“Hát Ô” Qua Mỹ

Chu Tất Tiến

Tác giả là một nhà văn, nhà báo, đồng thời cũng từng là nhà giáo, nhà hoạt động xă hội quen thuộc với sinh hoạt văn hóa truyền thông tại quận Cam.

Năm đó là năm 1982. Sau khi đi tù về, làm đủ thứ nghề "cu li cu leo", làm xe thồ, kéo đá, đập sắt... để sống qua ngày, tôi vẫn phải mua chuộc tay công an khu vực bằng những chầu "nhậu" hàng tuần, để cho khỏi bị xét hộ khẩu ban đêm. Mới về nhà được một tuần, hôm ấy đúng 11 giờ đêm, vừa leo lên giường là hắn đập cửa ầm ầm: "Xét hộ khẩu! Xét hộ khẩu!" Tôi phải ra mở cửa cho hắn vào, chờ cho hắn leo lên hết ba tầng lầu, nh́n ngó khắp gầm giường, rồi đi xuống, hầm hừ. Nghe người quen cho biết cái tật nát ruợu của hắn, tôi đợi hắn đi xuống, nói liền:

-Thôi, dẹp đi! Có ai đâu mà xét hoài! Ngày mai, năm giờ, cậu đợi tôi ở quán bà Tư nghe!

Vừa nghe nói vậy, lập tức khuôn mặt hắn thay đổi liền, đang "anh anh, tôi tôi" bỗng biến thành "anh, em" ngọt xớt:

-Dạ, dạ! Ngày mai em đợi anh nhe!

Thế là từ đó, cứ khoảng vài tuần, là hắn lại đập cửa xét hộ khẩu! Lại đi nhậu cho đến khi hắn say không đi nổi nữa mới d́u hắn ra cửa. Nhưng như vậy, cũng chưa đủ số!

Một buổi sáng, tôi bị triệu lên Phường. Con nhỏ ngày xưa mũi dăi ḷng tḥng hay chạy qua cửa sổ nhà tôi, "chú chú, cháu cháu" nḥm nḥm ngó ngó, cầm cục kẹo tôi cho chạy như bay như biến, nay là Phó Chủ Tịch Phường, phán một câu xanh rờn:

-"Anh" về chuẩn bị, tuần sau, đi lao động xă hội chủ nghĩa ba năm! (Gọi "anh" là c̣n khá, chứ mấy người về năm 78, bị gọi bằng "mày"!)

Tá hỏa tam tinh, tôi phải đi xin dậy học tại Trung Tâm Nghiên Cứu và Dịch Thuật Thành Phố. Ông Giám đốc, cũng là một tên cộng sản nằm vùng, nguyên Trung Tá, Dân Biểu, nguyên Chủ Tịch Ủy Ban Quốc Pḥng Hạ Viện Đinh văn Đệ, cho tôi đi dậy thử tại trường trung học Phú Nhuận. Đến ngày dậy thử, một băng Giám Đốc, Bí Thư, và các giáo sư gạo cội của trường, bước vào ngồi nghe tôi dậy thử. Sau hai tiết học, thấy tôi nói Ăng Lê khá vững, họ cử tôi dậy luôn lớp Cao Cấp dành cho đa số là giáo viên Anh Văn của thành phố đi tu nghiệp. Cầm được cái giấy chứng nhận là Giáo Viên về tŕnh diện với cô Phó Chủ Tịch Phường xong là thở phào. Cô "tha Tào" không phải đi lao động nữa. Tôi chỉ dậy được hơn hai tháng là bỏ việc, chưa lănh lương lần nào v́ bực. Mỗi ngày thứ Hai, tên trưởng lớp, một tay cán bộ đi học mà xách cặp táp, chạy xe Honda, đi dép râu, khi tới giờ nghỉ, tiến lên bàn thầy giáo, lấy ngón tay gơ gơ lên mặt bàn, nói giọng mất dậy:

-Nè, ông Thầy! Tui đi lên giao ban đây! Thầy có ǵ muốn đệ đạt lên không?

Tự nhiên, tôi muốn văng ra một câu chửi thề, nhưng rồi chỉ nghiến răng, nhăn mặt:

-Tôi chả có ǵ mà phải đệ với đạt! Anh cứ đi làm nhiệm vụ báo cáo của anh đi!

Học tṛ phách lối như thế, c̣n ông Giám Đốc c̣n tệ hơn. Tôi đă đụng nặng với tay Đinh Văn Đệ này. Cứ nh́n cái bản mặt câng câng của một tên nằm vùng "ăn cơm Quốc Gia, thờ ma Cộng Sản" đă bực, lại c̣n cứ nghe hắn lải nhải kể công lao với Cách Mạng những ngày nằm vùng, thấy hắn "ngu" quá, nên tôi chỉ muốn chửi cho một hồi rồi bỏ về nhà. Rồi, cơ hội đến. Một buổi tối, vào giờ nghỉ tiết, đột nhiên, tôi nghe có tiếng vang vang qua loa phóng thanh gắn dưới sân trường:

-Thầy CTT xuống văn pḥng làm việc! Thầy CTT xuống văn pḥng làm việc!

Lại bị thằng khốn nạn nào báo cáo rồi! Tôi bực ḿnh, đi xuống 3 tầng lầu. Gặp tên Đệ đứng dưới hàng lang, chờ đợi, tôi hỏi liền:

-Có ǵ không, Thầy?

Tay Hiệu Trưởng hất hàm, kiểu “bố chó xồm”:

-Thầy dậy ǵ kỳ vậy? Sao tôi nghe báo cáo nói là Thầy dậy văn phạm sai! Th́ “present perfect” mà sao Thầy cho ngày tháng vào? Theo tôi, th́ nếu dùng th́ Present Perfect, không được cho ngày tháng!

Tôi nổi dóa, nói một hơi:

-Thế th́ Thầy dùng th́ nào cho câu này: “Từ sáng thứ Sáu tuần qua, ngày 12 tháng 7 năm 1981, đến nay, tôi chưa đánh răng, cho nên hễ mở miệng ra th́ miệng tôi thúi hoắc!” Thầy dùng th́ ǵ? Present? Past? Continuous? Hay Perfect?

Tên nằm vùng kia chưng hửng, đứng suy nghĩ một lúc, th́ chào thua, lúng búng:

-Xin lỗi Thầy! Tôi “formation Francaise”!

