TẬP THƠ "ĐÔI HỒN" VÀ MỘT THIÊN DIỄM T̀NH

 http://mpflorist.files.wordpress.com/2011/04/hanmactu.gif       
             Hàn Mặc Tử                                         Nữ sĩ Mai Đ́nh (lúc gặp Hàn Mặc Tử)

Phạm Ngọc Thái

Tập thơ "Đôi hồn" là sản phẩm thi ca của một mối t́nh đă được thăng hoa giữa thi nhân Hàn Mặc Tử (HMT) cùng nữ sỹ Hoàng Yến - Mai Đ́nh (MĐ), mối t́nh ấy diễn ra cũng như thơ của cả hai người đều đă được viết từ trước đây hơn nửa thế kỷ.
Bây giờ ở trên đỉnh cao Gành Ráng, Qui Nhơn bên bờ biển Đông, mộ của thi nhân HMT quanh năm sóng phủ. Thơ của Người đang được nhân gian truyền tụng như những v́ sao sa sáng láng. Đúng như lúc đương thời Người viết:
Với sao sương, anh nằm chết như trăng
Nhưng khi c̣n trong cơi sống, Người đă phải chịu bao nhiêu khổ hạnh v́ bệnh tật. Tạo hoá đă cướp đi một tài hoa lúc đương độ rực rỡ, khi cuộc đời Ông mới chỉ vừa 28 tuổi. Ngẫm thế: kiếp người có khác ǵ kiếp nợ! Phải chăng muốn hoá siêu nhân... th́ trước hết con người phải chịu đựng những sự đầy đoạ ở phàm trần? Nhưng thế giới sinh linh này cũng thật huyền diệu và bí ẩn, chính thiên diễm t́nh ấy lại nẩy nở trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất của cuộc sống. Khi mà thi nhân lâm vào căn bệnh phong ác nghiệt, th́ nàng Mộng Cầm (người con gái quê Phan Thiết đă từng một thời yêu thi nhân) lại bỏ đi lấy chồng... đẩy thi nhân thêm vào cảnh đau đớn, cô đơn.

Trời đất đă cho một ái nữ khác đến với Người. Theo như lời kể của Đắc Trung (trên báo Phụ nữ Việt Nam số 28 ra ngày 11-1-1994 ), th́ ái nữ ấy:
"Xuất thân trong một gia đ́nh quan lại quê Nông Cống, Thanh Hoá. Thân phụ nhận chức tại Phan Thiết, mười sáu tuổi sống bên cha, sau này vào ở Sàig̣n. Cô thiếu nữ ngây thơ xinh đẹp, rất được cưng chiều...)
Chính là nữ sỹ Hoàng Yến - Mai Đ́nh. Nàng lại c̣n thông tuệ về văn thơ cùng với Người để tạo nên một thiên bi t́nh khả ái, với tập thơ "Đôi hồn" lai láng yêu đương. Tập thơ ấy được thi nhân cùng người nữ sỹ giao lưu trong mối tơ duyên và viết suốt ba năm (1937-1940): gồm 54 bài (kể cả hơn chục bài thơ mà bà Mai Đ́nh viết sau này, khi HMT đă qua đời ngày 11-11-1940).

Đến nay năm tháng trôi qua, cuộc đời riêng chung biết bao biến đổi, nhưng ḷng người nữ sỹ vẫn:
Nói sao cho xiết nỗi buồn?
Một trời binh lửa, một hồn cô liêu.
Hồn tôi theo đám mây chiều,
T́m chàng trong một túp lều tranh con.
( Âm thầm - MĐ )
Đó chính là cái túp lều tranh ở G̣ Bồi trên một khu cát rộng phía Tây thành phố Qui Nhơn. Cách đây trên nửa thế kỷ (1939) người nữ sỹ đă đến thăm thi nhân khi ông mắc bệnh hiểm nghèo, phải sống lẩn tránh cả chính quyền địa phương. V́ bệnh lây nên chính quyền buộc gia đ́nh phải đưa HMT vào bệnh viện "cùi" Qui Hoà để chữa bệnh và ẩn náu, cách biệt tất cả mọi người. Đó cũng là lần đầu tiên Nàng mới gặp mặt người yêu, v́ trước đó đôi năm t́nh yêu của hai người chỉ trao đổi qua các áng thơ, như Nàng kể lại:
- Đến trước túp lều tranh xơ xác, xiêu vẹo... vén tấm mành che cửa... một người đàn ông nhỏ bé, gầy yếu, ngồi trên chiếc giường chơng, cạnh bàn viết. Bàn là một tấm gỗ thùng đặt trên khung chân cũ. Người đàn ông ngước đôi mắt đen sáng long lanh nh́n tôi ḍ hỏi. Tôi đứng lặng đi. Hàn Mặc Tử đấy ư? ...

