Đoàn xe Motolova chở đám tù cải tạo bắt đầu đi vào khu rừng tre rậm
rạp thì chạy chậm lại. Con đường đất lồi lõm đầy những ổ gà. Chốc
chốc những người ngồi sau và đồ vật bị xóc nhảy tung lên khi xe vấp
phải một ổ gà lớn... Hùng vén tấm bạt che hai bên thân xe nhìn ra
bên ngoài. Ánh đèn của cả đoàn xe quét ngang dọc tạo thành những vệt
sáng nhấp nháy phía trước đủ để anh thấy khá rõ. Đoàn xe đi được một
khoảng nữa thì ngừng lại nhưng máy xe vẫn để nổ. Đám tù cải tạo được
cho phép xuống xe từng hai người một thay phiên nhau đi tiểu. Nhờ
đèn xe Hùng có thể thấy rõ hai bên đường san sát những bụi tre gai,
phía trên cao những tàn tre đan vào nhau dày đặc thành hình một cái
vòm lớn, đoàn xe đi lầm lủi trong cái vòm này có vẻ như đi vào một
khu âm u, tử địa không lối ra. Âm thanh của những nhánh tre đu đưa
trên cao theo gió tạo ra một nhạc điệu buồn như tâm trạng lo lắng,
hoang mang của những người tù trên đường đến nơi lưu đày mới chưa
biết là đâu?
Buổi chiều hôm nay, từ Đồng Pan tất cả tù cải tạo ở trại nhốn nháo
lên hết với những lệnh lạc hò hét từ các cán bộ quản giáo hối thúc
mang hết đồ đạc ra ngoài sân tập họp khẩn cấp. Những tên sĩ quan bộ
đội lạ mặt cầm sổ sách lăng xăng đi tới đi lui đếm đầu người điểm
danh. Kinh nghiệm của lần chuyển trại trước từ Trảng Lớn, đám tù
đứng trong hàng xầm xì: "Chuyển trại rồi. Chuyển đi chổ khác nữa
rồi."
Hùng quay qua nói nhỏ với mấy người bạn thân:
- "Tụi mình nhớ đứng sát bên nhau nghe chưa? Nếu có lập thành tổ,
thì cũng ráng chen chung vô một tổ. Lạng quạng là tụi nó tách rời ra
mỗi thằng đi một nơi đó."
Sau một hồi điểm danh tới điểm danh lui, tất cả đám tù tập họp trên
sân bị chia ra làm hai nhóm. Nhóm của Hùng khoảng gần 200 người bị
lùa lên những chiếc xe Motolova phủ vải bạt hai bên hông và sau đó
di chuyển ngay. Còn nhóm kia cũng khoảng gần 200 không biết sẽ bị
đưa đi đâu? Một điều an ủi là nhóm bạn bè thân của Hùng là Cương,
Tân, Cường, Khoẻ, Hoàng và Thu không bị tách rời và cùng đi chung
trong một nhóm. Nhìn gương mặt lo âu, căng thẳng của những người bạn
đồng cảnh ngộ, Hùng thở dài. Không cần nhìn vào gương, anh cũng đoán
biết bộ mặt của mình lúc này ra sao rồi! Từ sau ngày miền Nam bị bức
tử một cách tức tưởi. Những sĩ quan cấp úy chế độ cũ đã bị chính
quyền CS lừa dối với chính sách gọi là "khoan hồng nhân đạo" và việc
tập trung đi "học tập 10 ngày". Thế rồi như những sĩ quan khác, Hùng
và các bạn đã trình diện với hy vọng sau 10 ngày sẽ được trở về đoàn
tụ với gia đình, làm lại cuộc sống mới. Nhưng hởi ơi! Kể từ ngày đó
tất cả đã bị giam giữ triền miên. Ở Trảng Lớn khoảng một năm rưỡi,
sau đó bị chuyển trại đưa lên Đồng Pan lao động cũng hết 7,8 tháng
nữa, và bây giờ lại sắp bị đưa đến một nơi nào khác chưa biết được!
Xe ra tới địa phận Tây Ninh, trong khi đoàn xe chậm lại ở ngả ba rẽ
ra đường quốc lộ thì thật là bất ngờ, bánh kẹo thuốc lá… được dân
chúng từ hai bên đường quăng lên xe cho đám tù như mưa. Mặc cho mấy
tên bộ đội vệ binh hò hét xua đuổi, những người dân mua gánh bán
bưng, những bà mẹ, những đứa em… vẫn chạy theo đoàn xe ném lên đó
những món quà tình nghĩa như tỏ chút lòng của người dân còn có thể
làm được, đưa tiễn những đứa con của đất nước đang trên đường ra nơi
đày ải. Đám tù cải tạo thật xúc động với những món quà bất ngờ đầy
tình người này. Như vậy cũng đủ an ủi cho người lính đã một thời đổ
xương máu ra bảo vệ đất nước, bảo vệ đồng bào. Hùng nhìn xuống đường
qua kẽ hở của tấm bạt che bên hông xe. Dân chúng hai bên đường vẫn
còn chạy theo cố gắng quăng cho hết mấy món bánh trái cuối cùng còn
trong thúng rổ… Một vài người đàn bà kéo vạt áo chậm nước mắt, tay
còn vẩy vẩy khi đoàn xe đã chạy khuất từ xa. Hùng xúc động lẩm bẩm:
"Cám cơn Mẹ, cám ơn chị. Cám ơn các em… chúng tôi không làm tròn
trách nhiệm bảo vệ các người được, thật là có lỗi với các người."
Bên ngoài trời bắt đầu sụp tối. Những người tù ngồi chen chút chật
ních phía sau lòng xe, hoang mang nhìn qua những kẽ hở, cố định
phương hướng xem mình đang bị đưa về đâu, nhưng cuối cùng cũng chỉ
có thể đoán già đoán non xe đang chạy về hướng Bình Dương mà thôi.
Đoàn xe tiếp tục lầm lủi đi trong đêm tối, tránh né sự tò mò chú ý
của dân chúng. Sau một lúc hoang mang nhốn nháo, sự yên tỉnh trở lại
trong lòng xe. Đám tù mệt mỏi, thích nghi dần với vị thế chật hẹp,
bắt đầu ngủ gà ngủ gật theo nhịp lắc lư và tiếng máy xe nổ đều đều,
mặc cho số phần đưa đẩy tới đâu thì tới.
Sau một lúc dừng lại nghỉ ngơi trong khu rừng tre, đoàn xe lại tiếp
tục chạy. Trời bắt đầu mờ mờ sáng thì đến ngả ba đường 10. Từ đây rẽ
vào không bao lâu thì tới một nơi gọi là Trại 3148. Trại còn rất thô
sơ chưa được xây cất gì nhiều, chung quanh chỉ lèo tèo vài ba căn
nhà dùng làm bộ chỉ huy doanh trại với mái lợp bằng vỏ tre lồ ô. Đám
tù bị hò hét hối thúc xuống xe tập họp. Mấy tên vệ binh cầm súng
đứng chung quanh giữ trật tự với khí thế đằng đằng, trong khi mấy
tay cán bộ quản giáo lăng xăng đi tới đi lui đếm đầu người phân ra
từng tổ. Hùng đứng trong hàng, ngao ngán nhìn khung cảnh chung
quanh:
- "Tao thấy chỗ này coi bộ hắc ám hơn ở hai trại trước rồi, tụi bây thấy sao?"
Không ai trả lời câu hỏi của Hùng, nhưng cả bọn ai nấy đều có cảm
giác như vậy. Khung cảnh hoang vắng thô sơ nơi đây hứa hẹn với đám
tù cải tạo mới tới sẽ đổ nhiều công sức, mồ hôi trong những ngày sắp
tới! Sau khi sắp xếp xong Hùng và các bạn Tân, Thu, Khoẻ, Cương,
Hoàng, Cường lần này bị phân tán ra ở những tổ khác nhau. Cũng may
mấy anh em cũng chỉ ở rải rác trong một cùng một khu vực gần đó
thôi.
Trại 3148 này là tên của một Tiểu Đoàn bộ đội trú đóng ở đây. Nhưng
mọi người đều quen gọi là trại Bù Gia Phúc lấy theo địa danh ở nơi
này. Dọc theo con đường 10, cứ cách khoảng 2, 3 cây số lại có một
trại tương tự như: Trại 3146, trại 3149, trại 3150… Trại Bù Gia Mập
nơi có sóc Bom Bo nổi tiếng của dân tộc thiểu số, cũng ở cách đó
không xa. Những trại này nằm trong khu vực của hai huyện Bù Đăng, Bù
Đốp thuộc tỉnh Phước Long. Mỗi trại ở đây đều có cấp số Tiểu Đoàn.
Trước đây chỉ chuyên về mặt quân sự trấn giữ biên phòng, nhưng nay
kiêm thêm nhiệm vụ quản lý các sĩ quan chế độ cũ từ cấp Đại Úy trở
xuống. Cho tới thời điểm này, bộ đội thuộc Ủy Ban Quân Quản vẫn còn
cai quản đám sĩ quan tù cải tạo. Mới đầu họ còn có vẻ dễ chịu, nhưng
vì tình hình ngày càng lộn xộn, con số tù cải tạo trốn ngày một
nhiều, nên sự quản lý của bộ đội đối với các sĩ quan tù cải tạo bị
siết lại gắt gao hơn trước nhiều. Mỗi lần đi ra ngoài làm việc lúc
nào cũng có hai vệ binh súng ống kè kè canh chừng hoặc khi đi đốn
cây, gánh tranh, chặt tre cũng có vệ binh đi theo hướng dẫn. Tuy
nhiên, cứ hể sơ sểnh ra là lai rai cũng có người trốn hoài.