Tôi làm cho hắn một lèo:

-Khổng Tử nói: Tri vi tri, bất tri vi bất tri, thị tri giă! Thầy không biết, th́ hỏi tôi, chứ đừng làm cái tṛ gọi loa phóng thanh, kêu tôi xuống, làm nhục tôi như thế! Tôi nói cho thầy biết, tôi nghỉ từ ngày hôm nay! Thầy liệu mà kiếm người!

Tay kia ú ớ:

-Thế.. thế… c̣n cái “contract” thầy kư với tôi?

-Thầy giữ làm kỷ niệm đi!

Tay giáo gian kia càng lúng túng:

-Thế…thế.. c̣n hai tháng lương, thầy chưa lănh?

Tôi nh́n thẳng vào mặt hắn:

-Tôi tặng vợ thầy đó!

Rồi tôi đi thẳng lên lớp, đứng chửi xối xả cho mấy tên “ăng tên” kia một hồi, và xách cặp ra về. Bà xă tôi thấy tôi không mang hai tháng lương về, lại mất việc, th́ mấy giọt nước mắt rơi xuống chầm chậm…

Trở lại việc nói về Trung Tâm Nghiên Cứu Dịch Thuật, ngoài nhiệm vụ dậy Sinh Ngữ, c̣n chuyên đọc và dịch các tài liệu, báo chí nước ngoài, nên có ưu tiên nhận báo tiếng Mỹ. Một hôm, tôi được đọc một bài báo Mỹ, không nhớ tên, viết nguyên một bài với tít to tướng là "một làng dành riêng cho những người đi tập trung cải tạo đang được thiết lập” rồi vẽ ra nguyên một cảnh thần tiên, với những con đường chạy tỏa ra theo h́nh tia nắng mặt trời. Có nhà thờ và bệnh xá. Những người đi tập trung cải tạo sẽ được đưa vào đây, làm lại cuộc đời. Sẽ được trả tiền bồi hoàn cho những năm tháng tù đầy..." Trời ơi! Đọc báo mà thấy ḷng lâng lâng. Mê quá!

Nhưng măi sau này, khi sang đến Thái Lan rồi, mới biết đó là một đ̣n chính trị "dỏm", kích thích tinh thần người tù, chứ chẳng có cái làng nào như thế cả. Cũng từ đó, mà một số H.O sau này cứ thắc mắc măi tiền bồi hoàn ở đâu mà chưa có? Nhiều cuộc căi vă, gây gổ vô ích cũng chỉ v́ bài báo có tính chất chiến tranh chính trị này.

Sau khi bỏ trường, tôi đi dậy tiếng Anh chui đến năm 1988, được tin có chương tŕnh H.O bắt đầu nhận đơn cho đi chính thức, tôi cũng như bà con cựu tù hồi hộp quá. Đến hôm, nghe lỏm tin là quận Phú Nhuận sẽ nhận đơn vào sáng hôm sau, tôi chuẩn bị giấy tờ, không ngủ, đợi đúng 3 giờ sáng là ṃ ra đồn công an Quận. Tới nơi, tôi đă thấy có những người bạn đến căng vơng ngủ từ 11 giờ tối hôm trước! Tôi có mặt lúc 3 giờ sáng mà đă là người thứ 50!

Khi vào pḥng làm việc, tên công an thẩm vấn hỏi tôi:

-Tại sao anh lại xin đi nuớc ngoài?

Tôi nói ngay:

-Tôi xin đi v́ ở đây tôi không có việc làm. Không ai mướn tôi v́ lư lịch, nên tôi phải đi.

Hắn bắt tôi phải viết giấy cam đoan không làm việc ǵ chống đối Cách Mạng. Tôi kư liền, không ngần ngại, v́ trong ḷng lúc đó, nghĩ rằng, kư th́ kư, chống th́ chống, chống ở nước ngoài, th́ làm ǵ tôi? Tất cả anh em đi HO cũng đều nghĩ vậy, nên ai cũng kư. Sau đó, đến ngày làm thủ tục chính thức tại Pḥng Xuất Cảnh và Người Nước Ngoài. Phải nộp tiền, không nhớ bao nhiêu, nhưng cũng bộn, gần 1 cây vàng ǵ đó cho cả nhà, 5 mạng. Rồi, chờ măi, chờ măi không có Passport, trong khi bạn bè lần lượt có, ai cũng vui vẻ đem khoe. Hầu như ngày nào tôi cũng lên pḥng chờ đợi mà không thấy có tên ḿnh. Sốt ruột, căng thẳng như dây đàn. Một hôm, tôi đến nơi mọi ngày vẫn chờ đợi, nhưng thủ sẵn một bao thuốc lá Ba số 555. Vừa bước vào cửa, gặp ngay một tay công an đứng nḥm ngó, tôi rút luôn bao thuốc ra, dúi vào tay, nói nhỏ:

-Lên lầu t́m cho tôi hồ sơ của tôi, tên CTT và ...

Tay công an này đi liền. Tôi tửng tửng bước vào, gặp tên Trung Tá Phó Pḥng. Thấy tôi xưng tên, anh này hô lên liền:

-À, hồ sơ của anh bị thất lạc rồi. T́m hoài không thấy! Thôi, tôi cho anh ưu tiên chọn lựa. Một là anh lấy tiền lại, hai là anh được ưu tiên nộp hồ sơ lại!

Tôi choáng người. Tai tôi ù ù, chân đứng không vững. Tự nhiên, tôi nổi cọc, nói lớn:

-Tôi không cần ưu tiên ǵ hết! Tôi cũng không cần tiền. Tiền mà làm ǵ? Tôi chỉ cần đi Mỹ. Các anh làm mất hồ sơ của tôi, các anh phải làm lại và làm lại gấp.

Anh này cũng sừng sộ:

-Tôi cho anh ưu tiên là v́ hồ sơ thất lạc, chứ không th́ anh ra xếp hàng ngoài kia, chờ người cuối cùng xong th́ anh mới được nộp đơn!

Đúng lúc tôi muốn nổi khùng lên, th́ anh công an mà tôi dúi cho bao thuốc tàn tàn đi vô, tay ch́a ra 5 tờ passport:

-Này, xuất cảnh của anh đây!