Nàng tả về đôi mắt trong sáng như hai ngôi sao của thi nhân, tấm thân th́ ốm yếu tàn tạ, nhưng thông minh và cám dỗ. Vâng, nàng đă yêu trong hoàn cảnh ấy:
Em theo mây gió anh ơi,
Em đi đi măi vào nơi vô h́nh...
Yêu anh trên bước phiêu linh,
Để ḷng bớt khổ, để t́nh bớt đau.
( Biệt ly - MĐ )
Mặc dù chỉ là một nữ nhi khuê các nhưng sức mạnh t́nh yêu của nàng không ǵ ngăn cản nổi, hoàn cảnh càng khắc nghiệt th́ t́nh nàng càng đằm thắm, thiết tha:
Yêu anh trong lúc anh lâm chung,
Mới thấy t́nh em yêu lạ lùng.
( Anh hứa đi anh - MĐ )
Vượt lên trên tất cả sự chỉ trích của người đời:
Kịp nghĩ miệng đời hay mỉa mai,
Tảng lờ ngừng bước và im hơi,
Mộng hồn em gửi theo chiều gió
Để được gần anh ngỏ ít lời.
( Biết anh - MĐ )
Ta cảm thấy rợn tóc gáy, không thể không khâm phục ư chí quyết liệt trước lời tuyên bố của nàng:
Tôi chẳng sợ cảnh nghèo hèn đói khổ,
Tôi không kiêng thứ da thịt khác người
(v́ HMT mắc bệnh hủi)
V́ ḷng tôi, tôi chỉ biết yêu thôi !...
(Tuyên bố - MĐ)
Hoàn cảnh bi ai, sầu thảm thế nhưng t́nh nàng không chỉ đằm đ́a mà c̣n trong sáng, mộng mơ một cách lạ kỳ:
Yêu anh chết nửa cơi ḷng,
Gửi hồn bay bổng mấy tầng mây xanh.
(Tơ sầu - MĐ)
C̣n thi nhân HMT, người yêu của nàng cũng mộng mơ không kém:
Dưới túp lều tranh, trên chơng tre,
Tứ bề cửa khép với phên che,
Kéo mền ủ kín toàn thân lại,
Để thả hồn bay gửi mộng về.
(Hăy đón hồn anh - HMT)
Cảnh ngộ th́ khổ sở, nghèo hèn nhưng tâm hồn họ thật thanh tao, hoành tráng biết bao. Đúng là: "Một túp lều tranh, hai trái tim vàng"! Mai Đ́nh đáp lại:
Bây giờ em đă bên anh
Đói nghèo em chịu, rách lành cũng vui.
(Em vẫn bên anh - MĐ)
Tuy vậy, nhưng nào họ có được ở bên nhau! Chỉ thăm người yêu ít ngày rồi nữ sỹ lại phải chia tay về gia đ́nh tận Sàig̣n. Hàn Mặc Tử với bệnh t́nh đành nằm lại trong túp lều tranh ở Qui Nhơn, người phương Bắc kẻ phía Nam. Hoàn cảnh đă khắc nghiệt mà không gian ly biệt th́ xa vời, nhớ nhau cũng chỉ biết:
Anh đứng cách xa hàng thế giới
Lặng nh́n trong mộng miệng em cười.
(Lưu luyến - HMT)
Nhưng theo dơi hồn thơ ta có cảm nhận như đang gặp một cuộc t́nh duyên nơi chốn cung động thiên thai nào đó, chứ không phải ở trần tục đời thường. Thi nhân viết:
Đây Mai Đ́nh tiên nữ ở Vu Sơn
Đem mộng xuống gieo vào muôn sóng mắt.
Hay là:
Quí như vàng, trọng như ngọc trên đời
Mai! Mai! Mai! Là Nguyệt Nga tái thế...
(Thắm thiết - HMT)
Nàng th́ ví ḿnh như Ngọc Nữ c̣n chàng là Kim Lang: v́ để rơi chén vàng cho nên Ngọc Hoàng đẩy xuống trần thế, mặc dù nay đă hết hạn họ vẫn quyết ở lại bên nhau không về tiên giới:
Ta đă ở bên chàng nơi cơi tục,
Quyết không về điện ngọc sống cô đơn!
Để rồi:
Bốn bàn tay cùng chung xây hạnh phúc,
Túp lều tranh hơn cơi thiên đường.
(Hạnh phúc - MĐ)
Và t́nh yêu ấy đă đạt đến độ say đắm, giông băo khôn cùng:
Tôi ôm nàng, muốn cắn chết nàng đi!
(Thắm thiết - HMT)