Quả đúng như đám tù mới tới dự đoán, những ngày tháng đầu ở trại Bù
Gia Phúc họ đã chịu sự quản lý rất nghiêm ngặt. Hể làm không xong
công việc được giao trong ngày là bị kiểm điểm, hoặc bị nhiều hình
thức kỷ luật khác ngay. Chổ ở chưa có gì cả nên việc xây dựng nhà ở,
doanh trại được đặt ra gấp rút vì mùa mưa sắp đến. Ngay sau ngày đến
trại, đám tù cải tạo phải làm việc cật lực từ sáng sớm đến tối mịt
để khai phá, xây cất thêm doanh trại, khu nhà ở… bếp núc… Mấy đám
cán bộ quản giáo suốt ngày cứ hò hét đốc thúc: "Nếu không cố gắng
cất nhà kịp, mùa mưa đến các anh sẽ phải ngủ ngoài mưa". Điều này
thấy rõ không phải là điều hù dọa suông. Bởi vì từ khi mới tới trại
đến nay, đám tù cải tạo đã phải ngủ võng rồi! Chưa làm xong nhà thì
phải chịu tiếp tục ngủ võng ngoài gió mưa là cái chắc. Do đó không
cần đợi cán bộ quản giáo hò hét đốc thúc, với tình hình này mấy
người tù cải tạo cũng phải tự mình làm gấp rút để có chổ che nắng
mưa. Từ từ chung quanh trại Bù Gia Phúc nơi Hùng ở, rừng tre và cây
cối dần dần được phát quang hết để khai thác đất trống cất nhà ở,
doanh trại… và trồng trọt hoa màu. Cứ thế dưới bàn tay của đám tù
khốn khổ, rừng càng lúc càng bị lấn thụt lùi sâu về phía sau.
Trại Bù Gia Phúc này là một trong nhiều doanh trại san sát nhau giữa
những vùng rừng núi bạt ngàn của hai tỉnh Bình Long, Phước Long.
Rừng núi ở đây đa số là những khu rừng tre lồ ồ khổng lồ xen kẽ với
rừng già trùng trùng điệp điệp kéo dài cho tới giáp ranh biên giới
Campuchia. Trước đây những khu rừng này là mật khu của Việt Cộng.
Thỉnh thoảng đi lao động, Hùng và các bạn vẫn còn thấy dấu vết của
những hố bom B52 để lại. Tuy nhiên bom đạn trước đây hình như đã
không làm suy suyển gì được những cánh rừng già bát ngát ở đây. Phải
đợi đến khi tù cải tạo chuyển về thì rừng mới chịu lép vế, nhượng bộ
và bị đẩy lùi vào một phần! Số lượng khai thác gỗ, tre và cỏ tranh
mang về xây cất doanh trại, nhà ở cho tất cả các trại ngày một
nhiều. Vì thế cây cối đúng kích thước, những trảng tranh lớn và
những đám tre đúng tiêu chuẩn… ở những nơi gần bị đám tù cải tạo của
tất cả các trại từ từ khai thác hết. Càng lúc Hùng và các bạn phải
đi thật xa mới có thể tìm được tre, cỏ tranh hoặc cây đúng kích
thước tiêu chuẩn được giao. Đi từ sáng sớm, nhưng mang được những
thân cây lớn, những bó tranh khổng lồ hoặc những cành tre dài ngoằn
về tới doanh trại thì trời đã bắt đầu sụp tối rồi! Đã vậy Nguyễn Văn
Thu, người bạn tù cùng khóa Thủ Đức trước đây với Hùng, là một người
nhỏ con yếu đuối, không vác nổi những cây lớn được giao phó. Hai đứa
lại ở cùng tổ thường được phân công đi lao động chung, Hùng không
giúp cho anh ta thì ai giúp bây giờ. Cứ mỗi lần nhận công việc đốn
cây, Hùng luôn luôn vác ở phần gốc, để cho bạn mình vác khúc ngọn
nhẹ hơn. Suốt thời gian ở đây, Hùng lúc nào cũng dành làm phần nặng
nhọc hơn để bạn vẫn hoàn thành công tác mà không bị rắc rối với đám
cán bộ quản giáo. Mãi tới bây giờ Nguyễn Văn Thu vẫn nhớ ơn và nhắc
hoài về người bạn Diệp Phi Hùng tốt bụng này.
Công việc phân phối trong ngày nặng nề, cực nhọc hơn ở hai trại
trước, tuy nhiên khẩu phần ăn được phân phối không thấm đâu vào đâu.
Chưa bao giờ người tù cải tạo hiểu ý nghĩa chữ "đói" một cách sâu
sắc và thấm thía như khoảng thời gian ở những trại tù cải tạo như
thế! Anh em nào có gia đình thăm nuôi, tiếp tế hàng tháng còn đỡ.
Những ai kém may mắn không có ai thăm viếng, tuy được bạn bè san sẻ
giúp đỡ, nhưng chắc chắn cũng không bao giờ đủ no được.
Người tù cải tạo bị cấm hoặc hạn chế tối đa những liên lạc với người
dân bên ngoài và cả những người bạn tù ở khác trại. Nhiều lần đám tù
cải tạo của Hùng ra ngoài lao động gần khu dân chúng cũng chỉ được
phép ghé mua vội ít bánh trái, đồ dùng lặt vặt ở những quán ven
đường rồi đi ngay chứ không nói được gì nhiều. Hoặc đôi khi đi vào
rừng đốn cây, gặp những anh em đồng cảnh ngộ ở các trại khác lao
động gần đó, canh lúc vệ binh lơ đểnh hai bên lén trao đổi vội vàng
với nhau những câu thăm hỏi tin tức những người mình quen biết xem
có ở cùng trại bên kia hay không? Rồi thôi! Ai nấy đều phải quay lại
tiếp tục công việc nặng nhọc của mình để còn lo về kịp trong ngày…
Sự tiếp xúc với cuộc sống bên ngoài của người tù cải tạo một cách
chính thức hầu như chỉ qua những chuyến thăm nuôi hàng tháng mà
thôi. Những cái siết tay, nụ cười méo mó, vòng tay trẻ thơ của đứa
con thiếu cha… nụ hôn vội vàng trên môi người vợ hiền hay ánh mắt
thương cảm của người yêu... cùng món quà chứa đầy tình thương của Mẹ
già… một vài tin buồn, năm ba tin vui trao đổi nhau… tất cả gói ghém
hết trong những lần thăm nuôi gặp mặt đó. Đối với người tù cải tạo,
đây là khoảnh khắc hạnh phúc nhất trong cuộc đời của họ vào lúc bấy
giờ. Đôi khi có một số tin tức do người thân bên ngoài mang vào đã
trở thành những đề tài để anh em bàn tán sôi nổi, hoặc những suy
đoán, bàn luận thời cuộc căn cứ vào những tin đồn mơ hồ không biết
xuất phát từ đâu, tuy nhiên nhờ đó ít nhiều cũng đã giúp hun đúc
niềm tin của đám tù cải tạo và làm tinh thần mọi người phấn chấn hơn
lên.
Cứ thế người tù cải tạo vẫn lầm lủi sống, lầm lủi chịu đựng với một
hy vọng mong manh không lấy gì làm chắc lắm… Và cứ thế ngày tháng âm
thầm trôi… Người tù cải tạo mệt mỏi, hy vọng lụi tàn dần theo những
lần nhìn cây rừng thay lá!
Với điều kiện thiếu thốn đủ mọi thứ từ dinh dưỡng đến thuốc men.
Bệnh tật không thể nào tránh khỏi. Nhất là bệnh sốt rét rừng, căn
bệnh đáng sợ nhất ở vùng rừng núi Phước Long này! Những ai bị vướng
vào căn bệnh này, thì cầm như chết chắc. Vừa đến trại không bao lâu,
đã có một vài người bị dính ngay sốt rét và chết ngay trong trại.
Khiến cho những người còn lại không khỏi rúng động. Một đôi lần,
Hùng cũng bị bệnh nhưng chỉ là cảm mạo nên lướt qua được hết. Tuy
nhiên nghĩ tới đến cơn bệnh sốt rét rừng hiểm nghèo này, anh cũng
nơm nớp lo sợ không biết ngày mai rồi sẽ ra sao?