Anh chàng Phó pḥng ngớ người ra, nh́n tay công an kia với vẻ mặt căm thù dữ dội. Chương tŕnh hù dọa, dấu passport của hắn, nếu gặp nguời năn nỉ, bỏ nhỏ, ít nhất cũng một cây vàng! Số hắn xui! (Tội nghiệp cho anh công an kia, chắc thế nào cũng bị kỷ luật!)

Tôi cầm passport về, thơ thới hân hoan, không gây gổ nữa. Nhưng v́ đă bị giam quá lâu, nên tờ passport hết hiệu lực, phải lên gia hạn. Ngày hôm sau, gặp tôi cầm passport xin đóng dấu gia hạn, tay công an Phó pḥng bực bội, chửi một tăng:

-À, ra lại anh nữa! Tay làm phách! Anh tưởng anh là cái thá ǵ? Mẹ kiếp, cỡ Tướng, Tá sang Mỹ chỉ đi bán xăng. C̣n cỡ Trung Úy quèn như anh, chỉ đứng đường. Sang bên đó, thiếu giống th́ thằng đứng đường, cầm loong....

Tôi chỉ cười h́ h́, chẳng dại mà căi cọ lúc này. Đợi cho hắn đóng dấu cái cộp xong là tôi rút lui ngay, kệ cho hắn lảm nhảm một ḿnh.

Rồi ngày đi cũng tới. Chuyến bay của ngày thứ nhất là 5 tháng 1 năm 1990. Tôi bay chuyến thứ hai, lúc 10 giờ, nhưng dặn gia đ́nh là len lén ra đi, nên 4 giờ sáng, đă lẳng lặng khăn gói kêu xích lô lên phi trường. Nếu tôi tàng tàng ở lại, là bỏ mạng! V́ theo lời cậu em ở lại coi nhà, khoảng 8 giờ sáng, hai tay phường đội đến nhà tôi, mang theo giấy gọi thằng con lớn tôi đi Nghĩa vụ Quân Sự! Khi biết cả nhà tôi đă dọt, tên nọ chửi tên kia:

-Má mày! Tao đă bảo mày đưa từ tối hôm qua, cứ lo nhậu nhậu!

Một chút xíu nữa th́ tôi lại phải dúi cho mấy tên phường đội này ít nhất là một cây, nếu không muốn bị giữ lại, lỡ chuyến bay.

Đến phi trường, trong khi chờ đợi ra đi, tôi dặn người nhà không ai được khóc lúc chia tay, v́ mắt đỏ, có thể bị giữ lại v́ đau mắt cần phải chữa trước khi đi. Đang khi đó, th́ David Jackson, xướng ngôn viên đài truyền h́nh số 9 tại Los Angeles, đến t́m một người nói tiếng Anh để phỏng vấn. Thấy anh ta tiến thẳng về phía ḿnh, tay huơ huơ cái micrô, hỏi "Có ai biết tiếng Anh không?", tự nhiên tôi gật đầu. Mừng húm, David hỏi liền mấy câu. Thấy chung quanh là một băng công an, chăm chăm ngó ngó, tôi phải nói dè chừng với David:

-Nè, đừng có hỏi chuyện chính trị nghe, tôi sẽ bị kẹt!

David cười, gật lia lịa:

-Dĩ nhiên! Dĩ nhiên!

Thế là một cuộc phỏng vấn được thực hiện nhanh như chớp. Đèn pha, micrô um sùm. Mấy tay công an hầm hầm hừ hừ muốn ăn tươi nuốt sống tôi. Nhưng tôi tỉnh bơ trả lời, sau đó, David hộ tống tôi vào pḥng cách ly luôn, cho chắc ăn tôi không bị giữ lại. Cũng liều! Lỡ ra có anh chàng công an nào nổi hứng kêu lại th́ rồi đời một HO! (Sau đó, cũng David làm thêm một cuộc phỏng vấn dài nữa, khi tôi đến Los rồi về nhà, rồi một tháng sau, cùng với các tờ báo Orange Register, Los Angeles Times về những người HO đầu tiên, một sự kiện đặc biệt trong năm chứng tỏ chính phủ Mỹ biết trả nợ chế độ cũ.)

Về Quận Cam, những ngày đầu tiên là đi xin trợ cấp, và gặp các "cố vấn" đă qua từ 75. Mỗi người mỗi ư. Nguời th́ bảo:

-Chú đi học sửa xe đi. Ở Mỹ, xe hơi trùng trùng điệp điệp! Ai cũng có xe hơi phải sửa! Học nghề này là ấm thân.

Người khác nói:

-Đừng vội quyết định! Cứ tàng tàng ăn "oeo phe" rồi đi học. Quyết định sớm là ân hận sau này.

Bà chị tôi lại nói:

-Đi học địa ốc đi! Bán nhà, tiền đầy túi!

Không biết tính sao, bèn nghe lời cả ba. Đi học sửa xe, xin tiền "oeo phe", và đi học địa ốc! Nghĩ rằng học sửa xe không th́ cũng uổng công, nên ghi tên học luôn chương tŕnh Đại học, may ra có bằng Kỹ sư máy xe hơi th́ cũng có thể bền, nên học “full time”, 15 "unít" một mùa. Ngày Cuối tuần đi học địa ốc. Học xong địa ốc, lấy chứng chỉ rồi, mới ngớ người ra, v́ phải đi gơ cửa từng nhà, chào hàng! Một thằng nhà quê như tôi mà đi gơ cửa nhà lạ, chắc ăn đạn! Thôi th́ vỡ mộng địa ốc! Mất mấy trăm uổng!

V́ tiền trợ cấp chỉ có 250 đô một người, nên phải nhờ vào bà con, vay mượn lung tung, mới đủ xoay sở. Một thời gian, thấy lănh trợ cấp bị g̣ bó quá, nên bỏ luôn, đi làm mấy dóp.