Nữ sỹ Mai Đ́nh kể lại khi họ gặp nhau:
- V́ sợ lây bệnh cho người yêu, nên Hàn Mặc Tử không dám đụng vào người Mai Đ́nh...
Nàng nói:
- Những phút ấy mặt Hàn Mặc Tử đỏ rần lên rồi tím đi, c̣n Mai Đ́nh cũng chết cả ruột gan không biết phải xử trí làm sao?
Thật là đau khổ và hy vọng:
Anh lành anh sẽ tặng em chi ?
Tặng cả đời anh cả hồn thi,
Với tất những ǵ anh ước vọng,
Cả hồn, cả xác, cả t́nh si.
(Anh hứa đi anh - MĐ)
Nhưng cũng như t́nh thường của bao đôi trai gái khác, t́nh yêu không chỉ có quấn quít "đôi hồn" mà cũng có lúc ghen tuông:
Em muốn thu anh thành vật nhỏ
Để em nắm kín ở trong tay...
Cho các cô nường hết ngất ngây.
(Ghen - MĐ)
Trong bài "ghen với Mộng Cầm" ta c̣n nhận thấy mặc dù Mộng Cầm là người con gái đă đến trước, được hưởng đầy đủ khoái lạc của t́nh yêu lúc thi nhân đang lành lặn, mà lại ruồng bỏ khi Người lâm bệnh. Nhưng với tư cách của Mai Đ́nh vẫn tỏ ra là người tao nhă, trang trọng: ghen đấy mà không phỉ báng c̣n cảm thông với lẽ đời thường của một tấm ḷng nhân hậu, khoan dung độ lượng:
Mộng Cầm hỡi, nàng là tiên rớt xuống,
Hay là v́ tinh tú giáng trần gian?
Diễm phúc thay, sung sướng biết bao vàn,
Đầy đủ quá, nàng thương chăng kẻ thiếu?
(Ghen với Mộng Cầm - MĐ)
Đă bộc lộ t́nh cảm day dứt của một người con gái tha thiết yêu mà tâm sinh lư không được thoả măn. Hàn Mặc Tử có lúc cũng không ra khỏi sự nghi kỵ, dằn vặt đời thường. Có lúc ông nghi oan người yêu có t́nh ư với người khác, buông ra những lời thơ hờn giận:
Mai tiên nữ! Đọc hồn ta cho rơ:
Đau không rên, chết cũng mặc ḿnh thôi!
Mối t́nh si đă lỡ vỡ tan rồi,
Ta chỉ biết lặng nh́n thiên hạ khóc...
Hay là:
Tim hồn ta quằn quại giữa lầm than
Để trở lại những ngày đầy huyết lệ!
(Thầm lặng - HMT)
Sự mặc cảm đó cũng dễ hiểu: bản thân ông bệnh tật, người yêu th́ trẻ đẹp lại ở cách xa...
Hôm nay trong lẽ sống thường t́nh trước mọi sự đổi thay, thăng trầm nhân thế... ta thưởng thức những tri âm, tri kỷ ấy càng thấy thiên t́nh duyên trác tuyệt này như một sự lạ cơi đời. Trong thời buổi kinh tế thị trường chi phối cả trong t́nh yêu trai gái và những mối quan hệ xă hội khác, th́ cuộc t́nh xưa hẳn như một đài thơ diễm lệ, cho ta ngưỡng mộ và cảm phục!
Có phải chăng duyên ấy, phận này cũng đă là tiền định như khi nữ sỹ khóc bên mộ Người vào tháng 4-1941 (khoảng nửa năm sau khi thi nhân tạ thế):
Em đă về đây bên mồ cát trắng
Túp lều tranh muôn thưở đă chung đôi
Tự ngh́n năm thượng đế định cho rồi...
(Em đă về đây - MĐ)
Hay cảm v́ phận mỏng, t́nh dở dang, nàng than:
Anh ơi, xin hăy chờ em với!
Hết nợ rồi em sẽ trở về.
(Chắp lại đôi hồn - MĐ)
Ta chạnh nhớ tới câu thơ của cụ Nguyễn Du khi nàng Kiều than ở sông Tiền Đường:
Này thôi hết kiếp đoạn trường là đây!