Chứng bệnh Hùng lo sợ cuối cùng đã may mắn không xảy ra cho anh,
nhưng lại rơi ngay vào một trong những người bạn thân trong nhóm của
anh. Đó là Cương. Thiếu Úy Mai Xuân Cương. Tiểu Đoàn16/TQLC. Xuất
thân khoá 4/71 SVSQTB Thủ Đức. Người chiến sĩ đã trãi qua biết bao
trận đánh lớn nhỏ kể cả lần nhận nhiệm vụ tái chiếm Cổ Thành Quảng
Trị. Xông pha biết bao trận đánh dữ dội như vậy mà anh cũng không hề
hấn gì. Nay trong lúc buông tay súng, cam phận làm tên tù cải tạo,
số phần lại không tha cho anh! Giữa núi rừng Phước Long, chứng sốt
rét rừng đã quật ngã người sĩ quan kiêu hùng ngày nào dễ dàng! Sau
hơn một tuần nằm liệt ở trại với tiêu chuẩn được phát để chống lại
cơn bệnh nguy hiểm này là 1 viên ký ninh mỗi ngày không thấm thía
vào đâu cả! Bệnh tình càng lúc càng trầm trọng hơn! Mai Xuân Cương
tuy thấp người nhưng rất to con, thế mà chỉ qua một tuần lễ, người
anh gần như chỉ còn phân nửa so với lúc trước, cộng thêm làn da vàng
vọt và một thể chất bạc nhược không tả được. Anh em trong trại quyên
góp nhau lại những viên thuốc ký ninh hiếm hoi của gia đình gởi vào
để mong cứu sống anh, nhưng cũng không được nhiều. Nguyễn Minh Hoàng
đã đưa cho bạn hết tất cả mấy viên thuốc chống sốt rét để dành phòng
ngừa cho riêng mình, hy vọng cứu được mạng sống bạn, nhưng cũng chỉ
giúp Mai Văn Cương cầm cự chống đỡ thêm được mấy ngày! Bệnh tình của
Mai Xuân Cương suy nhược đến nổi anh không còn đứng vững nữa. Hể
đứng lên bước mấy bước là té xuống liền. Cuối cùng ban quản giáo
trại chấp thuận cho anh lên bệnh xá điều trị. Tiếng là nằm bệnh xá
cho có vẻ, nhưng thực ra thuốc men cũng chẳng có gì nhiều nên anh
cũng không hồi phục được. Thấy tình thế không xong, trưởng trại mới
cho phép Mai Xuân Cương viết thơ nhắn gấp về gia đình mang thuốc lên
cấp cứu.
Mấy ngày anh nằm trên bệnh xá, Hùng có tìm cách lén lên thăm được 2
lần. Nhìn thân hình của bạn, Hùng không khỏi mủi lòng. Thân thể
tráng kiện của Mai Xuân Cương ngày nào giờ đây chỉ là một xác thân
gầy yếu, mệt mỏi nằm một chổ chờ chết với chút hy vọng mong manh là
thuốc từ nhà sẽ gởi đến kịp. Không còn biết phải nói gì để an ủi bạn
trong lúc này. Hùng chỉ còn biết nắm chặt tay bạn như muốn truyền
hết sức mạnh của mình vào thân thể gầy gò để mong bạn có đủ nghị lực
vượt qua cơn bệnh quái ác này. Những lúc tỉnh táo nhìn thấy Hùng gần
bên, Mai Xuân Cương cứ luôn miệng nhắn nhủ: "Tao muốn về nhà. Đừng
để tao ở đây. Tao muốn về với gia đình Mày nhắn dùm gia đình tao
mang tao về nghe?" Nghe bạn trong cơn hấp hối lập đi lập lại nhiều
lần như vậy, Hùng chỉ biết ứa nước mắt gật đầu, hứa cho bạn yên
lòng.
Thời gian Mai Xuân Cương nằm bệnh xá, mưa lớn liên tục suốt ngày.
Nước lũ từ rừng đổ về ngập lênh láng. Lần chót Hùng tìm cách lên
bệnh xá thăm anh cũng là ngày nước lụt bắt đầu dâng lên khắp các con
đường từ thị trấn đi vào. Từ trong trại nhìn ra ngoài bìa rừng xa xa
đã có thể thấy nước ngập loang loáng trên mặt những trảng tranh rộng
lớn. Tù nhân không thể đi công tác xa bên ngoài như thường lệ, đa số
chỉ làm những việc lặt vặt trong trại. Nhân cơ hội này, Hùng lén lên
bệnh xá thăm Mai Xuân Cương. Lần này nhìn bạn, Hùng biết là đã quá
trể rồi! Trước mặt Hùng giờ chỉ là một thân xác còn thoi thóp với
chút hơi thở yếu ớt. Sự chết đã hiện ra trên gương mặt vàng vọt, méo
mó và hai con mắt của nguời tù khốn khổ đã lạc hết thần khí!! Mai
Xuân Cương nằm đó chờ cái chết đến với mình từ từ. Trong một khoảng
im lặng thật lâu, Hùng đứng nhìn bạn với cái cảm giác đau đớn và bất
lực vì không biết làm gì giúp được bạn trong lúc này.
Mai Xuân Cương trở mình, giương cặp mắt lạc thần lên nhìn Hùng một hồi mới nhận ra được bạn. Giọng của anh yếu ớt đến độ Hùng phải nghiêng đầu, cúi sát tai vào miệng bạn mới có thể nghe được tiếng thì thào đứt quảng. Bệnh sốt rét rừng này quả đáng sợ thật. Trong vòng một thời gian ngắn, chứng bệnh quái ác này đã làm thay đổi bề ngoài của con người đến độ nếu không gặp người bệnh trong vòng một tuần lễ chắc khó lòng nhận ra được! Ngay cả những cử động của người bệnh cũng rất khó khăn. Với tất cả sinh lực còn sót trong thân thể bạc nhược của mình, Mai Xuân Cương cố gắng thều thào:
- "Tao… không xong rồi… Hùng ơi!... Mày cho tao… gởi lời thăm… mấy anh em. Ráng giữ gìn… sức khoẻ. Đừng giống… như tao…"
Mai Xuân Cương giật giật tay Hùng nói thêm:
- "Mày nhớ… nhắn gia đình… mang tao về…. Bao lâu cũng được… nhưng ráng… mang tao về nghe."
Hùng chỉ biết nhìn bạn gật đầu, ứa nước mắt.
Người nhà của Mai Xuân Cương cũng đã nhận được tin nhắn, cấp tốc
mang thuốc lên. Nhưng đúng là trời trêu lòng người. Những nẻo đường
từ Phước Long đi vào trại đều bị lụt lội khắp cả. Khi từ Saigon lên,
Mẹ và em của Mai Xuân Cương không cách gì vào trại được đành phải
tìm nơi tá túc qua đêm ở bên ngoài thị trấn, qua hôm sau chờ nước
rút bớt mới mướn người đưa đi. Đến nơi hai mẹ con cũng chỉ được phép
gởi thuốc vào chứ không cho gặp mặt người thân, mặc cho Mẹ và em của
Cương khóc lóc van xin mấy cũng không được. Sau một hồi năn nỉ khóc
lóc không kết quả, hai mẹ con tuyệt vọng đành gởi ít quà và thuốc
vào cho Mai Xuân Cương rồi lủi thủi ra về. Nhưng hởi ơi! Người Mẹ và
người em tội nghiệp đó có biết đâu anh đã qua đời ngày hôm trước
rồi!
Mai Xuân Cương mất ngay đêm sau khi Hùng lên thăm anh lần cuối. Nghe
người ở bệnh xá kể lại, nửa đêm khát nước anh ráng đứng dậy đi lấy
nước uống thì bị vấp té không gượng dậy nổi nữa và nằm đó chết luôn.
Anh ra đi chắc còn tức tưởi lắm. Trong khi Mẹ và em đang ở bên ngoài
thị trấn đêm hôm đó, nôn nóng chờ nước rút để kịp mang thuốc vào
cứu, thì anh đã không thể chờ được nữa! Anh ra đi mà Mẹ và em cuối
cùng vào được đến nơi cũng không thể nhìn thấy mặt anh lần cuối!
Thân xác anh nằm đó trong khi hai người thân ở ngay ngoài cổng trại
vẫn tưởng anh còn sống và cả hai vẫn nuôi hy vọng thuốc mang lên kịp
sẽ cứu được mạng anh!!
Một buổi sáng khoảng giữa năm 1978, một ngày như mọi ngày ở trại tập
trung cải tạo. Khi những bạn tù khác nhận dụng cụ và công việc được
giao, chuẩn bị phân tán khắp nơi đi ra ngoài lao động, thì có một số
người giơ tay tình nguyện nhận một công tác bất thường: Mai táng
người chết! Những người tình nguyện được chia làm hai toán:
Toán thứ nhất trong đó có Đại Úy Hải Quân Phạm Thanh Tân và một số
người nữa, được giao cho công việc đào huyệt.
Toán thứ hai lo việc tẩn liệm và khiêng người chết gồm 6 người:
Th/Úy Diệp Phi Hùng (TQLC), Th/Úy Trần Văn Khoẻ (TQLC), Th/Úy Nguyễn
Minh Hoàng (Nhảy Dù), Th/Úy Ngô Văn Cường (Nhảy Dù), Th/Úy Hoàng Lập
Thành (TQLC) và một Tr/Úy Hải Quân tên Hoàng (Khóa 20 HQ, không nhớ
họ)
Những thớ đất trên ngọn đồi nơi Mai Xuân Cương sẽ yên nghỉ còn ẩm
nước và khá mềm nhờ vào mấy trận mưa lớn vừa qua, đã giúp cho toán
đào huyệt mộ hoàn thành nhiệm vụ không khó khăn lắm. Buổi sáng sớm
rừng núi Phước Long vẫn còn sót lại cảm giác lành lạnh của hơi sương
đêm rồi. Gió mang đến những tiếng lao xao đều đều từ cánh rừng xa xa
nghe như một điệu nhạc trầm buồn tiễn đưa người tù vắn số. Đám bạn
chống xẻng nhìn huyệt mộ có vẻ an ủi lắm. Không nói ra nhưng chắc ai
nấy đều nghĩ thầm: "Ít ra đây là những gì tụi tao còn có thể làm
được cho mày lần cuối đó Mai Xuân Cương ơi!"
Xác Mai Xuân Cương được bó trong một cái áo mưa quân đội cũ, bên
trong liệm chung với mấy món vật dụng cá nhân ít ỏi của anh. Hùng và
đám bạn còn cẩn thận viết tên Mai Xuân Cương trên một mảnh giấy, bỏ
vào cái lọ thủy tinh đậy nút thật kỹ liệm chung với xác anh ta, để
sau này dù có bị mối đục khoét hết đồ vật, vẫn còn có thể nhận dạng
được. Trước khi đặt anh nằm vào trong bọc áo mưa, Hùng không quên
đeo sợi dây có cây thánh giá vào cổ bạn. Đây là món quà Mẹ anh gởi
vào theo thuốc chống sốt rét vừa rồi. Đó cũng là điều an ủi cho Mai
Xuân Cương, còn mang được món quà của người Mẹ thân yêu theo bên
mình trước khi đi vào lòng đất.