Dóp đầu tiên là làm phụ tá Manager cho một nhà hàng trên đường Harbor, gần đường số 1, do một anh bạn Quốc Gia Hành Chánh giới thiệu. Chủ nhân là mấy vị bác sĩ. Nói là phụ tá cho nó oai, chứ thực ra là làm Bồi bàn. Bà Manager, một phụ nữ trung niên, nhỏ nhắn, hay mặc váy đen, mặt mũi trông không đến nỗi tệ. Ngày đầu tiên đến, ông bác sĩ chủ nhân đă dặn nhỏ:

-Ông cẩn thận. Người ta không ưa ông đâu. Liệu mà xử thế. Ông cứ tập sự đi, khi nào ông rành, tôi sẽ cho bả nghỉ! Bả gian lận qúa trời, hết vốn luôn!
Nghe lời căn dặn nên khi vô tŕnh diện, tôi rất lịch sự cúi chào. Bả đón tôi bằng cặp mắt lạnh nhạt:

-Này, anh kia! Anh mặc thế làm sao mà bưng tô được. Bỏ mẹ cái áo vét đi, xắn tay áo lên mới làm được.

Tôi vâng lời, cởi áo vét ra (anh bác sĩ kia bảo tôi mặc áo vét đi làm mà!) xắn tay áo lên bưng tô như máy. Hết khách, tôi đứng rửa bát. Hết bưng tô, tôi lại đóng cái áo vét vào, tiếp khách đến đặt hàng.

Làm đuợc hai ngày, hôm ấy, cũng đang mặc vét, tiếp vài nguời khách đến đặt hàng, th́ một ông thực khách thấy tôi mặc lịch sự, bèn gọi:
-Ông quản lư ơi! Lại tính tiền giùm tôi!

Bà chủ cự nự liền lớn tiếng:

-Quản lư cái ǵ! Người làm tôi đó!

Tôi lẳng lặng lại tính tiền. Chưa xong th́ bà gọi lớn tiếng:

-Ông T.! Lại đây nhặt rác cho tôi!

Rồi bà đứng dạng chân ra, chỉ cho tôi thấy một miếng giấy trắng trắng bằng khoảng một đốt ngón tay ở giữa hai chân bà. Lúc đó, bà đang tiếp khoảng vài người đến đặt hàng đám cưới. Tôi đến, bà không di chuyển, cứ đứng dạng chân trên miếng giấy. Không thể làm khác hơn, tôi cúi xuống nhặt miếng giấy giữa hai chân bà, khi ngẩng đầu lên, tóc tôi chạm vào gấu váy của bà. Mấy nguời khách nh́n tôi, kinh dị. Tôi nghiến răng, bỏ miếng giấy vào túi, và v́ cái mặt tôi nóng quá, như có lửa đốt, tôi lẳng lặng đi ra cửa cho gió thoáng vào mặt, kẻo nóng quá, tôi "đục" bà th́ có chuyện, vợ con nheo nhóc. Bà thấy tôi đi ra cửa, gọi lớn theo:

-Này! đừng có mà vất rác ra cửa đấy! Cảnh sát nó phạt cho th́ thấy mẹ!

Tôi ra cửa, ngửa mặt nh́n trời, mà nước mắt tuôn trào. Cổ họng nghẹn đắng. Trời hỡi! Việt Cộng không sợ mà sợ cái con mụ này! Tôi cố nuốt nước mắt, nghĩ đến vợ con đang mong chờ ở căn apartment chật hẹp mà đi vào. Vừa bước vào, là bà chủ gào lên (tôi dùng chữ "gào" rất đúng sự thật):

-Này, lại đây "cờ lin" cái "bâng kơ" này cho tôi!

Tôi đi lấy cái giẻ, vẫn mặc áo vét, "cờ lin" theo lời bà chủ. Mới ngẩng mặt lên, chưa kịp thở, bà chủ lại the thé:

-Xong chưa? Xong th́ đi lau lại mấy cái bàn cho tôi! Hôi qúa!

Tới đây, th́ cơn nóng đă lên quá sức chịu đựng rồi! Tôi căm hờn nh́n mụ, vất cái khăn vào trước mặt mụ, nghiến răng lại, sấn tới. Trong đầu tôi, chỉ muốn làm “Franskeintein” hút máu mụ... Mụ hoảng, de chân, rút lui. Thấy cái vẻ mặt sợ hăi của mụ, tôi thở dài, bước ra cửa. Về nhà, kể cho vợ con nghe "bố thất nghiệp rồi!", và khi thấy vợ con xụt xịt, tôi chịu không nổi, nằm vật ra salông, úp mặt xuống, khóc nức nở một ḿnh, máu trào lên họng.

Ngày hôm sau đi xin dóp khác. Cứ thấy nhà hàng là bước vào xin làm bồi bàn. Có lẽ thấy cái bản mặt ḿnh không phải "típ" sai vặt được hay sao đó, mà nơi nào cũng nh́n ḿnh một lúc rồi cho qua. Vào tiệm bánh ḿ, may sao lại được. Từ sáng sớm hôm sau, cứ 3 giờ sáng dậy, phóng tới ḷ bánh, nhận bánh xong là lái chiếc xe của hăng đi một lèo từ 10 đến 12 tiếng đồng hồ trên các xa lộ. Tạt vào khách sạn này, bỏ bánh xong, là dọt qua nhà hàng khác, liên tu bất tận, mà cái xe chở bánh lại thuộc thế hệ Min nớp xăng đút nút, cái hộp số to chần vần như cái mả Đạm Tiên ở cạnh tay lái, cái cần số dài lêu khêu như cây tre, nóng ơi là nóng. Chỉ tới 8 giờ là mồ hôi chẩy ra như suối. Nhất là lái tới Moreno Valley và San Bernadino, trung b́nh 90, 100 vào giữa trưa, cộng với cái hơi nóng từ máy xe, ít nhất cũng 120 độ bên trong. Người cứ rít rịt. Làm được có hơn một tháng th́ bỏ, v́ quá mệt. Hôm đó, mệt quá, tôi đâm xe vào cột trụ đèn rồi ngồi khóc nức nở! May mà không bị “phú lít” bắt!

Tôi mệt không chỉ v́ làm nhiều quá mà v́ tối phải đi học từ 6 giờ 45 đến 10 giờ, về nhà tắm rửa, ăn cơm, làm bài xong th́ khoảng 1 giờ sáng lên giường, 3 giờ đă dậy, đi làm một lèo 10, 12 tiếng, buồn ngủ rũ ra... Nhưng mệt mà cũng chưa đau bằng ngày hôm ấy, kẹt chỗ đậu xe, phải đậu ké sang nhà Tầu Hủ T.T. bên cạnh, khi về thấy mất xe, hỏi ra mới biết ông chủ Tầu Hủ kêu người "tâu" xe ḿnh, mất 120 đô! Đau quá! Làm một ngày có 50, phải trả tiền xe mất 120! Chịu ǵ nổi! Thôi bỏ nghề luôn.

