn, tổn thương đến gia đ́nh tôi, và tuyên bố không bao giờ
gả Lam cho tôi. Khi bị trắc trở, ngăn cấm th́ t́nh yêu càng thêm tha
thiết bốc lửa, và hai đứa tôi càng quyết vượt qua hàng rào ngăn cản
của gia đ́nh. Muốn sống cho nhau, và sống chết v́ t́nh yêu. Một lần
ch́u ư mẹ, tôi miễn cưỡng đi xem mặt một cô mà mẹ tôi gọi là gia
đ́nh phúc hậu đàng hoàng. Tôi chẳng tha thiết ǵ, chỉ giữ đủ lịch sự
tôi thiểu để cho mẹ khỏi mất mặt. Lần đó Lam biết được, nàng giận dữ
sỉ vả tôi: - Anh là một thằng đểu cáng, xấu xa đê tiện, một kẻ hèn
nhát núp váy mẹ, không dám làm ǵ cả. Anh không xứng đáng với t́nh
yêu của tôi. Tôi nghe mà bàng hoàng, như bị sét đánh. Hai đứa giận
nhau. Tôi chợt nhớ tới lời nhận xét của mẹ, và thấy bà cũng có lư
phần nào. Nhưng tim tôi vẫn nát tan xót xa v́ chuyện t́nh đổ vỡ.
Ngay sau đó, Lam có người yêu mới là Tuân. Tuân cũng là trong đám
bạn bè quen biết lâu dài với tôi, tính t́nh Tuân hiền lành, chịu
đựng, và Tuân đă bền bỉ theo đuổi Lam từ lâu. Nửa năm sau, tôi đi dự
đám cưới Tuân, Lam với trái tim vỡ nát, nhưng cũng vui mừng v́ Lam
lấy được chồng hiền lành và đàng hoàng, có thể bảo đảm đời sống tinh
thần vật chất cho gia đ́nh sau này. Tôi thật t́nh nghĩ rằng, tôi
không bằng được Tuân về nhiều mặt. Lam bỏ tôi là phải. Mẹ tôi làm
như lấy vợ cho bà, cứ khóc lóc thúc giục măi. Tôi tâm sự với một
người bạn cũ. Anh cười và nói: - Hay là cậu thử t́m hiểu Mai, em gái
tôi xem sao. Nó cũng sẵn có cảm t́nh với cậu đó. Mai hiền lành lắm.
Được bạn khuyến khích, tôi bắt đầu t́m hiểu Mai. Nàng không đẹp,
không xấu, chăm chỉ, hiền lành. Trước đây, đến nhà bạn chơi, tôi chỉ
thấy Mai thấp thoáng đâu đó sau bàn học, hoặc lẳng lặng rút lui sau
khi cúi đầu chào lễ phép. Dẫn Mai đi chơi, tôi không t́m hiểu được
chi nhiều về Mai, v́ nàng quá thụ động, khi nào cũng nhẹ nhàng ch́u
chuộng, ít đưa ư kiến riêng. Khi hỏi ư, nàng thường bảo: - Dạ, anh
cho em đi đâu cũng thích cả, anh vui th́ em cũng vui. Tôi đem nhận
xét về cái hiền lành của Mai nói với một người bạn. Anh cười hô hố
và nói: - Trời ơi, khi mới quen th́ em nào mà không hiền lành như
thánh mẫu, dịu dàng như tiên cô. Khi cưới về th́ cái đuôi dài tḥng
mới ḷi ra, và dữ như chằng tinh. Em nào cũng vậy cả. Tôi hỏi thẳng
anh của Mai, anh trả lời: - Con nhỏ hiền lành, biết nhường nhịn và
rất dịu dàng. Cậu có phước lắm mới gặp nó. Không phải v́ nó là em
gái mà tôi khen đâu.
Mẹ tôi đến thăm gia đ́nh Mai nhiều lần, khen mẹ của Mai phúc hậu,
hiền lành, cư xử lịch sự, phải phép với chồng. Bà nghĩ rằng, nhất
định Mai cũng học được nề nếp gia đ́nh của mẹ, không nhiều th́ ít.
Bà thúc tôi làm đám cưới ngay. Tôi xin hoăn một thời gian để t́m
hiểu thêm, mẹ không chịu và bảo: - Lấy vợ th́ lấy liền tay, chớ để
lâu ngày lắm kẻ dèm pha. Tôi nói rằng, nếu nghe được lời dèm pha
đúng, th́ cũng là điều tốt, ḿnh khỏi phải xét đoán lầm người. Mẹ
tôi lại giảng cho tôi rằng, chín mươi phần trăm cách cư xử của con
cái là do ảnh hưởng sinh hoạt tốt xấu của cha mẹ. Cha mẹ gieo vào
đầu con cái thứ tư tưởng nào, th́ nó sẽ hành động theo lối đó.
Thương mẹ, tôi tạm quên kinh nghiệm ghê gớm trong đời sống gia đ́nh
của bạn bè và đồng sự, liều thân lấy vợ cho mẹ vui ḷng. Có một ông
bạn bảo rằng, lại thêm một thằng đàn ông ngu muội đi vào vết xe đổ
ngh́n năm của nhân loại.