Xác anh được khiêng từ bệnh xá ra, đặt xuống lòng huyệt mộ một cách
nhẹ nhàng bởi những người bạn tù thân thiết. Trước khi lấp đất,
không ai bảo ai tất cả đám tù hiện diện cùng đứng cúi đầu trang
nghiêm thầm cầu nguyện trước cặp mắt của tên bộ đội vệ binh và cán
bộ quản giáo đứng nhìn lom lom gần đó. Cặp mắt của họ hôm nay hình
như cũng biểu lộ chút dễ chịu hơn mọi ngày. Dầu gì thì người cũng đã
nằm xuống rồi! Đâu ai nỡ khó khăn với người chết làm chi.
Hùng nhìn quanh, gần nơi huyệt mộ của bạn mình đã có từ hồi nào 11
ngôi mộ của những người tù cải tạo khác không may nằm xuống trước
đó. Tất cả các ngôi mộ đều không có một tấm bia nào khắc ghi tên
tuổi, ngày tháng để lại sau này cả! Trong khi xúc đất phủ lên xác
bạn, Hùng không ngớt suy nghĩ. Không biết phải làm sao để có thể ghi
dấu lại ngôi mộ của bạn sau này? Làm cách nào để nhiều năm sau còn
hy vọng kiếm lại được? Trước đó Hùng có nghe mấy tay quản giáo nói
chuyện với nhau, trong tương lai người ta sẽ khai phá những khu rừng
chung quanh ngọn đồi này để trồng cao su. Với sự thay đổi như vậy,
việc nhận dạng lại dấu vết nhiều năm sau này sẽ càng khó khăn hơn.
Đám bạn tù bàn với nhau tìm một cành cây dài với hình thù đặc biệt
dễ nhớ và cố gắng chôn cây đó càng sâu càng tốt trước ngôi mộ. Sau
đó tất cả đồng ý lấy cây cổ thụ thật lớn nổi bật ở bìa rừng làm
chuẩn và từ đó nhắm hướng đếm bước đến nơi chôn vùi bạn. Đám bạn còn
cẩn thận đếm bước hai ba lần để chắc chắn có được con số chính xác
nhất định. Sau đó họ cố gắng ghi nhớ địa thế ngọn đồi cùng vị trí
của các ngôi mộ khác để phân biệt với nơi bạn nằm. Đâu đó xong xuôi
trước khi từ giả trở về trại, tất cả đứng bùi ngùi van vái thầm:
"Mai Xuân Cương ơi! Số mày không may ra đi sớm, tụi tao cũng chỉ
biết cầu xin vong hồn mày hãy yên nghỉ. Như vậy cũng yên ổn phần mày
rồi. Còn số phần tụi tao chưa biết mai đây sẽ ra sao? Nếu mày có
linh thiêng hãy về phù hộ cho tụi tao chống chọi được tất cả các khó
khăn, bệnh tật. Phù hộ cho tụi tao luôn khoẻ mạnh và sớm được thả về
với gia đình. Tụi tao hứa sẽ báo tin và chỉ dẫn chỗ nằm của mày để
gia đình mang mày về. Thôi mày hãy an nghỉ, tụi tao đi đây!"
Hôm đó trời đã ngừng không mưa nữa, nhưng mây vẫn còn u ám lắm. Cả
bầu trời hình như chỉ có mỗi một màu xám, nên mặc dù chưa trưa khung
cảnh chung quanh trông có vẻ như đã xế chiều lâu lắm rồi vậy! Xuống
tới dưới chân đồi Hùng ngoái nhìn lên chỗ bạn nằm. Cành cây lớn cả
bọn cắm trước mộ bạn làm dấu, nhìn từ xa hình dáng nó trông giống y
như một cây súng gãy cắm ngược xuống đất. Hùng thở dài. Phải rồi!
Trông nó thật là giống một cây súng đã gãy, đang đứng chơ vơ một
mình giữa nền trời u ám.
Cái chết của Mai Xuân Cương đã để lại trong lòng những người bạn tù
nhiều thương cảm và suy nghĩ về số phận mong manh của kiếp tù đày.
Không lâu sau đó, một số tù cải tạo tìm cách trốn trại. Trong số mấy
người ít ỏi thoát được từ trại 3148 Bù Gia Phúc có Th/Úy Trần Văn
Khoẻ, người bạn thân cùng đơn vị với Mai Xuân Cương và Diệp Phi
Hùng. Tin trốn trại loan ra dấy lên làn sóng xôn xao trong đám tù
còn lại, đồng thời càng làm cho ban quản giáo siết chặt kỷ luật gắt
gao hơn. Nhưng có khó khăn gì nữa thì cũng thế thôi. Người tù cải
tạo không phải hàng ngày vẫn đối diện với khó khăn từ sáng sớm đến
tối mịt đó sao? Chỉ tiêu lao động đưa ra nhiều hơn ư? Đàng nào thì
người tù cải tạo cũng quen với sự chịu đựng rồi. Ráng thêm chút nữa,
rồi cũng xong thôi.
Tuy thế tận trong đáy lòng, Hùng cảm thấy nỗi buồn chất chứa thêm
lên. Trong một thời gian ngắn, hai người bạn thân thiết nhất đã xa
rời: Một ra đi vĩnh viễn, một chưa biết số phận thế nào sau khi trốn
trại. Những ray rức dằn vặt, lòng buồn nhớ thương bạn, nỗi cảm khái
cho chính thân phận của mình và gia đình bên ngoài… khiến Hùng suy
tư nhiều và trở chứng mất ngủ hồi nào không hay. Nhiều khi đốn cây,
róc vỏ xong chờ vác về. Hùng và các bạn ngồi nghỉ mệt. Nhìn thân cây
đã bị đốn ngã nằm trên mặt đất chờ khiêng về, Hùng không khỏi cảm
khái nhớ tới một bài thơ được người tù nào đó làm ra và được một
người khác phổ nhạc. Tác giả nhìn thân cây bị đốn ngã, ví von với
thân phận của mình và làm ra bài thơ sau đây mà các người tù cải tạo
lúc bấy giờ gần như ai cũng thuộc lòng:
Thân Phận .
Rừng hoang… Xào Xạc…
Một thân cây đốn ngã.
Như đời mình.
Buông thả tương lai.
Này đây là tóc là tai.
Cành khô nằm đó.
Ai mang anh về?
Thân anh khốn nổi ê chề
Tháng năm vẫn đợi. Lời thề còn chăng?
Lòng anh khốn nỗi giá băng
Anh ray rức mãi vết hằn khổ đau.
Thôi em. Vơi bớt ưu sầu.
Bước đi bước nữa, tan mau nửa đời.
Rừng hoang chôn chặt một thời.
Tương lai đâu có lời nào cho em.
Mắt sâu hun hút đêm trường,
Anh ca khúc hát nhớ thương vô vàn
Rừng hoang kết lá úa tàn
Thân cây đốn ngã. Anh thương phận mình.
(Không rõ tên tác giả)
Lời thơ bình dị mà cảm động quá. Đã nói lên được tâm trạng chung của
tất cả anh em tù cải tạo. Mặc dù Hùng chưa có gia đình, nhưng anh
cũng có người yêu nên hiểu rõ những suy tư khắc khoải của những bạn
tù khác có vợ con, gia đình ở nhà. Người tù cải tạo giờ đây có khác
gì một thân cây đã bị đốn ngã. Nhưng cây bị đốn ngã còn có người đưa
về, còn người tù cải tạo nếu chẳng may nằm xuống giữa rừng già này,
thì ai sẽ đưa anh về? Vợ và người yêu ở nhà, có còn bền chặc lời thề
ngày xưa hay chăng? Thôi thì em ơi. Hãy vơi đi bớt ưu sầu. Cứ bước
đi bước nữa đi em. Bước đi bước nữa cho nửa đời còn lại của em tan
mau. Em không cần phải chờ đợi anh đâu… Sao mà thấm thía và chua xót
quá! Lần đâu tiên Hùng và các bạn được nghe một bạn tù ôm đàn hát
bài này. Ai cũng ứa nước mắt. Đúng rồi! Thận phận của người tù cải
tạo bây giờ đâu còn gì để hứa hẹn mai sau cho người mình yêu thương
nữa!!... Từ đó nhiều lần trong đêm khuya, nơi trại tù im vắng giữa
núi rừng Phước Long, mỗi khi buồn không ngủ được, anh thường nhớ tới
bài hát này và hay khe khẽ hát một mình: "… Mắt sâu hun hút đêm
trường. Anh ca khúc hát nhớ thương vô vàn. Rừng hoang kết lá úa tàn.
Thân cây đốn ngã. Anh thương phận mình!"
Giọng hát nghe đã buồn! Lời nhạc nghe sao còn não lòng hơn!
Ở trại 3148 Bù Gia Phúc đến cuối năm 1978 thì tất cả lại bị chuyển
trại một lần nữa. Lần này nhóm bạn thân của Hùng bị phân tán ra, đi
đến những trại tù cải tạo khác nhau. Hai năm sau, khoảng cuối năm
1980, Diệp Phi Hùng, Nguyễn Minh Hoàng, Phạm Thanh Tân, Nguyễn Văn
Thu và Ngô Văn Cường lần lượt được thả về hết. Sau những ngày vui
mừng đoàn tụ với gia đình. Nhớ đến lời hứa với Mai Xuân Cương trước
đây. Hùng rủ Cường đến nhà Mai Xuân Cương thăm viếng, đồng thời kể
chi tiết về cái chết và lời trối trăn trước giờ lâm chung của anh.