Lại nghe người bạn giới thiệu, đi giặt ủi ở Los. Sáng dậy 5 giờ, phóng xe tới tiệm là 6 rưỡi, bước vào tiệm là thấy một đống áo sơ mi lù lù trên bàn, nhào vô, lấy xà pḥng và bàn chải, cắm cúi chà cổ áo, cổ tay như điên. Khoảng gần hai tiếng chà cọ muốn gẫy tay, th́ một lô áo mới khô phóng ra. Chụp lấy áo, trải trên bàn ủi, một chân th́ đạp mạnh xuống cái cần bên dưới cho có hơi hút cái áo vào bàn, tay trái căng áo ra, tay phải cầm cái bàn ủi nặng cỡ hai ba "pao" có dây điện, cứ thế mà ủi. Đứng liên tu bất tận. Đến giờ cơm, th́ được ra ngồi chừng 5, 10 phút ăn cơm. Không dám ăn lâu, v́ phải ủi hết mới được về lúc 6 giờ. Trễ nải là trễ lớp học ở Golden West bắt đầu từ 6 giờ 45. Phải chạy từ parking vào lớp, người mồ hôi đầy, nên chỉ kiếm chỗ cuối lớp, xa xa bạn học, kẻo mùi hôi xông ra th́ kỳ cục. Cứ thế được ba tháng th́ hết pin! Người lúc nào cũng lảo đảo, nói không ra hơi, hai tay lúc nào cũng rung rung, hai đầu gối nhức buốt v́ đứng 12 tiếng mỗi ngày, lương chỉ có 800 ($2.66/giờ), không đủ tiền ăn phở, nên mắt mờ, tim đập chậm. Đi khám bác sĩ, ông phán:

-Anh phải nghỉ ngay cái dóp này đi thôi. Thêm nữa th́ không tới bến đâu, sẽ nằm liệt, lúc đó, th́ ỉa đái tại chỗ. Không ai hầu được đâu!
May quá, chưa kịp nghỉ, th́ tối đó, ông chủ gọi đến bảo:

-Thôi, ngày mai khỏi đi làm nhé! Mới làm có ba tháng đă nghỉ bệnh, th́ c̣n làm ăn cái chó ǵ!

Nguời bị đuổi mừng húm, nói với vợ mua con gà, tạ ơn Tổ đăi.

Sau đó, lại đi xin việc làm "delivery Furniture", nghĩa là giao hàng fớ-ni-chơ cùng với cậu con trai. Hai bố con cùng khiêng, cùng vác. Tuần làm 6 ngày, mỗi ngày 11 đến 12 tiếng. Lương được 1000, chia trung b́nh là $3.20/giờ! Tôi làm ở đây khỏe hơn trước v́ khuân vác phải xử dụng toàn bộ bắp thịt lưng, vai, đầu, tay, chân, để kê vai, hứng lưng, đội lên, bưng, nhấc. Nhớ ngày đầu tiên, tôi đă tưởng chết! Đi giao một cái salông có kèm giường ngủ (Salong-Bed) cho một căn hộ ở lầu hai, mà không có thang máy! Căn hộ này lại không có thang thường thẳng lên, mà thang cuốn tṛn chung quanh một cái trụ sắt! Do đó, người giao hàng phải dựng đứng cái ghế nặng vài trăm "pao" lên, rồi cúi xuống, nhấc ở bên dưới, một hai ba, ùm! Nhích lên được một bậc. Một, hai, ba, ùm! Nhấc lên thêm một bậc nữa! Cứ thế mà như con sên, măi cũng lên được đến lầu hai, lên tới nơi th́ lăn ra, nằm vật ngay trên lối đi, ngất lịm đi mấy phút….Một lúc sau, thấy người lay vai ḿnh, mới tỉnh lại, cám ơn ông kia, rồi trước bộ mặt ngạc nhiên của ống, tôi lồm cồm ngồi dậy, lật ghế lại, đẩy tiếp vào pḥng, lấy tiền, về tŕnh diện ông chủ, và xin nghỉ, v́ chịu không nổi.

Ông chủ bảo:

-Không sao đâu! Xui là làm ngày đầu tiên bị cú đó, chứ không phải ngày nào cũng vậy đâu. Từ từ rồi quen.

Từ từ rồi quen thiệt! Làm tới 3 năm lận! Bắp thịt đô ra. Sau rồi có thể một tay nhấc nguyên cái ghế "Lô vờ sít" lên vai đi tỉnh bơ. Mấy tên thanh niên trợn mắt:

-Chú c̣n mạnh dữ! Cháu chào thua!

Họ đâu biết H.O đă từng cuốc đất, phá rừng tơi bời hoa lá trong rừng sâu, núi thẳm, sợ cái quái ǵ mấy cái ghế bàn này!

Thật ra cũng đổi tới 3 ông chủ và cũng bị mắng rủa tơi bời. Một hôm, đang loay hoay xếp đồ gần bàn làm việc của ông chủ, thấy Phôn kêu réo mà ông chủ chưa ra, chụp đại, trả lời giùm. Ông chủ, một người nói tiếng Anh đặc giọng Mỹ Tho, vừa mới bị bà chủ làm cho một tăng ầm ĩ ngay trong tiệm, chạy tới giật lấy cái phôn, mắng liền:

-Hát Ô biết cái đếch ǵ mà nói điện với thoại!

Ngoài các ông chủ “nổ”, c̣n các bà chủ cũng chảnh không kém. Bà chủ nào cũng sai H.O làm hộc cơm, h́nh như thấy tiền lương 4,5 đô một giờ mà các bà trả làm các bà đứt ruột, nên phải hành cho đă. “Anh vác cái tủ này qua đây.. chuyển cái sa lông này về đó! Ráp cái bàn kia cho tôi! Lau cầu tiêu chưa? Lau lẹ lên cho tôi c̣n đi chứ!….” Liên miên bất tận…Chịu đựng và chịu đựng. Nhưng sức người có hạn, có lần tôi nổi nóng, ném nguyên cái quyển sách vào mặt tên chủ rồi bỏ về…

Cha chả! Cuộc đời!