Về thơ của thi nhân HMT th́ chúng ta đă biết nhiều. Ở đây, qua tập thơ đôi hồn" c̣n cho chúng ta thưởng thức tài hoa của nữ sỹ Hoàng Yến - Mai Đ́nh... như Kiều Văn đă nhận xét trong lời giới thiệu tập thơ:
- Đó là một giọng thơ giản dị, chân thực mà sâu sắc, nồng nàn... Là thứ thơ huyết lệ. Hàm chứa những t́nh cảm cao quí thiêng liêng, thuỷ chung...Xứng đáng là tiền bối của thơ t́nh Xuân Quỳnh và các nữ sỹ khác sau này.
Nói thế có lẽ vẫn chưa đủ, bút pháp thơ của nữ sỹ Mai Đ́nh có lúc quặn thắt, đau đớn như Nàng viết:
Nguyện để tang anh suốt một đời!
Nhưng trước t́nh yêu non sông đất nước, ta lại c̣n chứng nhận một phong cách cũng thật hào khí:
Chút nợ ân t́nh trả chưa xong
Đành mang tâm sự măi bên ḷng
Sắt son đă chẳng cùng nhau trọn
Em phải đem ḿnh gửi núi sông.
(Trăng cũ - MĐ)
Gợi ta nhớ tơi âm hưởng những câu thơ đầy hùng khí, trác tuyệt của nữ sỹ Ngân Giang trong bài "Trưng nữ vương":
Ải Bắc quân thù kinh vó ngựa
Giáp vàng khăn trở lạnh đầu voi,
Chàng ơi, điện ngọc bơ vơ quá!
Trăng chếch ngôi trời bóng lẻ soi.

Vào năm 1996 - Báo chí đă đưa tin về nữ sỹ Mai Đ́nh... khi đó Bà bước vào tuổi thọ 80, Bà đă đến Gành Ráng, Qui Nhơn một lần nữa để thăm lại mộ của cố nhân. Một lần nữa, những gịng lệ xót thương lại chảy tràn trên đôi mắt Bà như thưở c̣n con gái, như câu thơ Bà đă viết:
Tóc trắng, t́nh xanh mộng chửa tàn.
Khi đó tuy tuổi đă già, cũng theo lời kể của Đắc Trung:
- Nữ sỹ Mai Đ́nh vẫn giữ được những nét đẹp kiêu sa, quí phái. Mái tóc dài bạc trắng chải rất mượt, búi rất gọn. Da hồng, mắt sáng, miệng tươi. Giọng nói nhỏ nhẹ mà đầy âm hưởng. Khăn hoa áo lụa hảo hạng...
Để kết thúc bài viết về thiên t́nh ca trác tuyệt có một không hai này, tôi xin trích dẫn những lời thơ trăng trối của thi nhân Hàn Mặc Tử viết để lại cho người yêu. Đấy cũng là những bút tích cuối cùng, trong thi phẩm cuối cùng của Ông lưu lại cơi trần gian - Người đă "Trút linh hồn" trước lúc đi xa:
Ta trút linh hồn giữa lúc đây
Gió sầu vô hạn nuối trong cây,
- C̣n em, sao chẳng hay chi cả?
Xin để tang anh đến vạn ngày!