Tôi cưới Mai, nàng như cái bóng dịu hiền bên tôi.Tôi thấy ḿnh tan
loăng vào t́nh yêu êm đềm, và chợt nhận ra đời sống gia đ́nh êm ái,
thoải mái và hạnh phúc hơn nhiều lần đời sống độc thân. Không thấy
g̣ bó tù túng trong dây ràng buộc của gia đ́nh như nhiều người
thường bảo. Mai lo lắng cho tôi những thứ cần thiết lặt vặt trong
cuộc sống b́nh thường, bổ khuyết cho tôi những thiếu sót, dịu dàng
an ủi tôi những khi lo buồn. Tôi nói với vợ: - Anh ngu quá, biết lấy
vợ mà sung sướng hạnh phúc như thế này, th́ đâu để độc thân đến gần
ba mươi tuổi. Uổng thật. Những khi chúng tôi có ư kiến trái ngược,
Mai dịu dàng phân tích thiệt hơn cho tôi nghe, rồi để cho tôi quyết
định. Sau khi quyết định xong, dù có trái ư nàng, Mai cũng vui vẻ cố
gắng giúp tôi hoàn thành công việc. Không như các bà khác, những lúc
chồng làm trái ư, th́ các bà mong cho ông chồng thất bại để chứng tỏ
ư kiến của bà là đúng, là hay. Mai thường nói: - Thuận vợ thuận
chồng tát bể đông cũng cạn. Nếu ai cũng khăng khăng giữ ư của ḿnh,
th́ chẳng làm nên được việc ǵ cả. Cũng có khi quyết định của tôi
sai lầm, đưa đến kết quả không tốt. Những lúc này, Mai thường hết
lời dịu dàng an ủi tôi, và cho rằng tôi không có lỗi ǵ cả, ví ai
cũng có thể sai lầm, và Mai cho rằng nàng cũng có phần lỗi, v́ chưa
tận t́nh giúp tôi đầy đủ ư kiến để làm quyết định. Từ đó, tôi cảm
thấy ḿnh phải lắng nghe ư kiến của vợ nhiều hơn. Tôi nghĩ, nếu
những lúc này mà Mai dằn vặt, nằng nặc buộc tội tôi, th́ chưa chắc
tôi đă thấy ḿnh lầm lỗi. Mai không như một số đàn bà khác, đúng hay
sai cũng đổ lỗi cho chồng, và những khi chồng thất bại trong đời, là
cái dịp cho các bà chê bai, mai mỉa, nói những lời tàn nhẫn.
Ngoài xă hội, có những lúc tôi vô t́nh hoặc thiếu may mắn, gây nên
những sai lầm với người khác, Mai tự đứng ra, gánh vác hết trách
nhiệm thay tôi. Tự ái đàn ông, đâu cho phép tôi để vợ gánh vác trách
nhiệm thay ḿnh. Tôi thấy thương và quư vợ nhiều hơn. Mai bảo: -
Chuyện nhỏ, để em gánh vác giúp, anh để tâm trí làm những việc khác
ích lợi hơn. Tôi thầm nghĩ, tôi th́ làm chi có việc lớn mà gánh vác.
Những năm mới lấy nhau, tài chánh gia đ́nh khó khăn, đắp trước bù
sau hàng tháng. Áo quần đơn sơ, ăn uống dè xẻn. Thế mà Mai bao giờ
cũng vui vẻ, chưa bao giờ nghe Mai than thở hoặc so sánh với các bạn
bè khác. Nàng thường nói: - Chúng ta nghèo vật chất, nhưng giàu hạnh
phúc, tinh thần thanh sạch, thế là đủ. Đời sống biết đủ là đủ. Chính
v́ Mai không than thở, nên tôi thấy ḿnh có trách nhiệm nhiều hơn về
tài chánh gia đ́nh. Buổi chiều về, tôi đi dạy thêm cho các lớp đêm.
Ngày nghỉ, tôi mở lớp dạy kèm luyện thi cho từng nhóm nhỏ. Tài chánh
gia đ́nh nhờ đó mà dồi dào hơn, có thêm tiền, nhưng Mai không vui,
mà chỉ lo cho tôi thiếu sức khỏe sinh bệnh hoạn. Năm đó, tôi không
chịu theo bè cánh với nhóm tham nhũng, chúng đày tôi về một tỉnh nhỏ
xa xôi. Tôi buồn phiền lắm. Không đi th́ không được, đi th́ bỏ hết
công chuyện làm ăn riêng tư. Mai khuyên tôi nhẫn nhịn, và gắng t́m
vui trong hoàn cảnh mới. Khi chúng tôi về tỉnh nhỏ, Mai thường an ủi
và nâng đở tinh thần tôi, đặt mua các thứ sách báo tôi thích, để
giải trí và quên đi phần nào nổi buồn nơi tỉnh nhỏ. Mai xin được
việc ở một nhà dạy trẻ, để phụ thêm kinh tế gia đ́nh....
Khi chạy vội về Sài G̣n vào năm 1975, chúng tôi mất tất cả, trở
thành trắng tay. Tôi lo lắng và muộn phiền lắm, nhưng nhờ thái độ
trầm tĩnh và chịu đựng của Mai mà tôi bớt bối rối. Trước ngày miền
Nam sụp đổ, chúng tôi bàn nhau là nên ở hay đi. Ư Mai th́ nên đi để
bảo toàn tính mạng cho gia đ́nh, khi yên ổn th́ quay trở về cũng
chẳng mất mát ǵ. Phần tôi th́ v́ yêu mến quê hương một cách lăng
mạn, quyết ở lại, muốn cùng chia sẻ khổ đau, sống chết cùng quê
hương. Chủ nghĩa đối với tôi không quan trọng, tôi nghĩ chính thể
nào cũng thế thôi, cũng cùng là người Việt, cùng gịng giống tổ
tiên, th́ việc ǵ mà phải bỏ chạy? Tôi đă lầm to. Thảm họa trùm
xuống khắp miền Nam. Đau khổ, lao tù, đói lạnh, đè nén, áp bức. Tôi
cũng ôm gói đi tù như mọi bạn bè, Trong tù, tôi vô cùng ân hận về
quyết định sai lầm, để thân xác ḿnh bị tù đày, để vợ con bơ vơ, đau
khổ, đói rách, không vốn liếng, không tài sản. Ba tháng sau khi tôi
đi tù, Mai thấy chồng chưa được thả về, đă xoay xở rất mau. Nàng mua
áo quần cũ, cắt ra may thành áo quần trẻ em đem bỏ mối tại các chợ
trời hè phố. Đêm nào cũng may đến mười hai giờ khuya. Một ḿnh nuôi
chồng tù tội, nuôi con thơ dại, ngược xuôi trong cuộc đổi đời.