Mấy năm trôi qua, học măi cũng tốt nghiệp, làm thêm nhiều “dóp” khác, làm Tài Chánh, rồi Kiểm Tra Viên của Tiểu Bang, (State Examiner), nhưng với cái tính "nhịn là nhục, cự th́ đục", cho nên được một năm, cự lại bà Xếp “chảnh”, cũng lại bỏ việc. Rồi đi học thêm Sư Phạm để dậy học, nhưng chỉ dậy được có một mùa, lại bỏ, v́ bà Hiệu Trưởng gốc Mễ kỳ thị ra mặt. Cuối cùng, vừa đi làm Cố Vấn (Counselor) cho mấy người bệnh tâm thần vừa học thêm ngành Tâm Lư để hoàn thiện nghề nghiệp. Dĩ nhiên, ở đâu cũng thế, tránh vỏ dưa lại gặp vỏ dừa, các ông xếp, bà xếp cứ nh́n nhân viên như nh́n kẻ thù, phải trả thù cho đă…ngứa!

"Lâu dần, đời người cũng qua..."

Hiện giờ th́ đă “ŕ tai”, vừa đi làm linh tinh vừa viết lách lăng nhăng. Nhớ lại những tháng ngày mới qua Mỹ mà bật cười. Nhớ từng lời nói, cách đối xử thô bạo của người đi 1975 với dân H.O mà muốn cám ơn họ, v́ nếu không có những con người thô lỗ ấy, dễ ǵ học được bài học Kiên Nhẫn mà thành công! Thêm bài học “Lờ”, bỏ ngoài tai những cú chụp mũ, mạ lị liên lỉ của cả những tên Cộng nằm vùng lẫn những anh ấm ớ. Như vào năm 1991 và 1992, lần đầu ṃ mẫm đứng ra tổ chức Cây Mùa Xuân H.O ở Westminster rồi tổ chức hai lần “Tù Ca” tại Đêm Mầu Hồng năm 1993 và 1994, bị chụp mũ "ăng ten cộng sản” tơi bời hoa lá. Nhưng những đ̣n đánh phá như thế, thật ra, chỉ làm cho ư chí H.O thêm mạnh. Dân H.O đă trải qua bao năm tù đầy trong nhà tù lớn, nhà tù nhỏ của cộng sản mà không sợ, có lư đâu lại ngại miệng lưỡi của những tay nằm vùng! Hai mươi hai năm trôi qua, hầu như toàn thể thế hệ thứ 2 của dân H.O đă vững vàng trên quê hương mới. Đại đa số đă tốt nghiệp, từ Cử Nhân, Kỹ Sư, đến Nha, Y, Dược Sĩ, Giáo Sư Đại Học, hoặc thành công về thương mại rất lớn, làm ông chủ nhỏ, bà chủ nhỏ... Một số lớn đă đưa đón con đi học, các cháu nói tiếng Anh như gió…

Cuộc đời "như mây nổi, như gió thổi, như chiêm bao"... Biến cố ǵ rồi cũng qua, chỉ có danh xưng "Hát Ô" là tồn tại măi măi trong sử sách, như một thế hệ đặc biệt, chưa hề có trong lịch sử thế giới, và sẽ không bao giờ có nữa!

Chu Tất Tiến


 


VĂN CHƯƠNG

Cây viết Bất Khuất

Thuyền đời
Highway of Heroes
Nắng ấm quê hương
Truyện dài Bất Khuất
Thuyền đời ơi !
Những thằng chúng tôi
Bài thơ trên đồi Bác sĩ Tín
Viên đạn vang rền
Chuyện t́nh trái ngang
Khối diễn hành
Băi tập
Lễ măn khóa
Một Đời Bất Khuất
Kỷ niệm Quân Trường - Về phép
Kỷ niệm Quân Trường - Cúp phép
Hồi tưởng chiến trường 1062 Thượng Đức
Dọc đường gió bụi
T́nh Bất Khuất
Ngày xưa thân ái
Tôi đi lính
Bất Khuất
Quan Âm Tây Du Hí truyện
Làm trong sáng tiềng Việt
Hạ cờ tây
Thù dai
Kỷ niệm khó quên
Trận cuối trong đời lính của tôi
Khúc hát Quân Hành
Một nỗi đau
Thủ Đức - Tuần huấn nhục
Tâm thư của Cố Thiếu Úy Trần Văn Quí
Trận Ô-Căm
Một lần vĩnh biệt
Một lần đi
Chuyến đi cuối năm
Nhớ về mái trường xưa
Phạm Xuân Tịnh - Một cuộc đời
Những ngày tháng không quên
Tự do ơi, tự do!
V́ hai chữ Tự Do
Ngh́n trùng cách biệt
Thầy Chín
Để nhớ để quên


Người lính VNCH

Soái hạm HQ5 và trận hải chiến Hoàng Sa
Ngày 19-01 Kỷ Niệm ngày Hoàng Sa nhuộm máu
Đi vào ḷng địch: Câu chuyện thật của người Nhái HQ VNCH
Người bạn 101
Năm tháng tuổi thơ thuở nào
Lực lượng Đặc Nhiệm Thủy Bộ Hải Quân VNCH
Đối diện tử thần
Một thời để yêu
Phi Công thời chiến
Người con dâu nước Mỹ
Tưởng bỏ anh em
Đành bỏ anh em
Mai
Cuộc tuyệt thực ở trại Cổng Trời
Một đời binh nghiệp hai màu Mũ
Biệt Hải trên vùng biển băo tố
Chuyện người lính trinh sát
Nhan sắc cư tang
Niềm vú quân trường
Sự trịch thượng
Hộ tống hạm HQ11 & Những ngày biến loạn tháng Tư đen
Bạn tôi, những SVSQ khóa 2 Học Viện CSQG
Cuộc sống của người lính chiến ĐPQ và NQ
Sông Mao, Ngày tháng cũ
Tự truyện của một phi công