Đài tưởng niệm Hàn Mặc Tử ở Gành Ráng - Qui Nhơn


 


VĂN CHƯƠNG

Cây viết Bất Khuất

Thuyền đời
Highway of Heroes
Nắng ấm quê hương
Truyện dài Bất Khuất
Thuyền đời ơi !
Những thằng chúng tôi
Bài thơ trên đồi Bác sĩ Tín
Viên đạn vang rền
Chuyện t́nh trái ngang
Khối diễn hành
Băi tập
Lễ măn khóa
Một Đời Bất Khuất
Kỷ niệm Quân Trường - Về phép
Kỷ niệm Quân Trường - Cúp phép
Hồi tưởng chiến trường 1062 Thượng Đức
Dọc đường gió bụi
T́nh Bất Khuất
Ngày xưa thân ái
Tôi đi lính
Bất Khuất
Quan Âm Tây Du Hí truyện
Làm trong sáng tiềng Việt
Hạ cờ tây
Thù dai
Kỷ niệm khó quên
Trận cuối trong đời lính của tôi
Khúc hát Quân Hành
Một nỗi đau
Thủ Đức - Tuần huấn nhục
Tâm thư của Cố Thiếu Úy Trần Văn Quí
Trận Ô-Căm
Một lần vĩnh biệt
Một lần đi
Chuyến đi cuối năm
Nhớ về mái trường xưa
Phạm Xuân Tịnh - Một cuộc đời
Những ngày tháng không quên
Tự do ơi, tự do!
V́ hai chữ Tự Do
Ngh́n trùng cách biệt
Thầy Chín
Để nhớ để quên


Người lính VNCH

Soái hạm HQ5 và trận hải chiến Hoàng Sa
Ngày 19-01 Kỷ Niệm ngày Hoàng Sa nhuộm máu
Đi vào ḷng địch: Câu chuyện thật của người Nhái HQ VNCH
Người bạn 101
Năm tháng tuổi thơ thuở nào
Lực lượng Đặc Nhiệm Thủy Bộ Hải Quân VNCH
Đối diện tử thần
Một thời để yêu
Phi Công thời chiến
Người con dâu nước Mỹ
Tưởng bỏ anh em
Đành bỏ anh em
Mai
Cuộc tuyệt thực ở trại Cổng Trời
Một đời binh nghiệp hai màu Mũ
Biệt Hải trên vùng biển băo tố
Chuyện người lính trinh sát
Nhan sắc cư tang
Niềm vú quân trường
Sự trịch thượng
Hộ tống hạm HQ11 & Những ngày biến loạn tháng Tư đen
Bạn tôi, những SVSQ khóa 2 Học Viện CSQG
Cuộc sống của người lính chiến ĐPQ và NQ
Sông Mao, Ngày tháng cũ
Tự truyện của một phi công

Chập chùng tủi nhục
Tâm sự người lính

Nén hương tưởng nhớ bạn Dương Quang Ngọc
Một mai giă từ vũ khí
Mối t́nh đầu
T́nh lính
Đời lính
Tàn cuộc hoa này
Nó và Tôi
Viên ngọc nát
Những năm dài qua đi... hội ngộ
Ngày Quân Lực : Lời thú tội
Nhớ An Lộc - Chuyện người Thương Binh bị bỏ quên
Nghĩ về người vợ lính
Chuyện t́nh với chàng cựu Không Quân Y 2 K
“Hát Ô” qua Mỹ
Anh hùng tử - Khí hùng bất tử
Thằng lính bạc t́nh
Cuối đường
Đó đây trên quê hương
Here and There In The Homeland
Người c̣n nhớ hay người đă quên
Những ngày tù chung với Ông Đạo Dừa
Cây cầu biên giới
Khu trục bọc thây
Tướng Đỗ Cao Trí và Tướng Nguyễn Viết Thanh Dưới Cái Nh́n Của Người Ngoại Quốc