Những năm tháng nằm tù, có nhiều th́ giờ suy nghĩ, tôi mới sâu sắc
nhận ra ḿnh mang ơn vợ quá nhiều. T́nh cảm nàng dành cho tôi tràn
đầy dịu dàng, bao dung, âu yếm và hy sinh. Tôi biết ḿnh là kẻ có
phước được vợ hiền.... Khi tôi được ra tù, thể xác tiều tụy, tinh
thần suy nhược, đời sống bất ổn, bị đe dọa thường trực. Hàng tuần bị
tên công an khu vực đến thúc giục đuổi đi về vùng kinh tế mới, và
nói lời hăm dọa. Tôi nản ḷng bàn với Mai để dọn về vùng kinh tế mới
cho yên thân. Nàng đă khôn ngoan giải thích rằng, bằng mọi giá phải
bám vào thành phố, để sống c̣n và để bớt bị độc tài áp bức, bớt khốn
khổ v́ cái u mê của chế độ hành hạ. Nàng thường khuyên tôi: - Ḿnh
hăy xem cuộc đời này như một tṛ chơi không vui, đừng quá quan tâm
đến những ǵ xảy ra cho ḿnh, cho thiên hạ chung quanh. Những đau
khổ mà ḿnh đang chịu đựng cũng là một thứ thử thách, làm cho ḿnh
lớn thêm lên, trưởng thành hơn, và cứ vui với những ǵ nhỏ nhoi nhất
có thể có trong thời gian này. Không xấu xa nào có thể tồn tại măi
măi được, ánh sáng tư1ng lai sẽ có ngày chiếu rọi trên quê hương.
Mai đă an ủi, khuyên nhủ và dịu dàng dắt tôi đi qua quăng đời đau
khổ trong chế độ lạ lùng vô nhân kỳ quái này. Chúng tôi bữa đói bữa
no dắt nhau đi trong đời sống mịt mù của xă hội chủ nghĩa trá h́nh.
Khi tôi ngỏ ư tham gia một tổ chức phục quốc chống lại chính quyền
cộng sản trong thành phố, th́ Mai đồng ư ngay. Nàng nói: - Chúng ta
đă vất súng đầu hàng, chỉ mong được b́nh yên sống và góp phần xây
dựng lại quê hương. Nhưng kẻ chiến thắng đọa đày nhân dân xuống vực
thẳm. Không cho ai yên sống. Chính họ đă buộc chúng ta đứng dậy, cầm
lại súng. Việc đáng làm th́ phải làm. Nếu ai cũng trốn tránh cả, th́
đau khổ này biết bao giờ dứt được? Nhưng phải thận trọng để khỏi phí
thân làm việc dă tràng. Cùng với bạn bè cũ mới, chúng tôi tổ chức
mua súng, liên lạc với các nhóm kháng chiến khác. Ra một tờ báo bí
mật chuyền tay. Mai đă ngược xuôi giúp đỡ chúng tôi, mang tin tức,
chuyển vận hàng hóa. Chúng tôi mơ mộng một ngày ánh sáng tự do chiếu
rọi trên quê hương, trở lại đời sống không áp bức kẹp kềm. Một vài
người trong nhóm bất cẩn, tổ chức bị đổ bể, đa số anh em bị bắt. Tôi
chạy thoát được với cái áo có nhiều lỗ đạn bắn thủng bên hông. Mai
nhờ người nhắn tôi b́nh tĩnh chờ nàng sắp đặt. Nàng vay mượn và bán
hết đồ đạc trong nhà, đóng tiền cho tôi bí mật vượt biên.... Phút
cuối chủ thuyền cho vợ con tôi cùng đi với lời hứa trả tiền sau. Tôi
cám ơn Trời Phật đă xui khiến cho chúng tôi c̣n có bên nhau trong
đời.
Trên biển đói khát Mai nhường phần ăn uống cho con, cho chồng, với
lư do là tôi cần sống hơn nàng, tôi có thể làm được nhiều việc ích
lợi hơn. Nhưng theo ư tôi, th́ chính Mai mới xứng đáng để sống sót
v́ đời sống nàng có nhiều ư nghĩa, tốt đẹp hơn. Những ngày khó khăn
nắng cháy cực khổ tại trại tỵ nạn, nàng dành lấy hết tất cả việc vặt
vănh như lănh thức ăn, xách nước, nấu nướng, chăm sóc con cái, để
cho tôi có th́ giờ tham gia tiếp tay phụ giúp các công tác chung
trong trại. Mai dặn tôi tráng xa những nơi có tranh giành, có chút
quyền lợi, chỉ kê vai gánh vác những việc có ích chung mà không ai
làm. Với khuyến khích và an ủi của vợ, tôi làm được nhiều việc hữu
ích cho cộng đồng. Trong lúc đó, một vài anh bạn tôi, tham gia việc
cộng đồng mà như làm việc quốc cấm, bị vợ cằn nhằn, ngăn cản, mỉa
mai rằng việc nhà th́ nhác, việc chú bác th́ siêng. Nhiều người than
văn về những thiếu thốn, khó khăn, cực khổ trong trại tỵ nạn. Mai
th́ khi nào cũng vui vẻ, lạc quan, và cho rằng tương lai được sống
đời tự do đang rơ ràng trước mắt. Những thiếu thốn khó khăn trong
trại tỵ nạn là đương nhiên. Ở đây cũng c̣n sung sướng hơn những ngày
tháng sống với chế độ công sản u ám, bất trắc, chèn ép, sợ hăi.