Gia đình Mai Xuân Cương đã biết tin về cái chết của con mình lâu
rồi, nhưng những chi tiết thì chưa biết được rõ ràng. Nay nghe Hùng
kể lại, cả nhà anh khóc như mưa. Ba của Mai Xuân Cương nói qua giòng
nước mắt:
- "Các cháu đã là bạn của thằng Cương thì cũng như con cháu của Bác
thôi. Nay em nó không may vắn số mà xác thân còn lưu lạc giữa núi
rừng như vậy, quả thật Bác đau lòng quá. Bác xin các cháu vì tình
bạn ngày xưa với nó mà chỉ dẫn cho Bác chỗ để Bác đưa cháu nó về với
gia đình, ngày nào nó chưa về được thì Bác không thể ăn ngon ngủ yên
được. Bác muốn tận tay mình mang hài cốt của con về. Bác chỉ cần các
cháu hướng dẫn cho Bác đến chổ của nó nằm là Bác đã mang ơn lắm rồi.
Đêm nằm Bác cứ thấy nó mà chảy nước mắt hoài." - Ông nói xong lại
khóc nức nở..
Hùng và Cường nhìn thấy cảnh đó cũng cảm động vô cùng. Cả hai hứa sẽ
hướng dẫn Ba của bạn đi tìm mộ và mang hài cốt anh về. Thời điểm đó
tính từ ngày chôn cất Mai Xuân Cương thì mới chỉ khoảng gần 2 năm mà
thôi. Nhiều người bà con của Cương bàn với gia đình anh là thời gian
2 năm còn quá sớm, phải đợi đến khoảng ít nhất từ 3 đến 5 năm sau,
xác thịt tiêu hủy hết thì hốt cốt mới tốt hơn. Nghe ai cũng nói như
vậy nên gia đình Mai Xuân Cương đồng ý nán lại đúng 5 năm mới thực
hiện chuyện đó.
Nhưng xưa nay người tính là một chuyện, còn trời tính lại là một chuyện khác! Trong khoảng thời gian chờ đợi đó Ba Mẹ của Mai Xuân Cương phần vì nhớ thương con, phần vì lớn tuổi nên đau yếu hoài. Đến khi đúng 5 năm kể từ ngày anh chết thì cơn bệnh của Ba anh bị trở nặng không đi được, cuối cùng đành phải hoãn việc này lại.
Bẵng đi mấy năm sau, bệnh tình của người cha cũng cứ như vậy hoài, không thuyên giảm chút nào. Khổ nỗi ông cứ nằng nặc yêu cầu ráng đợi ông hết bệnh sẽ đích thân đi lo cho con mình mới thoả lòng! Trong khi đó Hùng và các bạn bè thân thuộc lo chuyện trốn đi vượt biên nhiều lần vẫn không thành, ngoài ra còn lo chuyện sinh kế gia đình nên đầu óc đâu còn để ý gì tới những chuyện khác nữa. Mãi đến khi bệnh tình Ba của Mai Xuân Cương trở nặng, ông biết là không xong, hết hy vọng tự tay mang con về như tâm nguyện được nên cho người mời Hùng và Cường đến. Ông nắm tay hai người vừa khóc vừa nói:
- "Tâm nguyện của Bác chưa hoàn thành được, chắc là Bác chết không
nhắm mắt được hai cháu ơi."
Nói xong ông lại ngậm ngùi khóc. Hùng và Cường nhìn ông rất thương
cảm nhưng không biết phải nói làm sao. Cuối cùng ông nói với hai
người bạn của con mình:
- "Bác biết là yêu cầu này hơi quá đáng, nhưng ngoài hai cháu ra, Bác bây giờ không biết phải cầu xin ai nữa cả."
- "Thưa Bác. Xin Bác đừng nói vậy. Bác có điều gì yêu cầu, nếu trong khả năng làm được, hai cháu sẽ cố gắng làm cho Bác."
- "Xin hai cháu hãy thương cho thằng Cương của Bác mà thay Bác mang nó về với gia đình dùm Bác. Bác tâm nguyện sẽ tự tay lo cho nó, nhưng với tình hình sức khoẻ như thế này, chắc là Bác không qua khỏi để làm chuyện đó rồi. Thôi thì xin hai cháu hãy cố gắng giúp cho em Cương lần nữa, coi như hai cháu làm phước cho gia đình Bác vậy. Bác thật không dám quên ơn sâu này."
Hai người bạn không cầm được nước mắt, cả hai nắm tay người cha tội nghiệp và hứa với ông:
- "Bác cứ yên tâm. Hai đứa cháu sẽ ráng làm hết sức để đưa anh ấy về
với gia đình. Cháu chỉ sợ sau nhiều năm, nhiều chuyện thay đổi,
không biết tụi cháu có tìm được đúng chổ anh ấy nằm xuống hay không,
nhưng hai cháu sẽ cố gắng."
Ba của Mai Xuân Cương qua đời sau đó không lâu. Khi đưa đám của ông,
nhìn người Mẹ bệnh tật và những đứa em còn lại của bạn. Hùng và
Cường bảo nhau nhất quyết thực hiện lời hứa mang hài cốt Mai Xuân
Cương về nằm kề bên Ba anh ấy cho bằng được.
Cuối năm 1990, mười hai năm sau khi Mai Xuân Cương mất. Sau khi sắp
xếp mọi việc đâu đó xong xuôi, Diệp Phi Hùng và Ngô Văn Cường cùng
một em rễ và một em ruột của Cương chở nhau trên hai chiếc Honda đi
ngay lên Phước Long. Mục đích chuyến đi lần này chỉ là dò đường tìm
lại ngọn đồi năm xưa và cố gắng tìm vị trí ngôi mộ bạn trước. Nếu
tìm được thì chuyện hốt cốt không thành vấn đề nữa. Điều lo sợ nhất
của hai người là trãi qua bao năm tháng, vật đổi sao dời chỉ sợ ngôi
mộ thất lạc không thể tìm thấy được nữa thì đúng là phụ đi tâm huyết
của nhiều người. Riêng Hùng, nếu không làm tròn được ước nguyện của
bạn và người cha trước khi chết thì anh thật sự đau lòng lắm.
Đến Phước Long, thì trời đã chiều lắm rồi. Trời lại mưa quá lớn.
Những con đường đất dẫn vào rừng đều ngập nước hết cả. Lượng mưa ở
vùng rừng núi Phước Long này hình như quá nhiều, lúc nào cũng có thể
mưa được. Đã vậy nạn khai thác rừng lấy gỗ một cách bừa bãi, vô tổ
chức mấy năm sau này đã khiến cây rừng không còn giữ được nước. Lũ
từ các nơi đổ về mỗi khi có cơn mưa lớn gây lụt lội khắp nơi. Bốn
người không còn cách nào khác hơn là vào nhà dân ở thị trấn tìm chỗ
trọ qua đêm, đợi hôm sau hỏi thăm đường vào trại cũ. Tất cả bây giờ
đã đổi thay hoàn toàn. Những cánh rừng ngày xưa thụt sâu ở hai bên
đường và những trảng tranh lớn còn nhớ trong ký ức của Hùng, bây giờ
không còn nữa. Thay vào đó là những cánh rừng cao su bát ngát. Hùng
và Cường không còn nhận ra đâu là đâu. Hỏi thăm dân chúng về những
trại tù cải tạo Bù Gia Phúc, Bù Gia Mập, Trại 3148, trại 3146… thì
nhiều người không biết. Cuối cùng hai người đến bến xe đò hỏi thăm
những tài xế và lơ xe, hy vọng ngày xưa những thân nhân đi thăm nuôi
tù đã sử dụng phương tiện xe đò, như thế chắc phải có người biết chỉ
dẫn dùm. Quả nhiên lần này gặp được mấy tài xế và lơ xe kỳ cựu ở đó
biết đường đi vào những trại cải tạo cũ.
Sau khi ghi nhớ cẩn thận những lời chỉ dẫn, hai chiếc Honda lại lên
đường theo những con đường đất lầy lội do trận mưa lớn hôm qua còn
để lại, cộng với những ổ gà lởm chởm càng làm cho khó đi thêm. Mấy
khu rừng Hùng nhớ mang máng trước đây nay đã bị khai phá thụt sâu
vào bên trong nhường chổ cho hàng dãy đồn điền cao su chạy dài đến
mút mắt. Thỉnh thoảng gặp một vài chiếc xe bò, Hùng dừng lại hỏi
thăm. Sau nhiều lần lạc lên lạc xuống và hỏi thăm đường như thế…
cuối cùng bốn người cũng đến được ngả ba đường 10 và nơi quẹo vào
trại 3148, Bù Gia Phúc cũ. Đứng trước doanh trại, Diệp Phi Hùng và
Ngô Văn Cường nhìn nhau cảm khái vô cùng. Không ngờ có ngày hai
người lại trở về chốn này. Giờ đây doanh trại này không còn là nơi
chứa tù cải tạo nữa, mà đã trở thành một doanh trại thuần túy do bộ
đội biên phòng trú đóng.