Chập chùng tủi nhục
Tâm sự người lính

Nén hương tưởng nhớ bạn Dương Quang Ngọc
Một mai giă từ vũ khí
Mối t́nh đầu
T́nh lính
Đời lính
Tàn cuộc hoa này
Nó và Tôi
Viên ngọc nát
Những năm dài qua đi... hội ngộ
Ngày Quân Lực : Lời thú tội
Nhớ An Lộc - Chuyện người Thương Binh bị bỏ quên
Nghĩ về người vợ lính
Chuyện t́nh với chàng cựu Không Quân Y 2 K
“Hát Ô” qua Mỹ
Anh hùng tử - Khí hùng bất tử
Thằng lính bạc t́nh
Cuối đường
Đó đây trên quê hương
Here and There In The Homeland
Người c̣n nhớ hay người đă quên
Những ngày tù chung với Ông Đạo Dừa
Cây cầu biên giới
Khu trục bọc thây
Tướng Đỗ Cao Trí và Tướng Nguyễn Viết Thanh Dưới Cái Nh́n Của Người Ngoại Quốc

Đêm liêu trai
B̀NH-TUY, những ngày cuối cùng...
T́nh Anh Lính Chiến Biệt Động
Trận chiến đẫm máu của HQ/VNCH: Trận Ba Rài
Mặt trận Miền Đông vẫn yên tĩnh
Charlie ngày ấy và Charlie bây giờ
Màu cờ và sắc áo
Tù binh và ḥa b́nh
Tây Ninh, chút c̣n lại trong ḷng một người lính
Hoài niệm
Tâm tư và cuộc sống quả phụ
Thượng Tọa Thích Quang Long
4 ngôi mộ lính nhảy dù Vị Quốc Vong Thân
Hai người bạn
Đôi ḍng về “Cỏ Thu Hoàng thị”
Cái chân gỗ
Một H.O. muộn màng
Vài hàng gởi anh Tŕu mến
Thiên bi hùng ca QLVNCH
Để nhớ lại những ngày Mùa Hè Băo Lửa
Trận chiến cô đơn
Biệt đội 817 - LĐ81 BCD
Trận đánh cuối cùng của ĐPQ...
Qua những trại tù cộng sản...
Sông Mao, phi vụ ngày 30 Tết
Nước mắt mẹ già
Viên đạn cuối cùng
Điếm Cỏ Cầu Sương
Người lính ấy của tôi...
Khóc một ḍng sông
Cái muỗng
Tử thủ
Những tiếng hát bừng sáng A 20
Thiên đường đỏ
Khoác áo chiến y
Chuyện t́nh của một Phi Công
Hai v́ sao lạc
Tôi thương nhớ vợ tôi
Bông hồng tạ ơn
Viết về Lê Hữu Lượng
Chinh nhân và người t́nh
Tôi vào học viện Cảnh Sát Quốc Gia
Cảm nghĩ của một người Lính về Ngày Quân Lực 19/6
Nhiệm vụ
Cô gái B́nh Long
Những ngày hồi đó
Ngày QL19/06 - Người Lính VNCH ... Tôi nợ Anh ..
Nhớ đến Biệt Đội Thiên Nga
Viết về ngày QL 19/6/2011
Người không nhận tội  
Chào cô ... em gái Biệt Cách Dù
Chuyện t́nh chị Hạ và anh Nuôi
Huấn luyện Sĩ Quan tại Hoa Kỳ
Ở cuối 2 con đường
Đêm Cao Miên
Đồn Dak Seang
Giải toả căn cứ hỏa lực 6  Tân Cảnh
Quan Âm chí lộ
Rải tro theo gió
Một chuyến đi toán phạt
Chinh chiến điêu linh
Trại gia binh
Viết về người lính Địa Phương Quân
Người không nhận tội
Tháng 4 xót xa
T́m lại thương đau
Nụ cười người tử tội
Ngày về
Người lính miền Nam
Phan Rang nỗi hờn di tản
Charlie, ngọn đồi quyết tử
Quốc lộ 20 - hành lang của tử thần
Găy súng
Chuyện người Nghĩa Quân
Chuyện Người Nghĩa Quân Thờ H́nh Của Chính Ḿnh
Đại Bàng Gảy Cánh Tháng Tư
Trại gia binh
Viết về người lính Địa Phương Quân
Quốc lộ 20 - hành lang của tử thần
Phnom Penh, ngày ấy c̣n đâu?
Vinh danh Tướng Đỗ Cao Trí
Trung Tá Nguyễn Đức Xích "NGƯỜI TÙ BẤT KHUẤT"
Ngọn đồi cuối cùng
Nhớ hay Quên
Người lính miền Nam
Charlie, ngọn đồi quyết tử
Chú Quế
Pleiku nắng bụi mưa bùn
Mê thần tượng
Cơm cháy quân trường
Anh trai Biên Hoà, em gái Cà Mau
Giọt nước mắt Đêm Giao Thừa ...!
Kiếp người... đời lính...
Câu chuyện tù của ĐT Phi Công HK...
Ḍng sông cỏ mục
Bên những bờ rừng
Đêm thánh vô cùng
Người tù kiệt xuất
KBC Một thời để nhớ
TPB Những mảnh đời bất hạnh
Mùa Đông năm ấy
Người Lính Việt Nam Cộng Ḥa qua những t́nh khúc bất tử của Một Thời Chinh Chiến
Phi vụ cuối cùng
Những người tù cuối cùng
Lửa máu hận thù
Người Lính VNCH trong kho tàng âm nhạc Việt Nam
Mẹ VN ơi - Chúng con vẫn c̣n đây
Khi người ta gọi bác của tôi, ba tôi và anh tôi là 'giặc' !
Hăy thắp cho anh một ngọn đèn
Chiếc áo phong sương t́nh anh nặng
Người lính VNCH trong nhạc sỉ Trần Thiện Thanh
Đêm hỗn mang
Ngỡ ngàng đời chiến sĩ
Chuyện nhớ trong đời
Để ghi nhớ tháng 4 đen
Nỗi đau thời chiến
Cọp rằn Chương Thiện
Quà cho con trong tù
Những gịng sông lịch sử đời người
Một người đi
Trận cuối 2
KBC 4100 & Tết Mậu Thân
Rừng khóc giữa mùa xuân
Lá thư t́nh của người lính VNCH
Cô con gái quá giang trong đêm mồng một Tết
Lon Guigoz hành trang người tù...
Con chó Vện và người tù cải tạo
Một lần toan tính...
Tấm thẻ bài
3 người chiến binh "homeless"...
Trôi theo vận nước
Trận cuối
Chiến sĩ Kha Tư Giáo
Em không nh́n được xác chàng
Chuyện buồn người vợ tù
Người Việt của tôi - Quận Dĩ An
Sao hôm, sao mai
Những lá thư t́nh
May mà có em
Thằng bé đánh giày người Nghĩa Lộ
May mà có em đời c̣n dễ thương
Gói quà đầu năm
Cây Mai rừng của người Lính Trận
Cánh chim Thần Tượng
Ba ḍng nước mắt
Những xác chết trên mănh đất chữ "S"
Thân phận người lính găy súng
Chuyện vượt ngục ở trại Gia Trung ...
Những mảnh đời dang dở - phần 2, phần 3, phần 4, phần 5, phần 6, phần cuối
Mưa trên Poncho
Người ở lại Saravan
Nhớ hay quên kỷ niệm thời chinh chiến
Vược ngục
Chuyện t́nh khoai lang
Tâm t́nh người lính VNCH tỵ nạn ở Thái Lan
Hồi tưởng ngày Quân Lực 19-6-73
Vinh danh người lính VNCH