Những khi con tôi chê cơm, Mai nhắc nhở cho chúng những ngày khoai
sắn qua bữa, những ngày đói khát trên biển khơi, th́ chúng vội vàng
ăn ngon lành những chén cơm trong trại tỵ nạn.
Chúng tôi đến Mỹ vào mùa Đông, tuyết phủ ngút ngàn, trắng xóa cả đất
trời. Chưa biết có thể làm ǵ để nuôi sống gia đ́nh trong miền đất
mới, nhưng nhờ trợ cấp xă hội trong thời gian đầu, đắp đổi tạm sống
qua ngày. Dù không dư giả, tiền trợ cấp xă hội được Mai chia ra làm
ba phần: hai phần ba nuôi sống gia đ́nh với chi tiêu dè xẻn tiện
tặn, một phần ba gởi về giúp những bạn bè đang đói khó khắc khoải
trong lao tù, trong các vùng kinh tế mới.... Hai vợ chồng dắt nhau
đi t́m việc, và không nản ḷng. Tôi t́m được một chân rửa chén bát
tại khách sạn Holiday Inn. Mai t́m được một chân làm bánh ngọt
Donut. Chúng tôi tự túc được rồi, và từ đó mà tiến lên, tôi t́m được
công việc khác trong hăng tiện có đồng lương khá hơn. Chúng tôi bắt
liên lạc với bạn bè xa gần, và ao ước được đóng góp phần nào vào nỗ
lực làm vơi khổ trên quê nhà. Thư của bạn bè hồi âm với lời lẽ bi
quan, nhiều người khuyên tạm quên chuyện quê hương đi, mà lo cho đời
sống bản thân và gia đ́nh trước đă... Nhiều đêm Mai th́ thầm: -
Chúng ta có yên ḷng hưởng hạnh phúc, tự do khi cả quê hương đang
ch́m đắm trong khổ đau? Chúng ta có quên được bao nhiêu người đang
kỳ vọng chúng ta nơi quê nhà? Liệu chúng ta có làm được ǵ không hay
chỉ măi mê lo cho đời sống riêng tư?...
Chưa bao giờ tôi nghe Mai phàn nàn, sanh nạnh với tôi về công việc
trong nhà. Chưa bao giờ nàng lên giọng sai bảo tôi hút bụi, quét
nhà, rửa chén bát. Nếu rảnh, th́ tôi làm, nếu tôi bận xem những trận
thể thao hấp dẫn, th́ thôi. Nhiều lúc Mai không cho tôi rửa chén
bát, giành lấy mà làm, v́ những lúc đó nàng rảnh rang. Chúng tôi
cùng làm việc nhà trong tinh thần chia sẻ, không phải trong trách
nhiệm phân chia việc nào chồng làm, việc nào vợ làm. Mai chưa bao
giờ tranh hơn thua với chồng. Nàng quan niệm rằng, vợ chồng không
cần tranh hơn thua nhau, hơn chồng cũng không được ǵ mà chỉ tổ t́nh
yêu bị tổn thương.. Chưa bao giờ Mai lớn tiếng hay khăng khăng quyết
đoán việc ǵ. Khi nào cũng dịu dàng thảo luận và sẵn sàng chờ lúc
thuận tiện để thuyết phục thêm. Tôi đă nghe thấy vợ nhiều người bạn,
sẵn sàng xẵng tiếng với chồng, mở miệng ra là nói nặng lời, nói điều
chua chát khó nghe, và tôi biết ḿnh may mắn có vợ hiền... Những lúc
tôi gặp khó khăn ngoài xă hội, mang bực bội và cái không vui về nhà,
Mai thường khuyên tôi rằng: - Mục tiêu tối thượng của đời người là
đi t́m hạnh phúc. Đi làm kiếm tiền cũng chỉ để mua hạnh phúc. Hạnh
phúc đích thực của cuộc sống là gia đ́nh vui vẻ, ấm êm và dễ chịu.
Không tội chi đem cái khó khăn bực bội của bên ngoài về nhà cho mất
vui, mà phí phạm ngày tháng yên ấm của gia đ́nh. Dù giàu sang danh
vọng đến mấy, mà gia đ́nh thiếu hạnh phúc th́ đời không c̣n ư nghĩa
ǵ. Thế là tôi t́m được nguồn vui và yên tĩnh tâm hồn...
Nhiều khi nằm bên nhau, tôi hỏi Mai: - Sao hơn mười mấy năm sống bên
nhau, chưa bao giờ em làm cho anh buồn ḷng, chưa bao giờ em làm cho
anh phải nổi giận. Em có khi nào buồn giận anh không? Nàng nói: -
Sách dạy cho em biết rằng, người cho th́ được nhiều hạnh phúc hơn
người nhận. Không cầu th́ sẽ được, không đ̣i th́ sẽ có. Biết vui với
cái tương đối mà ḿnh đang có, th́ trở thành kẻ sung sướng nhất
trong đời. Cho đi t́nh thương chân thành, th́ được nhận lại bằng
t́nh thương. Nhiều người đàn bà đ̣i hỏi ở chồng quá đáng, ngoài khả
năng của chồng. Bao nhiêu cũng không thỏa măn cả. Họ không nh́n thấy
sự hy sinh của người khác, mà chỉ cố bươi móc lỗi lầm cỏn con của
chồng để mà trách móc, giận hờn. Làm thế không có lợi ǵ cả, mà chỉ
là cách phá hoại hạnh phúc gia đ́nh hữu hiệu nhất..