Hỏi thăm dân chúng ở những ngôi nhà bên phía ngoài xem có ai biết
ngọn đồi nơi chôn những người tù cải tạo bị chết ngày xưa thì không
ai biết cả. Tuy nhiên có người chỉ dùm đường cho bốn người của Hùng
đi vào rừng tìm một người đàn ông đang cất nhà chòi làm rẫy trong
đó, người này chắc chắn biết tin tức bọn Hùng muốn tìm.
Lần theo sự chỉ dẫn, bốn người lại lên xe Honda men theo con đường
mòn dân chúng thường đi làm rẫy, cuối cùng cũng tìm gặp được người
muốn gặp. Đó là một người đàn ông trạc độ 55-60 tuổi, là bộ đội từ
Bắc vào, trước đây đã từng là cán bộ quản giáo trong trại Bù Gia
Phúc. Sau nhiều năm phục vụ, ông này lên đến cấp bậc Đại Úy và đã
giải ngũ mấy năm gần đây. Ông ta lập gia đình với một người địa
phương và lập nghiệp luôn ở nơi này, ngày ngày cùng gia đình làm rẫy
sinh sống. Khi biết được ý định của bốn người. Ông cựu Đại Úy bộ đội
này sốt sắng nhận lời chỉ đường giúp đến nơi chôn cất tù cải tạo
trước đây. Thật không còn gì mừng rỡ hơn đối với bọn Hùng lúc này.
Lúc đó ngay trong rẫy, không có hàng quán Hùng định trở ra ngoài khu
dân cư mua nhang đèn, nhưng ông cựu Đại Úy bộ đội này kiếm được một
bó nhang cho bọn Hùng luôn. Trong khi đi đường, ông ta cho biết
thỉnh thoảng khi làm rẫy gần ngọn đồi, ông có ra thăm và thắp nhang
trên những phần mộ vô chủ đó. Ông nói rằng người đã nằm xuống rồi
thì không còn hận thù gì nữa. Cả bốn người của Hùng đều rất cảm động
với lời nói chân tình xuất phát từ một sĩ quan bộ đội mà ngày xưa có
lúc đã là kẻ đối nghịch với họ. Phải rồi! Người đã nằm xuống rồi,
hãy để họ yên nghỉ. Không nên nói hận thù với người đã chết nữa!
Khi lên đến ngọn đồi ngày xưa nơi hai người đã tự tay chôn cất bạn,
Hùng và Cường ngơ ngác không thể nào nhận ra đây là đâu! Tất cả đã
hoàn toàn thay đổi và khác hẳn với những gì còn sót trong ký ức của
hai người. Kể cả những cánh rừng xa xa trước đây bây giờ cũng trồng
toàn cao su! Không có dấu tích gì về những ngôi mộ ngày xưa. Mười
hai năm qua rồi còn gì nữa!! Cũng may nhờ có người đàn ông dẫn đến
ngay chỗ trước đây chôn những người chết trong trại. Tuy mặt đất
trông có vẻ như bằng phẳng, nhưng khi đến nơi nhìn kỹ cây cỏ mọc ở
bên trên những ngôi mộ, thì thấy nơi đó vẫn hơi nhô cao lên một chút
nếu so với các nơi bằng phẳng khác. Điều này mang lại cho Hùng và
Cường một tia hy vọng. Nhưng trước đây khi chôn bạn, chung quanh có
11 ngôi mộ thì bây giờ đã có thêm nhiều người nằm xuống ở đây nữa
rồi! Việc tìm đúng ngôi mộ của bạn không phải là một chuyện dễ. Hùng
đứng quan sát kỹ chung quanh cố nhận dạng một điểm quen thuộc nào đó
có thể gợi nhớ cho mình. Đầu óc của anh thật là mơ hồ, không một
điểm nào có thể làm cho anh nhớ lại được hết! Cành cây có hình thù
giống cây súng gãy mà trước đây cả đám cố gắng chôn sâu trước mộ bạn
đã biến mất không để lại một dấu tích nào! Còn cây cổ thụ ngày xưa ở
ven rừng dùng làm chuẩn, nay cũng bị đốn đâu mất tiêu! Hỏi ý kiến
của Cường thì cũng thế, anh ta cũng không nhớ được điều gì rõ ràng
cả!!
Hai người hỏi thăm ông cựu Đại Úy bộ đội về sự thay đổi khi người ta
khai phá rừng để trồng cao su, thì được biết con đường đất ven khu
rừng ngày trước cũng vẫn còn đó và vẫn được sử dụng cho đến ngày nay
không thay đổi. Hùng hỏi ông ta về cây cổ thụ ngày xưa ở ven rừng
thì ông cựu Đại Úy bộ đội này nhớ ra ngay. Lúc đó cả vùng chỉ có cây
cổ thụ đó là lớn nhất nên hầu như ai ở khu này cũng đều biết nó cả.
Ông ta chỉ hướng nơi có cây cổ thụ trước đây. Hùng mừng quá cùng với
Cường đi ngay về phía bìa rừng cao su tìm kiếm dấu vết; thì quả
nhiên dù cây cổ thụ đó đã bị đốn đi, nhưng vì gốc của nó quá lớn,
người ta không thể nào bứng đi hết gốc rễ của nó được. Trên mặt đất
vẫn còn nhô lên dấu tích một vài phần rễ khổng lồ còn sót lại như
một xác nhận cho sự hiện diện của cây cổ thụ trước đây. Cả bọn mừng
quá, thầm cám ơn Phật Trời và cầu nguyện vong hồn của Mai Xuân Cương
và Ba anh hộ độ cho bốn người tìm được đúng nơi anh nằm. Sau đó từ
điểm chuẩn vừa tìm được, hai người nhắm ngược về hướng những ngôi mộ
đếm đều bước. Cả hai muốn chắc ăn nên đếm từng bước như vậy 2, 3 lần
và đều đến cùng một nơi. Cả bọn xúm lại lấy một cành cây dài đóng
xuống thật sâu dò thử, thì sau khi qua khỏi lớp đất cứng, cành cây
sụp xuống dễ dàng có vẻ như trúng ngay vào một lỗ hổng. Mọi người
biết nơi đây đúng là một ngôi mộ rồi. Tuy nhiên có đúng là mộ của
bạn hay không thì chỉ còn biết cầu nguyện thôi. Sau đó để y nguyên
cành cây dài cắm trong mộ làm dấu. Bốn người cám ơn và từ giả người
cựu bộ đội tốt bụng đi về để lo bước kế tiếp làm thủ tục xin giấy
phép hốt cốt Mai Xuân Cương.
Mấy ngày sau, khi có được giấy tờ hợp lệ đầy đủ. Bọn Hùng trở lại
chổ cũ trình giấy tờ xin phép hốt cốt thân nhân với trưởng trại của
đơn vị bộ đội đang trú đóng. Họ hỏi bọn Hùng về những di vật khi tẩn
liệm Mai Xuân Cương, làm sao có thể nhận dạng chắc chắn đó là hài
cốt của anh ta sau khi quật mồ lên… Hùng khai rõ những gì mình còn
nhớ được khi tẩn liệm cho bạn với trưởng trại. Sau đó họ chấp thuận
cho phép mấy người của Hùng được quật mồ. Một số bộ đội được cử đi
theo giám sát.
Hùng hồi hộp van vái không ngừng khi mộ huyệt được đào lên:"Mai Xuân
Cương ơi Mai Xuân Cương! Hôm nay tụi tao lên mang mày về với gia
đình đây. Mày có linh thiêng thì giúp tụi tao đào đúng chổ. Mày sắp
được về nằm gần Ba mày rồi. Ráng linh thiêng hướng dẫn cho tụi tao
đào đúng chổ nghe." Hùng cứ lẩm bẩm khấn vái như vậy liên tục. Đến
khi những nhát xẻng đầu tiên xúc hết đất lòi ra một khoảng nylon lớn
mầu olive sậm của chiếc áo mưa quân đội, thì Diệp Phi Hùng và Ngô
Văn Cường thấy hy vọng lắm. Cái áo mưa còn y nguyên. Sau khi khiêng
lên trên, mở áo mưa ra thì không còn nghi ngờ gì nữa. Bộ đồ bà ba
đen khi tẩn liệm cho Cương tuy mục nát vài chỗ nhưng hình thù vẫn
còn. Cây thánh giá của Mẹ Cương mà Hùng đeo vào cho bạn khi tẩn liệm
cũng kiếm ra được, cộng thêm lúc còn sống Cương có một vết thẹo khá
lớn trên trán, bây giờ xương sọ của anh vẫn còn một vết mờ nhạt ngay
vị trí vết sẹo đó. Ngoài ra cái lọ thủy tinh chứa mãnh giấy để tên
anh còn đó đã xác nhận rõ
Hài cốt của Mai Xuân Cương sau mười hai năm, cuối cùng được đưa về
nhà đúng như ước muốn của anh trước giờ lâm chung. Sau đó được hỏa
thiêu và mang vào nằm cạnh Ba anh trong ngôi nhà thờ họ Đạo của gia
đình. Sự ra đi tức tưởi của anh là một điều đau đớn cho riêng anh và
gia đình cũng như bạn bè thân thuộc. Tuy thế vẫn có cái kết cuộc may
mắn là anh có được những người bạn tốt như Diệp Phi Hùng, Trần Văn
Khoẻ, Nguyễn Minh Hoàng, Ngô Văn Cường, Phạm Thanh Tân, Hoàng Lập
Thành… đã lo lắng cho anh vào những giây phút cuối. Đặc biệt là Diệp
Phi Hùng và Ngô Văn Cường đã hết lòng hoàn thành ước muốn của anh.