Đêm liêu trai
B̀NH-TUY, những ngày cuối cùng...
T́nh Anh Lính Chiến Biệt Động
Trận chiến đẫm máu của HQ/VNCH: Trận Ba Rài
Mặt trận Miền Đông vẫn yên tĩnh
Charlie ngày ấy và Charlie bây giờ
Màu cờ và sắc áo
Tù binh và ḥa b́nh
Tây Ninh, chút c̣n lại trong ḷng một người lính
Hoài niệm
Tâm tư và cuộc sống quả phụ
Thượng Tọa Thích Quang Long
4 ngôi mộ lính nhảy dù Vị Quốc Vong Thân
Hai người bạn
Đôi ḍng về “Cỏ Thu Hoàng thị”
Cái chân gỗ
Một H.O. muộn màng
Vài hàng gởi anh Tŕu mến
Thiên bi hùng ca QLVNCH
Để nhớ lại những ngày Mùa Hè Băo Lửa
Trận chiến cô đơn
Biệt đội 817 - LĐ81 BCD
Trận đánh cuối cùng của ĐPQ...
Qua những trại tù cộng sản...
Sông Mao, phi vụ ngày 30 Tết
Nước mắt mẹ già
Viên đạn cuối cùng
Điếm Cỏ Cầu Sương
Người lính ấy của tôi...
Khóc một ḍng sông
Cái muỗng
Tử thủ
Những tiếng hát bừng sáng A 20
Thiên đường đỏ
Khoác áo chiến y
Chuyện t́nh của một Phi Công
Hai v́ sao lạc
Tôi thương nhớ vợ tôi
Bông hồng tạ ơn
Viết về Lê Hữu Lượng
Chinh nhân và người t́nh
Tôi vào học viện Cảnh Sát Quốc Gia
Cảm nghĩ của một người Lính về Ngày Quân Lực 19/6
Nhiệm vụ
Cô gái B́nh Long
Những ngày hồi đó
Ngày QL19/06 - Người Lính VNCH ... Tôi nợ Anh ..
Nhớ đến Biệt Đội Thiên Nga
Viết về ngày QL 19/6/2011
Người không nhận tội  
Chào cô ... em gái Biệt Cách Dù
Chuyện t́nh chị Hạ và anh Nuôi
Huấn luyện Sĩ Quan tại Hoa Kỳ
Ở cuối 2 con đường
Đêm Cao Miên
Đồn Dak Seang
Giải toả căn cứ hỏa lực 6  Tân Cảnh
Quan Âm chí lộ
Rải tro theo gió
Một chuyến đi toán phạt
Chinh chiến điêu linh
Trại gia binh
Viết về người lính Địa Phương Quân
Người không nhận tội
Tháng 4 xót xa
T́m lại thương đau
Nụ cười người tử tội
Ngày về
Người lính miền Nam
Phan Rang nỗi hờn di tản
Charlie, ngọn đồi quyết tử
Quốc lộ 20 - hành lang của tử thần
Găy súng
Chuyện người Nghĩa Quân
Chuyện Người Nghĩa Quân Thờ H́nh Của Chính Ḿnh
Đại Bàng Gảy Cánh Tháng Tư
Trại gia binh
Viết về người lính Địa Phương Quân
Quốc lộ 20 - hành lang của tử thần
Phnom Penh, ngày ấy c̣n đâu?
Vinh danh Tướng Đỗ Cao Trí
Trung Tá Nguyễn Đức Xích "NGƯỜI TÙ BẤT KHUẤT"