Tôi thành thực mà nói rằng đă học được rất nhiều điều tốt của vợ
tôi. Nàng càng dịu dàng, càng thu ḿnh nhỏ lại, th́ tôi càng thương
yêu trang trải bù đắp cho vợ nhiều hơn. Mỗi khi đi làm về, thấy nét
mặt tươi vui hân hoan của vợ, th́ bao nhiêu mệt nhọc bực bội trong
ngày đều tiêu tan. Khi tôi phạm phải lỗi lầm, hành động sai quấy, vợ
tôi thường an ủi rằng, ḿnh là con người chứ đâu phải là thần thánh
chi, mà không có sai lầm. Đừng buồn, cái thiệt hại này cũng là bài
học tốt về sau. Những an ủi, khuyến khích tinh thần của vợ, làm cho
đời sống tôi nhẹ nhàng, êm ái, thư dăn, không bị dồn ép, không bị áp
lực cuộc sống, không có căng thẳng gia đ́nh như nhiều bạn bè khác.
Trên bước đường tha hương, một lần vợ chồng Tuân-Lam ghé thăm chúng
tôi. Tuân là bạn cũ, Lam là người xưa. Vợ tôi biết rơ mối t́nh cũ
giữa tôi và Lam, nhưng nàng tin chồng, và rất lịch sự, vồn vă đón
tiếp họ hết ḷng. Có lẽ Mai cũng biết chuyện xưa của chúng tôi đă
nguội lạnh từ lâu, chẳng ai c̣n tiếc thương chi. Tuân vẫn hiền lành
phúc hậu như xưa, nét mặt chịu đựng.... Đêm khuya tôi vẳng nghe
tiếng Lam đay nghiến dằn vặt chồng ở pḥng bên cạnh, nói những lời
thiếu lễ độ.... Về sau, mỗi lần nghĩ đến Lam, ḷng tôi phơi phới, v́
may mắn, cuộc đời không phải gắn liền với một người đàn bà như Lam.
Tôi biết ơn mẹ nhiều hơn. Kinh nghiệm sống của mẹ đă giúp cho cuộc
đời tôi có hạnh phúc hơn. Và tôi biết thương yêu, nể trọng vợ hơn
nhiều.
Một chị bạn gia đ́nh không được hạnh phúc, hỏi vợ tôi bí quyết để
được chồng thương yêu nể nang. Mai cười mà nói: - Không có bí quyết
nào cả. Chỉ có câu chuyện sau đây, tôi thuộc nằm ḷng từ thời c̣n đi
học. Chuyện ở trong sách tập đọc của Pháp. Rằng: - Có một anh nông
dân đem ḅ ra chợ tỉnh bán. Suốt ngày không bán được phải dẫn ḅ về.
Đường xa mệt nhọc, con ḅ trở chứng không chịu đi. Có người gạ đổi
con ḅ lấy con ngựa hồng tung tăng. Anh tưởng được ngựa sẽ thong thả
dong cương ra về, nhưng con ngựa lạ chủ không chịu cho anh cưỡi và
cũng tŕ kéo dằng dai. Một người khác dẫn con heo nái ngoan ngoăn đi
qua, gạ đổi heo lấy ngựa, anh đổi liền. Đường xa mệt nhọc, con heo
cũng nằm ́ không chịu đi, bí quá, anh đổi heo lấy một con dê nái.
Con dê càng cứng đầu khủng khiếp, anh vật lộn với dê phờ phạc. Đêm
đă tối mịt mù, một hành khách đề nghị đổi dê lấy một con gà tr ống
lớn. Vừa đói, vừa khát, vừa mệt, anh ôm con gà vào quán đổi lấy bữa
cơm. Thế là một bữa ăn trả giá bằng một con ḅ. Ăn xong, anh nông
phu thong thả ra về, vừa đi vừa ca hát khỏe khoắn. Khi về đầu làng,
có bạn quen hỏi đi đâu mà về khuya thế.. Anh kể chuyện đi bán ḅ, và
đổi con gà lấy bữa cơm. Người bạn hết hồn, khuyên anh khoan về nhà,
mà bà vợ nổi cơn tam bành lên, không khéo vợ chồng xô xát gây ra án
mạng. Anh nông dân bảo rằng, chắc vợ anh cũng thấy việc làm của anh
là có lư. Người bạn ức quá, đánh cá một con ḅ, nếu chị vợ mà không
gây gổ, th́ anh nông dân sẽ được một con ḅ, c̣n ngược lại, phải mất
lại một con ḅ khác. Người bạn đi theo núp bên ngoài nghe cuộc đối
thoại của vợ chồng anh nông dân. Chị vợ hỏi anh, đă ăn ǵ chưa, đi
đường có mệt lắm không, ḅ bán có được giá không? Anh đáp rằng đă ăn
rồi, con ḅ không bán được mà trên đường về nó không chịu đi nên đă
đổi con ḅ lấy con ngựa rồi. Chị vợ nói rằng, có con ngựa cũng tốt,
nó sẽ kéo xe, giúp ḿnh di chuyển mau chóng hơn. Anh chồng cho biết
con ngựa không chịu cho anh cưỡi nên đă đổi lấy con heo nái. Chị vợ
cũng tán thành ngay và c̣n dự trù con heo mùa sau sẽ sinh ra một bầy
heo khác, rất có lợi. Anh chồng cho biết thêm, con heo cũng trở
chứng không chịu đi nên đổi lấy một con dê cái. Chị vợ tiếp liền, là
con dê cũng rất có lợi, từ nay mỗi sáng gia đ́nh sẽ có sữa dê mà
uống. Anh chồng lắc đầu và cho biết đă đổi con dê ương ngạnh lấy con
gà trống lớn. Chị vợ anh nông phu tiếp rằng, có con gà cũng tốt, mỗi
sáng nghe nó gáy cũng vui tai. Anh chồng bảo là buổi sáng ra đi
không đem tiền theo, đói quá, đă vào quán đổi con gà lấy bữa cơm.