Cũng như may mắn có được một gia đình thương yêu, quyết tâm mang anh
về cho dù sau bao năm tháng. Vấn đề sức khoẻ của Ba anh có làm trì
hoãn chuyện này, nhưng quyết tâm đó vẫn được nung đúc và cuối cùng
vẫn thực hiện được. Anh lại còn có cái may mắn xui khiến các bạn anh
gặp được một cựu Đại úy bộ đội tốt bụng, biết chỗ hướng dẫn đến đúng
nơi anh nằm, từ đó mới có thể đưa anh về nhà được.
Nhưng khắp chiều dài đất nước, chúng ta còn biết bao Mai Xuân Cương
khác đã âm thầm ngã xuống. Thân xác còn chôn vùi đâu đó nơi rừng sâu
núi thẳm mãi cho đến giờ này vẫn không được biết và không ai đoái
hoài tới. Đất nước thân yêu của chúng ta đã trãi qua bao thăng trầm
của lịch sử, nhưng phải nói chưa có giai đoạn lịch sử nào lại bi
thương bằng giai đoạn vừa qua! Thân phận của hàng trăm ngàn người tù
cải tạo và gia đình của họ sau cuộc chiến sao mà đau đớn quá!! Công
lý nào, quyền lực nào mai sau sẽ có thể đòi lại công bằng cho họ
được đây??
Tôi đã xúc động vô cùng khi nghe người bạn cùng khóa và cũng là
người trong cuộc, anh Diệp Phi Hùng, kể lại câu chuyện thương tâm
trên. Cái thân phận của người lính gãy súng như Mai Xuân Cương và
biết bao sĩ quan VNCH khác trong những trại tù cải tạo rải rác khắp
mọi miền đất nước sao mà bi thảm quá! Bài viết này được viết qua cảm
xúc đó để kính dâng lên các anh, những người đã bỏ mình âm thầm
trong những trại tù cải tạo xa xôi, như chút tâm tình riêng của một
cựu quân nhân VNCH tưởng nhớ đến những chiến hữu của mình đã âm thầm
ngã xuống tức tưởi ở một nơi nào đó. Các anh đã ngã xuống không phải
trong một trận đánh kiêu hùng, mà ngã xuống chỉ vì ốm đau, bệnh tật…
kết quả của sự đày ải và lòng hận thù hèn mọn.
Với ý nghĩ đó, cá nhân tôi xin được vinh danh và chào kính các anh.
Vĩnh Khanh
Phố Đá Tròn, giữa tháng 11 năm 2006
Những nhân chứng có tên trong câu chuyện
trên đây:
Cựu Th/úy Diệp Phi Hùng, TĐ16/TQLC hiện đang định cư tại Austin,
Texas.
Cựu Th/Úy Nguyễn Minh Hoàng, TĐ3 Nhảy Dù hiện định cư tại Virginia
Cựu Th/Úy Ngô Văn Cường, TĐ8 Nhảy Dù hiện định cư tại Philadelphia
Cựu Đại Úy Phạm Thanh Tân, Hải Quân hiện định cự tại Houston, Texas
Cựu Th/Úy Trần Văn Khoẻ TĐ16/TQLC, hiện định cư tại San Jose,
California
Cựu Th/Úy Hoàng Lập Thành, TĐ6/TQLC hiện định cự tại San Diego,
California
Cựu Th/Úy Nguyễn Văn Thu, Địa Phương Quân/PCK hiện định cư tại
Houston, Texas.
Cựu Tr/Úy Hoàng (không nhớ họ), Khoá 20 Hải Quân, hiện định cư tại
San Jose, CA (?)
… Và người nằm xuống nơi núi rừng Phước Long, Trại 3148, Bù Gia
Phúc:
Cựu Th/Úy Mai Xuân Cương, TĐ16/TQLC.
Thuyền đời
Highway of Heroes
Nắng ấm quê hương
Truyện dài Bất Khuất
Thuyền đời ơi !
Những thằng
chúng tôi
Bài thơ trên
đồi Bác sĩ Tín
Viên đạn vang rền
Chuyện tình trái
ngang
Khối diễn hành
Bãi tập
Lễ mãn khóa
Một Đời Bất Khuất
Kỷ niệm Quân Trường - Về phép
Kỷ niệm Quân Trường - Cúp phép
Hồi
tưởng chiến trường 1062 Thượng Đức
Dọc đường gió bụi
Tình Bất Khuất
Ngày xưa thân ái
Tôi đi lính
Bất Khuất
Quan Âm Tây
Du Hí truyện
Làm trong
sáng tiềng Việt
Hạ cờ tây
Thù dai
Kỷ niệm khó quên
Trận cuối
trong đời lính của tôi
Khúc hát Quân Hành
Một nỗi đau
Thủ Đức - Tuần huấn
nhục
Tâm thư của Cố Thiếu Úy
Trần Văn Quí
Trận Ô-Căm
Một lần vĩnh biệt
Một lần đi
Chuyến đi cuối năm
Nhớ về mái trường xưa
Phạm Xuân Tịnh - Một cuộc đời
Những ngày tháng
không quên
Tự do ơi, tự do!
Vì hai chữ Tự Do
Nghìn trùng cách biệt
Thầy Chín
Để nhớ để quên
Soái hạm
HQ5 và trận hải chiến Hoàng Sa
Ngày 19-01 Kỷ Niệm
ngày Hoàng Sa nhuộm máu
Đi vào lòng địch: Câu
chuyện thật của người Nhái HQ VNCH
Người bạn 101
Năm tháng tuổi thơ thuở nào
Lực lượng Đặc
Nhiệm Thủy Bộ Hải Quân VNCH
Đối diện tử thần
Một thời để yêu
Phi Công thời chiến
Người con dâu nước
Mỹ
Tưởng bỏ anh em
Đành bỏ anh em
Mai
Cuộc tuyệt thực ở
trại Cổng Trời
Một đời
binh nghiệp hai màu Mũ
Biệt Hải
trên vùng biển bão tố
Chuyện người
lính trinh sát
Nhan sắc cư tang
Niềm vuì quân trường
Sự trịch thượng
Hộ
tống hạm HQ11 & Những ngày biến loạn tháng Tư đen
Bạn tôi, những
SVSQ khóa 2 Học Viện CSQG
Cuộc sống của người lính chiến ĐPQ và NQ
Sông Mao, Ngày
tháng cũ
Tự truyện của
một phi công
Chập chùng tủi nhục
Tâm sự người lính
Nén hương tưởng nhớ bạn Dương Quang Ngọc
Một mai giã từ
vũ khí
Mối tình đầu
Tình lính
Đời lính
Tàn cuộc hoa này
Nó và Tôi
Viên ngọc nát
Những năm dài
qua đi... hội ngộ
Ngày Quân Lực :
Lời thú tội
Nhớ An Lộc - Chuyện người
Thương Binh bị bỏ quên
Nghĩ về người
vợ lính
Chuyện tình
với chàng cựu Không Quân Y 2 K
“Hát Ô” qua Mỹ
Anh hùng tử
- Khí hùng bất tử
Thằng lính bạc tình
Cuối đường
Đó đây trên quê
hương
Here and
There In The Homeland
Người còn
nhớ hay người đã quên
Những ngày tù chung
với Ông Đạo Dừa
Cây cầu biên giới
Khu trục bọc thây
Tướng Đỗ Cao Trí và
Tướng Nguyễn Viết Thanh Dưới Cái Nhìn Của Người Ngoại
Quốc
Đêm liêu trai
BÌNH-TUY,
những ngày cuối cùng...
Tình Anh
Lính Chiến Biệt Động
Trận chiến đẫm máu của
HQ/VNCH: Trận Ba Rài
Mặt trận
Miền Đông vẫn yên tĩnh
Charlie ngày
ấy và Charlie bây giờ
Màu cờ và sắc áo
Tù binh và hòa bình
Tây
Ninh, chút còn lại trong lòng một người lính
Hoài niệm
Tâm tư và cuộc
sống quả phụ
Thượng Tọa Thích
Quang Long
4 ngôi
mộ lính nhảy dù Vị Quốc Vong Thân
Hai người bạn
Đôi dòng về “Cỏ Thu
Hoàng thị”
Cái chân gỗ
Một H.O. muộn màng
Vài hàng gởi
anh Trìu mến
Thiên bi hùng
ca QLVNCH
Để nhớ lại
những ngày Mùa Hè Bão Lửa
Trận chiến cô đơn
Biệt đội 817 -
LĐ81 BCD
Trận đánh
cuối cùng của ĐPQ...
Qua những trại tù
cộng sản...
Sông Mao, phi vụ
ngày 30 Tết
Nước mắt mẹ già
Viên đạn cuối cùng
Điếm Cỏ Cầu Sương
Người lính ấy của
tôi...
Khóc một dòng sông
Cái muỗng
Tử thủ
Những tiếng
hát bừng sáng A 20
Thiên đường đỏ
Khoác áo chiến y
Chuyện tình của một
Phi Công
Hai vì sao lạc
Tôi thương nhớ vợ
tôi
Bông hồng tạ ơn
Viết về Lê Hữu Lượng
Chinh nhân và
người tình
Tôi vào học viện
Cảnh Sát Quốc Gia
Cảm nghĩ của
một người Lính về Ngày Quân Lực 19/6
Nhiệm vụ
Cô gái Bình Long
Những ngày hồi đó
Ngày QL19/06 - Người Lính
VNCH ... Tôi nợ Anh ..