Ngọn đồi cuối cùng
Nhớ hay Quên
Người lính miền Nam
Charlie, ngọn đồi quyết tử
Chú Quế
Pleiku nắng bụi mưa bùn
Mê thần tượng
Cơm cháy quân trường
Anh trai Biên Hoà, em gái Cà Mau
Giọt nước mắt Đêm Giao Thừa ...!
Kiếp người... đời lính...
Câu chuyện tù của ĐT Phi Công HK...
Ḍng sông cỏ mục
Bên những bờ rừng
Đêm thánh vô cùng
Người tù kiệt xuất
KBC Một thời để nhớ
TPB Những mảnh đời bất hạnh
Mùa Đông năm ấy
Người Lính Việt Nam Cộng Ḥa qua những t́nh khúc bất tử của Một Thời Chinh Chiến
Phi vụ cuối cùng
Những người tù cuối cùng
Lửa máu hận thù
Người Lính VNCH trong kho tàng âm nhạc Việt Nam
Mẹ VN ơi - Chúng con vẫn c̣n đây
Khi người ta gọi bác của tôi, ba tôi và anh tôi là 'giặc' !
Hăy thắp cho anh một ngọn đèn
Chiếc áo phong sương t́nh anh nặng
Người lính VNCH trong nhạc sỉ Trần Thiện Thanh
Đêm hỗn mang
Ngỡ ngàng đời chiến sĩ
Chuyện nhớ trong đời
Để ghi nhớ tháng 4 đen
Nỗi đau thời chiến
Cọp rằn Chương Thiện
Quà cho con trong tù
Những gịng sông lịch sử đời người
Một người đi
Trận cuối 2
KBC 4100 & Tết Mậu Thân
Rừng khóc giữa mùa xuân
Lá thư t́nh của người lính VNCH
Cô con gái quá giang trong đêm mồng một Tết
Lon Guigoz hành trang người tù...
Con chó Vện và người tù cải tạo
Một lần toan tính...
Tấm thẻ bài
3 người chiến binh "homeless"...
Trôi theo vận nước
Trận cuối
Chiến sĩ Kha Tư Giáo
Em không nh́n được xác chàng
Chuyện buồn người vợ tù
Người Việt của tôi - Quận Dĩ An
Sao hôm, sao mai
Những lá thư t́nh
May mà có em
Thằng bé đánh giày người Nghĩa Lộ
May mà có em đời c̣n dễ thương
Gói quà đầu năm
Cây Mai rừng của người Lính Trận
Cánh chim Thần Tượng
Ba ḍng nước mắt
Những xác chết trên mănh đất chữ "S"
Thân phận người lính găy súng
Chuyện vượt ngục ở trại Gia Trung ...
Những mảnh đời dang dở - phần 2, phần 3, phần 4, phần 5, phần 6, phần cuối
Mưa trên Poncho
Người ở lại Saravan
Nhớ hay quên kỷ niệm thời chinh chiến
Vược ngục
Chuyện t́nh khoai lang
Tâm t́nh người lính VNCH tỵ nạn ở Thái Lan
Hồi tưởng ngày Quân Lực 19-6-73
Vinh danh người lính VNCH