Nghe xong, chị vợ anh nông phu đến quàng hai tay, ôm vai chồng và
nói rằng, anh làm như thế là phải. Lấy của che thân, chứ đừng lấy
thân che của. Đi cả ngày mệt nhọc đói khát, không ăn chịu sao nổi.
Em đă để sẵn khăn, múc sẵn nước, anh đi tắm cho khỏe." Mai kết luận
rằng: "Muốn được chồng thương cũng rất dễ, đừng bao giờ tranh hơn
thua với chồng, việc ǵ đă lỡ, th́ cho qua luôn, vui vẻ chấp nhận,
và dịu dàng, nhường nhịn chồng là yếu tố căn bản để được chồng
thương".
***
Ngoài song thân ra, người tôi biết ơn nhiều nhất là vợ tôi. Đời sống
tôi có ư nghĩa hơn, sung sướng hơn, hạnh phúc hơn nhờ vợ khôn ngoan
dịu dàng. Nhiều đêm thức giấc tôi nhẹ hôn lên mắt vợ, thầm so sánh
tấm ḷng hiền chân của vợ với trái tim của một vị nữ thánh. Phần
nàng, th́ luôn luôn: "Em chỉ muốn làm cái bóng nhỏ và âm thầm bên
đời anh thôi". Mai chưa hề đọc thánh kinh, nhưng nàng đă biết chọn
chỗ ngồi thấp nhất để được nâng lên cao nhất trong ḷng chồng con.
Thuyền đời
Highway of Heroes
Nắng ấm quê hương
Truyện dài Bất Khuất
Thuyền đời ơi !
Những thằng
chúng tôi
Bài thơ trên
đồi Bác sĩ Tín
Viên đạn vang rền
Chuyện t́nh trái
ngang
Khối diễn hành
Băi tập
Lễ măn khóa
Một Đời Bất Khuất
Kỷ niệm Quân Trường - Về phép
Kỷ niệm Quân Trường - Cúp phép
Hồi
tưởng chiến trường 1062 Thượng Đức
Dọc đường gió bụi
T́nh Bất Khuất
Ngày xưa thân ái
Tôi đi lính
Bất Khuất
Quan Âm Tây
Du Hí truyện
Làm trong
sáng tiềng Việt
Hạ cờ tây
Thù dai
Kỷ niệm khó quên
Trận cuối
trong đời lính của tôi
Khúc hát Quân Hành
Một nỗi đau
Thủ Đức - Tuần huấn
nhục
Tâm thư của Cố Thiếu Úy
Trần Văn Quí
Trận Ô-Căm
Một lần vĩnh biệt
Một lần đi
Chuyến đi cuối năm
Nhớ về mái trường xưa
Phạm Xuân Tịnh - Một cuộc đời
Những ngày tháng
không quên
Tự do ơi, tự do!
V́ hai chữ Tự Do
Ngh́n trùng cách biệt
Thầy Chín
Để nhớ để quên
Soái hạm
HQ5 và trận hải chiến Hoàng Sa
Ngày 19-01 Kỷ Niệm
ngày Hoàng Sa nhuộm máu
Đi vào ḷng địch: Câu
chuyện thật của người Nhái HQ VNCH
Người bạn 101
Năm tháng tuổi thơ thuở nào
Lực lượng Đặc
Nhiệm Thủy Bộ Hải Quân VNCH
Đối diện tử thần
Một thời để yêu
Phi Công thời chiến
Người con dâu nước
Mỹ
Tưởng bỏ anh em
Đành bỏ anh em
Mai
Cuộc tuyệt thực ở
trại Cổng Trời
Một đời
binh nghiệp hai màu Mũ
Biệt Hải
trên vùng biển băo tố
Chuyện người
lính trinh sát
Nhan sắc cư tang
Niềm vú quân trường
Sự trịch thượng
Hộ
tống hạm HQ11 & Những ngày biến loạn tháng Tư đen
Bạn tôi, những
SVSQ khóa 2 Học Viện CSQG
Cuộc sống của người lính chiến ĐPQ và NQ
Sông Mao, Ngày
tháng cũ
Tự truyện của
một phi công
Chập chùng tủi nhục
Tâm sự người lính
Nén hương tưởng nhớ bạn Dương Quang Ngọc
Một mai giă từ
vũ khí
Mối t́nh đầu
T́nh lính
Đời lính
Tàn cuộc hoa này
Nó và Tôi
Viên ngọc nát
Những năm dài
qua đi... hội ngộ
Ngày Quân Lực :
Lời thú tội
Nhớ An Lộc - Chuyện người
Thương Binh bị bỏ quên
Nghĩ về người
vợ lính
Chuyện t́nh
với chàng cựu Không Quân Y 2 K
“Hát Ô” qua Mỹ
Anh hùng tử
- Khí hùng bất tử
Thằng lính bạc t́nh
Cuối đường
Đó đây trên quê
hương
Here and
There In The Homeland
Người c̣n
nhớ hay người đă quên
Những ngày tù chung
với Ông Đạo Dừa
Cây cầu biên giới
Khu trục bọc thây
Tướng Đỗ Cao Trí và
Tướng Nguyễn Viết Thanh Dưới Cái Nh́n Của Người Ngoại
Quốc
Đêm liêu trai
B̀NH-TUY,
những ngày cuối cùng...
T́nh Anh
Lính Chiến Biệt Động
Trận chiến đẫm máu của
HQ/VNCH: Trận Ba Rài
Mặt trận
Miền Đông vẫn yên tĩnh
Charlie ngày
ấy và Charlie bây giờ
Màu cờ và sắc áo
Tù binh và ḥa b́nh
Tây
Ninh, chút c̣n lại trong ḷng một người lính
Hoài niệm
Tâm tư và cuộc
sống quả phụ
Thượng Tọa Thích
Quang Long
4 ngôi
mộ lính nhảy dù Vị Quốc Vong Thân
Hai người bạn
Đôi ḍng về “Cỏ Thu
Hoàng thị”
Cái chân gỗ
Một H.O. muộn màng
Vài hàng gởi
anh Tŕu mến
Thiên bi hùng
ca QLVNCH
Để nhớ lại
những ngày Mùa Hè Băo Lửa
Trận chiến cô đơn
Biệt đội 817 -
LĐ81 BCD
Trận đánh
cuối cùng của ĐPQ...