Linh tinh

Dị mộng
Nhà thơ Hàn Mặc Tử
Tập thơ "đôi hồ" và một thiên diễm t́nh
Về Quê
Ông già bơi rác
Nhớ thời trường cũ Chu Văn An
Người chú họ của tôi
Tôi bị bắt
Nhớ lắm… những mùa Thu
Những chuyện trời ơi !
Người đồng hương
Bên đời hiu quạnh
Việt Cộng con
Phượng hồng vào Hạ
Sức mạnh của cộng đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại
Giai thoại văn chương
Kỷ niệm nỗi trôi cùng trí nhớ
Bà xă đai-ét
Chuyện kể: Một buổi trên đường vượt biển
Những vần thơ chui
Đi t́m Jackpot
Cây cầu biên giới
Ngày giỗ Tổ Hùng Vương
Như những giọt buồn
Một cơn đau tim….và một lần phẫu thuật
Đứa con dị chủng
Bài thơ dang dở
Thất t́nh
Dấu "Hỏi Ngă" trong văn chương Việt Nam
Ngày xưa thân ái...
Gió bụi một thời
Người sợ bóng
Hoàng hôn trên núi Tây
Ư yêu đương
Đêm qua sân trước nở cành mai
Vệt nắng cuối chiều
Đừng yêu người làm thơ
Tết Nguyên Đán
Đừng yêu người làm thơ
Như những vần mây
Đám cưới
Hạnh phúc muộn màng đêm Giáng Sinh
T́nh... tiếc
Giáng Sinh năm nào
Ván cờ ma quỷ
Văn thơ trữ t́nh
Mùa Thu qua thi ca  
Phụ nữ Việt Nam qua Ca Dao
Tháng năm ngoảnh lại
Thu xưa
Thu có sầu chăng sáng nay!
Cơn mưa chiều nay
Xuôi ḍng sông Hương
Nỗi niềm cố cựu
Thiện và Ác
Tóc May sợi vắn sợi dài
Tâm sự tuổi già
Xóm biển
Đi t́m tâm linh
Mấy đoạn đường đời
Tản mạn những giao thoại văn chương
Xin hăy giúp tôi
Con c̣n nợ Ba
Nhăm nhi bầu bạn
Một thời để nhớ
Người quét chợ
Lời tỏ t́nh
Bạn cũ năm mươi năm
Về lại cố hương  
Đường đi không đến
Xương trắng Trường Sơn
Về lại cố hương
Thoáng xưa
Cánh Hoa Ngọc Lan
Bước không qua số phận
Đọc thơ Trạch Gầm
Con Gà ṇi
Con Mèo hay con Thỏ?
Đời vẫn đáng sống
Tết làng tôi
Bầu Bí một giàn
Nghỉ hè ở Mallorca
Chiếc xích lô chở mùa xuân
Em đi để lại con đường
Một thời con gái
Bố tôi và người tù Nguyễn Chí Thiện
Trường ca trang sử Mẹ....
Nỗi đau bẽ bàng
Khi con đường không lối thoát
Những bài ca một thời cuộc đời
Tiếng chuông ái t́nh
Những con cào cào xanh
Nếu chỉ c̣n một ngày để sống
Bố tôi
Thiêng Liêng Như Những Linh Hồn
Giấc mộng dài
Duyên số trời định
49 Ngày với em
Bài ca của người du tử
Tấm vạc giường
Cố hương, 35 năm sau
Vượt biển một ḿnh
Hăy bế em ra khỏi cuộc đời anh
Những Tết năm xưa ở Phan Thiết
Làm thinh
Màu tím trong thơ
Lệ Mừng trên cánh Đồng Chiêm
Thằng cháu nội đích tôn
Chị Cả Bống
Làm rể Ninh Ḥa
Trời đất bao la
Nỗi buồn mùa Thu
Duyên Nam Bắc
Đà-lạt trời mưa
Xót xa
Tiểu thơ
Đôi mắt
Giọt mưa trên tóc
Quê tôi, ngày bé thơ lớn lên
Mùa thu cuộc t́nh
Cây sầu riêng sau vườn cũ
Tản mạn - Về những người bạn
Nh́n những mùa xuân đi...
Quê hương ruồng bỏ
Ba tôi và tôi
Vượt thoát
Made in VietNam
Giọt nước mắt
Ngày vô vị
Khóc lặng thinh
Đời c̣n vui v́ có chút ṭm tem
Đôi mắt Phượng
Ngựi bán liêm sỉ
Bài ca vọng cổ
T́nh già
Buổi chiều ở Thị trấn Sông-Pha
Saigon ngày ấy
Phàm phu tục tử
Thăm quê
Dấu tích ân t́nh
Địch thủ
Tâm
USS Midway - Ông bạn già năm xưa - English
Từ Mỹ, kể chuyện Mỹ Tho
Vài ṿng Thơ, Rượu và Tết
Mùa Xuân uống rượu
T́nh người
Hồi kư của một người Hà Nội
T́nh nghĩa, nghĩa t́nh
Đôi đũa
Gịng đời... và hồi âm gịng đời...
Không cho phép ḿnh quên
Thảm sát trên đảo Trường Sa
Em tôi
12 bến nước
Chào Mẹ
Cháo tóc
Những người không đất đứng
Vợ hiền
Theo ngọn mây Tần
T́nh ngây dại