Linh tinh

Dị mộng
Nhà thơ Hàn Mặc Tử
Tập thơ "đôi hồ" và một thiên diễm t́nh
Về Quê
Ông già bơi rác
Nhớ thời trường cũ Chu Văn An
Người chú họ của tôi
Tôi bị bắt
Nhớ lắm… những mùa Thu
Những chuyện trời ơi !
Người đồng hương
Bên đời hiu quạnh
Việt Cộng con
Phượng hồng vào Hạ
Sức mạnh của cộng đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại
Giai thoại văn chương
Kỷ niệm nỗi trôi cùng trí nhớ
Bà xă đai-ét
Chuyện kể: Một buổi trên đường vượt biển
Những vần thơ chui
Đi t́m Jackpot
Cây cầu biên giới
Ngày giỗ Tổ Hùng Vương
Như những giọt buồn
Một cơn đau tim….và một lần phẫu thuật
Đứa con dị chủng
Bài thơ dang dở
Thất t́nh
Dấu "Hỏi Ngă" trong văn chương Việt Nam
Ngày xưa thân ái...
Gió bụi một thời
Người sợ bóng
Hoàng hôn trên núi Tây
Ư yêu đương
Đêm qua sân trước nở cành mai
Vệt nắng cuối chiều
Đừng yêu người làm thơ
Tết Nguyên Đán
Đừng yêu người làm thơ
Như những vần mây
Đám cưới
Hạnh phúc muộn màng đêm Giáng Sinh
T́nh... tiếc
Giáng Sinh năm nào
Ván cờ ma quỷ
Văn thơ trữ t́nh
Mùa Thu qua thi ca  
Phụ nữ Việt Nam qua Ca Dao
Tháng năm ngoảnh lại
Thu xưa
Thu có sầu chăng sáng nay!
Cơn mưa chiều nay
Xuôi ḍng sông Hương
Nỗi niềm cố cựu
Thiện và Ác
Tóc May sợi vắn sợi dài
Tâm sự tuổi già
Xóm biển
Đi t́m tâm linh
Mấy đoạn đường đời
Tản mạn những giao thoại văn chương
Xin hăy giúp tôi
Con c̣n nợ Ba
Nhăm nhi bầu bạn
Một thời để nhớ
Người quét chợ
Lời tỏ t́nh
Bạn cũ năm mươi năm
Về lại cố hương  
Đường đi không đến
Xương trắng Trường Sơn
Về lại cố hương
Thoáng xưa
Cánh Hoa Ngọc Lan
Bước không qua số phận
Đọc thơ Trạch Gầm
Con Gà ṇi
Con Mèo hay con Thỏ?
Đời vẫn đáng sống
Tết làng tôi
Bầu Bí một giàn
Nghỉ hè ở Mallorca
Chiếc xích lô chở mùa xuân
Em đi để lại con đường
Một thời con gái
Bố tôi và người tù Nguyễn Chí Thiện
Trường ca trang sử Mẹ....
Nỗi đau bẽ bàng
Khi con đường không lối thoát
Những bài ca một thời cuộc đời
Tiếng chuông ái t́nh
Những con cào cào xanh
Nếu chỉ c̣n một ngày để sống
Bố tôi
Thiêng Liêng Như Những Linh Hồn
Giấc mộng dài
Duyên số trời định
49 Ngày với em
Bài ca của người du tử
Tấm vạc giường
Cố hương, 35 năm sau
Vượt biển một ḿnh
Hăy bế em ra khỏi cuộc đời anh
Những Tết năm xưa ở Phan Thiết
Làm thinh
Màu tím trong thơ
Lệ Mừng trên cánh Đồng Chiêm
Thằng cháu nội đích tôn
Chị Cả Bống
Làm rể Ninh Ḥa
Trời đất bao la
Nỗi buồn mùa Thu
Duyên Nam Bắc
Đà-lạt trời mưa
Xót xa
Tiểu thơ
Đôi mắt
Giọt mưa trên tóc
Quê tôi, ngày bé thơ lớn lên
Mùa thu cuộc t́nh
Cây sầu riêng sau vườn cũ
Tản mạn - Về những người bạn
Nh́n những mùa xuân đi...
Quê hương ruồng bỏ
Ba tôi và tôi
Vượt thoát
Made in VietNam
Giọt nước mắt
Ngày vô vị
Khóc lặng thinh
Đời c̣n vui v́ có chút ṭm tem
Đôi mắt Phượng
Ngựi bán liêm sỉ
Bài ca vọng cổ
T́nh già
Buổi chiều ở Thị trấn Sông-Pha
Saigon ngày ấy
Phàm phu tục tử
Thăm quê
Dấu tích ân t́nh
Địch thủ
Tâm
USS Midway - Ông bạn già năm xưa - English
Từ Mỹ, kể chuyện Mỹ Tho
Vài ṿng Thơ, Rượu và Tết
Mùa Xuân uống rượu
T́nh người
Hồi kư của một người Hà Nội
T́nh nghĩa, nghĩa t́nh
Đôi đũa
Gịng đời... và hồi âm gịng đời...
Không cho phép ḿnh quên
Thảm sát trên đảo Trường Sa
Em tôi
12 bến nước
Chào Mẹ
Cháo tóc
Những người không đất đứng
Vợ hiền
Theo ngọn mây Tần
T́nh ngây dại