Qua những trại tù
cộng sản...
Sông Mao, phi vụ
ngày 30 Tết
Nước mắt mẹ già
Viên đạn cuối cùng
Điếm Cỏ Cầu Sương
Người lính ấy của
tôi...
Khóc một ḍng sông
Cái muỗng
Tử thủ
Những tiếng
hát bừng sáng A 20
Thiên đường đỏ
Khoác áo chiến y
Chuyện t́nh của một
Phi Công
Hai v́ sao lạc
Tôi thương nhớ vợ
tôi
Bông hồng tạ ơn
Viết về Lê Hữu Lượng
Chinh nhân và
người t́nh
Tôi vào học viện
Cảnh Sát Quốc Gia
Cảm nghĩ của
một người Lính về Ngày Quân Lực 19/6
Nhiệm vụ
Cô gái B́nh Long
Những ngày hồi đó
Ngày QL19/06 - Người Lính
VNCH ... Tôi nợ Anh ..
Nhớ đến Biệt Đội
Thiên Nga
Viết về ngày QL
19/6/2011
Người không nhận
tội
Chào cô ... em gái
Biệt Cách Dù
Chuyện t́nh
chị Hạ và anh Nuôi
Huấn luyện Sĩ Quan
tại Hoa Kỳ
Ở cuối 2 con đường
Đêm Cao Miên
Đồn Dak Seang
Giải toả căn cứ
hỏa lực 6 Tân Cảnh
Quan Âm chí lộ
Rải tro theo gió
Một chuyến đi
toán phạt
Chinh chiến điêu linh
Trại gia binh
Viết về người lính
Địa Phương Quân
Người không nhận
tội
Tháng 4 xót xa
T́m
lại thương đau
Nụ cười người tử tội
Ngày về
Người lính miền Nam
Phan Rang nỗi
hờn di tản
Charlie, ngọn
đồi quyết tử
Quốc lộ 20
- hành lang của tử thần
Găy súng
Chuyện người
Nghĩa Quân
Chuyện Người Nghĩa Quân Thờ H́nh Của Chính Ḿnh
Đại Bàng Gảy Cánh
Tháng Tư
Trại gia binh
Viết về người lính
Địa Phương Quân
Quốc lộ 20
- hành lang của tử thần
Phnom Penh, ngày ấy c̣n
đâu?
Vinh danh
Tướng Đỗ Cao Trí
Trung
Tá Nguyễn Đức Xích "NGƯỜI TÙ BẤT KHUẤT"
Ngọn đồi cuối cùng
Nhớ hay Quên
Người lính miền Nam
Charlie, ngọn đồi quyết
tử
Chú Quế
Pleiku nắng bụi
mưa bùn
Mê thần tượng
Cơm cháy quân
trường
Anh trai Biên
Hoà, em gái Cà Mau
Giọt nước mắt
Đêm Giao Thừa ...!
Kiếp người... đời
lính...
Câu
chuyện tù của ĐT Phi Công HK...
Ḍng sông cỏ mục
Bên những bờ rừng
Đêm thánh vô cùng
Người tù kiệt xuất
KBC Một thời để nhớ
TPB Những
mảnh đời bất hạnh
Mùa Đông năm ấy
Người Lính Việt Nam Cộng Ḥa qua những t́nh khúc bất tử
của Một Thời Chinh Chiến
Phi vụ cuối cùng
Những người tù cuối cùng
Lửa máu hận thù
Người
Lính VNCH trong kho tàng âm nhạc Việt Nam
Mẹ VN ơi -
Chúng con vẫn c̣n đây
Khi người
ta gọi bác của tôi, ba tôi và anh tôi là 'giặc' !
Hăy thắp cho anh một ngọn
đèn
Chiếc áo phong sương t́nh
anh nặng
Người lính VNCH
trong nhạc sỉ Trần Thiện Thanh
Đêm hỗn mang
Ngỡ ngàng đời chiến sĩ
Chuyện nhớ
trong đời
Để ghi nhớ tháng 4 đen
Nỗi đau thời chiến
Cọp rằn Chương Thiện
Quà cho con trong tù
Những gịng
sông lịch sử đời người
Một người đi
Trận cuối 2
KBC 4100 & Tết Mậu Thân
Rừng khóc giữa mùa xuân
Lá thư t́nh của
người lính VNCH
Cô con gái quá giang trong
đêm mồng một Tết
Lon Guigoz hành trang người tù...
Con chó Vện và người tù cải tạo
Một lần toan tính...
Tấm thẻ bài
3 người chiến binh
"homeless"...
Trôi theo vận nước
Trận cuối
Chiến sĩ Kha Tư Giáo
Em không nh́n được
xác chàng
Chuyện buồn người vợ tù
Người Việt của tôi - Quận
Dĩ An
Sao hôm, sao mai
Những lá thư t́nh
May mà có em
Thằng bé đánh giày
người Nghĩa Lộ
May mà có em đời c̣n dễ
thương
Gói quà đầu năm
Cây Mai rừng của người Lính Trận
Cánh chim Thần Tượng
Ba ḍng nước mắt
Những xác chết trên mănh đất
chữ "S"
Thân phận người
lính găy súng
Chuyện vượt ngục ở trại Gia
Trung ...