Nhớ đến Biệt Ðội
Thiên Nga
Viết về ngày QL
19/6/2011
Người không nhận
tội
Chào cô ... em gái
Biệt Cách Dù
Chuyện tình
chị Hạ và anh Nuôi
Huấn luyện Sĩ Quan
tại Hoa Kỳ
Ở cuối 2 con đường
Đêm Cao Miên
Đồn Dak Seang
Giải toả căn cứ
hỏa lực 6 Tân Cảnh
Quan Âm chí lộ
Rải tro theo gió
Một chuyến đi
toán phạt
Chinh chiến điêu linh
Trại gia binh
Viết về người lính
Địa Phương Quân
Người không nhận
tội
Tháng 4 xót xa
Tìm
lại thương đau
Nụ cười người tử tội
Ngày về
Người lính miền Nam
Phan Rang nỗi
hờn di tản
Charlie, ngọn
đồi quyết tử
Quốc lộ 20
- hành lang của tử thần
Gãy súng
Chuyện người
Nghĩa Quân
Chuyện Người Nghĩa Quân Thờ Hình Của Chính Mình
Đại Bàng Gảy Cánh
Tháng Tư
Trại gia binh
Viết về người lính
Địa Phương Quân
Quốc lộ 20
- hành lang của tử thần
Phnom Penh, ngày ấy còn
đâu?
Vinh danh
Tướng Đỗ Cao Trí
Trung
Tá Nguyễn Đức Xích "NGƯỜI TÙ BẤT KHUẤT"
Ngọn đồi cuối cùng
Nhớ hay Quên
Người lính miền Nam
Charlie, ngọn đồi quyết
tử
Chú Quế
Pleiku nắng bụi
mưa bùn
Mê thần tượng
Cơm cháy quân
trường
Anh trai Biên
Hoà, em gái Cà Mau
Giọt nước mắt
Đêm Giao Thừa ...!
Kiếp người... đời
lính...
Câu
chuyện tù của ĐT Phi Công HK...
Dòng sông cỏ mục
Bên những bờ rừng
Đêm thánh vô cùng
Người tù kiệt xuất
KBC Một thời để nhớ
TPB Những
mảnh đời bất hạnh
Mùa Đông năm ấy
Người Lính Việt Nam Cộng Hòa qua những tình khúc bất tử
của Một Thời Chinh Chiến
Phi vụ cuối cùng
Những người tù cuối cùng
Lửa máu hận thù
Người
Lính VNCH trong kho tàng âm nhạc Việt Nam
Mẹ VN ơi -
Chúng con vẫn còn đây
Khi người
ta gọi bác của tôi, ba tôi và anh tôi là 'giặc' !
Hãy thắp cho anh một ngọn
đèn
Chiếc áo phong sương tình
anh nặng
Người lính VNCH
trong nhạc sỉ Trần Thiện Thanh
Đêm hỗn mang
Ngỡ ngàng đời chiến sĩ
Chuyện nhớ
trong đời
Để ghi nhớ tháng 4 đen
Nỗi đau thời chiến
Cọp rằn Chương Thiện
Quà cho con trong tù
Những giòng
sông lịch sử đời người
Một người đi
Trận cuối 2
KBC 4100 & Tết Mậu Thân
Rừng khóc giữa mùa xuân
Lá thư tình của
người lính VNCH
Cô con gái quá giang trong
đêm mồng một Tết
Lon Guigoz hành trang người tù...
Con chó Vện và người tù cải tạo
Một lần toan tính...
Tấm thẻ bài
3 người chiến binh
"homeless"...
Trôi theo vận nước
Trận cuối
Chiến sĩ Kha Tư Giáo
Em không nhìn được
xác chàng
Chuyện buồn người vợ tù
Người Việt của tôi - Quận
Dĩ An
Sao hôm, sao mai
Những lá thư tình
May mà có em
Thằng bé đánh giày
người Nghĩa Lộ
May mà có em đời còn dễ
thương
Gói quà đầu năm
Cây Mai rừng của người Lính Trận
Cánh chim Thần Tượng
Ba dòng nước mắt
Những xác chết trên mãnh đất
chữ "S"
Thân phận người
lính gãy súng
Chuyện vượt ngục ở trại Gia
Trung ...
Những mảnh đời dang dở
- phần 2,
phần 3,
phần 4,
phần 5,
phần 6,
phần cuối
Mưa trên Poncho
Người ở lại Saravan
Nhớ hay quên kỷ niệm thời
chinh chiến
Vược ngục
Chuyện tình khoai lang
Tâm tình
người lính VNCH tỵ nạn ở Thái Lan
Hồi tưởng ngày Quân Lực
19-6-73
Vinh danh người lính
VNCH
Dị mộng
Nhà thơ Hàn Mặc Tử
Tập thơ "đôi
hồ" và một thiên diễm tình
Về Quê
Ông già bơi rác
Nhớ thời
trường cũ Chu Văn An
Người chú họ của
tôi
Tôi bị bắt
Nhớ lắm… những
mùa Thu
Những chuyện
trời ơi !
Người đồng hương
Bên đời hiu quạnh
Việt Cộng con
Phượng hồng vào Hạ
Sức mạnh của
cộng đồng người Việt Quốc Gia hải ngoại
Giai thoại văn
chương
Kỷ niệm nỗi
trôi cùng trí nhớ
Bà xã đai-ét
Chuyện kể:
Một buổi trên đường vượt biển
Những vần thơ chui
Đi tìm Jackpot
Cây cầu biên giới
Ngày giỗ Tổ Hùng Vương
Như những giọt buồn
Một cơn đau tim….và một
lần phẫu thuật
Đứa con dị chủng
Bài thơ dang dở
Thất tình
Dấu "Hỏi Ngã"
trong văn chương Việt Nam
Ngày xưa thân ái...
Gió bụi một thời
Người sợ bóng
Hoàng hôn trên núi
Tây
Ý yêu đương
Đêm qua sân trước nở
cành mai
Vệt nắng cuối chiều
Đừng yêu người làm
thơ
Tết Nguyên Đán
Đừng yêu người làm
thơ
Như những vần mây
Đám cưới
Hạnh
phúc muộn màng đêm Giáng Sinh
Tình... tiếc
Giáng Sinh năm nào
Ván cờ ma quỷ
Văn thơ trữ tình
Mùa Thu qua thi ca
Phụ nữ Việt Nam qua
Ca Dao
Tháng năm ngoảnh lại
Thu xưa
Thu có sầu chăng sáng
nay!
Cơn mưa chiều nay
Xuôi dòng sông
Hương
Nỗi niềm cố cựu
Thiện và Ác
Tóc May sợi vắn sợi
dài
Tâm sự tuổi già
Xóm biển
Đi tìm tâm linh
Mấy đoạn đường đời
Tản mạn những
giao thoại văn chương
Xin hãy giúp tôi
Con còn nợ Ba
Nhăm nhi bầu bạn
Một thời để nhớ
Người quét chợ
Lời tỏ tình
Bạn cũ năm mươi năm
Về lại cố hương
Đường đi không đến
Xương trắng
Trường Sơn
Về lại cố hương
Thoáng xưa
Cánh Hoa Ngọc Lan
Bước không qua số
phận
Đọc thơ Trạch Gầm
Con Gà nòi
Con Mèo hay con Thỏ?
Đời vẫn đáng sống
Tết làng tôi
Bầu Bí một giàn
Nghỉ hè ở Mallorca
Chiếc xích lô
chở mùa xuân
Em đi để lại con
đường
Một thời con gái
Bố tôi và người tù
Nguyễn Chí Thiện
Trường ca trang sử Mẹ....
Nỗi đau bẽ bàng
Khi con
đường không lối thoát
Những
bài ca một thời cuộc đời
Tiếng chuông ái tình
Những con cào cào xanh
Nếu chỉ còn một ngày
để sống
Bố tôi
Thiêng Liêng
Như Những Linh Hồn
Giấc mộng dài
Duyên số trời định
49 Ngày với em
Bài ca của người du tử
Tấm vạc giường
Cố hương, 35 năm sau
Vượt biển một mình
Hãy bế em ra khỏi cuộc
đời anh
Những Tết năm xưa ở Phan
Thiết
Làm thinh
Màu tím trong thơ
Lệ Mừng trên cánh
Đồng Chiêm
Thằng cháu nội đích tôn
Chị Cả Bống
Làm rể Ninh Hòa
Trời đất bao la
Nỗi buồn mùa Thu
Duyên Nam Bắc
Đà-lạt trời mưa
Xót xa
Tiểu thơ
Đôi mắt
Giọt mưa trên tóc
Quê tôi, ngày bé thơ lớn lên
Mùa thu cuộc tình
Cây sầu riêng sau vườn cũ
Tản mạn - Về những người bạn
Nhìn những mùa xuân đi...
Quê hương ruồng bỏ
Ba tôi và tôi
Vượt thoát
Made in VietNam
Giọt nước mắt
Ngày vô vị
Khóc lặng thinh
Đời còn vui vì có
chút tòm tem
Đôi mắt Phượng
Ngưòi bán liêm sỉ
Bài ca vọng cổ
Tình già
Buổi chiều ở Thị
trấn Sông-Pha
Saigon ngày ấy
Phàm phu tục tử
Thăm quê
Dấu tích ân tình
Địch thủ
Tâm
USS Midway - Ông
bạn già năm xưa -
English
Từ Mỹ, kể chuyện Mỹ Tho
Vài vòng Thơ, Rượu và Tết
Mùa Xuân uống rượu
Tình người
Hồi ký của một người Hà
Nội
Tình nghĩa, nghĩa tình
Đôi đũa
Giòng đời... và hồi âm
giòng đời...
Không cho phép mình
quên
Thảm sát trên đảo
Trường Sa
Em tôi
12 bến nước
Chào Mẹ
Cháo tóc
Những người không
đất đứng
Vợ hiền
Theo ngọn mây Tần
Tình ngây dại