Những mảnh đời dang dở
- phần 2,
phần 3,
phần 4,
phần 5,
phần 6,
phần cuối
Mưa trên Poncho
Người ở lại Saravan
Nhớ hay quên kỷ niệm thời
chinh chiến
Vược ngục
Chuyện t́nh khoai lang
Tâm t́nh
người lính VNCH tỵ nạn ở Thái Lan
Hồi tưởng ngày Quân Lực
19-6-73
Vinh danh người lính
VNCH
Dị mộng
Nhà thơ Hàn Mặc Tử
Tập thơ "đôi
hồ" và một thiên diễm t́nh
Về Quê
Ông già bơi rác
Nhớ thời
trường cũ Chu Văn An
Người chú họ của
tôi
Tôi bị bắt
Nhớ lắm… những
mùa Thu
Những chuyện
trời ơi !
Người đồng hương
Bên đời hiu quạnh
Việt Cộng con
Phượng hồng vào Hạ
Sức mạnh của
cộng đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại
Giai thoại văn
chương
Kỷ niệm nỗi
trôi cùng trí nhớ
Bà xă đai-ét
Chuyện kể:
Một buổi trên đường vượt biển
Những vần thơ chui
Đi t́m Jackpot
Cây cầu biên giới
Ngày giỗ Tổ Hùng Vương
Như những giọt buồn
Một cơn đau tim….và một
lần phẫu thuật
Đứa con dị chủng
Bài thơ dang dở
Thất t́nh
Dấu "Hỏi Ngă"
trong văn chương Việt Nam
Ngày xưa thân ái...
Gió bụi một thời
Người sợ bóng
Hoàng hôn trên núi
Tây
Ư yêu đương
Đêm qua sân trước nở
cành mai
Vệt nắng cuối chiều
Đừng yêu người làm
thơ
Tết Nguyên Đán
Đừng yêu người làm
thơ
Như những vần mây
Đám cưới
Hạnh
phúc muộn màng đêm Giáng Sinh
T́nh... tiếc
Giáng Sinh năm nào
Ván cờ ma quỷ
Văn thơ trữ t́nh
Mùa Thu qua thi ca
Phụ nữ Việt Nam qua
Ca Dao
Tháng năm ngoảnh lại
Thu xưa
Thu có sầu chăng sáng
nay!
Cơn mưa chiều nay
Xuôi ḍng sông
Hương
Nỗi niềm cố cựu
Thiện và Ác
Tóc May sợi vắn sợi
dài
Tâm sự tuổi già
Xóm biển
Đi t́m tâm linh
Mấy đoạn đường đời
Tản mạn những
giao thoại văn chương
Xin hăy giúp tôi
Con c̣n nợ Ba
Nhăm nhi bầu bạn
Một thời để nhớ
Người quét chợ
Lời tỏ t́nh
Bạn cũ năm mươi năm
Về lại cố hương
Đường đi không đến
Xương trắng
Trường Sơn
Về lại cố hương
Thoáng xưa
Cánh Hoa Ngọc Lan
Bước không qua số
phận
Đọc thơ Trạch Gầm
Con Gà ṇi
Con Mèo hay con Thỏ?
Đời vẫn đáng sống
Tết làng tôi
Bầu Bí một giàn
Nghỉ hè ở Mallorca
Chiếc xích lô
chở mùa xuân
Em đi để lại con
đường
Một thời con gái
Bố tôi và người tù
Nguyễn Chí Thiện
Trường ca trang sử Mẹ....
Nỗi đau bẽ bàng
Khi con
đường không lối thoát
Những
bài ca một thời cuộc đời
Tiếng chuông ái t́nh
Những con cào cào xanh
Nếu chỉ c̣n một ngày
để sống
Bố tôi
Thiêng Liêng
Như Những Linh Hồn
Giấc mộng dài
Duyên số trời định
49 Ngày với em
Bài ca của người du tử
Tấm vạc giường
Cố hương, 35 năm sau
Vượt biển một ḿnh
Hăy bế em ra khỏi cuộc
đời anh
Những Tết năm xưa ở Phan
Thiết
Làm thinh
Màu tím trong thơ
Lệ Mừng trên cánh
Đồng Chiêm
Thằng cháu nội đích tôn
Chị Cả Bống
Làm rể Ninh Ḥa
Trời đất bao la
Nỗi buồn mùa Thu
Duyên Nam Bắc
Đà-lạt trời mưa
Xót xa
Tiểu thơ
Đôi mắt
Giọt mưa trên tóc
Quê tôi, ngày bé thơ lớn lên
Mùa thu cuộc t́nh
Cây sầu riêng sau vườn cũ
Tản mạn - Về những người bạn
Nh́n những mùa xuân đi...
Quê hương ruồng bỏ
Ba tôi và tôi
Vượt thoát
Made in VietNam
Giọt nước mắt
Ngày vô vị
Khóc lặng thinh
Đời c̣n vui v́ có
chút ṭm tem
Đôi mắt Phượng
Ngựi bán liêm sỉ
Bài ca vọng cổ
T́nh già
Buổi chiều ở Thị
trấn Sông-Pha
Saigon ngày ấy
Phàm phu tục tử
Thăm quê
Dấu tích ân t́nh
Địch thủ
Tâm
USS Midway - Ông
bạn già năm xưa -
English
Từ Mỹ, kể chuyện Mỹ Tho
Vài ṿng Thơ, Rượu và Tết
Mùa Xuân uống rượu
T́nh người
Hồi kư của một người Hà
Nội
T́nh nghĩa, nghĩa t́nh
Đôi đũa
Gịng đời... và hồi âm
gịng đời...
Không cho phép ḿnh
quên
Thảm sát trên đảo
Trường Sa
Em tôi
12 bến nước
Chào Mẹ
Cháo tóc
Những người không
đất đứng
Vợ hiền
Theo ngọn mây Tần
T́nh ngây dại